بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فرآیندشناسی خیـر
اسلاید 3 :
تعریف خیر:
خیر به معنای امری تفصیل یافته است که به نسبت سایر امور دارای ترجیح عقلی است و پس از تعیین (با معیارهای عقلی)، گزیده شده و به مقام تحقق نایل میآید.
اسلاید 4 :
فاتحه:
فصل اول:
فصل دوم:
فصل سوم:
فصل چهارم:
فصل پنجم:
خاتمه:
ساختارشناسی خیر و شر
تفصیل
ترجیح
تعیین
گزینش و اختیار
تحقق
نظام خیر
اسلاید 5 :
فاتحه: ساختارشناسی خیر و شر
فصل اول: تفصیل
فصل دوم: ترجیح
فصل سوم: تعیین
فصل چهارم گزینش و اختیار
فصل پنجم: تحقق
خاتمه: نظام خیر
نگاهی به کلمه خیر در قرآن
ویژگیهای خیر در قرآن
3. مؤلفههای خیر با توجه به آیات قرآن
4. ساختار خیر بر اساس مؤلفهها و کلمات مقابل آن
5. برخی از وجوه خیر در روایات
6. ارتباط ساختار خیر با ساختار وجودی انسان
7. ارتباط ساختار خیر با مراحل بلوغ و مراتب رشد
اسلاید 6 :
تعریف خیر:
خیر به معنای امری تفصیل یافته است که به نسبت سایر امور دارای ترجیح عقلی است و پس از تعیین (با معیارهای عقلی)، گزیده شده و به مقام تحقق نایل میآید.
اسلاید 7 :
نگاهی به کلمه خیر در قرآن
بررسی موارد استعمال واژه خیر در قرآن، میتواند ابعاد و مؤلفههای مختلف این واژه را بیشتر برای ما روشن سازد. برای این منظور ریشه واژه در قرآن جستجو شده و موارد مختلف استعمال آن به ترتیب آمده است. در این بررسی سعی شده تا نکات اختصاصی مرتبط با واژه خیر در هر یک از آیات و البته با در نظر گرفتن آیات قبل و بعد آن آیه به دقت استخراج شده و به عنوان موضوع آیات در ارتباط با واژه خیر ذکر شود.
اسلاید 8 :
نگاهی به کلمه خیر در قرآن
1. کشتن هم میتواند برای یک قوم خیر باشد.
2. بیان خیر برای قوم توسط رسول
وَ إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ يا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَكُمْ بِاتِّخاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلى بارِئِكُمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ عِنْدَ بارِئِكُمْ فَتابَ عَلَيْكُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحيمُ (54)
3. خیر در مقابل ادنی
4. استبدال ادنی با خیر توسط انسان
5. خیر بودن منفعتهای الهی در مقابل دیگر منفعتها
وَ لَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ خَيْرٌ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ(103)
سوره مبارکه بقره
اسلاید 9 :
ویژگی های خیر در قرآن
برخی از مطالبی که از مجموع نکات فوق بهدست میآید و ما را به کشف مؤلفههای خیر میرساند عبارتند از:
مطلب اول: در معنای خیر، نوعی انتخاب و برگزیدن وجود دارد.
مطلب دوم: انتخاب کردن نیازمند قدرت است، بنابراین یکی از لوازم بسیار مهم برای خیر، استطاعت است.
مطلب سوم: فاعل خیر در قرآن، یا خداوند و یا انسان است.
مطلب چهارم: فاعلیت خداوند در خیر، به معنای انتخاب گزینه بهتر از میان گزینههای مختلف نیست، بلکه همان جاری شدن اراده خداوند است که موجب تحقق و جلوه خیر میشود، از همین رو است که خداوند در قرآن مختار علی الاطلاق معرفی میشود.
اسلاید 10 :
ویژگی های خیر در قرآن
مطلب پنجم: فاعلیت انسان در خیر، انتخاب کردن بهترین گزینه از میان گزینههای مختلف است. با توجه به قدرت و مالکیت مطلق خداوند در هستی، انسان چه در ساحت تکوین و چه در ساحت تشریع میبایست مبتنی بر اختیار و اراده خداوند، انتخابهای خود را انجام دهد.
