بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه، گردشگری و به ویژه گردشگری روستایی گسترهای جهانی یافته است و پدیدهای برآمده از توسعه همه جانبه نوآوریهای فناوری در دوران نوین به شمار میآید. هدف اصلی در انجام این تحقیق، تاثیر گردشگری روستایی در توسعه روستایی است که می توان با برنامه-ریزی و سیاستگزاری درست از گردشگری روستایی به عنوان یک عنصر اساسی در راستای دستیابی به توسعه روستایی استفاده کرد. گردشگری روستایی در معنای کلاسیک نوعی از توریستی است که در آمد اضافی را برای آنهایی که شغل اصلی مانند - کشاورزی و صنعت - فعالیت های دارند را فراهم می آورد.
مطالعات انجام شده نشان دهنده تاثیر فزاینده گردشگری روستایی در اقتصاد روستایی میباشد. این فعالیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روستا با ایجاد اشتغال، متنوع سازی اقتصاد خانوار، مشارکت اجتماعی و استفاده از چشم اندازها و منابع محلی به عنوان مکمل فعالیتهای کشاورزی در رشد اقتصادی روستا نقش ارزندهای دارد. توسعه گردشگری در روستاها، گسترش فرصتهای شغلی، ایجاد درآمد اضافی و فقرزدایی را در مناطق روستایی به ارمغان می آورد و مزایای فرهنگی و زیست محیطی را به دنبال دارد.
مقدمه:
گردشگری روستایی عبارت از هر گونه فعالیتی که جنبه های اجتماعی زندگی مردم روستایی، فرهنگ و میراث فرهنگی را در نقاط روستایی به نمایش گذاشته و با بهرهگیری اقتصادی و اجتماعی از جامعه محلی امکان تعادل بین گردشگران و مردم محلی را فراهم میسازد. در حال حاضر گردشگری یکی از ارکان اصلی اقتصاد تجاری جهان محسوب میشود. از سویی برنامهریزان و سیاستگزاران توسعه نیز از صنعت گردشگری به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار یاد میکنند.
در این راستا، گردشگری روستایی نیز بخشی از صنعت گردشگری محسوب میشود، که میتواند با برنامهریزی اصلی و مناسب، نقش موثری در توسعه این مناطق داشته باشد. امروزه گردشگری روستایی به یکی از فعالیتهای پیشتاز اقتصادی تبدیل شده است. مطالعات نشان میدهد بین توسعه گردشگری روستایی و جذب گردشگر و افزایش درآمد اقتصادی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. گردشگری روستایی میتواند راهکار مناسبی برای توسعه، کسب درآمد و افزایش اشتغال باشد.
اهمیت گردشگری و لزوم تحقیق در مورد آن با توجه به نقشهای مهم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی بر هیچ کس پوشیده نیست - مشبکی و ملک اخلاق، . - 1382 ورود گردشگران به هر کشور موجب درآمدزایی و ایجاد فرصتهای اقتصادی جدید میشود
بسیاری از نطریهپردازان گردشگری را به عنوان صنعتی که ثبات اقتصادی و جمعیتی را برای جوامع روستایی به دنبال دارد، میپندارند و توسعه گردشگری را عنصر لازم برای حرکت به سوی توسعه مناطق روستایی میدانند - منشیزاد و مصیری، . - 1380 آنچه مسلم است گردشگری روستایی به طور فزایندهای توان اقتصادی و پتانسیلهای زیستی را در مناطق روستایی بالا برده و محرک حیات سکونتگاهها و نیز بهبود شرایط زندگی جوامع روستایی به حساب میآید
گردشگری روستایی اگر به نحو مناسب برنامهریزی و مدیریت شود، منجر به یک فرایند توسعه یافته برای حصول به پایداری توسعه در نواحی روستایی در کلیه ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نیز خود صنعت گردشگری میشود
از طرف گردشگری روستایی دارای فعالیتی بسیار پیچیده است که با بخشهای دیگر جامعه و اقتصاد وجوه مشترکی دارد، در نتیجه دارای آثار و پیامدهای مختلفی میباشد که میبایستی در فراِیند برنامهریزی تمامی جوانب آن مورد توجه قرار گیرد تا از اثرات منفی جلوگیری شود و تاثیرات مثبت عوامل اقتصادی، اجتماعی و محیطی مرتبط با آن افزایش پیدا کند
هم اکنون تجربه نشان داده است که هر کجای گردشگری بدون برنامهریزی مشخص توسعه یابد، مشکلات زیست محیطی و اجتماعی متعددی به وجود میآورد که در درازمدت مشکلات گردشگری بیشتر از فوائد آن میشود
با توجه به مطالعات و بررسیهای انجام شده، به منظور دستیابی به توسعه پایدار روستایی و حفاظت از چشم اندازهای اکولوژیکی و فضایی و نیز ساختار اجتماعی و فرهنگی مناطق روستایی، لزوم توجه و بهرهگیری از راهبردها و استراتژیهای مناسب توسعه گردشگری روستایی با توجه به شرایط و ویژگیهای زیست محیطی و جاذبههای اکولوژیکی - طبیعی و انسانی - هر منطقه امری لازم و ضروری به نظر میرسد.
