بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
آئین نامه معاملات بورس
اسلاید 2 :
ماده 1
تعاریف :
1. منظور از "سازمان،" در این آییننامه، سازمان بورس واوراق بهادار ومنظور از "بورس"شرکت بورس اوراق بهادارتهران سهامی عام است.
2."معاملات" خرید یا فروش اوراق بهاداری است که در بورس پذیرفته شده است.هرمعامله درصورتی قطعیت می یابد که به تایید بورس رسد.
3. "تابلوی بورس" تابلویی است که برای ارائة اطلاعات طبقهبندی شدة اوراق بهادار بهکار میرود از قبیل تابلوی اصلی و فرعی، تابلو اوراق مشارکت دولتی و تابلوی اوراق مشارکت شرکتها.
اسلاید 3 :
4. "عرضه،" عبارت است از اعلام آمادگی برای فروش اوراق بهادار از طرف کارگزار فروشنده.
5. "تقاضا،" عبارت است از اعلام آمادگى برای خرید اوراق بهادار از طرف کارگزار خریدار.
6. "مشتری،" شخصی است که متقاضی خرید (یا فروش) اوراق بهادار است.مشتری میتواند نمایندة قانونی خریدار یا فروشنده باشد.
7. "سفارش،" درخواست خرید و یا فروش اوراق بهادار است که توسط "مشتری" به کارگزار ارائه میشود.
8. "قیمت پیشنهادی،" نرخی است که برای هر واحد اوراق بهادار از طرف کارگزار وارد سامانة معاملات میشود.
9. "قیمت باز،" نرخی است که اختیار تعیین آن از طرف "مشتری" به کارگزار واگذار میشود.
اسلاید 4 :
10. "قیمت محدود،" نرخی است که حداکثر یا حداقل آن از طرف "مشتری" به کارگزار اعلام میشود.
11. "قیمت معین،" نرخ ثابتی است که توسط "مشتری" برای انجام معامله به کارگزار اعلام میشود.
12. "واحد پایة معاملاتی متعارف،" حداقل میزان اوراق بهادار در هر معامله است که توسط "بورس"تعیین میشود.
13. "واحد پایة معاملاتی نامتعارف،" میزان اوراق بهاداری که از واحد پایة معاملاتی متعارف کمتر است.
14. "قیمت آغازین،" قیمتی است که در شروع جلسة رسمی معاملاتی برای هر ورقة بهادار در تابلو بورس اعلام میشود.
15. "قیمت پایانی،" قیمت هر ورقة بهادار در پایان هر جلسة رسمی معاملاتی بورس است که محاسبه و توسط "بورس" اعلام میشود.
اسلاید 5 :
16. "حجم مبنا،" تعداد اوراق بهادار از یک نوع است که هر روز باید مورد دادوستد قرار گیرد تا کل درصد تغییر آن روز، در تعیین قیمت روز بعد ملاک باشد.
17. "سهم شناور آزاد" هر شرکت، بخشی از سهام آن شرکت است که دارندگان آن آمادة عرضه و فروش آن سهام میباشند، و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت نمایند.
18. "دامنة نوسان قیمت،" پایینترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه، طی یک یا چند جلسة رسمی معاملاتی بورس، قیمت میتواند نوسان داشته باشد.
19. "بستن نماد،" توقف معاملات هر یک از انواع اوراق بهادار طی دورة معین طبق دستورالعمل مربوطه میباشد.
20. "محدودیت حجمی،" حداکثر تعداد اوراق بهاداری است که در هر نماد معاملاتی طی هر سفارش در سامانة معاملات وارد میشود. این رقم مضرب صحیحی از "واحد پایة معاملاتی متعارف" است
21. "سپردهگذاری،" عملیاتی است که طی آن اوراق بهاداری که در سامانة معاملات به ثبت رسیده است، قابلیت معامله پیدا میکند.
اسلاید 6 :
22. "تسویه و پایاپای" مرحلة پایانی انجام معامله است که طی آن مالکیت اوراق بهادار به خریدار و وجوه حاصل ازمعامله به فروشنده منتقل میشود.
23. "نماد معاملاتی،" شناسهای است که برای هریک از اوراق بهادار بهصورت منحصر بهفرد در سامانة معاملات تعریف شده است. این شناسه میتواند بهصورت حروف، عدد و یا ترکیبی از هر دو باشد.
24. "کد معاملاتی،" شناسة "مشتری" جهت انجام معاملة اوراق بهادار در سامانة معاملات است. این شناسه بهصورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو میباشد.
25."کد معاملاتی گروهی" شناسهای است که برای ورود سفارشهای خرید و یا فروش گروهی برای هر شرکت کارگزاری در سامانة معاملات تعریف شده است. این شناسه بهصورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هردو میباشد
26. "سامانة معاملاتی،" سیستم رایانهای است که دریافت سفارشهای خرید و فروش، تطبیق سفارشها و در نهایت انجام معاملات از طریق آن انجام میشود.
