بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
آشنایی بیشتر با گیاهان دارویی
گیاهان دارویی به گستره وسیعی از گیاهان (بوته، درختچه و درخت که در درمان بیماریها و یا در پیشگیری از بروز آن مورد استفاده قرار میگیرد) اطلاق می شود.
www.2latabad.mihanblog.com
اسلاید 3 :
این گیاهان در سه گروه عطری ، ادویه ای و طبی قرار میگیرند.
اسلاید 4 :
طبقه بندی از نظر اندام مورد استفاده
طبقه بندی از نظر سن گیاه و دوره رویش
طبقه بندی از نظر روش تكثیر
انواع طبقه بندی گیاهان دارویی
اسلاید 5 :
طبقهبندی از نظر اندام مورد استفاده
ماده مؤثر گیاهان در قسمتهای مختلف آن گیاه به شرح ذیل وجود دارد:
بذر: شنبلیله، سیاه دانه، كرچك، اسفرزه، خار مریم (ماریتیغال)، زیره و .
برگ: گزنه، مورد، آویشن، نعناع و .
ساقه: بید، رزماری، دارچین و .
ریزوم: سنبل الطیب، سورنجان، گزنه، صابونی، نعناع، زردچوبه و .
ریشه: شیرین بیان، گزنه، صابون-رناس ، بابا آدم، كاسنی و .
گل: بابونه، گل محمدی، گاوزبان، زعفران، همیشه بهار، ختمی، پنیرك، بیدمشك و .
سرشاخه گلدار: گل گاوزبان، زوفا، اسطوخودوس، آویشن و .
میوه: گل ساعتی، زیتون تلخ، زرشك، عناب و .
اسلاید 7 :
طبقهبندی از نظر سن گیاه و دوره رویش
1- یكساله: این گیاهان دوره رویشی و زایشی خود را در یك فصل تكمیل می نمایند مانند : زنیان، زیره سبز، بابونه، اسفرزه و .
2- دوساله: این گیاهان در سال اول رشد رویشی و در سال دوم رشد زایشی می كنند مانند: باباآدم، گل مغربی، جعفری و .
3- چندساله: بادرنجبویه، نعناع، رازیانه، مریم گلی، به لیمو، عناب، زعفران، زیتون، علف چای، آلوئه ورا (صبر زرد)
اسلاید 8 :
طبقهبندی از نظر روش تكثیر
1- گیاهانی كه به طریق بذر تكثیر می شوند مانند شوید، سیاه دانه، گشنیز، بابونه، زیره، شاهی، جعفری، رازیانه، ریحان، گل گاوزبان و .
2- گیاهانی كه از طریق قلمه، ریزوم و غیره تكثیر می شوند مانند: اسطوخودوس، رزماری، ترخون، نعناع و .
اسلاید 9 :
روشهای مصرف گیاهان دارویی
گیاهان دارویی عمدتاً به اشكال زیر مصرف می شوند :
جوشانده – قطره – شربت – ژل – پماد – شامپو – عرقیات – افشره – سیگار – قرص – كپسول – آمپول و ..
اسلاید 10 :
متابوليت هاي ثانويه و دفاع در گياهان
اسلاید 11 :
گياهان به دليل استقرار ثابت، قادر به حركت دادن خود براي در امان ماندن از علف خواران و عوامل بيماري زا نيستند.
متابوليت هاي ثانويه در برابر انواعي از علف خواران و ميكروب هاي بيماري زا از گياه حفاظت مي كنند.
اسلاید 12 :
گياهان تركيبات آلي زياد با آرايش هاي متنوعي توليد مي كنند كه به نظر مي رسد هيچ كاركرد مستقيمي در رشد و نمو گياه ندارند. به اين مواد در اصطلاح متابوليتهاي ثانويه يا توليدات طبيعي گفته مي شود. در كل، براي متابوليتهاي ثانويه هيچ نقش مستقيمي در فرايندهاي فتوسنتز، تنفس، انتقال مواد محلول، نقل و انتقالات، ساخت پروتئين، آسيلاسيون تركيبات غذايي، تمايز يا شكل گيري هيدرات هاي كربن، پروتئين ها و ليپيدها تشخيص داده نشده است.
