بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خدا
مبحث:
- سلامت برای همه (HFA)
- مراقبتهای بهداشتی اولیه (PHC)
اسلاید 2 :
(Health For All by 2000 (HFA 2000
در سال 1977 در سيامين مجمع جهاني بهداشت در شوروي سابق (قزاقستانAlma-Ata )، شعار سلامتی براي همه تا سال 2000 (HFA 2000) اعلام و بیانیه آلماآتا منتشر شد.
هدف كلي HFA 2000: دستيابي همه مردم جهان در سال 2000 ميلادي به سطحي از سلامتي جسمي، رواني و اجتماعي كه آنها را قادر سازد زندگي سازنده اي از نظر اجتماعي و اقتصادي داشته باشند.
اسلاید 3 :
سلامت (بهداشت) براي همه (Health for all - HFA)
در بيانيه رسمي سيامين مجمع جهاني بهداشت در سال 1977 كه به بيانيه آلماآتا معروف است اعلام گرديد كه در دهه هاي آينده هدف اجتماعي و اصلي دولت ها و سازمان جهاني بهداشت بايد دستيابي همه مردم جهان در سال 2000 ميلادي به سطحي از سلامتي (سلامتي جسمي، رواني و اجتماعي) باشد كه امكان برخورداري از يك زندگي مؤثر و مولد را براي آنان فراهم آورد.
در سال 1978 نيز كنفرانس مراقبت هاي اوليه بهداشتي در آلماآتا (مركز جمهوري قزاقستان) تشكيل گرديد و روش دستيابي به سلامت براي همه، مراقبت هاي بهداشتي اوليه(Primary Health Care- PHC) معرفي شد.
درماه مي سال 1979 استراتژي جهاني سلامت براي همه توسط سي و دوّمين اجلاس سازمان جهاني بهداشت مورد تصويب قرار گرفت و نمايندگان كشورهاي عضو پذيرفتند كه استراتژي هاي كشوري سلامت براي همه را بر اساس مراقبت هاي اوليه بهداشتي تدوين و به مرحله عمل درآوردند.
اسلاید 4 :
در زمينه هدف، اصول استراتژيك و شاخص هاي دستيابي به HFA بايد توجه داشت كه:
سلامت براي همه يك هدف واحد و محدود نيست بلكه جرياني است كه به بهبود مداوم سلامت مردم منجر مي شود.
سلامت براي همه به اين معني نيست كه در سالهاي آتي ديگر كسي بيمار و ناتوان نخواهد بود و گروه پزشكي مراقبتهاي پزشكي را براي يكايك مردم جهان و ناخوشيهاي آنان تامين خواهند كرد.
بلكه بدان معناست كه سلامت پا ميگيرد و در هر كجا كه مردم زندگي و كار ميكنند خدمات بهداشتي در اختيار آنان خواهد بود و مردم امكانات بهتري براي رشد و رسيدن به كهنسالي سالم و فعال را خواهند داشت و افراد و خانوادهها به شيوه قابل قبول و متناسب با توان و مشاركت خود به مراقبت هاي اساسي سلامت دسترسي خواهند يافت.
اسلاید 5 :
هدف سلامت براي همه بر پايه سياست هاي زير استوار است:
سلامت و تندرستي حق مسلم مردم است و تامين آن يك هدف اجتماعي در سراسر جهان است.
اختلاف موجود بين وضعيت بهداشتي مردم جهان، نگراني مشترك تمام كشورهاست و بايد به شدت كاهش يابد. بنابراين پايه و اساس استراتژي بهداشت براي همه توزيع عادلانه امكانات بهداشتي در بين كشورها و در درون كشورها به ترتيبي كه به دسترسي عموم مردم به مراقبت هاي اوليه بهداشتي و خدمات پشتيبان آن بيانجامد مي باشد.
حق و وظيفه مردم است كه به صورت فردي و گروهي در برنامه ريزي و اجراي مراقبت هاي بهداشتي خودشان نقش داشته باشند. بنابراين مشاركت فعال مردم در شكل دادن به آينده بهداشتي و اقتصادي جامعه از عوامل اساسي در تحقق استراتژي هاي بهداشت براي همه است.
اسلاید 6 :
هدف سلامت براي همه برپايه سياست هاي زير استوار است :(ادامه)
دولتها در برابر بهداشت و تندرستي مردم كه با فراهم نمودن امكانات اجتماعي و بهداشتي كافي امكان پذير است مسئوليت تام دارند. بنابراين براي تامين بهداشت براي همه تنها تعهد وزارت بهداشت كافي نبوده و تعهد سياسي دولت در سطح كلي ضرورت دارد.
