بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
آفات مرکبات – جلسه اول
اسلاید 2 :
پسیل آسیایی مرکبات
Diaphorina citri Kuwayama
Homoptera: Psyllidae
اسلاید 3 :
اهمیت و مناطق انتشار
* آفت مذکور برای اولین بار در سال 1377 از منطقه کهیر و قصر قند استان سیستان و بلوچستان گزارش شد و در حال حاضر در مناطق مرکبات خیز استان های هرمزگان و کرمان شامل شهرستانهای جیرفت، منوجان و ارزوئیه بافت گسترش دارد.
*اهمیت اصلی این آفت بدلیل تغذیه مستقیم آن از شیره گیاهی برگ و سرشاخه ها نیست، بلکه بدلیل انتقال بیماری خطرناک گرینینگ است که توسط باکتری Candidatus liberbacter asiaticus ایجاد می شود که همه گیر شده و می تواند طی چند سال درختان مبتلا را از بین ببرد.
* این بیماری به اژدهای زرد (Yellow dragon disease) مشهور میباشد و در مدت کوتاهی باعث زردی و ضعف درختان شده و میتواند همه گیر شده و طی چند سال درختان آلوده را از بین ببرد.
اسلاید 4 :
خصوصیات ظاهری
حشره کامل بطول 4-3 میلیمتر با بدنی قهوه ای خالدار و سر قهوه ای روشن می باشد که در موقع قرار گرفتن روی میزبان سر در تماس با بافت گیاه و بدنش زاویه 45 درجه می سازد.
نیمه انتهایی بال جلویی پهن و خالدار و دارای یک نوار قهوه ای در حاشیه خارجی بال می باشد. سطح بدن حشره کامل پوشیده از ترشحات مومی
رنگ است که ظاهر گردآلودی به آن می دهد و حرکتی جهنده دارد.
اسلاید 5 :
* تخم های این حشره بادامی شکل بطول 0/3 میلیمتر است تخم های تازه کمرنگ، سپس زرد و در زمان تفریخ نارنجی می شوند. حشرات کامل تخم ها را بصورت عمودی روی سطح گیاه می گذارند.
* پسیل مرکبات دارای 5 سن پورگی است، پوره ها بدنی مسطح به رنگ زرد متمایل به نارنجی دارند و شکم اشان فاقد لکه است.
پوره ها تمایل دارند تا در اطراف جوانه هایی که از آنها تغذیه می کنند، پنهان شوند. فعالیت آنها اغلب در رویش های جدید درخت است و در هنگام تحریک آرام و پیوسته حرکت می کنند.
اسلاید 6 :
نحوه ی خسارت:
پسیل مرکبات با تغذیه از شیره گیاهی و تزریق بزاق سمی، باعث بد شکلی در برگ و ساقه می شود. همچنین تغذیه آن موجب اختلال در فتوسنتز شده و با ترشح عسلک در شاخه و برگهای مورد تغذیه زمینه را برای رشد و فعالیت قارچهای مولد دوده فراهم می کند.
*اما اهمیت اصلی این آفت در انتقال بیماری گرینینگ مرکبات است. حشرات کامل پسیل و پوره ها ی سنین 4 و 5 قادرند عامل بیماری را منتقل کنند.
پس از تغذیه ناقل از گیاه آلوده به بیماری، باکتری بیماری زا پس از 3 تا 20 روز در غدد بزاقی حشره نمایان می شود و قابل انتقال به گیاهان سالم است.
اسلاید 7 :
* عامل بیماری گرینینگ یک باکتری گرم منفی است که در آوندهای آبکش زندگی می کند و می تواند بیشتر گونه های مرکبات از جمله پرتقال، نارنگی و غیره را آلوده کند. علایم بیماری شامل زرد شدن جوانه ها، ایجاد لکه های زرد و سبز روی برگها، خشک شدن شاخه های جوان، ریزش بیش از حد میوه ها، کوچک و بد شکل شدن میوه ها، عقیم و سیاه شدن دانه ها است.