مطلب ششم: بدیهی است هر انسانی بر اساس نگاهی که نسبت به عاقبت و منافع خود دارد، خیر و شرّ را به گونهای متفاوت تعریف میکند.
مطلب هفتم: انسان میبایست با استفاده از تعقل و توجه به آیات الهی عاقبت خود را آخرت و منفعت خود را ابتغای وجه الهی قرار دهد تا بدین ترتیب حق، مبنای تشخیص او در خیر و شرّ باشد.
اسلاید 11 :
ویژگی های خیر در قرآن
مطلب هشتم: هر انسانی فارغ از اینکه خیر و شر را به درستی تشخیص داده باشد یا نه، با توجه به گرایشی که نسبت به منافع خود دارد، نسبت به آنچه خیر تشخیص میدهد تمایل شدید داشته و حتی نسبت به آن عجله میکند، و ضمناً نسبت به آنچه که آن را شرّ میداند، اعراض و ناامیدی دارد.
مطلب نهم: آنچه در خیر گزینش میشود میتواند از نوع مادیات، عمل و یا مسائل و موضوعات ذهنی باشد.
مطلب دهم: گزینش هر چیزی و تشخیص بهتر بودن آن، به تناسب یک موقعیت انجام میشود، بنابراین شرایطی که در آن گزینش صورت میگیرد یکی از مولفههای بسیار مهم خیر به شمار میرود.
اسلاید 12 :
ویژگی های خیر در قرآن
مطلب یازدهم: خیر امری است که در آن هم سبقت گرفتن و هم سرعت گرفتن موضوعیت دارد. طبیعتاً هرچه انسان به خیر بودن یک چیز علم و یا یقین پیدا کند و لزوم دستیابی به منفعت برایش مهم شود، نسبت به انجام آن سرعت پیدا میکند. این حقیقت تا آنجا ادامه مییابد که انسان سعی میکند از سرعت گرفتن خود نیز سرعت بگیرد، و به تعبیری خودش از خودش در انجام خیر سبقت بجوید.
مطلب دوازدهم: انجام کامل فرایند خیرشناسی و تحقق آن، تجلی کاملی از حکمت به شمار میرود.
مطلب سیزدهم: مواردی چون پوشانندگی، فلاح، تثبیت، طهارت و در نهایت خیر شدن خود وجود انسان، از آثار بسیار مهم خیرشناسی و بهکار گرفتن آن به شمار میروند.
اسلاید 13 :
ویژگی های خیر در قرآن
مطلب چهاردهم: زینت شیطان، کبر، کفر به آیات الهی، هلوع بودن، پرداختن به لهو و موارد دیگر از این دست از مهمترین عواملی هستند که شناخت درست خیر را در انسان مختلف مینمایند.
مطلب پانزدهم: عدم شناخت درست خیر موجب شکلگیری منع خیر در انسان میشود که موجبات هلاکت انسان و جامعه را فراهم میکند.
مطلب شانزدهم: رسول، علم غیب، شریعت و منهاج ارائه شده توسط انبیا از مهمترین راهکارهایی هستند که خداوند برای شناخت خیر برای انسانها فرستاده است.
مطلب هفدهم: خیر در قرآن در مقابل شرّ، ادنی، سوء، منکر، ضرّ و فتنه آمده است. تمامی این موارد به اعتبار مؤلفههای مختلف خیر در مقابل آن ذکر شدهاند.
اسلاید 14 :
تعریف خیر:
خیر به معنای امری تفصیل یافته است که به نسبت سایر امور دارای ترجیح عقلی است و پس از تعیین (با معیارهای عقلی)، گزیده شده و به مقام تحقق نایل میآید.
مولفه های خیر با توجه به آیات قرآن
اسلاید 15 :
مولفه های خیر با توجه به آیات قرآن
امکان طی کردن این مولفه ها برای انسان به اذن خداست.
تحقق امری که تفصیل داده شده،ترجیح،تعیین و گزینش میشود.
خیر به عنوان امر تفصیل داده شده دارای جاذبه ای است که انسان آن را محقق میکند.
