بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خدا
اسلاید 2 :
عنوان درس: مدیریت فن آوری در واحدهای کشاورزی
فصل ششم مروری تطبیقی بر الگوهای نظام مند پژوهش، فناوری و نوآوریی کشاورزی
اسلاید 3 :
هدف نهایی
تولید
محصول
عرضه به بازار
اسلاید 5 :
مروری تطبیقی بر الگوهای نظامند پژوهش، فناوری و نوآوری کشاورزی
معرفی فصل های پیشین
هر یک از این الگوها به سان یک چارچوب بر پدیده و قلمرو ویژهای نظیر توسعه فناوری ، مدیریت دانش و اطلاعات تحقیقات و نوآوری کشاورزی متمرکز بوده و به لحاظ توانایی بازنمایی کنشگران مولفهها مراحل پیوندها سطوح نظام ها و قلمرو با هم تفاوت دارند.
در ابتدا این فصلِ که حکم جمع بندی فصل های پیشین را داراست به منظور درک بهتر الگوهای مطرح شده به مقایسه آنها پرداخته شده است.
در ادامه استعلامات طرح الگوی جدید یعنی نوآوری کشاورزی برای سازماندهی تحقیقات ترویج و آموزش کشاورزی بیان شده است .
در پایان نیز جمع بندی کلی از مباحث مطرح در این فصل و فصلهای پیشن، صورت گرفته است .
الگوهای مختلفی برای بازنمایی نظاممند فناوری کشاورزی ،دانش و اطلاعات کشاورزی ،تحقیقات کشاورزی ،مشارکت آموزش عالی کشاورزی در عرصه تحقیق و توسعه کشاورزی و سرانجام ،نظام نوآوری کشاورزی معرفی شد.
اسلاید 6 :
مقایسه امقایسه الگوهالگوها
برای یک دوره طولانی کارگزاران تحقیق و توسعه بر این اندیشه بودند که موسسات عمومی تحقیقات کشاورزی مجرایی برای پیشبرد توسعه کشاورزی هستند .
در این دوره موسسات فوق به عنوان محلی امن برای سرمایه گذاری در فن آوری کشاورزی با هدف افزایش تولید غذا و صادرات محصولات زراعی نقدی عمل نمودند.
در نتیجه موفقیت های اولیه ،این چارچوب نهادی ، برای دهه های متمادی در کانون توجه قرار گرفت. اما در ادامه به دلیل ناتوانایی در پیگیری مسایل حوزه تحقیق و توسعه کشاورزی،کارگزاران امر در پی چارچوبهای نهادی بدیل برآمدند .
یکی از این مسایل یکپارچه و هماهنگ کردن همه موسسات عمومی فعال در عرصه تحقیقات، ترویج و اموزش کشاورزی به عنوان یک سیستم در چارچوب نظام های ملی بود.
این چارچوب نظام ملی تحقیقات کشاورزی ) نظام ملی ترویج کشاورزی، نظام ملی آموزش و حرفه آموزی کشاورزی را در بر گرفته است (.
تداوم این اندیشه منجر به شمول سایر موسسات و در نتیجه شکلگیری مفاهیمی نظیر نظام دانش و اطلاعات کشاورزی ،نظام توسعه و انتقال فناوری و نظامهای نوآوری کشاورزی گردید .
اسلاید 7 :
دلایل روی آوردن تحقیقات کشاورزی به توسعه مشارکتی فناوری
در حالی که نظام ملی تحقیقات کشاورزی بر مولفه تحقیقات تاکید می ورزد ،در عمل پذیرش فناوری به عنوان شاخص عملکردی این نظام در گرو عواملی مانند دسترسی و هزینه نهادها ،سیاست های قیمت گذاری و تجارت کشاورزی و غیره قرار دارد .
الگوی نظام ملی تحقیقات کشاورزی ،علیرغم دستاوردهای قابل ملاحظه در زمینه توسعه ظرفیت علمی و فناوری در بخش کشاورزی و معرفی ارقام به نژادی شده محصولات غذایی اصلی بویژه در آسیا ،به دلیل عدم بازتاب نیازهای مخاطبان و تغییرات بخش کشاورزی در اولویت های تحقیقاتی ،ناتوانی در تبیین پیوند کامل بین منابع فناوری، عدم برقراری ارتباط سریع بین استفاده کنندگان از فناوری و سایر کنشگران بخش کشاورزی و ظرفیت و انعطاف پذیری محدود برای پاسخ سریع به تغییرات بازار و فناوری و نیازهای تولیدکنندگان کشاورزی مورد انتقاد است .
در پاسخ به این انتقادها ،دست اندرکاران تحقیقات کشاورزی به طرح رهیافت های مشارکتی ،متناسب با شرایط محلی و چند کنش گرانه ،همانند توسعه مشارکتی فناوری روی آورده اند .
