بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
فرايند توليد نان سالم ، بهداشتي و غني شده
اسلاید 3 :
اهميت نان در رژيم غذايي
بخش عظيمي از انرژي ، پروتئين ، املاح و ويتامين هاي گروه B از طريق نان تأمين ميگردد بطوريكه حدود 50% پروتئين ، 60% كالري و قريب 3-2 گرم از املاح معدني مورد نياز از طريق نان تأمين مي شود . به دليل گران بودن ساير منابع غذايي نقش نان در رژيم غذايي ما اهميت بيشتر ي دارد .
اسلاید 4 :
ضرورت توجه به توليد علمي نان
"طبخ نان به روش علمي" و يا علمي كردن پخت نان، آرزويي است كه سالها در ايران صحبت از آن ميشود.
از ۴۰هزار ميليارد ريال يارانه در حوزه ۱۰قلم كالاي اساسي، ۱۸هزار ميليارد ريال آن مربوط به نان و گندم است.
بر اساس آمارهاي وزارت بازرگاني طي ۱۶سال گذشته ۷۰درصد يارانه پرداختي در حوزه اقتصاد مربوط به گندم و آرد بوده است.
ما در حوزه نان چه به لحاظ اجتماعي و چه اقتصادي فرهنگسازي مناسب و برنامه ريزي صحيحي نداشتهايم
امروز از سويي سبد هزينههاي اقتصادي مردم توان افزايش قيمت نان را بيش از اين ندارد و ازسوي ديگر وضع موجود در پرداخت يارانهها، قابل پرداخت نيست .
سهم بالاي يارانه اين بخش در سبد اقتصادي ما قابل تداوم و استمرار در آينده نيست.
اسلاید 5 :
وضعيت توليد و مصرف نان در ايران
هر نفر اروپايي در سال حدود 70 كيلوگرم نان مصرف مي نمايد در حاليكه هر ايراني در سال 210 كيلوگرم نان مصرف مي كند يعني 3 برابر؟!
65% نانهاي توليدي در كشور از نوع مسطح (40% لواش و25% تافتون) مي باشند كه به دليل نا مرغوبي آرد- نواقص فرآيند پخت- نا رضايتي نانوايان عمدتاً با افت كيفيت مواجه است.
6% نانهاي توليدي در كشور را سنگك تشكيل مي دهد كه هر چند تخمير چند ساعته را طي مي كنند ولي به دليل استفاده از آردهاي سبوس گيري شده ( حدود 12% ) و عدم استفاده از مخمر در تركيب خمير فاقد پوكي ، ماندگاري و ارزش غذايي لازم است.
از 29% باقيمانده نيز 25% مربوط به بربري و 4% متعلق به نانهاي فانتزي يا حجيم مي باشد كه آنها نيز علي رغم رعايت تخمير كامل به دليل استفاده از آرد سفيد ( حدود 18% سبوس گيري شده اند ) و حذف فيبر و بخش زيادي از املاح ( آهن- كلسيم- روي- منيزيم- فسفر و . ) حياتي گندم در جريان آسياباني ارزش چنداني ندارد. كه براساس تحقيقات بعمل آمده مصرف مداوم آن در ابتلاء به بيماريهاي غيرواگير بويژه ديابت- چاقي- چربي خون و بيماريهاي قلبي- عروقي سهم بسزايي دارند.
اسلاید 6 :
فرايند توليد نان
1- مخلوط كردن آب ، آرد و ساير مواد اوليه براي تشكيل شبكه گلوتن و بهبود كيفيت آن
2- ايجاد حجم و حالت اسفنجي به كمك گاز كربنيك سنتز شده توسط مخمرها در مرحله تخمير و به كمك دما در مرحله بعدي جهت بهبود كيفيت محصول
3- دما دادن خمير پس از طي مراحل معين براي تثبيت شبكه گلوتن خمير
اسلاید 7 :
مواد اوليه نان
مواد اوليه براي تهيه نان كه بدون آنها توليد نان مطلوب غير ممكن است عبارتند از :
1- آرد
2- نمك
3- مخمر
4- آب
ممكن است در عمل از بعضي مواد فرعي ديگر نيز استفاده شود نظير :
- آرد يا عصاره مالت و فراورده هاي آنزيمي مشابه براي بهبود كيفيت نان
- موادي مانند آرد سويا ، شير خشك ، چربي و قند
اسلاید 8 :
آماده كردن خمير
1- تعديل دماي آب و آرد
2- مخلوط كردن اجزاي خمير
3- عمل آوري خمير
اسلاید 9 :
عوامل متعددي بر كيفيت نان اثر دارند از جمله :
نوع گندم
فرآيند تهيه آرد
نحوه نگهداري
روش حمل و نقل گندم و آرد
روشهاي تهيه نان
اسلاید 10 :
يكي از عوامل مؤثر بر كيفيت نان روشي است كه به ورآمدن خمير و پف كردن آن و پوك شدن كمك مي كند .
در اثر عمل تخمير قندهاي موجود در خمير تبديل به گاز كربنيك و الكل مي شود و هم زمان مواد لازم براي طعم و مزه توسط مخمرها سنتز مي شوند .
