بخشی از مقاله
چکیده
در تحلیل و ارزیابی برخی از موضوعات تعدادی از افراد و حتی برخی از محققین و کارشناسان برای ابراز نظر خود بعلت عدم شناخت کافی ، با مسئله ای بنام تردید و عدم قطعیت روبرو می شوند. استفاده از مجموعه های کلاسیک و حتی فازی بعلت نداشتن پوشش مناسب به فاکتور تردید و عدم قطعیت نمی توانند بستر مناسبی برای تحلیل و ارزیابی دقیق باشند.
در این پژوهش سعی شده است با معرفی مجموعه های فازی شهودی به بیان کاربرد آن در تحلیل فضای شهری و نحوه اعمال فاکتور تردید و عدم قطعیت در چنین مجموعه هایی پرداخته شود. برای معرفی بیشتر این مجموعه ها در فضای شهری ، بوستان طاق بستان کرمانشاه در پنج بعد دسترسی ، زیر ساخت ، اجتماع پذیری ، تصور راحتی و علمی فرهنگی و گردشگری، بعنوان مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. مجموعه های آماری این پژوهش مراجعین به بوستان طاق بستان کرمانشاه بوده که بعنوان نمونه آماری 200 نفر از این تعداد انتخاب شده است. این تحقیق مدل جدیدی از تحلیل فضای شهری با استفاده از مجموعه های فازی شهودی را ارایه نموده است.
.1 مقدمه
فضای سبز شهری یکی از عناصر ساختار شهری است که جزء فضاهای باز شهری به شمار می آید و دارای پوشش گیاهی است. از این فضاها می توان بعنوان لایه های تنفسی سیستم شهری نام برد که دارای عملکردهای مختلفی مانند زیبا سازی شهر، تعدیل کننده شرایط محیطی و محل گذران اوقات فراغت می باشد. [1] تا سال 1990 بیشتر مباحث کالبدی و مباحث فضایی - به مفهوم تجسمی و فرمیک - تعریف کننده فضاهای شهری بودند ، اما بعد از سال 1990 به مفاهیم دیگر مثل مفاهیم اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی نیز اهمیت داده شد. بنابراین روند تاریخی شناخت فضاهای شهری بدین صورت بوده است :
ما قبل سال : 1990 مباحث کالبدی - فضایی حائز اهمیت بوده است . عرصه فعالیت بیشتر عرصه معماران و هنرمندان و برنامه ریزان فیزیکی و بیشتر جنبه های زیبایی شناسی و فرم گرایی در شناخت آنها اهمیت داشته است.
بعد از سال : 1990 مباحث فرهنگی - اجتماعی نیز وارد شد. عرصه فعالیت مجالی برای جامعه شناسان و بوم شناسان ، اقتصاد دانان و فرهنگ شناسان نیز فراهم کرد تا به این عرصه نیز پا گذارند. [2] با توجه به اینکه در پژوهش های تحلیل و ارزیابی فضای شهری ، پژوهشگران گاهی در تحلیل داده ها به مواردی مواجه می شوند که در آن تردید وجود دارد و در مجموعه های کلاسیک موضوع تردید و عدم قطعیت تعریف نشده است ، در این پژوهش سعی می شود ضمن معرفی مجموعه های فازی شهودی در تحلیل فضای شهری - مثال موردی بوستان طاقبستان شهر کرمانشاه - بعنوان یک مدل پرداخته شود.
-2 کلیات و بیان مسئله
1-2 بیان مسئله
با توجه به اینکه در فرایند تحلیل و ارزیابی فضاهای شهری یکی از ابزارهای مهم قضاوت افراد، مشاهده بوده و سلیقه آنان در ابراز نظر بسیار تاثیر گذار می باشد،گاهی از اوقات ممکن است افراد با ضوابط و استانداردهای شهری آشنایی کامل نداشته و نظر قطعی خود را نتوانند بیان کنند و از ابراز نظر خودداری نمایند. فاکتور تردید و عدم قطعیت در تجزیه و تحلیل نتایج منجر به آن خواهد شد که ارزیابی دقیقی در پژوهش صورت نگیرد. به همین دلیل در این تحقیق سعی بر آن است ارائه مدل جدیدی از کاربرد مجموعه های فازی شهودی در تحلیل فضاهای شهری را ارایه نماید.