اسلاید 8 :
مقایسه نظام تحقیقات کشاورزی و نظام نوآوری کشاورزی از منظر نهادی
اسلاید 9 :
لزوم نوآوری در توسعه کشاورزی
پنداشت نظام دانش و اطلاعات کشاورزی در محدوده کارکرد ترویج ،تحقیق و آموزش و با نوآوری های فنی آن را از نظام ملی نوآوری متمایز می سازد .
در عمل ،عوامل متعددی در توسعه کشاورزی سهیم هستند که فناوری تنها یکی از این عوامل است .
برای نمونه اگر کشاورزان در یک منطقه دوردست از فرصت کافی برای فروش محصولاتشان با قیمت منطقی برخوردار باشند ،آنها بی تردید با همان سطح محدود و معین دانش و فنآوری در دسترس برای افزایش بهرهوری واحدهای خویش تلاش خواهند نمود و چه بسا نیز موفق خواهند بود .
از این رو در این دانش ،اطلاعات و فناوری جدید نیست که تعیین کننده و مشوق عملکرد و بهرهوری کشاورزان است ،بلکه وجود تشکلهای کشاورزی فعال برای نمایندگی و حمایت از کشاورزان ،دسترسی به بازارهای نهادها و محصولات کشاورزی و سیاستهای هدایتی و حمایتی است که در سطحی فراتر از مزرعه و توان کشاورزان ،به سان عواملی تعیین کننده عمل میکنند .
بنابراین دستیابی به توسعه کشاورزی نیازمند نوآوری و حمایت های نهادی فراسوی محدوده دانش و اطلاعات کشاورزی است .
اسلاید 10 :
در همین راستا ،گستره وسیعتری از فعالیتهای مرتبط با پشتیبانی از نوآوری ،شامل فرآیندهای سازگارسازی خلاقانه و تامین مالی نوآوری مورد توجه است.
از دیدگاه نظام های نوآوری کشاورزی ،ظرفیت ها و فرایندهای مورد تاکید در چارچوب نظام تحقیقات کشاورزی و نظام دانش اطلاعات کشاورزی ،از جمله مجاری دسترسی کشاورزان به اطلاعات و فناوری ،و موسسات آموزشی و تحقیقات علمی تلقی می شود .
این دیدگاه نسبت به چارچوب های پیشین در به رسمیت شناختن دامنه گستردهای از کنشگران ،رشته ها و بخش های سهیم در نوآوری، بویژه جایگاه بخش خصوصی در زنجیره تولید، بازار و ارزش افزایی در بخش کشاورزی پیشتر می رود و چارچوبی را برای تحلیل نقش علم و فناوری و تعامل آن با سایر کنشگران در فرایند توسعه بخش کشاورزی فراهم می نماید.
دیدگاه نظام نوآوری کشاورزی
اسلاید 11 :
از طرف دیگر، نظام دانش و اطلاعات کشاورزی همانند نظام ملی نوآوری تنها محدود به جریان های دانش فنی در ارتباط با بذر، کود شیمیایی ،ماشین آلات و.. نیست و عوامل متعدد و گوناگون انسانی ،اجتماعی ،سیاسی ،نهادی و اکولوژیکی نیز در آن سهیم هستند.
به طور کلی ،نظام دانش و اطلاعات کشاورزی یک ساختار از پیش تعیین شده نیست و از تعاملات همواره جاری بین کنشگرانی که به طور متقابل با همدیگر همکاری میکنند به وجود میآید .
نظام دانش و اطلاعات کشاورزی
دامنه شمول کنشگران در نظام دانش و اطلاعات کشاورزی را نمیتوان به گروه یا طبقه خاصی محدود نمود فقط در محدوده یک مرز بندی جغرافیای معین است که میتوان از ساختار و کارکرد یک نظام دانش و اطلاعات کشاورزی مورد نظر سخن به میان آورد .
از این رو، میتوان انتظار داشت که ترکیب کنشگران ،نقش ها و روابط آنها در موقعیت های مختلف متفاوت باشد.
اسلاید 12 :
از این منظر نوآوری یک فرایند یادگیری اجتماعی فراتر از محدوده تحقیقات و ترویج کشاورزی است که توسعه ظرفیت های محلی را شامل می شود (نوآوری مبتنی بر یادگیری حین توسعه ).
نقطه قوت نظام دانش و اطلاعات کشاورزی
در تشخیص و به رسمیت شناختن منابع چندگانه دانش سهیم در نوآوری های کشاورزی و بذل توجه به توسعه مجاری ارتباطاتی بین آنها بر می گردد .
افزودن مولفه آموزش کشاورزی به تحقیقات به عنوان کارکردی برای توانمندسازی کشاورزان برای مشارکت در جریان نوآوری دیگر ویژگی بارز نظام دانش و اطلاعات کشاورزی محسوب میشود .
