بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم ا. الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
آمایش سرزمین و برنامه ریزی منطقه ای
اسلاید 3 :
آمایش سرزمین
آمایش سرزمین عبارت است از تنظیم رابطه بین انسان، سرزمین و فعالیت های انسان در سرزمین به منظور بهره برداری در خور و پایدار از جمیع امکانات انسانی و فضایی سرزمین جهت بهبود وضعیت مادی و معنوی اجتماع در طول زمان.
هدف آمايش سرزمين دستيابي، شناخت و بهكارگيري روشهاي اجرايي براي رسيدن به توسعه پايدار در چارچوب توسعه ملي است.
اسلاید 4 :
توسعه پایدار به معنی اداره و بهره برداري صحیح و کارا از منابع پایه، طبیعی، مالی و نیروي انسانی براي دستیابی به الگوي مطلوب است و با بکارگیري امکانات فنی، ساختار و تشکیلات مناسب براي رفع نیاز نسل امروز و آینده به طور مستمر و رضایت بخش می کوشد .
(IUCN/UNEP/WWF,1980)
اسلاید 6 :
ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین
فرایند ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین در سه مرحله شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها و در نهایت ارزیابی توان اکولوژیک انجام می پذیرد.
اسلاید 7 :
شناسایی منابع اکولوژیکی
شناسایی منابع با روش های بررسی آمار و اطلاعات موجود (مطالعات کتابخانه ای)، ثبت مشاهدات و بررسی منابع با انجام مطالعات میدانی، آمار برداری، نمونه برداری، انجام آزمایشات، بررسی نقشه های توپوگرافی (نقشه های 1:25000 و 1:50000 سرزمین)، تفسیر عکس های هوایی و ماهواره ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS )انجام می شود.
اسلاید 8 :
در بخش منابع فیزیکی : بررسی شکل زمین (شیب، ارتفاع، جهت جغرافیایی و شبکه آبراهه ها)، زمین شناسی ( گسل ها، فرسایش پذیری، زلزله خیزی، خاک شناسی، قابلیت اراضی و کاربری اراضی )، اقلیم (دما، رطوبت نسبی، بارش ، یخبندان، باد، تابش و حد آسایش فیزیکی )، منابع آب (رودخانه ها، چشمه ها، قنات ها، سفره آب های زیر زمینی، تولید رسوب، تعیین مرز واحدهای هیدرولوژیک، سیل خیزی، شبکه زهکشی، تعیین دبی منابع آبی، تعیین تغییرات فصلی و سالانه منابع آبی، تعیین کیفیت فیزیکی و شیمیایی منابع آب های سطحی و زیرزمینی، تعیین منشا آلودگی منابع آبی و .)
شناسایی منابع اکولوژیکی
اسلاید 9 :
در بخش منابع زیستی : بررسی پوشش گیاهی ( تعیین تیپ های گیاهی، تعیین فهرست گونه های گیاهی، طبقه بندی مراتع، تعیین ظرفیت مراتع، برآورد علوفه تولیدی، تهیه لیست پروانه های تعلیف، بررسی پستانداران، پرندگان، خزندگان ، دوزیستان و ماهی های منطقه، برآورد جمعیت گونه های بارز جانوری، تعیین ظرفیت برد زیستگاه ها، تعیین مسیر تردد حیات وحش و .)
شناسایی منابع اکولوژیکی
اسلاید 10 :
پس از شناسایی منابع، برای اینکه این اطلاعات برای ارزیابی آماده شوند باید بصورتی عملی و قابل استفاده بر روی نقشه ارائه شوند. حاصل بخش شناسایی منابع تهیه نقشه های سرزمین با عناوین زیر می باشد:
تهیه نقشه طبقات شیب، تهیه نقشه طبقات ارتفاعی، تهیه نقشه جهت های جغرافیایی، تهیه نقشه واحدهای شکل زمین ( این نقشه حاصل ترکیب سه نقشه فوق بوده و پایه تولید نقشه های بعدی و نقشه پایه بررسی منابع اکولوژیکی و اساس کار ارزیابی توان سرزمین است )، تهیه نقشه هیدروگرافی، تهیه نقشه سنگ شناسی، تهیه نقشه اقلیم، تهیه نقشه تیپ خاک ( از 3 نقشه فوق در تهیه این نقشه استفاده می شود )، تهیه نقشه تیپ های گیاهی، تهیه نقشه تراکم پوشش گیاهی
اسلاید 11 :
با روي هم گذاري داده ها شامل نقشه هاي شکل زمین، خاکشناسی، پوشش گیاهی و تراکم پوشش گیاهی، نقشه یگان هاي محیط زیستی ایجاد شد . از فرمول دو ترکیبی مخدوم 1380 براي کدگذاري یگان هاي محیط زیستی استفاده می گردد تا از این طریق نوع ترکیب منابع معلوم گردد. این فرمول عبارت است از :
E=j(I-1)+ji
تعداد کل طبقات نقشه زیرین :j
شماره طبقه نقشه رویی :I
کد یا شماره واحد ترکیب شده :E
شماره طبقه نقشه زیرین :ji
اسلاید 12 :
تجزیه و تحلیل داده ها
برای تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها در فرایند ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین، باید با ترکیب طبقات تمامی منابع اکولوژیکی با یکدیگر ( تمامی نقشه های تولید شده در مرحله شناسایی منابع ) و دستیابی به یگان ها یا واحدهای متشکل از طبقات همگن و ارائه آنها بصورت نقشه واحدهای محیط زیستی سرزمین تلاش کرد. روند تهیه نقشه واحدهای محیط زیستی به شرح زیر است:
- رویهم گذاری نقشه واحدهای شکل زمین با نقشه تیپ خاک و تعیین نواحی هم پوشانی شده نقشه ها و استخراج پلی گون های جدید و در نهایت تهیه نقشه واحدهای زیست محیطی پایه 1
- رویهم گذاری نقشه پایه 1 با نقشه تیپ های گیاهی و تعیین نواحی هم پوشانی شده نقشه ها و استخراج پلی گون های جدید و در نهایت تهیه نقشه واحدهای زیست محیطی پایه 2
اسلاید 13 :
رویهم گذاری نقشه پایه 2 با نقشه تراکم پوشش گیاهی و تعیین نواحی هم پوشانی شده نقشه ها و استخراج پلی گون های جدید و در نهایت تهیه نقشه نهایی واحدهای زیست محیطی
تهیه و تنظیم جدول ویژگی های واحدهای زیست محیطی ( بر اساس ویژگیهای اکولوژیکی پایدار)
- تکمیل جدول واحدهای زیست محیطی ( بر اساس ویژگی های اکولوژیکی ناپایدار) در خصوص این بند، اطلاعات ویژگی های اکولوژیکی ناپایدار که عبارتند از اقلیم، هیدرولوژی، منابع آب و حیات وحش برای هر یک از یگان های زیست محیطی، با رویهم گذاری نقشه های هر یک از ویژگی های اکولوژیکی فوق بر روی نقشه واحدهای زیست محیطی استخراج شده و با وارد کردن آنها در جدول واحدهای زیست محیطی، جدول مذکور تکمیل می گردد. از این روش، در استفاده از دیگر منابع اکولوژیک شناسایی شده که بر غنای جدول واحدهای زیست محیطی می افزاید نیز می توان استفاده کرد . نظیر نقشه فرسایش
تجزیه و تحلیل داده ها
اسلاید 14 :
ارزیابی توان اکولوژیکی محیط زیست
هدف از ارزیابی اکولوژیکی سرزمین، بررسی نتایج تجزیه و تحلیل کلیه داده های شناسایی منابع اکولوژیکی سرزمین جهت تعیین متناسب ترین کاربری و تدوین مناسب ترین نظام مدیریت برای سرزمین است.
این ارزیابی (سنجش)، از مقایسه ویژگی های اکولوژیکی سرزمین که در نقشه واحدهای زیست محیطی ارائه شده با مدل اکولوژیکی سرزمین انجام می شود.
در ایران، کامل ترین مدل اکولوژیکی کشور در 6 مدل توسط دکتر مجید مخدوم ارائه شده که مبنای کار مطالعات ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین در ایران است.
اسلاید 15 :
ارزیابی توان اکولوژیکی محیط زیست
در ادامه کار ارزیابی توان اکولوژیکی، یکایک واحدهای زیست محیطی با 6 مدل اکولوژیکی سرزمین مقایسه شده و نتایج تطبیق ویژگی ها با هر یک از مدل ها در جدول ارزیابی توان اکولوژیکی ثبت می شود.
پس از تهیه جدول ارزیابی توان اکولوژیکی، توان اکولوژیکی کلیه واحدهای محیط زیستی بر روی نقشه واحدهای محیط زیستی درج شده و سپس نواحی هم توان با اتصال به یکدیگر بصورت پلی گون های یکپارچه در می آیند. با تهیه نقشه مذکور که توان سرزمین یا طبقه بندی اراضی نام دارد، کار ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین به پایان می رسد.
اسلاید 16 :
فرآيند ارزيابي توان اكولوژيك
اسلاید 17 :
روش های ارزیابی توان اکولوژیکی محیط زیست
روش های ارزیابی یک عامله
روش های ارزیابی دو عامله
روش های ارزیابی چند عامله
فرآيند ارزيابي توان اكولوژيك
اسلاید 18 :
روش های ارزیابی یک عامله :
در کشورهایی که سرزمین بطور گسترده بررسی و منابع آن شناسایی شده می توان از روی یک عامل به ارزیابی سرزمین برای کاربری های مختلف پرداخت . این عامل می تواند یکی از عوامل کلیدی زیر باشد :
1- خاک
2- رستنی ها
3- شکل زمین یا ژئومرفولوژی
فرآيند ارزيابي توان اكولوژيك
اسلاید 19 :
روش های ارزیابی دو عامله :
با توجه به همبستگی بین عوامل فیزیکی یا عوامل فیزیکی و بیولوژیکی با کاربری های مختلف می توان از بررسی دو عامل فیزیکی یا یک عامل فیزیکی و یک عامل بیولوژیکی به ارزیابی توان سرزمین پرداخت. این دو عامل می توانند یکی از زوج عوامل کلیدی زیر باشند :
1- خاک و شکل زمین
2- خاک و رستنی ها
3- شکل زمین و رستنی ها
فرآيند ارزيابي توان اكولوژيك
اسلاید 20 :
روش های ارزیابی چند عامله :
اساس این روش بر رهیافت تجزیه و تحلیل سیستمی استوار است و تمام عوامل موثر بر ارزیابی توان در این روش دخالت داده می شوند .
در این روش فصل مشترک این عوامل تحت عنوان واحدهای همگن ارزیابی مشخص و مورد ارزیابی قرار می گیرند
در این روش چون منابع بیشتری دخالت دارند نمایش بهتری از سرزمین در معرض قضاوت قرار می گیرد.
