بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خداوند خوبی ها.
اسلاید 3 :
درس هجدهم
اسلاید 4 :
دکترمحمدرضا شفیعی کدکنی شاعر نویسنده وپژوهشگرمعاصردر سال1318درکدکن نیشابور به دنیا امد.ازمهمترین آثاروی میتوان به:شبخوانی.اززبان برگ.درکوچه باغ های نیشابور.ازبودن وسرودن.مثل درخت درشب باران وبوی جوی مولیان»اشاره کرد.«صورخیال درشعرفارسی،موسیقی شعر،وتصحیح وتوضیح اسرارالتوحید»نمونه هایی ازآثارپژوهشی شفیعی کدکنی است.سروده های ائساده،روان .به دلیل تسلّط برادبیات گذشته ایران بسیاراستوار ومحکم است.شعرسفر به خیر ازمجموعه«درکوچه باغ های نیشابور»برگزیده شده است.
اسلاید 5 :
درباره محمدرضا شفیعی کدکنی:
اندیشهها
گرایشهای فرمالیسنی
شفیعی کدکنی گرایشی بارز به صورتگرایی با مبانی فرمالیسم روسی دارد. کتابهای «صور خیال در شعر فارسی» و «موسیقی شعر» و «بیدل شاعر آینهها» و نیز بسیاری از مقالات وی مانند «جادوی مجاورت» و «ساختار ساختارها» صبغه و بنمایهٔ فرمالیستی دارد. تعریف وی از شعر به «رستاخیز زبان» ترجمهٔ دیدگاه فرمالیستهای روس است. همچنین اصطلاحات فرمالیستی «پیرنگ»، «آشناییزدایی»، «عنصر مسلط» از نمونهٔ مواضع رویکرد وی به فرمالیسم است.گذشته از مقالات و کتب مذکور، شفیعی کدکنی کتابی با نام «رستاخیز کلمات» در سلسله انتشارات سخن به چاپ رسانیده که بطور اخص تمام جوانب جمال شناسیک نظریات صورتگرایان روس را مورد ارزیابی قرار داده و آنها را با نمونه هایی قابل فهم از ادبیات فارسی انطباق داده است.
اسلاید 6 :
به کجا چنین شتابان؟
گون از نسیم پرسید - دل من گرفته زین جا
هوس سفر نداری ز غبار این بیابان؟
همه آرزویم اما چه کنم که بسته پایم
به کجا چنین شتابان؟
- به هر آن کجا که باشد به جز این سرا، سرایم - سفرت به خیر اما تو و دوستی، خدا را چو از این کویر وحشت به سلامتی گذشتی به شکوفهها، به باران برسان سلام ما را
اسلاید 7 :
کلمه های ستاره داردرس هجدهم:
***
گون: نماد انسانهای گرفتار،زندانی و اثیر ،ساکن و وابسته به دنیا
صولت:
هیبت،قدرت وشکوه
هرّا:
صدا وغوغا،اواز مهیب
اسلاید 8 :
معنی شعر سفر به خیر:
1-گون ازنسیم سوال کرد که بااین عجله به کجا می روی؟؟
2-نسیم پاسخ می دهد:من از اینجا خسته وآزده شده ام آیا توعلاقه مند نیستی که از این بیابان غم زده ومحنت بار سفر کنی؟؟؟
3-گون می گوید تمام آرزویم این است که حرکت کنم و ازاین دیار بروم ولی چه کنم که پایم بسته است واسیر این مکان هستم بااین شتاب به کجا می روی؟
4-نسیم پاسخ می دهد: به غیر از اینجا هر جایی که ممکن باشد میروم.
5-گون برو به سلامت سفرخوش اما تورا به دوستی ما وبخدا سوگند می دهم وقتی از این بیابان وحشت زابه سلامت گذشتی و عبور کردی سلا مرا به شکوفه ها و باران برسان.
