بخشی از پاورپوینت
اسلاید 4 :
مفهوم شناسي پديده قاچاق کالا و ارز.
سرفصل های آموزشی
آسيب شناسي پديده قاچاق کالا و ارز.
سبب شناسي پديده قاچاق كالا و ارز.
تعيين اهميت جايگاه موضوع و ضرورت بررسي آن.
اسلاید 5 :
دركنوانسيون بين المللي، قاچاق عبارت از تقلب گمركي است كه
شامل گذراندن مخفيانه كالا به هر طريقي از مرزهاي گمركي مي باشد.
سازمان جهاني گمرك wco ، قاچاق را تخلف گمركي دانسته که
شامل جابجايي كالا در طول يك مرز گمركي به روش مخفيانه و به منظور فرار از نظارت گمركي انجام می شود.
در قانون اساسی جمهوري اسلامي ايران، قاچاق كالا جرم تلقي شده و به نگهداري، توزيع، حمل، نقل و فروش كالاهاي خارجي كه جنبه تجاري داشته و از طريق غير مجاز بدون پرداخت حقوق ورودي وارد كشور مي شود اطلاق می شود. قاچاق ممنوع بوده و مشمول مجازات هاي قوانين قاچاق كالا می شود.
قاچاق چیست؟
اسلاید 6 :
قاچاق کالا، در همه کشورهاي جهان به عنوان يک معضل اقتصادي- اجتماعي شناخته شده است. پديده ناهنجار قاچاق، يک عامل بازدارنده و مشکلي پيچيده و چند بعدي است که ريشه هاي آن در هر حوزه ملي و بين المللي نهفته است. منشا پيدايش اين کنش مجرمانه را بايد در کشورهاي صنعتي جستجو کرد. آنها پس از دستيابي به انبوه کالا با مشکل بازار مصرف روبرو مي شوند، در نتيجه کشورهاي جهان سوم را به عنوان ابزار براي رفع اين معضل مورد توجه قرار مي دهند و قاچاق را نيز به صورت يک حربه فرهنگي و اقتصادي به خدمت مي گيرند. هدف از به کارگيري قاچاق عليه کشورهاي جهان سوم، ايجاد بي هويتي فرهنگي و القاي تفکر عدم خودباوري در توليد صنايع و فراگيري فناوري است زیرا قاچاق، موريانه وار توانمنديهاي فرهنگي و اقتصادي كشورها را از درون تهي مي كند.
ضرورت توجه به قاچاق کالا :
اسلاید 7 :
پديده قاچاق كالا و اقتصاد زيرزميني، سابقه اي بسيار طولاني
دارد و اين سابقه به زماني بر مي گردد كه ماليات و سهم بري
دولت از عوايد اقتصادي شهروندان مطرح شده و امروز با بحث
يارانه ها، گسترش نیز پيدا كرده است. عوامل قاچاق در کشور به دو بخش قابل تفکیک هستند.
عوامل تاثيرگذار در قاچاق كالا و ارز:
1- عوامل اقتصادي قاچاق: مشتمل بر نقش سياست هاي بازرگاني، ضعف ساختار توليدي، توسعه نيافتگي و بيكاري.
2- عوامل جغرافيايي ، اجتماعي و فرهنگي
3- عوامل صنفی : عدم احساس مسئولیت برخی از صنوف در خرید و توزیع کالای قاچاق
اسلاید 8 :
1- سياست هاي بازرگاني:
سياست هاي بازرگانی اتخاذ شده هر چقدر درست و اصولي باشد، از شيوع قاچاق در كشور
مي كاهد و هرچه سياست هاي اتخاذ شده بي هدف، سرگردان و يكجانبه باشد، موجب شيوع و گستردگي قاچاق مي شود. چنانچه به بهانه حمايت از توليدات داخلي، از ورود كالاي مورد نياز مردم به كشور جلوگيري شده يا براي ورود آن حقوق گمركي بالايي وضع شود، قطعا سبب روي آوري به قاچاق خواهد شد و برعكس، چنانچه ورود كالايي بدون توجه به توليدكنندگان داخلي آزاد تلقي شود باعث ورشكستگي واحدهاي توليدي و بيكاري قشر وسيعي از مردم خواهد شد. قطعا رسالت و عملكرد سياست هاي بازرگاني كشور بايد با توجه به استراتژي تجاري و توسعه اقتصادي كشور مشخص شود.
اسلاید 9 :
3- بالا بودن تعرفه ها، نرخ حقوق، عوارض و وجود موانع غير تعرفه اي:
به رغم آثار مثبت تعرفه ها، نحوه تنظيم و تغيير تعرفه ها امري بسيار حساس و مهم
در اقتصاد و بازرگاني كشورهاست، به طوري كه تعرفه هاي پايين اگرچه ممكن
است رقابت را تشديد كند، ولي از يك طرف مي تواند به توليدات داخلي لطمه زده، واحدهاي توليدي را به تعطيلي كشاند و سبب كاهش اشتغال شود و از طرف ديگر درآمد دولت را كاهش دهد. تعرفه هاي بالا نيز حمايت هاي غير معقول در اختيار توليدات داخلي قرار داده و قدرت رقابت آنها را در صحنه بين المللي كاهش مي دهد و به زيان مصرف كنندگان داخلي، می باشد. با توجه به شرايط اقتصادي كشور، وضع تعرفه هاي غير كارشناسي و بالا را بايد جزء مهمترين عوامل ايجاد و گسترش قاچاق دانست، مخصوصا در مواردي كه كالايي در داخل كشور توليد نمی شود.