بهداشت و تندرستي بايد به عنوان پايه و اساس توسعه اقتصادي و اجتماعي باشد. بنابراين تنها تلاش وزارت بهداشت در اين زمينه كافي نبوده، هماهنگي و همكاري ساير بخشها كه با توسعه اقتصادي كشور ارتباط دارند چون بخشهاي كشاورزي، دامپروري، صنعت، مسكن، آموزش و پرورش، ارتباطات، كار و امور اجتماعي و رسانه هاي گروهي نيز ضرورت كامل دارد.
اسلاید 7 :
هدف سلامت براي همه برپايه سياست هاي زير استوار است :(ادامه)
همكاري فني و اقتصادي بين كشورها در توسعه و اجراي استراتژي بهداشت براي همه نقش مؤثري دارد.
اگر قرار باشد دولتها بهداشت براي همه را فراهم كنند بايد در مسايل بهداشتي، متكي به خود بارآيند. ولي اين به معناي لزوم خودكفايي در بهداشت نيست زيرا براي تامين و توسعه استراتژي هاي بهداشتي و فايق آمدن بر مشكلات، همكاري و مسئوليت بين المللي امري ضروري است.
اسلاید 8 :
شاخصهاي ارزشيابي و مقايسه كشورها از نظر ميزان دستيابي به HFA2000:
( در سال 1981، WHO دوازده شاخص زير ذيل را به عنوان حداقل معيارهاي جهاني براي ارزشيابي و مقايسه كشورها در نظر گرفت)
HFA توسط مقامات سطح اول كشور به عنوان يك سياست كلي پذيرفته شده باشد.
تدابير لازم به منظور جلب مشاركت مردم در تامین سلامت اتخاذ شده باشد.
مثال: NGO یا سازمانهای مردم نهاد (سمن)
به عبارتي ديگر شرايط لازم براي مطرح ساختن خواسته ها و نيازهاي واقعي مردم فراهم آمده، سياست عدم تمركز در تصميم گيري تحقق يافته و نمايندگان گروهها و سازمانهاي مختلف چون سازمان زنان، گروههاي صنفي و غيره در برنامههاي بهداشتي مشاركت داشته باشند.
حداقل 5% توليد ناخالص ملي(GNP) براي سلامت اختصاص یافته باشد.
اسلاید 9 :
شاخصهاي ارزشيابي و مقايسه كشورها از نظر ميزان دستيابي به HFA2000:
درصد منطقي از بودجه ملی سلامت به مراقبتهاي بهداشتي محلی (سطح اول خدمات) در هر منطقه (local health care) اختصاص یافته باشد.
برای بیماریهای غیر واگیر: Care
برای بیماریهای واگیر: Cure
بدين معني كه به منظور ارائه مراقبت ها در اولين سطح تماس با جامعه (خانه بهداشت، مراكز بهداشت شهرستان، مراكز بهداشتي درماني روستايي و شهري) مورد استفاده قرار گيرد.
توزيع عادلانه منابع (resource شامل بودجه سرانه و امكانات) براي مناطق شهري و روستايي انجام گرفته باشد.
استراتژي دقيق براي دستيابي به HFA، تخصيص منابع كافي و تعيين ميزان نياز به كمكهاي خارجي تدوين شده و امكانات لازم براي اجراي برنامه فراهم آمده باشد.
اسلاید 10 :
7- برخورداري تمام جمعيت از مراقبتهاي اوليه بهداشتي شامل:
I) آب سالم در منزل یا در فاصله 15 دقيقه پياده روي
II) دفع بهداشتي مدفوع در منزل يا نزديكي آن
III) واكسيناسيون کودکان عليه 6 بيماري
شامل کزاز، دیفتری، سیاه سرفه، سرخک، فلج اطفال، سل
IV) دسترسي به مراقبتهای بهداشتی درماني در محل شامل دسترسي به حداقل 20 قلم داروي اساسي با حداکثر فاصله یک ساعت پياده روي يا وسيله نقليه
V) دسترسي به كاركنان آموزش ديده برای مراقبتهاي زنان باردار، زایمان و كودكان تا حداقل يكسالگي
اسلاید 11 :
8- تغذيه مناسب كودكان به نحوی که:
الف) وزن حداقل 90% نوزادان در بدو تولد بيشتر از 2500گرم باشد
ب) حداقل 90% اطفال وزن مناسب براي سن داشته باشند
9- کاهش IMR به كمتر از 50 در هزار تولد
Infant Mortality Rateمیزان مرگ شیرخواران (زیر یک ساله ها)
اسلاید 12 :
10- افزایش اميد به زندگي در بدو تولد به بيشتر از 60 سال
11 – رساندن باسوادي به بيش از 70% مردان و زنان بزرگسال
مثال ایالت کرالا در هند برای اهمیت اثر سواد در سلامت:
اقتصاد و . مانند سایر ایالتها
سطح سواد بالاتر
اکثر شاخصهای سلامت بهتر از سایر ایالتها
12- افزایش سرانه توليد ناخالص ملي بيش از 500 دلار آمريكا
اسلاید 13 :
راه رسيدن به HFA2000:
مراقبتهاي بهدشتي اوليه (PHC)
مراقبتهاي بهداشتي اوليه در همه كشورها به عنوان كليد رسيدن به بهداشت (سلامت) براي همه تا سال 2000 شناخته شده است.
