بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
واژه ی بحران مالی
به وضعیتی اطلاق میشود که درصد قابل توجهی از ارزش برخی داراییها بهصورت غیرمنتظره از دست برود. سوابق تاریخی نشان میدهد که بسیاری از بحرانهای مالی ناشی از بحران در شبکهی بانکی بوده که نهایتاً به رکود اقتصادی و بحران بیکاری منجر شده است. سقوط بازار سهام، ترکیدن حبابهای مالی، بحرانهای ناشی از نرخ ارز و ناتوانی در پرداخت بدهیهای سنگین خارجی نیز مصادیقی از بحرانهای مالی محسوب میشوددر دهههای اخیر بروز و گسترش بحرانهای مالی بر روی اقتصاد بسیاری از کشورها تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم گذاشته است.
بنابراین ضروری است که بهمنظور مقابله با این بحران مجموعه سیاستهای منسجمی در تمامی کشورهایی که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم تحت تأثیر قرار گرفتهاند اتخاذ شود، چراکه در غیر این صورت رکود اقتصادی بر دورنمای رشد اقتصادی جهان حاکم خواهد شد. تأخیر در اجرای سیاستهای لازم، صرفاً منجر به تشدید بحران و تسریع در انتقال آثار آن به سایر کشورها خواهد شد. اگرچه این کشورها برای رهایی از بحران نیازمند اجرای تعدیلات مالی هستند، اما شدت این تعدیل بستگی به شرایط خاص اقتصادی کشورها دارد.
اسلاید 2 :
عوامل مؤثر بر ثبات مالی
نقدینگی، اثر معنیدار و مثبتی بر روی بیثباتی مالی در ایران میگذارد.
درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز، اثر افزایشی بر روی بیثباتی مالی در ایران دارد، یعنی بهدنبال افزایش درآمدهای نفتی، ثبات مالی در ایران کاهش مییابد.
نتایج نشان میدهد که تورم، اثر معنیدار و مثبتی بر روی بیثباتی مالی در ایران دارد، یعنی با افزایش تورم در ایران، بیثباتی مالی نیز در ایران افزایش پیدا میکند. به عبارت دیگر برطبق نتایج بهدست آمده کاهش تورم منجر به افزایش ثبات مالی و خروج از بحرانهای اقتصادی در ایران میگردد.
با افزایش مخارج جاری دولت، بیثباتی مالی در ایران افزایش یعنی به عبارت دیگر، ثبات مالی کاهش مییابد. از طرفی افزایش مخارج عمرانی دولت، بیثباتی مالی در ایران را کاهش میدهد،
به عبارت دیگر ثبات مالی در ایران را افزایش میدهد و به خروج از بحران اقتصادی کمک میکند.
درآمدهای مالیاتی اثر منفی و معنیداری بر روی بیثباتی مالی ایران میگذارند، یعنی افزایش درآمدهای مالیاتی ایران منجر به افزایش ثبات مالی در ایران میشود.
در نهایت شاخص سیاست پولی رابطهی منفی و معنیداری با بیثباتی مالی در ایران دارد.
اسلاید 3 :
وظایف اقتصادی دولت
وظیفه تخصیص منابع )تخصیصی
(، وظیفه تثبیت اقتصادی ) تثبیتی
( و وظیفه توزیع درآمد و ثروت) توزیعی( می باشد
وظیفه تخصیصی دولت دارای ابعاد گستردهای است که از تولید کالاها وخدمات )کالا و خدمات عمومی و اجتماعی( گرفته و تا اثربخشی برروی تولیدات بخش خصوصی را شامل میشود. این هدف ممکن است از طریق هزینهها و یارانههای دولتی و یا از طریق ابزارهای مالی و غیرمالی مانند مالیاتها تحقق یابد. از آنجایی که اقتصادها دستخوش نوسانات فراوانی هستند و ممکن است از دورههای طولانی بیکاری یا تورم در رنج باشند و بدتر آنکه عدم اشتغال و تورم ممکن است همزمان وجود داشته یکی از وظایف دولت وظیفه تثبیتی است. برای تثبیت اقتصادی، دخالت دولت ضروری به نظر میرسد زیرا اشتغالکامل و ثبات قیمتها، در اقتصاد مبتنی بر بازار خود به خود به دست نمیآیند و هدایت دولتی برای این منظور لازم است. این وظیفه تلاش در جهت رسیدن به اهداف مطلوب اقتصاد کلان را شامل می شود.
