بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
مراقبت آلودگی پدیکولوز
اسلاید 3 :
مقدمه
شپش انگل خارجي ، دایمی ، اجباري و خونخوار جوامع انساني است
قدمت آلودگي به آن به دوران قبل از تاريخ بر مي گردد.
شپش بدن به عنوان ناقل تعدادي از بيماريها (تيفوس، تب راجعه، اپيدميك و تب خندق)
اگر چه در مناطق متعددي بهبود وضعيت بهداشتي ، اقتصادي و اجتماعي تاثير بسزائي در كاهش آلودگي به شپش داشته است ، اما در شرایط همه گیری کلیه طبقات اجتماعی در معرض خطر آلودگی با شپش قرار می گیرند.
ابتلا حدود 6 میلیون نفر در ایالت متحده در سال
آلودگی در کشورهای فرانسه ، کانادا ، برزیل ، هندوستان شایع است
آلودگی به شپش در کودکان شایعتر از بالغین و در جنس مونث شایعتر از جنس مذکر و در فصل زمستان شایعتر از فصول دیگرمی باشد.
اسلاید 4 :
امروزه نقش شپش در مناطق معتدله و سرد را از نقطه نظـر اذيــت و آزار افـراد انسـاني قابـل مقايسه با مشكلات ناشي از پشه ها در منـاطق گرمسيري معرفي مي نمايند.
اسلاید 6 :
تعداد موارد آلودگی به تفکیک شهرستان در سال 91 تا93
اسلاید 7 :
خصوصیات و انواع شپش :
حشره اي كوچك ، بدون بال و خونخوار است و مي تواند سر، تن و عانه را در انسان آلوده كند. طول عمر متوسط شپش ماده 30 روز می باشد .
سه نوع شپش انگل جوامع انساني عبارتند از:
1- شپش سرPediculus humanus capitis
2- شپش تن Pediculus humans humanus
3- شپش عانهPhthirus Pubis(crablice)
اسلاید 8 :
شپش تن و شپش سر بسیار شبیه هم می باشند با این تفاوت که شپش تن کوچکتر و شفاف تر از شپش سر است . رنگ آنها سفید مایل به خاکستری بوده و بدنی کشیده بدون بال و سری نقطعه ای دارند.
تخم شپش بوسیله شپش بالغ ماده بطور محکمی به پایه مو یا تار و پود لباس می چسبد و بعد از 7 تا 10 روز یک نوزاد گرسنه ازتخم بیرون می آید .
این نوزاد باید هر چه سریعتر به تغذیه بپردازد در غیر اینصورت درطی 24 ساعت خواهد مرد. نوزاد متولد شده طی 2تا 3 هفته وپس از 3 نوبت پوست اندازی ، به شپش بالغ تبدیل می گردد و پس از بارور شدن طی 20 تا 30 روز بعد 250 تا 300 عدد تخم می گذارد و بعد از آن می میرد.
شپش پوست را سوراخ کرده و بزاق خویش را در زیر پوست تزریق می کند سپس همزمان با مکیدن خون ، مواد زائد خویش رانیز د فع می نماید.
تلقیح مواد زائد و بزاق به زیر پوست منجر به ایجاد برآمدگی قرمز رنگ خارش داری می گردد.
اسلاید 9 :
شپش سر:
شپش سر بیشتر در کودکان بخصوص دختر بچه ها شایع است اما در زنان و پسربچه ها نیز دیده می شود و با انکه با وضعیت بهداشتی فرد ارتباط دارداما نمی توان شپش سر را را مختص افراد فقیر و با وضعیت بهداشتی نامناسب دانست .
اندازه شپش سر حدود 3 میلی و اندازه تخم شپش ( Nitرشک) 1 میلی متر می باشد .
محل زندگی شپش سر پوست سر و موی انسان می باشد.
اسلاید 10 :
عوارض آلودگي به شپش
1- خارش شديد پوست بعلت تلقيح ماده بزاقي و مواد دفعي شپش به زير پوست.
2- پوسته پوسته شدن و ضخيم شدن پوست در اثر خاراندن زياد
3- بروز عفونت هاي ثانويه باكتريال بدنبال خاراندن زياد پوست( مثل زرد زخم و..)
4- انتقال بيماريهاي نظیرتيفوس همه گير، تب راجعه همه گير، تیفوس آندمیک ، تب خندق توسط شپش تن
مهمترین عارضه شپش خارش شدید می باشد که فرد را کلافه و خسته و پریشان و بی خواب می سازد که همین امر می تواند یکی از علل افت تحصیلی در دانش آموزان باشد.
اسلاید 11 :
راه انتقال
مستقیم در ازدحام جمعیت
غیر مستقیم وسایل فرد آلوده
اسلاید 12 :
تخم شپش
در تمام انواع شپش:
ماده چسباننده تخم به مو و يا تارهاي لباس از نوعي است كه در حلالهاي معمولي مقاوم بوده و به پوست و مو نيز آسيب مي رساند
رشک(Nit) به اندازه ته سنجاق بوده توسط شپش بالغ ماده بطور محكمي به پايه مو یا تار و پود لباس چسبانده می شود.