-3 ضرورت و اهداف پژوهش
بعلت عدم تعریف فاکتور تردید و عدم قطعیت در مجموعه های کلاسیک و فازی در تحلیل فضاهای شهری نیاز به مجموعه های دیگری برای منظور نمودن چنین فاکتورهایی بسیار ضروری است. زیرا ممکن است در یک پژوهش بدلیل عدم شناخت پاسخ دهندگان نسبت به موضوع پژوهش قادر به بیان کامل نظرات نباشند بنابراین باید در چنین مواردی محققان از مجموعه ها و مدل هایی استفاده کنند تا بتوانند هنگام مواجهه با پاسخ های توام با تردید و عدم قطعیت ، موضوع تحقیق و ارزیابی را به نحو مطلوبی انجام دهند. از عمده ویژگی های مجموعه های فازی شهودی عدم چشم پوشی از فاکتور تردید و عدم قطعیت است که می تواند در تحلیل و ارزیابی مباحث مختلف بسیار کار گشا باشد.
-4 پیشینه تحقیق
فرزانه رزاقیان و همکاران در سال 1391 در مقاله ای تحت عنوان تحلیل اکولوژیکی پارک های شهری - مطالعه موردی: مشهد - که با هدف ارائه ضوابط معیارهای برنامه ریزی و طراحی اکولوژیکی پارک های شهری و امکانات استفاده از آنها در طراحی پارکهای جدید تدوین شده است، و مقایسه سه نمونه از پارکهای موجود مشهد، اصول پارکهای اکولوژیکی و شناخت تفاوتها و شباهت ها نتیجه کار بوده است.
اکرم الملوک لاهیجانیان و شادی شیعه بیگی - 1390 - در مقاله ای ارزیابی و تحلیل وضعیت پارکهای شهری با استفاده از ابزار swot و ارائه مدل مناسب - مطالعه موردی پارک 8 شهریور سمنان - در این تحقیق، ابتدا نقاط قوت و ضعف ، فرصت ها و تهدید های پارک 8 شهریور سمنان شناسایی و وضع موجود آن با استفاده از روش swot در خصوص عناصر طبیعی و مصنوعی پارک تحلیل و الگوی مناسب پارک پیشنهاد شده است . همگام با آن نیازهای فزاینده شهر سمنان به فضای تفریحی - فراغتی و فضاهای سبز ویژه شهروندان و جذب طبیعت گردش شهری با نظر سنجی از کاربران بررسی شده است.
در انجام تحقیق 4 فرضیه در نظر گرفته شده که نتایجی برای هر یک از فرضیه ها حاصل گردیده است. هر چهار فرضیه تحقیق یعنی دست یابی به معیارها و طراحی مناسب در پارک به ایجاد محیطی آرامبخش و مفرح ویژه شهروندان کمک می نماید.
به کارگیری تمهیدات و تجهیزات مناسب در پارک به جذب شهروندان و اکوتوریسم می انجامد. الگوهای زیبا سازی منظر و محیط در پارکهای شهری باعث جذب و افزایش کمی کاربران است. دست یابی به محیط زیبا و سبز شهری باعث افزایش کیفی زندگی شهروندان و سلامت روانی جسمانی و بازدهی بیشتر در جامعه هاست.
عین اله پاشا و عادل فاطمی در سال 1381 در مقاله ای با نام مجموعههای فازی شهودی و اعمال روی این مجموعهها به همراه مثالی از روان شناسی ، ابتدا به تعریف مجموعه های کلاسیک ، مجموعه های فازی و مجموعه های فازی شهودی پرداختهاند. سپس تفاوت های این مجموعه ها را بیان نموده اند و به اهمیت مجموعه های فازی شهودی در تحلیل داده هایی که با تردید و عدم قطعیت همراه هستند اشاره کرده اند. همچنین اعمال مختلف ریاضی در محیط چنین مجموعه هایی را نشان داده ، و در نهایت کاربرد مجموعه های فازی شهودی در مسائل روانشناسی را با یک مثال عددی اثبات نموده اند
.5 روش تحقیق
این تحقیق با توجه به اینکه به آزمون مفاهیم علمی در میدان عملی - تحلیل فضاهای شهری - و به توسعه کاربرد مجموعههای فازی شهودی می پردازد از نوع کاربردی و توسعه ای می باشد و از روش اسنادی و کتابخانه ای و پرسش نام برای گردآوری مباحث استفاده شده است.
