بخشی از پاورپوینت
اسلاید 3 :
مرکز بهداشت استان اصفهان
واحد بهبود تغذیه جامعه
OSTEOPOROSIS
استئوپروز
اسلاید 4 :
پوکی استخوان بیماری استخوانی است که تودۀ استخوانی در آن کاهش یافته اما ظاهر بافت شناسی استخوان طبیعی به نظر می رسد؛ این کاهش تودۀ استخوانی باعث حساسیت بیشتر استخوان و ایجاد شکستگی های مکرر در آن خواهد شد.
تصور می شود پوکی استخوان یک بیماری چند عاملی است، که: اختلال در عملکرد ویتامین د، کاهش کلسیم خون و سطوح کاهش یافتۀ هورمون استروژن از جملۀ این عوامل هستند.
تعریف
اسلاید 5 :
پوکی استخوان
نرمال
پرتونگاری استخوانی
اسلاید 6 :
دزد خاموش
با اینکه در هنگام ابتلا به پوکی استخوان در تصاویر حاصل از پرتونگاری تغییرات و کاهش شدید تودۀ استخوانی دیده می شود، اما در مراحل اولیۀ بیماری در ظاهر فرد تغییراتی مانند خمیدگی پشت و کوتاهی قد دیده نمی شود؛ این بیماری (کاهش تودۀ استخوانی) بسیار ساکت و خاموش پیش می رود تا به مرحله ای برسد که اثرات شدید و غیرقابل برگشت خود را باقی گذارد؛ مانند یک دزد، بسیار آرام و ساکت بدن را تحت تاثیر قرار می دهد بدون اینکه خود بیمار بداند قسمتی از بدنش در حال از دست رفتن است، به همین علت این بیماری کشندۀ خاموش نامیده میشود.
اسلاید 7 :
10 میلیون نفر در جهان ( 8 میلیون زن و 2 میلیون مرد) مبتلا به پوکی استخوان هستند.
18 میلیون نفر در جهان یا بیشتر مبتلا به کاهش سطح تودۀ استخوانی هستند.
به علت تغییرات هورمونی و کاهش سطح هورمون های جنسی در سنین یائسگی، بیشترین بروز پوکی استخوان در سنین یائسگی و پس از آن دیده می شود اما این دوران، زمان درمان یا پیشگیری نیست!
خطر شکستگی در زنان = خطر ابتلا به انواع سرطان های (رحم، سینه و تخمدان)
برای پوکی استخوان هزینه ای بالغ بر 20 بیلیون دلار در سال برآورد شده است.
شیوع در جهان، بیماری زایی و مرگ و میر
اسلاید 8 :
20 درصد از شکستگی های استخوان لگن ظرف 6 ماه منجر به مرگ خواهد شد.
مرگ ناشی از شکستگی استخوان لگن > مرگ ناشی از ابتلا به سرطان های زنان
50 درصد از بیماران مبتلا به شکستگی استخوان لگن به مراقبت های طولانی مدت نیاز داشته و استقلال خود را از دست خواهند داد.
تا سال 2020، یک سوم تخت های بیمارستان در جهان توسط زنان مبتلا به شکستگی ها اشغال خواهد شد.
اسلاید 9 :
درد مزمن در نواحی استخوان ها
کوتاهی قد
خمیدگی پشت
درد شکمی، یبوست
کاهش اعتماد به نفس
افسردگی
عوارض
اسلاید 10 :
تاریخچۀ فردی
تاریخچۀ ابتلا به شکستگی در اقوام درجه اول
نژاد
جنسیت
اختلالات هورمونی مانند کاهش سطح استروژن و .
یائسگی زودتر از 45 سالگی، برداشتن رحم
آمنوره های طولانی مدت (بیش از یکسال)
عوامل خطر
اسلاید 11 :
استعمال دخانیات
الکلیسم
کمبود دریافت کلسیم
* فعالیت فیزیکی ناکافی، ورزش نکردن (اگر تمام عمر بخوابید و تمام کلسیم دنیا را به شما بدهند نمی تواند از ابتلا به پوکی استخوان شما جلوگیری کند !!! )
وزن کم تولد
فراموشی
افتادن های مکرر
سطح پایین بهداشت عمومی
عوامل خطر
اسلاید 12 :
حداکثر تودۀ استخوانی تا 30 سالگی تشکیل خواهد شد و تا این هنگام است که نوجونان و جوانان باید بیشترین مقدار تودۀ استخوانی را بدست آورند، پس از 30 سالگی به علت تغییرات فیزیولوژیک ناشی از افزایش سن کاهش تودۀ استخوانی آغاز خواهد شد. بنابراین سنین یائسگی و پس از آن زمان پیشگیری یا درمان این بیماری نخواهد بود؛ در این سنین شاید بتوان از پیشرفت سریع پوکی استخوان پیشگیری کرد ولی استخوان آسیب دیده و عوارض ناشی از آن غیرقابل برگشت و جبران خواهد بود؛ بنابراین، در هر سنی باید به فکر پوکی استخوان و پیشگیری از آن بود؛ زمان پیشگیری هنگام نوجوانی و دهۀ سوم زندگی است.