مراقبتهاي بهداشتي اوليه، مراقبتهاي بهداشتي اساسي ميباشد كه توسط نظام بهداشتي با يك روش عملي و علمي قابل قبول از نظر تكنولوژي، قابل تحمل از نظر هزينهها (براي جامعه و كشور) و با مشاركت كامل مردم و روحيه خود اتكايي به افراد و خانوادهها درسطح جامعه ارائه ميگردد.
اسلاید 14 :
سازمان جهاني بهداشت مراقبتهاي بهداشتي اوليه (PHC) را اين چنين تعريف ميكند:
PHC، مراقبتهاي اصلي در زمينه بهداشت است كه بايد براي همه افراد و خانواده ها قابل دسترس باشد. اين خدمات بخش اساسي نظام بهداشتي و توسعه اقتصادي اجتماعي كشور است. مراقبتهاي بهداشتي اوليه اولين سطح تماس فرد، خانواده و جامعه با نظام بهداشتي كشور بوده و خدمات را تا حد ممكن به جايي كه مردم در آن كار و زندگي مي كنند مي برد.
هدف از ارائه اين مراقبتها حفظ، نگهداري و ارتقاء سطح سلامت افراد جامعه است
اسلاید 15 :
Primary Health Care (PHC)
تعریف مراقبتهاي بهداشتي اوليه:
مراقبتهاي بهداشتي ضروري كه در دسترس همه افراد جهان قرار گيرد، براي آنها قابل قبول باشد، با مشاركت كامل آنها باشد، قيمت مناسبي براي جامعه داشته باشد وكشور قادر به پرداخت هزينههاي آن باشد.
اسلاید 16 :
PHC در همه كشورها اعم از توسعه يافته يا در حال توسعه، ارزش يكساني دارد ولي در هر كشور شكل خاص خود را دارد .
فلسفه PHC : سلامتي حق مسلم انسان است. توزيع عادلانه خدمات بهداشتي درماني و منابع اجتماعي اقتصادي بهداشت، بخشي از توسعه اقتصادي اجتماعي هر كشور محسوب مي شود.
اسلاید 18 :
اصول PHC
برابري و عدالت (Equity)
منابع بهداشتي و خدمات مربوط به آن بايد به صورت برابر در اختيار همه افراد جامعه قرار گيرد و مردم با نيازهاي يكسان بايد دسترسي برابر به مراقبت هاي بهداشتي داشته باشند. براي اطمينان از دسترسي برابر بايد توزيع و پوشش مراقبت هاي اوليه بهداشتي در مناطقي بيشتر باشد كه بيشترين نيازها وجود دارد.
اسلاید 19 :
مشاركت مردمي (Community Participation)
-در تمام مراحل (تشخیص مشکل، اتخاذ تصمیم و راه حل، اجرا، بهره برداری، ارزشیابی)
- بدون همكاري و علاقه مردم به تامين و توسعه خدمات هيچگونه موفقيتي براي آن پيش بيني نمي شود. اين به عنوان« سلامت به وسيله مردم» و « قراردادن سلامت مردم در دست خود آنها» توصيف شده است. بدين ترتيب سلامت پديدهاي خودجوش است كه بايد انگيزه برخورداري از آن در مردم ايجاد گردد و علاوه بر بخش بهداشت، جامعه بايد درگير مراقبت از خود شود.
-انواع مشارکت با مردم:
1-for the people
2-by the people
3- with the people √
محدودیتها و مخاطرات مشارکت مردمی:
-سلب مسؤولیت دولت
-تهدید اقتدار سیاسی
-پروبال دادن به برگزیدگان محلی
-احتمال ایجاد یاس در صورت شکست
اصول PHC
اسلاید 20 :
همكاري بين بخشي (Intersectoral Coordination)
سلامتی، پدیده ای است که نیازمند همکاری تمام سازمانها است
و البته، نباید سازمانها در قفسها و جزایر جداگانه فعالیت کنند و کار به کار هم نداشته باشند
نقش آموزش و پرورش،تربیت بدنی، شهرداریها و . در سلامت
مهم: پرهیز از موازی کاری (مثلا انواع بیمه در ایران!)
اصول PHC
