بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
جلسه اول
روش تحقیق کاربردی در علوم انسانی
اهمیت علم و تحقیق
اسلاید 2 :
امام علی ع: دانش گمشده مسلمان است. پس دانش بیاموز، اگر چه از غیر مسلمان باشد. نهج البلاغه، جلد سوم، صفحه172
اهمیت دانش آموزی در قرآن و روایات
«ن و القلم و ما یسطرون»ن، سوگند به قلم و آنچه می نویسد. سوره مبارکه قلم، آیه اول
امام صادق ع: یا دانشمند باش و یا دانشجو(دانش آموز)، و یا دوستدار دانشمندان و چهارمی مباش(دشمن علم و اهل آن) که به سبب آن هلاک می شوی. الکافی، جلد یکم، صفحه35
رسول اکرم ص: طلب علم بر هر مسلمانی واجب است. همانا خداوند دانشجویان(دانش آموزان) را دوست دارد. الکافی، جلد یکم، صفحه30
اسلاید 3 :
موضوع علم
انسان از آغاز تاریخ حیات خود همواره در جستجوي پي بردن به كشف قواعد و نظامهاي موجود در پدیدهها و رویدادهاي جهان اطراف خود بوده است
میزان مجهولات انسان همیشه زیاد است
هر لحظه کشفیاتی صورت میگیرد و دانش بشر بیشتر می شود
اسلاید 4 :
بعضی از آنها به دنبال منشأ جهان هستند
بعضی از آنها ساختار و ترکیب مولکولها را در سلولهای گیاهی و جانوری بررسی می کنند
برخی به مطالعه چگونگی رفتارهای انسانها می پردازند
برخی به بررسی و حل معادله های پیچیده ریاضی می پردازند
دانشمندان به مجموعه عظیمي از نظریات و یافتهها و اطلاعات متنوع دست پیدا کرده اند. نظریات مرتبط با هم یک رشته علمی را ایجاد کرده است
و ..
اسلاید 5 :
انواع علوم
در گذشته علم جزئی از فلسفه بوده است و فلسفه مجموعهای از علوم را در بر میگرفته است. فیلسوفان مثل افلاطون، ارسطو، فارابی، ابن سینا، ابوریحان بیرونی و . در همه زمینهها مثل طبیعت جاندار و بیجان و انسان آگاهی داشتند
در اثر گذشت زمان و افزایش اطلاعات دانش بشری و علم تسلط یک فرد بر تمام علوم، علم شاخه شاخه شد و هر کس در یک زمینه مسلط گردید
علوم ریاضی(جبر، هندسه، حساب و .)
علوم فیزیکی(فیزیک، شیمی، زمین شناسی، نجوم و .)
علوم زیستی(گیاه شناسی، جانورشناسی و .)
علوم رفتاری(روانشناسی و .)
علوم اجتماعی(اقتصاد، جامعه شناسی، تاریخ، و ..)
اسلاید 6 :
علم چه تأثیری در زندگی انسان داشته است؟
علم به انسان شناخت و توانایی بخشیده است
علم مانند نور روشنی بخش است.
