پاورپوینت تورم زیر 5درصد تحقق یافتنى

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

تورم زير 5درصد تحقق يافتنى

اسلاید 2 :

برای دستیابی به تورم پایین کلیدیترین مرحله آن است که اجماع کامل در بین مقامات ارشد کشور برای بهرهگیری از تجربیات کشورهای مختلف در زمینه کنترل تورم ایجاد گردد. در صورتیکه چنین عزم قاطعی ایجاد شود، دیگر شاهد اعمال فشار سیاستمداران مختلف کشور بر بانک مرکزی به منظور انتشار اسکناس جدید نخواهیم بود و در مرحله بعد است که ایجاد تغییراتی در راستای کاهش دخالت دولت در انتخاب اعضای ارشد بانک مرکزی، سخت کردن شرایط برای برکناری ناگهانی ريیس بانک مرکزی و نیز فرهنگسازی در بین افکار عمومی به منظور بازخواست بانک مرکزی در قبال تورم میتواند مفید واقع شود.

اسلاید 3 :

در هر کشوری تصمیمگیری در مورد میزان انتشار اسکناس جدید و نیز سایر تصمیماتی که تاثیری مشابه انتشار اسکناس جدید دارند، بر عهده بانک مرکزی قرار دارد. در اوایل دهه 1980 میلادی، اغلب کشورهای صنعتی که گرفتار معضل نرخهای بالای تورم بودند، به طور همزمان برنامههای علمی و منظمی را در راستای کنترل نرخ تورم در پیش گرفتند. پژوهشهای اقتصادی انجامشده در کشورهای مذکور، یکی از علتهای اصلی تورم بالا را این مساله میدانستند که مقامات سیاسی کشورها، بانک مرکزی را تحت فشار قرار میدهند که برای تامین بخش از کسری بودجه مبادرت به انتشار اسکناس نمايد یا سایر روشهای مشابهی که عملا به افزایش حجم پول منجر میشود.

اسلاید 4 :

بنابراین به این نتیجه رسیدند که برای حل مشکل تورم، باید شرایطی ایجاد نمایند که فرآیند تصمیمگیری در بانک مرکزی به دور از فشارهاي بيروني باشد و مثلا سیاستمداران مختلف نتوانند بانک مرکزی را برای انتشار اسکناس جدید تحت فشار قرار دهند که این نگرش كمكم ادبيات خاصي را تحت عنوان استقلال بانک مرکزی در علم اقتصاد مطرح نمود. پس از موفقیت چشمگیر کشورهای صنعتی در کنترل تورم از طریق افزایش استقلال بانکهای مرکزی، این تجربه موفق توسط کشورهای در حال توسعه نیز الگوبرداری شد و در نتیجه بسیاری از کشورهای در حال توسعه نیز توانستند از طريق رفتار بهتر بانك مركزي به سرعت به نرخهای تورم بسیار پایین دست یابند؛ به نحوی که هماکنون در بیش از 80 کشور دنیا، نرخ تورم سالانه به زیر 5 درصد رسیده است.

اسلاید 5 :

برای مثال کانادا در سال 1980 تورمش 12 درصد بوده، ولی در حال حاضر تورم این کشور به 1/2 درصد رسیده است. تورم فرانسه در سال 1980 معادل 13/3درصد بوده، اما هماکنون تورم این کشور 1/9درصد است. یا مثلا در مورد انگلستان، در سال 1980 تورم 16/8درصدی بوده، اما در حال حاضر تورم این کشور 2/3درصد میباشد. همینطور آمریکا در سال 1980 تورم 13/5درصدی را تجربه کرده، اما هماکنون تورم این کشور 2/8درصد است. در مورد ایتالیا هم که در سال 1980 نرخ تورم 21/6 درصدی حاکم بوده، در حال حاضر نرخ تورم 2/2 درصد میباشد.

اسلاید 6 :

در مورد کشورهای در حال توسعه هم شرایط مشابهی وجود دارد. البته کشورهای در حال توسعه با قدری تاخیر به سمت استفاده از روشهای علمی برای کنترل تورم حرکت کردهاند، اما موفقیت آنها هم چشمگیر بوده؛ برای مثال در بسياري از کشورهای آمریکای لاتین تا سال 1995 میانگین تورم سه رقمی بود، اما هماکنون نرخ تورم سالانه در اکثر کشورهای آمریکای لاتین یک رقمی شده وبه زیر 9 درصد رسیده است.

اسلاید 7 :

به عنوان یک مثال دیگر، کشور ترکیه در دهه 1990 میلادی تورمی بالای 50 درصد داشت و معروف بود به کشوری که میگفتند قیمتها در تركيه ساعتي بالا میرود؛ اما در حال حاضر نرخ تورم در ترکیه به حدود 6 درصد رسیده و این تورم پایین یکی از موتورهای محرکهای بوده که باعث رونق سرمایهگذاری در کشور ترکیه شده است.