وظیفه توزیعی به معنی استفاده از مکانیزم هایی است که بوسیله آن درآمد ملی بین افراد و گروههایی که به نحوی در فعالیتهای اقتصادی شرکت دارند، توزیع می شود. بعبارت دیگر، توزیع درآمد چگونگی سهم بری افراد یک جامعه از درآمد ملی و درجه نابرابری موجود بین درآمد افرادآن جامعه را توصیف می کند. این وظیفه دولت است که با ابزارهای در دسترس خویش )مثل وضع مالیات تصاعدی و اختصاص عواید این مالیات به سوبسید برای خانوادههای کم درآمد( عدالت اجتماعی و توزیع عادلانهدرآمدها را ایجاد کند
اسلاید 4 :
اقتصاد پولی و مالی
بهره•
ریسک •
بانک
• بانکداری
• بانک مرکزی
• بورس کالا •
اوراق بهادار
• بورس اوراق بهادار
• شرکت کارگزاری بورس
اسلاید 5 :
بهره -پولی که وامگیرنده از بابت استفاده کردن از پولهای وامدهنده به او پرداخت میکند را بهره میگویند. به بیان دیگر، «بهره» بهای پول وام گرفته شدهاست
ریسک عدم اطمینان و آگاهی در مورد نتیجه یک عمل است.
بانک یا بنک به انگلیسی: Bank نهادی اقتصادی است که وظیفههایی چون تجهیز و توزیع اعتبارات، عملیات اعتباری، عملیات مالی، خرید و فروش ارزها، نقل و انتقال وجوه، وصول مطالبات اسنادی و سود سهام مشتریان، پرداخت بدهی مشتریان، قبول امانات، نگهداری سهام و اوراق بهادار و اشیای قیمتی مشتریان، انجام وظیفهٔ قیمومیت و وصایت برای مشتریان، انجام وکالت خریدها و فروش را بر عهده دارند.
بانکداری مدیریت تجهیز و تخصیص منابع در بازار پول را بانکداری میگویند. مجموعهای از فعالیتها در عملیات بانکی، شامل سیاستگذاری و برنامهریزی و سازماندهی و اجرا، نظام بانکداری نام دارد.
بانک مرکزی به نهادی اطلاق میشود که مسئولیت کنترل سیستم پولی کشور را عهدهدار است. بانک مرکزی یک بانک تجاری نیست و نرخ بهره، میزان پول در گردش، تورم و حتی بیکاری و توزیع درآمد را میتواند در اهداف فعالیت خود قرار دهد. در برخی از کشورها مثلاً ایراناین بانک به عنوان بازوی پولی دولت عمل میکند، ولی در برخی از کشورها این بانک مستقل از دولت و سیاستهای دورهای دولتها به اهداف کلان خود میپردازد. درجه استقلال بانکهای مرکزی از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.
اسلاید 6 :
بورس کالا
در اصطلاح علم اقتصاد، به بازارتشکل یافتهای که در آن کالا یا کالاهای معینی مورد معامله قرار میگیرند بورس کالا گفته میشود. کالاها در بازار بورس به شکل انبوه موجود نیستند تنها نمونههایی از آنها در این مراکز نگهداری میشود
بورس اوراق بهادار
بورس اوراق بهادار بازار رسمی و سازمانیافتهٔ سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها و اوراق بهادار تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام میشود. تعیین قیمت سهام در بورس، بر اساس عرضه و تقاضا صورت میگیرد. در بورس اوراق بهادار، یک سرمایهگذار میتواند با سرمایه هرچند کوچک خود، در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس سرمایهگذاری نماید. سرمایهگذاران بورس، برای خرید و فروش سهام میبایست این کار را از طریق شرکتهای کارگزاری بورس انجام دهند.
اسلاید 7 :
دوره هاي اقتصادي از نظر اهميت پول
اسلاید 8 :
دوره هاي اقتصادي از نظر اهميت پول
مبادلات پاياپاي
پول كالايي
دوفلزي
تك فلزي
اسكناس
بانكي ( تحريري )
اسلاید 9 :
مبادلات پاياپاي
دوره كشاورزي و دامداري
زندگي اجتماعي قبيله اي و محدود
مشكلات مبادلات پاياپاي ( تهاتري )
نياز متقابل
محدوديت جغرافيايي بازار
محدوديت در تقسيم كار ، تخصص ، توليد و بازار
ارزش گذاري و ذخيره ارزش
رابطه مستقيم توليد و مصرف : فساد پذيري برخي كالاها
اسلاید 10 :
پول كالايي
با توجه به مشكلات مبادلات پاياپاي ،معياري جهت سنجيدن ارزش كالاها و خدمات تعيين كردند. چنين معيار ارزشي در جوامع مختلف بر حسب درجه رشد و توسعه فرهنگي و اقتصادي و همچنين بنا بر موقعيت منطقه جغرافيايي جامعه و شرايط آب و هوايي آن ، متفاوت بود.