ما توانستهایم جهان را از ذرههای کوچک درون اتم تا جرمهای آسمانی و کهکشانها تا اندازهای بشناسیم
برخی حوادث و رویدادهای آینده را به کمک آن می توانیم پیشبینی کنیم
به کمک علم از زمین و جغرافیای جهان آگاه شدهایم
علت پیدایش بعضی از آنها آگاه شدهایم
اسلاید 7 :
از راه علم و دستاوردهای آن انسان به امکانات زیر دست یافته است
حمل و نقل سریع،
ارتباطات گسترده،
انرژیهای نو،
ساخت و سازهای راحت و محکم و
تولیدات فراوان
روابط میان پدیده ها
قانون
مثلاً جاذبه
با پیشرفت روز افزون علوم میتوان امیدوار بود که روزی بسیاری از ناشناختههای دیگر برای انسان شناخته شده و انسان بتواند بسیاری از بیماریها و عوامل نامساعد طبیعی را جلوگیری کند
اسلاید 8 :
هدفهای دانشمندان علوم مختلف
جمع آوری حقایقی درباره جهان و ایجاد رابطهای منظم میان حقایق برای بهتر شناختن جهان(هدف شناختی)
استفاده از این روابط و حقایق برای ایجاد وضع مطلوب در زندگی(هدف کاربردی)
استفاده از این روابط و حقایق برای پیشبینی حوادث آینده
اسلاید 9 :
مبتنی بر امور عینی، ملموس، قابل مشاهده و اندازهگیری است
جهان شمول است در هر مکانی یک نتیجه را در بر دارد
بر اساس یافتههای گذشته و حال قدرت پیشبینی آنچه در آینده اتفاق میافتد را فراهم میکند
واقع بینانه و عاری از ارزشها و قضاوتهای شخصی است
ویژگیهای علم
اسلاید 10 :
سوال: مفهوم شکل زیر چیست؟
اگر در مرکز دایره ای قرار گیرید که شعاع آن متناسب با دانش شما باشد، سطح درون دایره نشان دهنده جهان شناخته شده شما و سطح بیرون دایره دنیای ناشناخته شما است که در مرز آن علامتهای پرسش وجود دارد که دانشمندان در جهت پاسخگویی آنها هستند.
هر قدر دانش افزایش یابد، سطح شناخته شده بزرگتر و در عوض تعداد علامتهای پرسش نیز بیشتر خواهد شد.
پس دانشمندترین مردم کسی است که بیشترین پرسشها را در مقابل خود دارد
امام علی ع: گنجایش هر ظرفی با آنچه در آن نهند، تنگ می شود، جز ظرف دانش که هر چه در آن نهند گسترش یابد.
نهج البلاغه حکمت 205
اسلاید 11 :
تعریف تحقیق و پژوهش
پژوهش، فرایندی منطقی و معقول است که هدف آن کشف روابط بین پدیدارها است. به دلیل نظم و ترتیب حاکم بر پدیدارها و رویدادها، امکان تنظیم قوانین، اصول و نظریهها در رشتههای گوناگون فراهم شده است و این قوانین و اصول و نظریهها، به نوبة خود گویای نظم و همسانی موجود در پدیدههاست.
لغوی: رسیدگی و وارسی کردن، درستی امری را بررسی کردن، حقیقتجویی، بازجویی کردن، کسب اطلاع
مترادف: پژوهش کردن، پژوهیدن، تتبع کردن، تفحص کردن، کندوکاو کردن، بررسی کردن، مطالعه کردن
مترادف قرآنی: استنباط، جستجوی درستی و نادرستی
اسلاید 12 :
بنابراین هر تحقیق علمی باید:
بر حجم دانش و معرفت بشری بیافزاید و معلومات او را افزایش دهد
نظریات موجود را ارزیابی کند
نظریهها و قوانین علمی و قضایای کلی جدید ارائه کند
و از یک مجهول پرده بردارد
انگیزه های تحقیق:
یافتن راه حلهای مناسب برای رفع نیاز و دیگری کنجکاوی
اسلاید 13 :
فایده پژوهش:
پژوهش دانش نو میآفریند
نتیجه تحقیقات علمي مي توانند شناخت ما را از محیط، اطراف، پدیده ها، اشیاء، و. تكمیل و اصلاح كنند، یا بكلي تغییر دهند
پژوهش امکان کشف کاربرد تازة دانش کهن را فراهم میسازد
پژوهش به آموزش بهتر میانجامد، چرا که دانش نو و برنامههای آموزشی، مکمل یکدیگرند
پژوهش میتواند منبع درآمد باشد. پژوهشی که سرمایهای برای انجام آن در نظر گرفته میشود یک منبع مالی است
نتایج حاصل از پژوهشها و تحقیقات قادرند به ما در حل مسائل و مشكلات یاري رسانند
پژوهش به بشر این توانایی را میدهد که بهتر با دنیای پیرامون خود رابطه برقرار کند و به اهدافش دست یابد
پژوهش موجب پیشرفت جامعه میشود(پیران، 1385: 1)
اسلاید 14 :
اهمیت پژوهش
پژوهش یکی از اساسیترین نیازها برای نیل به پیشرفت و توسعة همه جانبة یک کشور است.