بر اساس معیارعقلی،یک امر بر دیگری تمایز دارد و این تمایز باعث میشود ترجیح و گزینش شود.
بر اساس معنای خیر، این کلمه در جایگاه های مختلف به صورت زیر معنا میشود:
بیده الخیر:
افعلوالخیر:
حب الخیر:
عسی ان یکونوا خیرا منهم:
اسلاید 16 :
ساختار خیر بر اساس مؤلفهها و کلمات مقابل آن
کلمات مقابل خیر :
امری که دارای ترجیح عقلی نیست.
امری بدون منفعت،به طور طبیعی مورد گزینش نیست.
امر فاقد صلاحیت برای گزینش
به هم ریختگی،از نظرعقلی ستوده نیست.
شر:
ضر:
سوء:
فتنه:
اسلاید 17 :
ساختار خیر بر اساس معرفی اهل بیت در زیارت جامعه کبیره:
إِنْ ذُكِرَ الْخَيْرُ كُنْتُمْ أَوَّلَهُ وَ أَصْلَهُ وَ فَرْعَهُ وَ مَعْدِنَهُ وَ مَأْوَاهُ وَ مُنْتَهَاه.
ساختار خیر بر اساس مؤلفهها و کلمات مقابل آن
اسلاید 18 :
اول خیر
اصل خیر
فرع خیر
معدِن خیر
مأوی خیر
منتهای خیر
عبارتست از مقام تفصیل که حاصل از برخورداری از فهم در نظام مراتب برای امری است. این اولین گام در هر خیرگزینی است.
عبارتست از مقام تفضیل و ترجیح که حاصل از شکوفایی عقل در وجوه مختلف هر امری است که به واسطه آن وجوه مختلف، دیده میشود.
عبارتست از مقام تعیین که متناسب با شرایط و اقتضائات صورت میپذیرد و در صورت وجود این اقتضاسنجی است که امکان اتمام اولویتدهی در امور صورت میپذیرد.
به معنای موقعیتی است که گزینش صورت گرفته و در اثر آن فرد از تردید یا بلاتکلیفی و یا عدم تصمیم به ثبات در انتخاب مرتبهای از امر منتقل میشود.
منفعتی است که پس از گزینش و انتخاب خیر فرد را به مقصد هدایت رهنمون میسازد و در پناه آن میتواند بهره و نصیب برد.
برآیند نهایی خیرطلبی برای انسان برخورداری از هدایت و رشد است.
ساختار خیر بر اساس مؤلفهها و کلمات مقابل آن
اسلاید 19 :
ساختار خیر بر اساس مولفه ها و کلمات مقابل آن
بیده الخیر
حاکمیت خیر در زندگی فردی و اجتماعی
اول خیر
مأوای خیر
معدن خیر
فرع خیر
اصل خیر
ترجیح و تفضیل
تعیین
گزینش و انتخاب
تحقق و عینیت
تفصیل
مقدمه خیر
نتیجه خیر
منتهای خیر
سبیل خیر
لازمه خیر
سبیل خیر
منشأ خیر
اسلاید 20 :
برخی از وجوه خیر در روایات
مهارتی کردن خیرشناسی، خیرطلبی و خیرگزینی
ارتباط دهی بین نظام خیر و طیّب
تبیین چگونگی جریان خیر در گوهر انسان
تبیین انواع مصادیق خیر
ترغیب به طلب خیر در هر حال
الف. بالا بردن حسن ظن نسبت به خداوند پس از طلب خیر
ب. لزوم توجه به خدا در طلب هر خیر با انواع ذکر
ج. جهتدهی انگیزه و قصد فرد و ارتقای سطح آن با القای دعا در هنگام طلب خیر
د. رضایت به نتیجه پس از طلب خیر
و. اعتماد به آنچه به قلب نازل میشود در هنگام طلب خیر
ز. توجه به سورههایی از قرآن در هنگام طلب خیر
ح. طلب خیر برای هر امر کوچک و بزرگ
ط. طلب خیر برای انجام هر کار با توجه به نماز
ک. جایگاه ویژه نماز در طلب خیر
ی. طلب خیر به قصد نجات از تردیدها