همچنين بر خلاف متابوليتهاي اوليه (اسيد هاي آمينه، نوكلئوتيدها، قندها، ليپيدهاي آزاد)، متابوليتهاي ثانويه گسترش محدودي در سلسله گياهان دارند. اين به معناي آن است كه يك متابوليت ثانويه خاص اغلب در يك گونه گياهي يا گروههاي خويشاوند گونه يافت مي شود، در صورتي كه متابوليتهاي اوليه در سراسر گياهان حضور دارند.
اسلاید 13 :
كاركردهاي اكولوژيكي مهم متابوليتهاي ثانويه
محافظت گياهان در برابر خورده شدن توسط گياهخواران و آلوده شدن آنها به عوامل بيماريزاي ميكروبي
تركيبات جاذب (از نظر بو، رنگ و طعم) حشرات گرده افشان و حيوانات پراكنش دهنده، بذور گياهان
اسلاید 14 :
مواد موثره گیاهان دارویی دو نوع هستند
مواد حاصل از سوخت و ساز اولیه یا مواد مورد نیاز و حیاتی که در همهی گیاهان سبز با عمل فتوسنتز به وجود میآیند.
مواد حاصل ازسوخت و ساز ثانویه. این تولیدات ظاهرا برای گیاه بدون فایده هستند ولی بر عکس اثرات درمانی آنها قابل توجه است. منظور از این ترکیبات اسانسهای روغنی یا اسانس طبیعی، رزینها و آلکالوئیدهای مختلف نظیر تریاک است.
اسلاید 16 :
طبقهبندي مواد موثره
در گذشته مواد موثره به دو گروه تقسيم بندي شده است كه شامل:
1- گروه اول كه مواد موثره در تمام پيكره رويشي يافت مي شود مانند رزينها – مومها- چربيها
2- گروه دوم از اندامهاي مشخص گياهي چون برگ -گل -دانه -ريشه -پوست و امثال آنها به دست ميآيد: آلکالوئيد ميوه خشخاش
اسلاید 17 :
چهارگروه اصلي شامل :
آلكالوئيدها، گليكوزيدها، روغنهاي فرار و ساير مواد مؤثر است .
ساير مواد مؤثره، شامل ترکيباتي چون :
مواد تلخ، فلاو ن ها، فلاونوئيدها، موسيلاژها (وكربوهيدراتهاي خاص مشابه
آن )، ویتامین ها، تاننها، اسيد سيليسك (و اسيدهاي خاص مشابه آن ) و بالاخره
تركيبات ديگر امثال آن مي باشد، كه به دليل ناهماهنگی وگستردگي ساختمان
هاي شيميايي شان در سه گروه قبلي جاي نمي گيرند.
طبقه بندي مواد مؤثره گياهان دارويي
اسلاید 18 :
تقسيمبندي امروزی
آلكالوئيد ها
گليكوزيدها
روغنهاي فرار
مواد تلخ
فلاونها و فلاونوئیدها
موسيلاژها
ويتامينها
تاننها
سيلیسيكاسيد
اسلاید 19 :
تركيبات نيتروژن دار: انواع زيادي از متابوليت هاي ثانويه گياهي، در ساختار خود نيتروژن دارند. از تركيباتي كه در اين گروه جاي دارند و اثرات ضد گياهخواري آنها بخوبي معلوم شده است آلكالوئيدها و گليكوزوئيدهاي سيانوژنيك، قابل ذكرند. اين تركيبات به شدت مورد توجه قرار گرفته اند كه علت آن اثرات سمي آنها براي انسان و ويژگيهاي داروئي آنهاست.
اسلاید 20 :
آلکالوئیدها
برای نخستین بار یک محقق آلمانی از آلکالوئیدها به عنوان مواد ازتهای که خاصیت قلیایی دارند و در محیط اسیدی نمک تولید میکنند، نام برده است.
آلکالوئیدها در انسان واکنشهای فیزیولوژیکی قوی همراه با اثرهای مخصوص ایجاد میکنند و بهویژه برسیستم عصبی اثردارند.