قدرت و استقلال هر کشوری بر پژوهش و تولید علم استوار است.
رشد و توسعة کشورهای پیشرفته در نتیجة سرمایهگذاری در بخش پژوهش است
نوع و سطح فعالیتهای پژوهشی یکی از شاخصهای اصلی توسعه و پیشرفت محسوب میشود
موفقیت در تمام فعالیتهای مربوط به توسعه از جمله صنایع، کشاورزی و خدمات به نحوی به گسترش فعالیتهای پژوهشی بستگی دارد
پژوهش یکی از محورهای مهمی است که ضامن پیشرفت و توسعة پایدار در هر کشور به شمار میآید
اگر پژوهشی صورت نگیرد، دانش بشری افزایش نخواهد یافت و دچار سکون و رکود خواهد شد
بدون انجام پژوهش، امور آموزشی نیز از پویایی و نشاط لازم برخوردار نخواهد بود
موفقیت روزافزون علم در شناخت جهان هدفدار و قانونمند فضای زندگی جدیدی را برای انسانها به ارمغان آورده است
تحولات زندگی بشر در قرن بیستم نشان از گسترش روز افزون اهمیت علم و تحقیق دارد
اسلاید 15 :
هدف تحقیق و پژوهش
هدف تمام علوم = شناسایی دنیای اطراف آدمی
هدف تحقیق = تشریح، پیشبینی، و توضیح پدیدهها
سه جزء اصلی تحقیق شامل:
1- توصیف: یک دانشمند ممکن است ابتدا اشیاء و رویدادهایی را که در اطرافش اتفاق می افتند مشاهده و بررسی کند. این توصیفها از طریق هدفی که دنبال میکنند، هدایت میشوند. مثلاً توصیف و اندازهگیری سرعت سقوط یک شیء یا طول موجهای منتشر شده از یک ستاره.
2- کشف نظم: او همچنین ممکن است نظم و بی نظمیهایی را که گاهی اوقات در پدیده یا شیء مورد مطالعه وجود دارد، کشف کند. مثلاً در یابد که فشار هوا به ارتفاع بستگی دارد.
3- صورتبندی نظریهها و قوانین: او ممکن است سعی کند که نظام کشف شده را صورتبندی کند و آن را تعمیم دهد و سرانجام آنرا به قانون و نظریه تبدیل کند؛ مثل قانون جاذبه نیوتن(دلاور،1387: 16)
اسلاید 16 :
سوال
با توجه به موقعیت فرضی به سوال پاسخ دهید؟
فرض کنید بچهای بیمار میشود، مادر بزرگ تشخیص میدهد که او سرما خورده است و علت سرماخوردگی او را آمدن خانم همسایه در دو روز پیش به منزل آنها و تعریف کردن از این بچه میداند. به اصطلاح معتقد است که خانم همسایه این بچه را چشم زده است. به همین خاطر در کنار جوشانده گیاهی یک تخم مرغ هم برای ترکاندن چشم حسود میشکند.
با توجه به تعاریفی که از علم و روشهای علمی یاد گرفتید، از نظر شما کار مادربزرگ، فاقد کدام یک از ویژگیهای علم است؟
اسلاید 17 :
موضوعات تحقیق جلسه آینده
1- ویژگی های روش علمی و تفاوت آن از روشهای غیر علمی
2- ویژگی های یک پژوهشگر و دانشمند