اسلاید 8 :

به هر حال نکته مشترک در کلیه کشورهایی که توانستهاند نرخ تورم خود را به خوبی کنترل نمایند، توجه به ضرورت استقلال بانک مرکزی و بهدور نگهداشتن آن از نفوذ و اعمال فشار سیاستمداران و در نتیجه تصمیمگیری علمی و کارشناسی در مورد میزان انتشار اسکناس جدید و نیز چارچوب مقررات حاکم بر سیستم بانکی بوده است.

اسلاید 9 :

با این توضیحات، «استقلال بانک مرکزی» به این معنا است که نفوذ مقامات دولتی بر بانک مرکزی به حداقل برسد تا به این ترتیب از انتشار بیرویه اسکناس جدید و سایر سیاستهای مشابهی که به افزایش حجم پول منجر میشوند، جلوگیری شود.

اسلاید 10 :

تعریف اجمالی «استقلال بانک مرکزی» این است که نفوذ سیاستمداران بر تصمیمات بانک مرکزی به حداقل ممکن برسد تا بانک مرکزی بتواند بدون تحت فشار قرار گرفتن از سوی سیاستمداران، سیاستهای پولی کشور را تنظیم نموده و به طور خاص براساس اصول کارشناسی در مورد میزان حجم پول و یا ضوابط حاکم بر فعالیت بانکها تصمیم بگیرد. ضمنا باید توجه کنیم که اعمال نفوذ سیاسی بر تصمیمات بانک مرکزی و تحت فشار قرار دادن بانک مرکزی برای افزايش بيرويه حجم پول میتواند هم از طرف دولت صورت گیرد، هم از طرف مجلس و هم از طرف هر مجموعهاي كه منافع آنها همجهت با اين نوع سياستها است.

اسلاید 11 :

بنابراین همانطور که نفوذ دولت در انتخاب ريیسکل و نیز اعضای شورای سیاستگذاری بانک مرکزی ناصحیح است، نفوذ مجلس بر بانک مرکزی هم تاثیرات نامطلوبی به همراه خواهد داشت. در واقع همانطور که زیرمجموعههای مختلف دولتی ممکن است بخواهند بخشی از بودجه مورد نیاز خود را از طریق بانک مرکزی تامین کنند، نمایندگان مجلس نیز ممکن است هدف مشابهی را دنبال نمایند. برای مثال تجربه مجلس در ایران نشان میدهد که معمولا نمایندگان، تمایل فراوانی دارند تا در چارچوب بودجه سالانه پروژههای مختلفی در حوزه انتخابیه آنها تعریف شود و به این ترتیب برای افزایش بودجه به دولت فشار میآورند.

اسلاید 12 :

نتیجه این است که در 30 سال اخیر، تقریبا همیشه لايحه بودجه پیشنهادی دولت، توسط مجلس افزایش یافته است. طبیعی است که وقتی بدون وجود درآمد جدید، فشار برای افزایش هزینههای بودجه دولت ایجاد میشود، کسری بودجه سنگین شکل میگیرد و كشور ناگزیر ميگردد که بخشی از این کسری بودجه را از طریق انتشار اسکناس جديد توسط بانک مرکزی تامین نمايد که همین مساله از مهمترین عوامل بالا بودن تورم در کشور محسوب میشود.

اسلاید 13 :

اگر عزل و نصب ريیسکل بانک مرکزی و اعضای شورای سیاستگذاری بانک مرکزی را از دولت بگیریم و در اختیار مجلس بگذاریم، لزوما مشکل اعمال نفوذ بر تصمیمات بانک مرکزی حل نخواهد شد. آنچه كه در اين رابطه اهميت دارد اين است كه مقامات بالادستي بانك مركزي متوجه اين موضوع باشند كه فشار به بانك مركزي براي افزايش بيرويه حجم پول یا تعيين نرخ سود بانكي با مصالح كشور در تضاد است و بنابراين بايد از آن پرهيز كنند.

اسلاید 14 :

اگر تامین منابع مالی مورد نیاز برای بودجه دولت از روشهایی مانند تلاش برای افزایش درآمدهای مالیاتی صورت گیرد، فرآیند نسبتا مشکلی بوده و نیاز به برنامهریزیهای گسترده بلندمدت خواهد داشت. در مقابل، انتشار اسکناس و سایر روشهایی که به افزایش حجم پول منجر میشود، بسیار آسان بوده و در نتیجه استفاده از این روش برای سیاستمداران فوقالعاده جذاب خواهد بود. در چنین شرایطی کاملا طبیعی است که سیاستمداران تلاش کنند تا از نفوذ خود بر شورای سیاستگذاری بانک مرکزی استفاده نمایند.