اسلاید 13 :
همانطور که در نگاری (6-1)آمده است ،دایره شمول دیدگاههای مختلف متفاوت است .
در اصل آن ها به هم پیوسته اند و هر یک و بر جنبه خاصی بیشتر تاکید کرده است .
مفهوم نظام ملی تحقیقات کشاورزی NARS برتحقیق ،
مفهوم نظام دانش و اطلاعات کشاورزی AKISبر دستاورد تحقیق)دانش و اطلاعات(.
ومفهوم نظام ملی فناوری AIS بر کاربرد دانش و اطلاعات تاکید کردهاند.
نسبت شمول هر یک از این نظام ها در موقعیت های مختلف متفاوت است.
در نمودار الف NARS نظام تحقیقات کشاورزی به عنوان منبع منحصر به فرد نوآوری نشان داده شده است.
در نمودار ب NARS به عنوان مرکز نوآوری به نظر نمی رسد اما در هر حال یکی از این منابع می باشد.
نگاره (6-۱)ارتباط بین چارچوب های مختلف
اسلاید 14 :
از این رو، NARS(نظام ملی تحقیقات کشاورزی) فقط یکی از منابع دانشی در نظام نوآوری کشاورزی محسوب می شود (جدول 6-2).
یادگیری تجربی کشاورزان در مزرعه
یادگیری حین عمل و تجربی محققان، مروجان یا کارافرینان کشاورزی
تعامل و همگرایی با سایر اجزای نظام در گستره نظام ملی نو آوری
دانش و اطلاعات ممکن است از سایر منابع غیر از تحقیقات رسمی تولید و انتشار داده شود
مثلاً از طریق
اسلاید 15 :
جدول(6-2 ) مقایسه چارچوب های نهادی مختلف
اسلاید 16 :
تفاوت بارز نظام دانش و اطلاعات کشاورزی با نظام فناوری کشاورزی در این است که در نظام فناوری کشاورزی کمتر به تعامل یا ارتباط کنشگران و ذینفعان پرداخته شده است نگاره(6-2).
جهت گیری عمده نظام تحقیقات کشاورزی و نیز نظام فناوری کشاورزی
در راستای نوآوری فنی در کشاورزی ،کارکرد نظام نوآوری کشاورزی متوجه تسهیل وترغیب نوآوری های نهادی و نیز فنی است .
نظام دانش و اطلاعات کشاورزی بیشتر بر ارتباطات تاکید دارد و درپی تسهیل رسانش نوآوری ها در بخش کشاورزی است .
اسلاید 17 :
جدول 6-3 رهیافت های سرمایه گذاری در علوم و فناوری کشاورزی به منظور پیشبرد توسعه کشاورزی
اسلاید 18 :
نگاره(۶-3) مناسبات تکثر گرا و چند طرفه در تامین و عرضه خدمات ترویجی
اسلاید 19 :
بخش سوم اغلب وظیفه
ارزیابی ،هماهنگی ،طراحی و پیگیری نیازمندیهای مخاطبان برای دریافت خدمات ترویجی را عهده دار است.
بر روند عرضه خدمات از بعد کیفیت و پوشش نظارت نماید .
کمکهایی دریافتی از نهادهای دولتی و اهدا گران را به نحو مطلوب تخصیص دهد.
در صورت تدبیر ساز و کار بازیافت هزینه ،سهم پرداختی کشاورزان مخاطب را گردآوری نموده و در قالب قراردادهای آنها را به عرضهکنندگان خدمات بپردازد.
وظیفه تامین مالی بسته به ساز و کارهای تامین و عرضه، بر عهده یکی از دو بخش دولتی یا سوم است .
یا ممکن از تامین مالی به طور مشارکتی در قالب طرح تسهیم هزینه ها ،صورت گیرد .
یعنی کشاورزان از طریق تشکلهای خود ،تمام هزینه برخی خدمات یا بخشی از هزینه تمام خدمات را بپردازند و دولت نیز به طور مستقیم، تمام یا بخشی از هزینه ها را بپردازد .
این امر می تواند از طریق تامین مالی قراردادهای منعقد شده با بخش خصوصی برای عرضه خدمات یا به واسطه انتقال منابع مالی به تشکلهای کشاورزان به شکل وام، اعطای اعتبارات، یارانه و غیره ،برای دریافت خدمات از سوی بخش خصوصی صورت گیرد .
وظیفه نظارت و ارزشیابی بر روند عرضه خدمات بیشتر با مشارکت تمامی کنشگران و با محوریت دولت و بخش سوم ،صورت میگیرد .
اسلاید 20 :
جدول(6-4) سناریوهای چیدمان ترویج و تحقیقات عمومی و خصوصی