چهار پايان به خصوص گاو از مهمترين و مورد قبول ترين معيارهاي ارزش بوده است (در اوستا بارها به اين مطلب اشاره شده است) . "به نظر مي رسد پيدايش پول به عنوان معيار ارزش مقدم بر پيرايش پول به عنوان وسيله مبادله بوده است " در حبشه نمك ، در بعضي سواحل هند يك نوع صدف و در نيوزلند ماهي خشك شده ، در ويرجينياي آمريكا توتون و در بعضي از كشورهاي ديگر پوست و لباس هاي چرمي به عنوان وسيله مشترك داد و ستد مورد استفاده قرار مي گرفته است .
پول كالايي تنها معياري براي ارزش گذاري كالا بوده است . به طور كلي اگر چه پول كالايي بسياري از مشكلات مبادلات پاياپاي را حل كرد ولي مشكلاتي نظير عدم تقسيم پذيري برخي كالاها ، مشكل حمل ونقل و مشكل هزينه نگهداري كالا همچنان به قوت خود باقي ماند.
پول كالايي ، پولي است كه ارزش آن به عنوان كالا برابر ارزش آن به عنوان پول است .
مهمترين خصوصيت آن يكسان و متحدالشكل بودن آن است .
اسلاید 11 :
پول فلزي
همچنان كه جوامع بشري هر روز به تمدن نزديكتر مي شدند ، انسانها به فكر تهيه پول با دوام افتادند . در اين راستا از آلياژهايي از فلزات نظير سرب ، مس و آهن استفاده كردند كه به لحاظ حجيم بودن ، تقلب در آلياژ و وزن بسيار زياد آنها و همچنين به لحاظ شكل ظاهري ، مطلوب نبودند . به تدريج ، طلا و نقره به عنوان وسيله مبادله و همچنين معيار ارزش جايگزين فلزات ديگر شدند . اينكه جايگزيني طلا و نقره به جاي ساير فلزات در چه زماني رخ داده است مشخص نيست اما برخي مورخان پيدايش سكه هاي طلا و نقره را به دو هزار سال قبل از ميلاد مسيح نسبت مي دهند.
هردودت مورخ يوناني معتقد است شاهنشاهان ليديه در 8 قرن قبل از ميلاد مسيح اولين مردمي بودند كه طلا و نقره را به صورت سكه در آوردند و از آن در داد و ستد استفاده كردند. با حمله هخامنشيان به ليديه در زمان كوروش ، اين صنعت به ايران وارد شد . ضرب سكه هاي طلا و نقره به عنوان پول در ابتدا بدون برخورداري از معيار مشخصي انجام شد ولي با گذشت زمان و تقلب هايي كه در اين زمينه انجام شد ، فعاليتهايي جهت توزين سكه ها و ارزيابي عيار و درجه خلوص آنها صورت گرفت و ضرب سكه از اين مرحله به بعد فقط توسط دولتها صورت گرفت.
اسلاید 12 :
پول فلزي
همچنان كه جوامع بشري هر روز به تمدن نزديكتر مي شدند ، انسانها به فكر تهيه پول با دوام افتادند . در اين راستا از آلياژهايي از فلزات نظير سرب ، مس و آهن استفاده كردند كه به لحاظ حجيم بودن ، تقلب در آلياژ و وزن بسيار زياد آنها و همچنين به لحاظ شكل ظاهري ، مطلوب نبودند . به تدريج ، طلا و نقره به عنوان وسيله مبادله و همچنين معيار ارزش جايگزين فلزات ديگر شدند . اينكه جايگزيني طلا و نقره به جاي ساير فلزات در چه زماني رخ داده است مشخص نيست اما برخي مورخان پيدايش سكه هاي طلا و نقره را به دو هزار سال قبل از ميلاد مسيح نسبت مي دهند.
هردودت مورخ يوناني معتقد است شاهنشاهان ليديه در 8 قرن قبل از ميلاد مسيح اولين مردمي بودند كه طلا و نقره را به صورت سكه در آوردند و از آن در داد و ستد استفاده كردند. با حمله هخامنشيان به ليديه در زمان كوروش ، اين صنعت به ايران وارد شد . ضرب سكه هاي طلا و نقره به عنوان پول در ابتدا بدون برخورداري از معيار مشخصي انجام شد ولي با گذشت زمان و تقلب هايي كه در اين زمينه انجام شد ، فعاليتهايي جهت توزين سكه ها و ارزيابي عيار و درجه خلوص آنها صورت گرفت و ضرب سكه از اين مرحله به بعد فقط توسط دولتها صورت گرفت.