اسلاید 7 :
27. "ایستگاه معاملاتی،" پایانة معاملاتی کارگزار است که با سامانة معاملاتی بورس در ارتباط میباشد. هر "ایستگاه معاملاتی" با کدی مشخص میشود که به آن "کد ایستگاه معاملاتی" گویند. ایستگاههای معاملاتی هر کارگزار با کدهای جداگانه تعریف میشود.
28. "معاملة بلوک،" معاملاتی است که در آن قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمیشود.
29. "معاملة ترجیحی،" انتقال سهام شرکتهای دولتی به کارکنان واحدها بهمنظور اجرای برنامههای خصوصیسازی است که به نرخ معینی انجام میشود.
30. "معاملات اشخاص خارجی،" خریدوفروش اوراق بهادار اشخاص خارجی است که حسب مورد، پس از اخذ مجوز از مراجع ذیربط، اقدام به معاملة اوراق بهادار میکنند.
31. "معاملات دوطرفه،" معاملاتی است که کارگزار همزمان نقش کارگزار خریدار و فروشنده را برعهده دارد.
32. "معاملات خوشهای،" خرید یا فروش مجموعهای از اوراق بهادار است که بهطور یکجا معامله میشود.
اسلاید 8 :
33. "معاملات چرخشی،" معاملاتی است که با تکمیل چرخة آن ظرف یک جلسة معاملاتی، وضعیت مالکیت طرفین معامله تغییری نمیکند.
34. "معاملات مشروط،" معاملاتی است که برای انجام و یا نحوة تسویة آن، شرایطی برابر مقررات "بورس"تعیین شده باشد.
35. "معاملات با اقربا،" خریدوفروش اوراق بهادار با همسر و اقربای درجة یک (طبقة اول نسبی طبق تعریف قانون مدنی) است.
36. "معاملات اعتباری،" معاملاتی است که درصدی از ثمن معامله از طریق بانک و یا مؤسسة مالی یا اعتباری تأمین مالی شده باشد.
37. "معاملات تجدید ساختار،" انتقال اوراق بهادار از طرف شرکت مادر به شرکتهای تابعه با هدف تجدید ساختار است.
38. "معاملات عمده،" معاملاتی است که تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام آن شرکت، یا حجم معاملات آن طی دورة معین، و یا حجم معاملات کل بازار طی مدت معین، بیشتر باشد.
اسلاید 9 :
39. "خرید گروهی،" خرید اوراق بهادار توسط کارگزار با کد معین، و تخصیص آن به مشتریان است.
40. "فروش گروهی،" فروش اوراق بهادار تجمیعشدة تعدادی از مشتریان با کد معین کارگزار میباشد.
41. "انتقال قهری،" انتقال اوراق بهاداری است که با فوت دارندة آن به وراث قانونی وی صورت میگیرد.
42. "انتقال قانونی،" انتقال اوراق بهاداری است که به موجب قوانین خاص و یا با حکم دادگاه صالحه به شخص دیگری صورت میگیرد.
43. "شاخص،" نماگری است که تغییرات قیمت یا بازدة یک یا مجموعهای از اوراق بهادار را طی دورة زمانی مشخص نشان میدهد.
44. "پذیرش مضاعف،" پذیرش اوراق بهاداری است که علاوه بر "بورس"در بورس دیگری نیز پذیرفته شده باشد.
اسلاید 10 :
45. "بازارگردان،" کارگزار/معامله گری است که با اخذمجوز لازم با تعهدبه افزایش نقدشوندگی وتنظیم عرضه وتقاضای اوراق بهادارمعین وتحدید دامنه نوسان قیمت آن،به دادوستدآن اوراق می پردازد.
46. "عرضة اولیه،" منظور نخستین عرضة اوراق بهادار شرکت، پس از پذیرش آن در بورس است.
47. "کارگزار معرف،" کارگزاری که در پذیرش اوراق بهادار نقش مشاور و کارشناس را برای عرضة اولیه برعهده داشته باشد
48. "کارگزار متعهد پذیرهنویسی،" کارگزاری است که در عرضة اولیة اوراق بهادار به بورس، هماهنگی برای تأمین مالی خرید بخشی از اوراق را که به فروش نمیرسد، بهعمل آورده باشد.
49. "حراج،" سازوکاری برای دادوستد اوراق بهادار برپایة انطباق سفارشهای خریدوفروش مشتریان با درنظرگرفتن اولویت قیمت و زمان است.