اسلاید 9 :
در سایه سار نخل ولایت
نوع ادبی: ادبیّات غنایی
سبک: شعر معاصر
قالب: شعر سپید
محتوا: ستایش علی(ع)
شاعر: سید علی موسوی گرمارودی
درآمد
در این شعر با نمونه ای دیگر از شعر نو در قالب سپید آشنا می شویم. در این شعر که زبانی حماسی و روایی دارد، با گوشه ای از شخصیّت والای امام علی(ع) و صفات آن امام آشنا می شویم. شاعر درک بشری را از دریافت و شناخت شخصیت حضرت، کوتاه و ناقص می داند. در این شعر یتیم نوازی، عبادت، وقار، شجاعت حضرت به گونه ای زیبا وصف شده است.
گرمارودی در سرودن شعر سپید توانایی دارد. شعر سپید دارای آهنگ است اما وزن عروضی ندارد. شعر سپید بی قافیه است و از تناسب کلمات در آفرینش موسیقی بهره می گیرد. شعر سپید با شاملو آغاز می شود و گرمارودی، صفبارزاده و احمد رضا احمدی از شاعران سپید هستند.
اسلاید 10 :
در سایه سار نخل ولایت
سایه سار: اسم مشتق است، «سار» وند اشتقاقی است و پسوند مکان
نخل ولایت: تشبیه
ولایت: به معنی امامت و در این جا منظور امامت علی (ع) است.
آرایه ها: تناسب (سایه- نخل)، تشبیه، کنایه (در سایه . کنایه از در حمایت .)، تلمیح.
خجسته باد نام خداوند، نیکوترین آفریدگاران /که تو را آفرید
تلمیح به آیه ی 14 سوره ی مومنون.
از تو در شگفت . تو را در چشم نمی تواند داشت.
من حتی نمی توانم از عظمت تو تعجّب کنم، زیرا از درک عظمت تو عاجزم. همچون مورچه ای که از درک بزرگی جایی که از آن می گذرد ناتوان است. او نمی تواند بفهمد که بر خشت خام کوچک بی ارزش می گذرد یا بر دیوار عظیم اهرام. عظمت تو در خیال هم نمی گنجد. و من مورچه ی ناتوانی هستم که از درک تو عاجزم.
آرایه ها: حسن تعلیل (حتی نمی توانم از تو تعجب کنم زیرا .) تضاد، تشخیص، تشبیه، تلمیح.
چگونه این چنین که بلند بر . و در بازار تنگِ کوفه .؟
ای علی (ع) چگونه می توانی با این عظمت که تو را بالاتر از همه ی هستی قرار می دهد این چنین متواضع باشی که پیرزنی را در پختن نان یاری کنی و کودکان یتیم او را بر پشت خود سوار کنی و با آنها بازی کنی و در بازار محقّر کوفه در کنار دکّان میثم تمّار او را در فروش خرما یاری دهی.
زَبَر: بالای
ماسوا: همه ی هستی
اسلاید 11 :
پیش از تو، هیچ . و بردگان را برادر باشد
ای علی(ع) تو در عظمت اقیانوسی. اقیانوسی که عمود بر زمین ایستاده است. جز تو فرمانروایی ندیده بودم که کفشی وصله دار به پا کند و مشک آب بر دوش کشد و خود را با محرومان و زیر دستان یکسان بداند.
آه ای خدای نیمه شب های کوفه ی تنگ . حتّی اذا مطلع الفجر
ای کسی که هر شب سر در چاه های کوفه می گذاشتی و از تنگ نظری مردم کوفه شکوه می کردی، ای کسی که حکومت عادلانه ی تو تنها نقطه ی روشن تاریخ سراسر سیاهی و ستم است. ای پیشوایی که تجلّی عبادت و روح لیله القدر هستی.
شب از چشم تو، آرامش . و از نفست گل می روید
آرامش شب از وقار چشمان توست و خروش طوفان برگرفته از خشم توست در همان حال که کلام تو به لطافت نسیم است و گیاه را بارور می کند. وقتی لب به سخن می گشایی از دهانت گل می ریزد.