اسلاید 10 :
2- اثرات سياست هاي بازرگاني بر قاچاق كالاهاي صادراتي:
يكي از مهمترين دلائل خروج غير قانوني كالاها از كشور، تفاوت قيمت كالاهاي خروجي در خارج كشور با قيمت آن در داخل كشور به دليل حمايت هاي خاص دولت و پرداخت یارانه کالاها است. علاوه بر يارانه ها و تاثير عميق آن در قاچاق خروجي، بوروكراسي بيش از حد در صدور كالاها نيز سبب مي شود كه
انجام قانوني صادرات، طولاني و پر هزينه شده و اين مسئله سبب
گرايش به قاچاق براي خروج غير قانوني كالا از كشورمي شود.
اسلاید 11 :
4- ميزان توسعه يافتگي:
مشكلاتي همچون حجم و تنوع وسيع قاچاق كالا به كشور و قبل از آن
عوامل پيدايش و گسترش آن را بايد ناشي از توسعه نيافتگي و به عبارت
روشن تر، عدم وجود نهادهاي توسعه براي بهره برداري از ظرفيت هاي اقتصادي و اجتماعي دانست، اگرچه در كوتاه مدت قطعا مي توان راههايي براي تخفيف و هدايت عوامل موثر بر اين پديده يافت ولي در بلند مدت، تحقق توسعه است كه مي تواند نيازهاي جامعه را تامين نموده، قاچاق كالا را به پايين ترين حد برساند.
اسلاید 12 :
5- ساختار توليد:
هرگاه نياز مردم به كالاها و خدمات به صورت مطالبه عمومي درآيد ، دولت ها ناگزير به رفع آنها مي باشند. عدم تصميم گيري و اقدام به موقع دولتها باعث رفع نياز مردم از راههاي غيرقانوني شده ، همواره راه را براي سودجويي و سوء استفاده فراهم مي کند. قاچاق كالا يكي از راههاي غير قانوني است كه در بعضي موارد نتيجه عدم تصميم گيري به موقع در رفع نيازهاي مردم از طريق توليد يا ورود منظم و قانوني مي باشد.
اسلاید 13 :
6- وضعيت اشتغال:
بيكاري يك معضل اجتماعي محسوب مي شود اما چون معلول بعضي
از مسائل اقتصادي بوده و ثمره اقتصاد ناسالم مي باشد، در زمره عوامل اقتصادي كه موجب گسترش قاچاق مي شود، مورد مطالعه قرار مي گيرد. بيكاري در مناطق مرزي عده بيشتري را جذب قاچاق می نماید. نبود مشاغل مولد در مناطق مرزي موجب شده كه جوانان براي كسب درآمد، به عوامل شبكه هاي قاچاق كالا تبديل شوند.
اسلاید 14 :
وضعيت جغرافيايي ايران
تغيير الگوي مصرف به سوي كالاهاي لوكس و تجملاتي
همسايگي با كشورهاي متعدد كه از ثبات لازم برخوردار نيستند
طولاني بودن مرزها
وجود تقاضاهاي فراوان براي كالاي قاچاق
تلقي شدن قاچاق به عنوان يك شغل و حرفه
اسلاید 15 :
مهمترین عوامل گسترش قاچاق در ایران
1- وجود مرزهاي طولاني
2- محدوديتها و كمبود امكانات در كنترل مرزها
3-ويژگيهاي خاص كشورهاي همسايه
4-تغیير الگوي مصرف
5- وجود تقاضا براي كالاي قاچاق
6- قبيح نبودن مصرف كالاي قاچاق درکشور
7-تلقي قاچاق كالا به عنوان يك شغل
اسلاید 16 :
آسیب های قاچاق:
1- اختلال در كنترل مرز:
همواره قاچاقچيان به روش هاي مختلف ، حريم مرزهاي كشور را مي شكنند و با ترددهاي غير مجاز و عبور دادن انواع و اقسام كالاهای قاچاق ، مشكلاتي را در کنترل مرزهای کشور ايجاد مي كنند.
اسلاید 17 :
2- اختلال در امنيت اقتصادي:
قاچاق كالا و ارز باعث اختلال در بخشهاي اقتصادي كشور شده، توليد و فعاليت مولد را با مخاطره مواجه مي كند و روحيه كار و فرهنگ تلاش و توليد را در جامعه سست مي نمايد.
اسلاید 18 :
3- اختلال در امنيت داخلي:
سلاح و مهمات و ساير اقلام مفسده آور و مخاطره انگيز چون مشروبات الکلی، داروهای توهم زا، داروها و لوازم محرک جنسی و .كه به صورت غير قانوني وارد كشور شده و در جهات نامشروع و مجرمانه به كار گرفته مي شود امنيت عمومي را به مخاطره مي اندازد
اسلاید 19 :
4- اختلال در محيط اجتماعي و فرهنگي:
ورود برخي از کالاها مثل تجهيزات دريافت از ماهواره، مشروبات الکلي و. و خروج برخي از کالاها مثل اموال فرهنگي و آثار تاريخي، به صورت مستقيم اجتماع را با تناقض مواجه نموده، فرهنگ را به اضمحلال مي کشد.
اسلاید 20 :
5- تهاجم فرهنگي:
وارد کردن ابزارهاي تهاجم فرهنگي، همچون مشروبات الکلي، تجهيزات دريافت از ماهواره، البسه خلاف شرع و خلاف عرف، کتابها، جرايد، نوشته و فيلم هاي منحرف کننده، تصاوير و سي دي هاي مستهجن، اسپري، کرم، قرصهاي محرک، آلات و ادوات قمار و . مستقيما در مسئله تهاجم فرهنگی نقش دارند.