اسلاید 8 :
زیست شناسی
پسیل مرکبات برای شروع فعالیت خود به دو عامل وجود رویش جدید در گیاه میزبان و درجه حرارت مناسب نیاز دارد.
فعالیت خود را از اواخر اسفند ماه آغاز می کند و حشرات ماده شروع به تخم ریزی می کنند. محل تخم گذاری روی لبه جوانه ها و برگهای در حال رشد و گاهی در امتداد محور برگ می باشد. یک پسیل ماده در طول یک دوره 30 تا 50 روزه می تواند 300 تا 750 تخم بگذارد. تخمها پس از 4-2 روز تفریخ شده و پوره ها از آنها خارج می شوند. پسیل مرکبات دارای 5 سن پورگی است.
*اولین پیک جمعیتی حشره کامل و پوره ها روی سرشاخه های میزبان حدود 15-10 فروردین ماه مشاهده می شود. پیک دوم از 10-1 اردیبهشت اتفاق می افتد. در اواخر خرداد با شروع گرمای هوا در ماه های تیر و مرداد از جمعیت آن کاسته شده تا نیمه شهریورماه که آفت مجددأ فعالیت خود را آغاز می کند و پیک سوم جمعیت آفت تقریبأ 25-20 شهریور رخ می دهد. در مهرماه پسیل به فعالیت خود ادامه داده و با سرد شدن هوا بصورت حشره کامل زمستان گذرانی می کند. آفت مذکور 10-9 نسل در سال دارد
اسلاید 9 :
روشهای کنترل
الف) انجام عملیات زراعی
اقدامات قابل انجام شامل حذف رویش های جدید تابستانه در کاشت های متراکم باغات مرکبات است. در زمستان نیز می توان با شخم زدن سطح باغ، نابودی علف های هرز، هرس و خشک بری شاخه های اضافه، جمعیت حشرات کامل زمستان گذران را کاهش داد.
ب) دشمنان طبیعی
یک گونه زنبور پارازیتوئید Prinomitus sp. و دو گونه کفشدوزک و و مگس سیرفید را شناسایی کردند. در منابع خارجی یک گونه زنبور پارازیتوئید داخلی بنام Diaphorencyrtus diaphorinae و زنبور اکتوپارازیت Tamarixia radiate را به عنوان دشمن طبیعی پسیل مرکبات معرفی کردند.
اسلاید 10 :
ج) کاربرد تله های کارتی زرد:
*در موارد جمعیت کم آفت می توان تله های کارتی زرد به کار برد و نیازی به کاربرد حشره کش نیست. طبق تحقیقات انجام شده به ازای هر درخت مرکبات 10-5 تله در قسمت های بیرونی درخت در جهات مختلف و در درون تاج درخت نصب می شود. تله ها بطور هفتگی بازدید می شوند و در صورت پر شدن تعویض می شوند.
د) کنترل شیمیایی:
مهم ترین زمان مبارزه شیمیایی پسیل مرکبات مرحله ظهور حشرات کامل و رشد رویش های جدید است. طی بازدید های مشاهده ای و یا تعداد حشرات بهدام افتاده در تله های کارتی زرد می توان در مورد جمعیت آفت و لزوم کاربرد حشره کش تصمیم گرفت.
بطور معمول در صورتیکه روی هر سرشاخه 3 پوره و 5 حشره بالغ مشاهده شود، مبارزه شیمیایی انجام می شود. بایستی بلافاصله پس از ظهور حشرات کامل به فواصل 10 روز سمپاشی کرد. بر اساس تحقیقات انجام شده سموم قابل توصیه شامل آکتارا (3/0 در هزار)، آبامکتین (3/0 در هزار)، کونفیدور (4/0 در هزار)، دانیتول (2/0 در هزار) و دورسبان (5/1 در هزار) می باشند.