چاه، از آن زمان که . کز تبار گلخند تو نیست.
اگر چاه ها می جوشند و آب دارند از آن است که تو در چاه های کوفه با خدا راز و نیاز کرده ای و غم دل گفته ای. و اگر سپیده ی سحر به زیبایی طلوع می کند از سپیده ی چشمان توست. شب، نمازگزار چشمان توست و ستاره ها درخشش خود را از نگاه تو دارند. خنده ی تو ما را زنده می کند و به ما اجازه ی حیات می دهد. زندگی با لبخند رضایت تو پا برجاست، خنده ی همچون گل تو به زیبایی همه ی شکوفه هاست بلکه شکوفه ها از جنس خنده ی تو هستند.
اسلاید 12 :
به پای تو می گریم . گریه ام، شعر شبانه ی غم توست .
با اندوهی مقدس تر از سوز و گداز عشق و کهن تر از تاریخ غم، برای تو می گریم پا به پای یتیمان و محرومان کوفه، آخر چشمان من نیز یتیم اند، یتیم ندیدنت. هر شب برای تو می گریم، گریه، شعر و سرود هر شب من است.
هنگام که به همراه آفتاب . آیا تاریخ، به تحیّر، بر در سرای، خشک و لرزان نمانده بود؟
آنگاه که صبح به خانه ی یتیم های آن بیوه زن رفتی و چون خورشید بر آن خانه تابیدی و یتیمان را بر دوش گرفتی و با همه ی هیبت و شکوهت اجازه دادی با تو به بازی و شادی بپردازد و با آنان کودکانه سخن گفتی، به راستی تاریخ- که جز ستم و سیاهی از حکمرانان ندیده است- از دیدن این همه تواضع از جانب یک فرمانروا، حیرت زده بر خویش نمی لرزید؟
در احد/ که گل بوسه ی ./ . بر خود حد زدی؟
در غزوه ی احد، علی (ع) با همه ی وجود از اسلام و پیامبر دفاع کرد و بیش از هشتاد زخم برداشت. در احکام شرعی کسی که شراب بنوشد، حدّ بر او جاری می شود و به او هشتاد تازیانه می زنند. شاعر امام علی(ع) را مست شراب حق توصیف می کند و هشتاد زخم غزوه ی احد را تازیانه هایی می داند که به منزله ی حد بر بدن او نواخته شده است.
کدام وام دار ترید؟ /. که وام دار تو نیست.
نه تنها اسلام که همه ی ادیان وجود خود را وام دار علی (ع) هستند.
دری که به بینش ما گشوده ای . مرحبا به بازوان اندیشه و کردار تو
نهج البلاغه دری است فرا روی اندیشه و بینش بشر. گشودن این در ارزشمند تر از گشودن در قلعه ی خیبر است. درود بر علی (ع) و اندیشه ی والای او.
اسلاید 13 :
شعر سپید من، رو سیاه ماند /که در فضای تو، به بی وزنی افتاد / هر چند کلام از تو وزن می گیرد
یا علی (ع) شرمنده از اینم که شعرم نه تنها وزن عروضی ندارد. از ارزش و اعتباری که در خور تو باشد نیز تهی است. هر چند هر سخنی همین که در وصف تو بیان شود ارزشمند است. سخن از تو وزن و ارزش و اعتبار می یابد.
شعر سپید من، رو سیاه ماند /که در فضای تو، به بی وزنی افتاد / هر چند کلام از تو وزن می گیرد
یا علی (ع) شرمنده از اینم که شعرم نه تنها وزن عروضی ندارد. از ارزش و اعتباری که در خور تو باشد نیز تهی است. هر چند هر سخنی همین که در وصف تو بیان شود ارزشمند است. سخن از تو وزن و ارزش و اعتبار می یابد.
عبارت پایانی تضمینی است به بخشی از ایه ی چهاردهم سوره ی مومنون.