اسلاید 13 :
بهترین سن برای پیشگیری سنین نوجوانی و جوانی است، اما هیچگاه برای پیشگیری دیر نیست.
در هر سنی می توان از پیشرفت سریع تر و بروز عوارض شدیدتر پیشگیری کرد.
پیشگیری= کلیدطلائی
اسلاید 14 :
چگونه باید پیشگیری کرد؟؟؟
1- دریافت مقادیر کافی و استفاده از منابع غنی:
کلسیم
ویتامین د
ویتامین کا
ویتامین ث
پروتئین
فلوئور
اسلاید 15 :
2- داشتن فعالیت فیزیکی کافی
3- خودداری از استعمال دخانیات
4- شناخت داروها و بیماری های دفع کنندۀ کلسیم از بدن
چگونه باید پیشگیری کرد؟؟؟
اسلاید 16 :
کلسیم:
مطالعات نشان داده است كه دريافت كلسيم افراد مسنتر به طور مشخص پايين است و اين افراد كمتر از فرآوردههاي لبني مصرف ميكنند.
مطالعات اپيدميولوژيكي متعددي ارتباط ميان دريافت كلسيم و تراكم مواد معدني استخوان را خاطر نشان ميسازد.
البته با وجود آنكه جهت تامين نيازهاي كلسيمي استفاده از شير و فرآوردههاي آن ترجيح داده ميشود، ولي ممكنست بسياري از سالمندان نتوانند بدون مصرف مكمل به چنين ميزاني دست يابند.
مكملهاي كلسيمي فراواني در بازارهاي دارويي جهان موجود است.
كربنات كلسيم كه از متداولترين مكملهاست بيشترين ميزان كلسيم عنصري را داراست.
امروزه توصيه ميشود كه تمامي اشكال درمان استئوپروز با دريافت كلسيم كافي همراه باشد.
اسلاید 17 :
منابع غذایی کلسیم:
شیر گاو
فرآورده های لبنی کم چرب = ماست، دوغ و پنیر کم چرب
سبزیجات برگ سبز تیره مانند: انواع کلم، اسفناج، ریواس، شلغم و .
ماهی های کوچک ساردین به همراه استخوان
مغزهای گیاهی خصوصا بادام
اسلاید 18 :
ویتامین د :
اين ويتامين مهمترین ویتامینی است كه جهت درمان استئوپروز به كار ميرود.
در سالمندانی که اكثراٌ در خانه هستند توجه به مقدار دريافت اين ويتامين ضروري مي باشد.
مطالعات مختلفي به اثرات دراز مدت هورمون درماني و ويتامين د بر روي چگالي استخوان و پيشگيري از شكستگيهاي لگن تاكيد دارند.
با اين وجود بررسي ها نشان ميدهد كه مصرف ويتامين د نميتواند تحليل استخوان را متوقف سازد، بلكه تنها سرعت آن را تقليل ميدهد.
منبع غذایی: عمدتا ماهی ها (خصوصا روغن کبد ماهی) و در مقادیر کمتر در لبنیات و تخم مرغ.
اسلاید 19 :
ویتامین کا: در مقادیر زیاد در سبزیجات برگ سبز تیره، بویژه انواع کلم، کاهوی سبز، شلغم
ویتامین ث: مطالعات نشان داده است كه مصرف طولاني مدت ويتامين ث به مقدار كافي از منابع غذايي و مكمل با افزايش توده استخوان همراه است، بطوريكه خانمهاي كه بمدت 10 سال يا بيشتر از مكمل ويتامين ث استفاده كرده بودند، چگالي توده استخواني بالاتري داشتند. منابع غذایی: میوه ها و سبزی ها، به ویژه، فلفل، پرتقال، بروکلی، گوجه فرنگی و .
پروتئین: مطالعات به ميزان پائينتر شكستگي در رژيمهاي حاوي پروتئين كافي اشاره مي كنند. كم بودن مصرف پروتئين از يك سو و ازدياد مصرف پروتئين از سوي ديگر از جمله عوامل بروز استئوپروز ميباشد. منابع: سفیدۀ تخم مرغ، گوشت قرمز و مرغ کم چرب، ماهی ها، شیو و سایر لبنیات، سویا و حبوبات
فلوئور: تحقيقات نشان داده است كه تجويز مكمل فلوئورايد سديم سبب افزايش محتواي معدني استخوان خواهد شد. منابع: ماهی ها، چای، آب.
اسلاید 20 :
-مصرف نمک زیاد باعث دفع کلسیم بدن و در طولانی مدت باعث پیشرفت پوکی استخوان می شود.
-اسید اگزالیک موجود در اسفناج، ریواس، برگ چغندر، چغندر و . مانع جذب کلسیم می شود.
-کافئین و نوشابه های کربناته باعث دفع کلسیم بدن خواهند شد.