بصورت يك برآمدگي كوچك كروي و یا بيضي شكل شفاف تظاهر دارد.
محل شایع رشک در موهای پشت سر و بالای گوش می باشد
اسلاید 13 :
چگونه به وجود شپش سر مشکوک شویم
شپش سر اغلب با چسبیدن به قاعده موها خود را از چشمان ما مخفی می کنــد، لــذا بیشتر مشــاهده رشک هــای چسبیده بــه موی سر است که شک به آلودگی ایجاد می کند.
اسلاید 14 :
تشخيص
مورد مشکوک :
وجود خارش در ناحيه سر و تن در جامعه آلوده به شپش .
مورد قطعي :
مشاهده رشك یا شپش همراه با مشخصات باليني فوق.
اسلاید 15 :
چگونه مطمئن شویم که رشک را یافته ایم ؟
رشک ها همیشه یک شکل و تخم مرغی شکل بوده ، بــه مو در نزدیکی پوست سر چسبیده اند و عمدتا در گیجگاه ها،بالای گوش ها و پشت گردن دیده می شوند.
برای پیدا کردن تخم شپش می بایست بــا حوصله تمــام از یک گیجگاه بــه طرف مقابل ، منطقه به منطقه موی سر را گشت و بهتر است این کار زیر نـور مناسب انجام شده و البته استفاده از یک ذره بین هم می تواند کمک کننده باشد.
رشک ممکن است با شوره سر اشتباه شوند.
در واقع شوره ، پوست مـرده است که بـه راحتی از مو جـدا می شود، اما رشک به مو چسبیده است.
اسلاید 16 :
جهت درمان موارد آلوده به شپش سر استفاده از شامپو پرمترین یک درصد به شرح ذیل استفاده می گردد.
شستن موها با یک شامپو معمولی
آغشته کردن کلیه موها با مقدار کافی شامپو پرمترین به مدت 10 دقیقه
خارج کردن کف ها با آب فراوان
پس از یک هفته بایستی درمان تکرار شود .
درمان با لوسیون دایمتیکون 40 %
8 ساعت با شامپو شسته و هفته بعد تکرار
اسلاید 17 :
جدا کردن رشک ها
با توجه به اینکه شامپو پرمترین یک درصد تاثیر صد درصد روی رشک ها ندارد
در صورت آلودگی به رشک باید علاوه بر استفاده از شامپو از حوله آغشته به سرکه ( 50 درصد آب و 50 درصد سرکه ) به مدت 30 دقیقه و سپس شانه زدن با شانه دندانه ریز استفاده کرد .
باید توجه کرد که سرکه فقط ماده چسبنده رشک به ساقه مو را ازبین می برد تا رشک ها به آسانی از مو جدا شوند .
اسلاید 18 :
راه هاي پيشگيري
1- آموزش به مردم در مورد ساختمان جسمانی ، رفتار و خصلتهای شپش ۲ - رعايت بهداشت فردي مهمترین تاثیر در پیشگیری از آلودگی به شپش را دارد .
(تعويض منظم البسه ، عدم استفاده از شانه ، برس و کلاه ديگران )
۳ - استحمام مرتب و منظم ، شانه کردن روزانه موي سر( باعث شكستن پای شپش ) ، تمیز کردن
۴ - شستشوی منظم برس و شانه و لباس ها ، روسری و کلاه و دیگر وسایل شخصی
5- شستشوي منظم لباسها ، روسري ، کلاه و . 6 - پرهيز از تماس با اشياء و لباسهاي فرد آلوده
اسلاید 19 :
7 - مهمترین امر در مهار شپش سر دانش آموزان عبارت است از بازدید روزانه موس سر و در صورت لزوم بازدید لباس و بدن آنها توسط مربیان و ارجاع موارد آلوده به مراکز بهداشتی درمانی جهت پیگیری و درمان
8 – بيماريابي و درمان موارد آلوده کشف شده
9 – در شرایط گسترش آلودگی به شپش تن آموزش به مردم در مورد شستشوی لباس و ملحفه در آب جوش به مدت 30 دقیقه و یا استفاده از استفاده از ماشین لباسشویی و خشک کن و اتو کردن منظم لباس و بویژه درزهای آن برای از بین بردن شپش و رشک مهم می باشد .
10 – در موارد آلودگی شدید ، شپش سر حتی از طریق پشتی صندلی اتومبیل و اتوبوس ، سالن های اجتماعات و سمینارها نیز منتقل می شود.
11 – در هنگام ورزش و بازی و سایر فعالیت ها افراد بعلت گرمی و تعریق بدن شپش تن بدن را ترک کرده و باعث آلودگی افراد همجوار می شود.
اسلاید 20 :
اقدامات در مدارس
آموزش به والدين در رابطه با شپش
آموزش مربيان و اولياء مدارس در رابطه با شپش
كنترل هفتگي والدين از موها و بدن فرزندان
بیماریابی از خانواده فرد آلوده با دعوت به مرکز بهداشتی درمانی
داشتن ملحفه براي وسايل خواب اختصاصی
پس از شروع درمان دانش آموزان مي توانند به مدرسه بروند.
آموزش کسانی که به هر نحوی با این بیماری در رابطه هستند.