اسلاید 15 :

بله، درست است. فرض کنید مثلا بانک مرکزی تصمیم میگیرد 5 هزار میلیارد تومان اسکناس جدید در قالب چک پول 100 هزار تومانی منتشر کند. فرض كنيد انتشار هر چک پول 100 هزار تومانی، تقریبا 50 تومان هزینه داشته باشد و به این ترتیب با یک هزینه 2500 میلیون تومانی، دولت خواهد توانست 5 هزار میلیارد تومان قدرت خرید جدید براي خود كسب كند. به این ترتیب مشاهده میشود که قدرت زایندگی پول توسط بانک مرکزی بسیار بسیار بالا است. باید توجه کنیم که افزایش حجم پول توسط بانک مرکزی، ممکن است در برخی موارد اثرات مثبتی در کوتاهمدت داشته باشد، اما قطعا در بلندمدت به افزایش تورم منجر خواهد شد.

اسلاید 16 :

در چنین شرایطی بدترین اتفاق ممکن آن است که سیاستمداران بنا به انگیزههای سیاسی بانک مرکزی را برای افزايش حجم پول جدید تحت فشار قرار دهند. برای مثال در بسیاری از کشورهای دنیا تا پیش از بحثهاي نظري بانک مرکزی، معمولا در سالهایی که انتخابات در کشور برگزار میشد، فشارهاي سنگینی بر بانک مرکزی وارد میشد تا از طریق افزايش حجم پول هزینه مربوط به پروژههای مختلفی را تامین نمایند که هدف آنها جذب رای شهروندان بوده است.

اسلاید 17 :

اگر مجموعه مقامات ارشد نظام و همینطور دولت و مجلس به این نتیجه برسند که رسیدن به نرخ تورم پایین، ضرورتی جدی برای اقتصاد کشور به حساب میآید و چنین نگرشی به کلیه سازمانهای دولتی هم منتقل شود، در آن صورت خواهیم توانست به شرایطی دست یابیم که اعمال فشار به بانک مرکزی به حداقل ممکن برسد. در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا توانستهاند به نرخهای تورم بسیار پایین برسند و بنابراين اگر عزم جدی وجود داشته باشد که در ایران هم نرخ تورم را به زیر 5 درصد کاهش دهند، در آن صورت به سادگی خواهیم توانست به اين هدف برسيم. اين موضوع يكي از الزامات رسيدن به نرخ سود بانكي پايين است كه سالها جزو آرزوهاي اقتصادي كشور بوده است.

اسلاید 18 :

تجربه کشورهای مذکور نشان میدهد که یکی از کلیدیترین پایههای کنترل تورم، جلوگیری از اعمال فشار بر بانک مرکزی برای افزايش بيرويه حجم پول ميباشد و در نتیجه اگر عزم جدی برای کاهش نرخ تورم در کشور داشته باشیم، باید از هر گونه اعمال نفوذ بر تصمیمات کارشناسی بانک مرکزی خودداری نمایند.

اسلاید 19 :

در نقطه مقابل، اگر مقامات ارشد کشور عزم جدی به منظور بهرهگیری از تجربه کشورهای موفق دنیا برای کاهش تورم نداشته باشند، تغییر مکانیزم انتخاب ريیسکل بانک مرکزی و همچنین اعضای شورای پول و اعتبار بانک مرکزی بعيد است كه به کنترل تورم منجر شود. مثلا اگر تعیین ريیسکل بانک مرکزی به مجلس واگذار شود، هیچ مسالهای حل نخواهد شد؛ چون دولت و بخش زیادی از نمایندگان مجلس در زمینه افزایش انتشار پول به منظور افزایش هزینههای بودجهاي، کمابیش نگرش یکسانی دارند و بهعبارت ديگر از افزایش هزینههای دولتی حمایت میکنند.

اسلاید 20 :

در حال حاضر هم تعیین ريیسکل بانک مرکزی و هم تعیین اعضای شورای سیاستگذاری بانک مرکزی، یا به عبارت دیگر «شورای پول و اعتبار»، تا حد زیادی در اختیار قوه مجریه قرار دارد و در نتیجه امکان اعمال نفوذ سیاسی از طرف قوه مجریه بر بانک مرکزی بسیار بالا است؛ اما وقتی به دنبال کاهش اعمال فشار بر بانک مرکزی هستیم، این مساله میتواند از طرف مجلس، دولت و هر جاي ممكن ديگر نيز صورت گیرد؛ بنابراین اگر قوانین مربوط به تعیین ريیسکل بانک مرکزی تغییر پیدا کند و مثلا عزل و نصب وی با نظر روسای سه قوه صورت گیرد، تضمینی وجود ندارد که مشکلات موجود حل شوند.