اسلاید 13 :
پول فلزي
همچنان كه جوامع بشري هر روز به تمدن نزديكتر مي شدند ، انسانها به فكر تهيه پول با دوام افتادند . در اين راستا از آلياژهايي از فلزات نظير سرب ، مس و آهن استفاده كردند كه به لحاظ حجيم بودن ، تقلب در آلياژ و وزن بسيار زياد آنها و همچنين به لحاظ شكل ظاهري ، مطلوب نبودند . به تدريج ، طلا و نقره به عنوان وسيله مبادله و همچنين معيار ارزش جايگزين فلزات ديگر شدند . اينكه جايگزيني طلا و نقره به جاي ساير فلزات در چه زماني رخ داده است مشخص نيست اما برخي مورخان پيدايش سكه هاي طلا و نقره را به دو هزار سال قبل از ميلاد مسيح نسبت مي دهند.
هردودت مورخ يوناني معتقد است شاهنشاهان ليديه در 8 قرن قبل از ميلاد مسيح اولين مردمي بودند كه طلا و نقره را به صورت سكه در آوردند و از آن در داد و ستد استفاده كردند. با حمله هخامنشيان به ليديه در زمان كوروش ، اين صنعت به ايران وارد شد . ضرب سكه هاي طلا و نقره به عنوان پول در ابتدا بدون برخورداري از معيار مشخصي انجام شد ولي با گذشت زمان و تقلب هايي كه در اين زمينه انجام شد ، فعاليتهايي جهت توزين سكه ها و ارزيابي عيار و درجه خلوص آنها صورت گرفت و ضرب سكه از اين مرحله به بعد فقط توسط دولتها صورت گرفت.
اسلاید 14 :
پول فلزي
طلا تا كنون توانسته است نقش خود را در مبادلات حفظ كند دلايل استفاده از طلا به عنوان وسيله مبادله عبارت است از :
1- طلا هزينه توليد بالايي دارد.
2- حجم كم و ارزش زياد دارد و حمل و نقل آن به دليل حجم كمش آسان است.
3- زنگ نمي زند و براي مدت طولاني مي توان از آن استفاده كرد.
4- ( خاصيت تورق پذيري ) تقسيم شدن به اجزاء كوچكتر ارزش آن را از بين نمي برد.
5- به اصل خويش بر مي گردد يعني از طلا هر آلياژي كه ساخته شود پس از ذوب شدن ، مي توان با حفظ خاصيت خود ، دوباره طلا به دست آورد.
6- به عنوان زيور آلات هم مي توان از طلا استفاده كرد.
اسلاید 15 :
3-پول كاغذي
اسكناس تا قرن نوزدهم پيشرفت چنداني نكرد ولي با شيوع جنگ جهاني اول استفاده از اسكناس در اكثر كشورها ، عموميت يافت.
اسكناس به دو صورت قابل تبديل و غير قابل تبديل مي باشد.
پول قابل تبديل ( Representative Money )پولي است كه داراي پشتوانه مي باشد و ناشي از سپرده گذاري طلا و نقره است به اين معني كه اسكناس داراي پشتوانه پولي سندي است حاكي از مالكيت مقدار مشخصي از طلا و نقره . براي مثال دولت آمريكا بين سالهاي 1900 تا 1933 گواهينامه هايي صادر مي كرد كه سند مالكيت مقدار خاصي طلا بود كه فرد به خزانه داري آمريكا سپرده است.
پول غير قابل تبديل يا اسكناس بدون پشتوانه (Fiat Money ): به طور كلي اگر هزينه كالايي پول كمتر از ارزش آن به عنوان پول باشد چنين پولي را پول غير قابل تبديل مي نامند . پول بدون پشتوانه از زماني رايج شد كه دولتها متوجه شدند بيش از مقدار طلاي موجود در خزانه مي توانند اسكناس يا سند مالكيت صادر كنند و به عبارتي به جاي اسكناس هاي داراي پشتوانه 100 درصدي ، اسكناس با پشتوانه كمتر چاپ كردند و دولتها از اين قدرت خود براي اجراي سياستهاي پولي استفاده كردند. به عنوان مثال بعد از سال 1914 آمريكا اسكناس هايي با پشتوانه 40% چاپ كرد.
« اگر ارزش يا هزينه كالايي پول ، كمتر از ارزش آن به عنوان پول باشد ، چنين پولي را پول غير قابل تبديل گويند . »
اسكناس تمام خصوصيات پول فلزي را داراست با اين تفاوت كه ارزش ذاتي ندارد و ارزش آن اعتباري است كه توسط دولت ها به دست مي آورد.