اسلاید 11 :
پروانه برگخوار مرکبات
Papilio demoleus Linnaeus (Lep.: Papilionidae)
اهمیت و مناطق انتشار
پروانه برگخوار مرکبات برای اولین بار در سال 1326 توسط کریوخین از نواحی جنوب شرقی ایران گزارش گردید. این آفت تقریبأ در تمامی مناطق مرکبات خیز مناطق جنوبی کشور، داراب، شیراز، جهرم، فسا، شیراز، کازرون، ممسنی، جیرفت، بم، کهنوج، شهداد، ارزوئیه بافت گسترش دارد.
اسلاید 12 :
خصوصیات ظاهری:
حشره کامل پروانه بزرگی است که عرض آن با بالهای باز 8 سانتیمتراست. رنگ بالهای روئی از قهوه ای تا سبز تیره متغیر است و دارای لکه های گرد زرد رنگ. بالهای زیری به رنگ قهوه ای با لکه های روشن و هاله آبی تیره یا سیاه. بدن حشره کامل از پرزهای مخملی رنگی پوشیده شده است. شاخک ها سنجاقی می باشند
اسلاید 13 :
* تخم ها گرد و صاف و به رنگ مات هستند.
* بدن لاروهای جوان قهوه ای تیره مایل به سیاه است و روی آن نوارهای نامنظم روشن وجود دارد.
* لاروهای مسن به رنگ سبز بوده و دارای نوارهای قهوه ای طولی در دو طرف بدن و مجهز به یک جفت زائده گوشتی در پشت قفسه سینه می باشند. در قسمت پشتی مفصل آخر شکم لاروها یک جفت زائده دیگر نیز وجود دارد.. شفیره قهوه ای و مجهز به دو زائده گوشتی در سر و یک زائده در انتهای بدن است و توسط تارهای ابریشمی روی شاخه ها آویزان می ماند
اسلاید 15 :
نحوهی خسارت:
پروانه برگخوار مرکبات آفت اختصاصی درختان مرکبات می باشد. لاروهای آن از سرشاخه ها و برگهای جوان و تازه روئیده تغذیه می کنند و به همین علت در نهالستان ها خسارت بیشتری وارد می کنند. لاروها تمام سطح برگ به جز رگبرگ میانی را می خورند. در بین ارقام مرکبات نارنج و پرتقال بیشتر از سایر مرکبات مورد حمله این آفت قرار می گیرند. در درجه بعدی به لیموترش، نارنگی، گریپ فروت، بکرائی و بالنگ نیز خسارت می زند.
اسلاید 16 :
زیست شناسی:
پروانه برگخوار زمستان را بصورت شفیره سپری می کند. با شروع فصل بهار و گرم شدن هوا حشرات بالغ ظاهر شده و پس از جفتگیری، شروع به تخمگذاری در سطح برگهای مرکبات بصورت تک تک یا دوتائی می کنند. تخمها پس از 3 تا 6 روز تفریخ می شوند. لاروهای قهوه ای رنگ شروع به تغذیه از برگهای مرکبات بخصوص برگهای جوان می کنند. این آفت دارای 5 سن لاروی است بعد از آن لاروها با تنیدن تار ابریشمی روی شاخه ها چسبیده و به شفیره تبدیل می شوند. در شرایط آب و هوایی جهرم 5-4 و در جیرفت 8-7 نسل در سال دارد
اسلاید 18 :
الف) دشمنان طبیعی
زنبور پارازیتوئید داخلی-گروهی Apanteles (Distatrix) papilionis و زنبور اکتوپارازیت Bracon hebetor پارازیتوئید لارو آفت هستند. همچنین زنبور های Tetrastichus sp. و Ooencyrtus malayensis پارازیتوئید تخم و زنبور Pteromalus puparum L. پارازیت شفیره هستند. زنبور پارازیت شفیره در مواردی تا 75 درصد شفیره های آفت را پارازیته کرده است.
پیله ها و حشره کامل زنبور پارازیتوئید Apanteles (Distatrix) papilionis
اسلاید 19 :
ب) کنترل شیمیایی:
در زمینه کنترل آفت می توان از حشره کش های بیولوژیک مثل باکتری Bacillus thuringiensis و Beauveria bassiana و همچنین عصاره چریش می توان استفاده کرد.