50. "جلسة رسمی معاملاتی،" ساعاتی پیوسته از یک نشست کاری است که معاملات اوراق بهادار در این ساعات انجام میپذیرد. "بورس" میتواند در یک شبانهروز بیش از یک نشست رسمی معاملاتی داشته باشد.
اسلاید 11 :
ماده 2
ساعت و روزهای انجام معاملة انواع اوراق بهادار در بورس، به استثناى روزهاى تعطیل رسمی توسط هیئتمدیره"بورس" تعیین و اعلام میشود.
تبصره:
تغییرات ساعت و روزهای انجام معامله حداقل 15 روز قبل از انجام بایستی به اطلاع عموم برسد.
اسلاید 12 :
ماده 3
معاملات بورس، مگر در مواردی که در این آییننامه آمده است، به طریقة حراج انجام میشود. کارگزاران پیشنهادهاى خریدوفروش خود را با توجه به سفارشهای خریداران و فروشندگان، تعداد اوراق بهادار و قیمت آنها را در سامانة معاملاتی وارد خواهند نمود.
اسلاید 13 :
ماده 4
معاملات بورس با رعایت اولویت قیمت و زمان ورود سفارش به سامانة معاملاتی انجام میشود. جزییات نحوة انجام معاملات در "دستورالعمل نحوة انجام معاملات"خواهد آمد.
اسلاید 14 :
ماده 5
حدود و شیوة عملیات کارگزاران در خریدوفروش اوراق بهادار تابع "دستورالعمل نحوة انجام معاملات" خواهد بود.
اسلاید 15 :
ماده 6
هیئتمدیرة "بورس" میتواند در مواردى که نوسان غیرعادی در قیمت پیشنهادى یا معاملاتی* اوراق بهادار در هر جلسه مشاهده کند، از انجام معامله جلوگری نماید. چگونگی انجام کار در دستورالعمل "توقف معاملات" خواهدآمد.هیئت مدیرة بورس میتواند اختیارات موضوع این ماده را به مدیرعامل تفویض نماید.
تبصره:
در صورتى که کارگزار خریدار یا فروشنده نسبت به تصمیم جلوگیرى از انجام معامله براساس این ماده معترض باشد، باید اعتراض خود را با ذکر دلایل، براى رسیدگى و تعیین تکلیف، به سازمان تسلیم نماید. رسیدگى به این اعتراض ظرف 48ساعت، به عمل میآید.
اسلاید 16 :
ماده 7
شرایط و چگونگی عرضة اولیة اوراق بهادار تابع دستورالعمل "عرضة اولیة اوراق بهادار" خواهد بود.
اسلاید 17 :
ماده 8
انواع معاملات اوراق بهادار، شرایط معامله، میزان اطلاعاتی که در زمان معامله میباید انتشار یابد، مراحل انجام سفارش خریدوفروش، و سایر شرایط انجام معامله در "دستورالعمل نحوة انجام معاملات" خواهد آمد. تسویة وجوه و پایاپای اوراق بهادار و شرایط تسویة خارج از اتاق پایاپای،برطبق"دستورالعمل سپردهگذاری تسویه، و پایاپای" انجام خواهد شد.
اسلاید 18 :
ماده 9
معاملات بورس باید در شرایط رقابتی و همواره به صورت حراج انجام شود. در صورتی که انجام معاملهای به صورت حراج ممکن نباشد، این معاملات با مصوبة شورای بورس خارج از جلسة رسمی معاملات قابل انجام است.
اسلاید 19 :
ماده 10
در مواردى که کارگزارى برای اوراق بهادار خاصی بهعنوان "کارگزار معرف" یا "کارگزار متعهد پذیرهنویسی،" عمل کند، برطبق دستورالعمل "عرضة اولیة اوراق بهادار" حقتقدمى براى وى در نظر گرفته میشود.
اسلاید 20 :
ماده 11
وجوه مربوط به سهام معاملهشده در بورس همراه با وکالتنامة فروش سهام و اصل سهام باید حداکثر تا 72ساعت از تاریخ معامله بین کارگزاران خریدار و فروشنده ردوبدل گردد. کارگزار فروشنده، موظف است تشریفات مربوط به انتقال سهام معاملهشده را ظرف 72 ساعت (سه جلسة معاملاتی) از تاریخ معامله انجام داده و سهام را تحویل خریدار نماید. در صورتىکه علل یا توافقى دیگر در مورد تحویل بعد از مهلتهاى تعیینشده، وجود داشته باشد، مراتب باید حداکثر تا پایان نشست رسمی معاملاتی مربوط کتباً به اطلاع مدیرعامل "بورس" برسد. در هر صورت، معاملة انجامشده، قطعى به شمار میرود. ساعات تسویه ویا مدتزمان مربوط به انتقال سهام، براساس "دستورالعمل سپردهگذاری، تسویه وپایاپای" انجام خواهد شد