اسلاید 16 :
چقدر اسكناس بايد چاپ كرد ؟
1-مكتب پولي : طرفداران اين مكتب كه عقايد كلاسيك ها را در مورد ميزان انتشار اسكناس ارائه مي دهند، معتقدند : ميزان پول منتشر شده بايد كاملا تحت كنترل باشد به عبارتي طرفداران اين مكتب انتشار اسكناس بدون پشتوانه را منشاء بحران هاي اقتصادي مي دانند و معتقدند براي جلوگيري از بحران بايد اسكناس با پشتوانه صددرصدي فلزات گرانبها منتشر شود ريكاردو از مشهورترين طرفداران اين مكتب است.
2-مكتب بانكي : در مدت كوتاهي مكتب هاي بانكي جاي مكتب پولي را گرفت چرا كه با خالي شدن خزانه دولتها در طي جنگ اگر دولتها اسكناس انتشار نمي دادند ، نمي توانستند نيازهاي اقتصادي خود را تامين كنند. طرفداران مكتب بانكي از جمله استوارت ميل معتقد بودند انتشار اسكناس بايد بر مبناي نيازهاي جامعه باشد و حفظ پشتوانه پولي در مواقع ضروري ، لازم نمي باشد و حفظ پشتوانه پولي در شرايط حساس نه تنها امر لازمي نمي باشد بلكه يك عامل محدود كننده اضافي است و موانعي را در سر راه رفع نيازهاي فوري جامعه ايجاد مي كند.
3-مكتب پورسانتاژ : مكاتبي كه تا كنون اشاره شد ، نظرات افراطي در مورد حجم پول انتشار داده شده بوده است. در عمل از كشمكش ميان مكاتب فوق ، مكتب جديدي در فرانسه ظهور يافت به نام مكتب پورسانتاژ كه نه انعطاف پذيري مكتب پولي و نه بي سرو ساماني مكتب بانكي را مي پذيرفت اين مكتب كه اكنون در بسياري از كشورها پذيرفته شده است معقتد است دولتها بايد تلاش كنند پشتوانه پولي خود را حفظ كنند ولي در مواقع اضطراري با رعايت احتياط و مجوز از مقامات مسئول مي توانند اقدام به انتشار اسكناس بدون پشتوانه كنند.
در يك كلام متناسب با توليد ناخالص ملي ( GNP )
اسلاید 17 :
پرداختهاي الكترونيكي
بر اساس تعريف بانک تسويه بين المللي ( BIS )، نظام پرداخت شامل مجموعه اي از ابزارها، روش هاي بانکي و نوعاً نظام هاي انتقال وجوه بين بانکي است که گردش پول را ممکن مي سازند.
پرداخت الکترونیک عبارتست از پرداخت پول در مقابل کالا در تجارت الکترونیکی، به عبارت دیگر پرداخت پول از طریق وسائل الکترونیک به خصوص اینترنت
بر اساس گزارش هاي اين بانک نظام هاي پرداخت و تسويه را مي توان به دسته هاي زير تقسيم نمود:
نظام هاي پرداخت وجوه بزرگ
نظام هاي پرداخت وجوه خرد
نظا مهاي تسويه و تصفيه اوراق بهادار
نظام هاي تسويه مبادلات خارجي و نظام هاي تصفيه و تسويه براي معاملات مشتق
اسلاید 18 :
خصوصيات پرداختهاي الكترونيكي
امنیت (Security) : اطلاعات ملی و شخصی به روشی تبدیل داده شود که مانع افشا آن به گروهی
دیگر شود.
قابلیت حسابرسي ( Audit ability) :یعنی اینکه سیتم بتواند تمام جنبه هاي تراکنش را ثبت کند تا در صورت لزوم استفاده شود.
کارایی Efficiency) ( : انجام تراکنش با هزینه زمانی کم
قابلیت اطمینان (Reliability) : آیا سیستم به قدر کافی قدرتمند است که تراکنشها یا پول را در صورت قطعی برق، خراب شدن سرور، خرابی هاي شبکه یا ورودي پیش بینی نشده از طرف کاربران، از دست ندهد؟
قابلیت مجتمع شدن Integration) :(در صورت افزایش بار کاري و افزایش منابع،کارایی کم نشود. آیا سیتم قابلیت مجتمع شدن با سیتم هاي حسابداري یا پرداخت دیگر را دارد؟
قابلیت پذیرش ( Acceptability ) : آیا سیستم از سوي کاربران پذیرفته خواهد شد؟
هزینه پایین( Low cost ) هزینه انجام هر تراکنش در آن پایین باشد.