روشهاي ورآمدن خمير و پوك كردن آن عمدتاً به صورت ذيل است :
روشهاي بيولوژيك
روشهاي شيميايي
در كشورهاي صنعتي از روش بيولوژيك ميكروارگانيسم هاي طبيعي براي پوك كردن استفاده مي شود .
اسلاید 11 :
خواص و آثار تخمير در توليد نان
پوك كردن خمير
بوسيله گازكربنيك ( دي اكسيد كربن )
بيولوژيك شيميايي
استفاده از خميرترش يا مايه خمير استفاده از جوش شيرين
( بي كربنات سديم )
اسلاید 12 :
ادامه خواص و آثار تخمير در توليد نان
1- ايجاد گازكربنيك پوك كردن
2- فراهم نمودن شرايط فعاليت آنزيم فيتاز تجزيه اسيدفيتيك
جلوگيري از تشكيل فيتات آهن ، كلسيم و روي
فراهم شدن امكان جذب آهن ، كلسيم و روي
اسلاید 13 :
3- توليد اسيد و الكل كه خاصيت ضدعفوني كنندگي محيط خمير و نان را دارند .
4- توليد آلدئيد و مواد معطر كه طعم و بوي مطبوع به نان مي دهد .
5- كاهش PH به علت توليد اسيد ايجاد حالت كلوئيدي گلوتن
ماندگاري بيشتر نان
اسلاید 14 :
ادامه خواص و آثار تخمير در توليد نان
در آرد اسيد پيچيده اي به نام اسيد فيتيك موجود است .
اين اسيد بايد بوسيله آنزيم فيتاز تجزيه شود تا مانع از بوجودآمدن فيتاتهاي آهن ، روي و كلسيم گردد كه نامحلول و غيرقابل جذب هستند .
آنزيم فيتاز فقط در روش استفاده از خميرترش يا مايه خمير است كه شرايط فعاليت مناسب را پيدا مي كند .
اسلاید 15 :
ساير مزاياي تخمير
ميكروارگانيسم هاي توليد شده در فرآيند تخمير خواص متابوليك نيز داشته و سازنده چند نوع از ويتامينهاي گروه B هستند .
در حين عمل تخمير ، الكل و اسيد توليد شده موجب توقف رشد و نابودي ميكروارگانيسم هاي پاتوژن گرديده وبهداشت خمير و نان را تقويت مي كند.
در حين عمل تخمير ، آلدئيدها و مواد معطر ديگر ي توليد مي شوند كه اين مواد سبب ايجاد طعم و عطر مطبوع در نان مي گردند .
كاهش PH به علت توليد اسيد و ايجاد حالت كلوئيدي گلوتن موجب ماندگاري بيشتر نان مي شود .
اسلاید 16 :
مضرات مصرف جوش شيرين در توليد نان
عدم انجام تخمير در حضور جوش شيرين اختلال در جذب آهن ، كلسيم و روي را به دنبال دارد .
كربنات سديم باقيمانده در نان مزه نامطبوعي ايجاد مي كند.
افزايش PH و قليايي شدن محيط دهان مزه صابوني ايجاد مي كند .
اسلاید 17 :
عمل آوري كاذب خمير
مصرف بي كربنات سديم پخت خمير نارس
ارزش كم غذايي
دور ريز بيشتر نان فطير
اسلاید 18 :
معايب نان و عوامل موثر بر آن
1- تغييرات در پوسته نان
استفاده از گونه هاي مختلف گندم
تغييرات دما در قسمتهاي مختلف تنور
درصد استخراج آرد كه بالا بودن آن منجر به تيرگي رنگ نان مي شود .
2- ضخيم شدن و سفتي پوسته نان
زياد بودن مقدار مخمر
طولاني بودن زمان تخمير
اسلاید 19 :
معايب نان - ادامه
3- درشتي حفره هاي بافت نان
آرد قوي بوده و استراحت چانه هاي خمير پيش از گرد كردن آنها كوتاه بوده است .
4- خرد شدن بافت نان هنگام برش آن قطعات
زمان مخلوط كردن اجزاي خمير كافي نبوده است
خمير گرم و سفت تهيه شده است
زمان استراحت خمير كوتاه بوده است
5- ريز بودن و كم بودن تعداد جوش و پرزهاي سطح نان
خمير سفت يا سرد بوده است
خمير پس از مخلوط شدن استراحت كافي نداشته است
اسلاید 20 :
معايب نان - ادامه
6- عيب در مزه و بو
آرد نان جاذب انواع بو مي باشد و چنانچه در طي جابجايي و نگهداري در انبارها در مجاورت موادي مانند رنگها ، حلالها ،ميوه ها و سبزي ها و مانند اينها قرار بگيرد بوي اين مواد را جذب مي كند .
آلودگي گندم به كپكها و مخلوط كردن آن با گندم هاي خيلي كهنه هم ممكن است باعث تغيير بو و مزه نان شود .
كافي نبودن مقدار نمك يا كمي زمان تخمير و يا كافي نبودن زمان پخت هم ميتواند بر اين عامل تاثير گذار باشد .