مواد و روشها:
روش تحقیق:
تعریف گردشگری روستایی: گردشگری روستایی بخشی از بازار گردشگری و منبعی برای اشتغال و درآمد بوده و میتوان آن را ابزار مهمی برای توسعه اقتصادی- اجنماعی و اکولوژیکی جوامع روستایی قلمداد کرد. اداره امور آمریکا در زمینه امور گردشگری تعریف زیر را ارائه کرده است: بازدید از مکانی غیر از مکان معمول کار و زندگی خود که خارج از محدوده استاندارد شهری است، در زمانی که فعالیتی غیر از فعالیت کاری در منطقه مورد نظر انجام شود که هدف چنین بازدیدی ممکن است تفریح، تحقیق، درمان و غیره باشد.
توصیف و تحلیل مفهوم گردشگری روستایی: گردشگری روستایی هر نوع فعالیت تفریحی و گذراندن اوقات فراغت است، همراه با دریافت خدماتی از قبیل غذا، محل اقامت و محصولات محلی در مکانی که از نظر قوانین و مقررات جاری کشور یا از نظر ماهیت اقتصادی و فرهنگی روستا محسوب میشود.
بررسی ابعاد و تاثیرات گردشگری روستایی بر توسعه روستایی: گردشگری روستایی میتواتد زمینه ایجاد اشتغال پاره وقت و فصلی، ایجاد زیربناهای گردشگری مانند شبکههایرتباطی، آبّ و برق و نظیر اینها که برای فعالیتهای گردشگری لازم و ضروری است، مهیا کند - شارپلی، . - 1380 در کشورهای کمتر توسعه یافته دسترسی به منابع قابل حصول اندک و نیروی کار غیر ماهر و ارزان زیاد است، در نتیجه گردشگری میتواند به عنوان هدف اصلی توسعه محسوب گردد
قابلیتهای گردشگری در توسعه روستایی: روستاها از گذشته دور، یکی از مقاصد گردشگران و محلی برای سیر و سفر مردم بوده است. امروزه بسیاری از نواحی روستایی به علت داشتن محیطی فراح و جذاب، بسیاری از جمعیت شهری را در ایام تحطیلات آخر هفته و یا فصلی و سالانه به سوی خود میکشاند - مطیعی لنگرودی، . - 1375 در بسیاری از کشورها تنها روستا مخزن میراث فرهنگی و جوی روستایی است که بسیاری از گردشگران را جذب مناطق روستایی میکنند
توسعه گردشگری جهت فقرزدایی و کاهش مهاجرت، ایجاد رفاه اجتماعی، حفظ ویژگیهای فرهنگی، سنتی، حفظ بافت سنتی، ارتباطات فرهنگی، حفظ منابع طبیعی و فرهنگی، تقویت غرور ملی و ایحاد فرصتهای شغلی در کنار فعالیتهای کشاورزی و دامداری در مناطق روستایی و دور افتاده، عنصری اساسی و ضروری محسوب میشود بنابراین، برای توسعه نواحی روستایی، باید برای توسعه گردشگری روستایی برنامه-ریزی کرد. گردشگری روستایی موجب توسعه اقتصادی جامعه محلی و بهبود کیفیت زندگی در مناطق روستایی میگردد.
توسعه پایدار روستایی: پویایی اقتصاد روستایی از طریق انواع فعالیتهای مربوط به تمام بخشهای اقتصادی، امری الزامی است
