بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسمه تعالي
اسلاید 2 :
سرخرگها
لوله هاي پر فشار/ ديواره هاي ضخيم/ متشكل از لايه هايي از بافت همبند و عضله صاف
سرخرگچه ها
متشكل از لايه هاي مدور عضلات صاف/ انقباض يا انبساط جهت تنظيم جريان خون پيراموني
توانايي اين عروق مقاومتي در تغيير فاحش قطر داخلي شان وسيله سريع و مؤثر براي تنظيم جريان خون
مويرگها
جاي دادن حدود 5% از كل حجم خون/ متشكل از لايه اي از ياخته هاي اندوتليال
كنترل قطر دهانه مويرگي بوسيله حلقه اي از عضلات صاف در مبدا عروق به نام اسفنكتر پيش مويرگي
اهميت هنگام ورزش ابزاري موضعي جهت كنترل جريان خون مويرگي در درون بافت معين
انشعابات گسترده گردش خون مويرگي افزايش سطح مقطع اين عروق محيطي
(حدود 800 برابر قطر يك اينچي آئورت)
نسبت معكوس سرعت جريان خون با سطح مقطع ساختار عروقي كاهش فزاينده سرعت خون در مويرگها
سطح كل ديواره هاي مويرگي بيش از 100 برابر بزرگتر از سطح خارجي بدن يك مرد بالغ ميان جثه
سطح وسيع / سرعت بسيار آهسته وسيله كاملا مؤثري جهت تبادل بين خون و بافتها
سياهرگها
مقطع دستگاه سياهرگي كمتر از مويرگها جريان خون تا حدي افزايش
تحت فشار نسبتا پايين / داراي ديواره نازكتر از سرخرگها
اسلاید 3 :
فشار خون
نيرويي كه از طرف خون بر هر واحد سطح از ديواره رگ وارد مي شود
فشار خون سيستولي
برآوردي از كار قلب و فشار روي ديواره هاي سرخرگي به هنگام انقباض بطن
هنگام استراحت بالاترين فشار توليد شده بوسيله قلب طي انقباض بطن چپ (120 ميليمتر جيوه)
نقطه مرجع اندازه گيري شريان بازويي در سطح دهليز راست
فشار خون دياستولي
در دوره دياستول بسته بودن دريچه هاي آئورتي / بازگشت ارتجاعي طبيعي دستگاه سرخرگي
وجود فشار(بالا بودن مقاومت محيطي) براي حفظ جريان خون يكنواخت (80 ميليمتر جيوه)
نشان دهنده مقاومت محيطي يا رواني حركت خون از سرخرگچه ها به مويرگها
متوسط فشار سرخرگي
متوسط نيرويي كه طي يك دوره كامل قلبي از خون به ديواره سرخرگها وارد مي شود
در افراد بالغ جوان هنگام استراحت 96 ميليمتر جيوه
اسلاید 4 :
فشارها در قسمتهاي مختلف گردش خون
در آئورت به طور متوسط 96 ميليمتر جيوه (نوسان فشار بين 120 و 80)
به تدريج در جريان خون كاهش پش رونده فشار
در انتهاي وريدهاي اجوف تقريبا 0 ميليمتر جيوه
در مويرگها متغير از 35 در انتهاي آرتريولي تا 10 در انتهاي سياهرگي آنها (فشار متوسط عملي 17)
در شريانهاي ريوي درست مانند آئورت ، فشار متغير و نبش دار ولي مقدار فشار بسيار كمتر
به طور متوسط 16 ميليمتر جيوه (نوسان فشار بين 25 و 8)
در مويرگهاي ريوي به طور متوسط 7 ميليمتر جيوه
اسلاید 5 :
بازگشت سياهرگي
وجود دريچه هاي نازك غشايي كيسه مانند در فواصل كوتاهي از هم در سياهرگها
جبران مشكل فشار پايين خون سياهرگي
امكان برگشت يكطرفه جريان خون به سوي قلب
در صورت اختلال دريچه ها جمع شدن خون در عروق ، واريس ،.)
خون سياهرگي تحت فشار نسبتا پايين فشردگي سياهرگها با كوچكترين انقباضهاي عضلاني يا
حتي كوچكترين تغييرات فشار درون قفسه سينه هنگام تنفس
فشردگي و انبساط متناوب سياهرگها
2. عمل يكطرفه دريچه ها
تسهيل جريان خون در سياهرگه
اسلاید 6 :
تنظيم جريان خون
جريان خون در رگها جريان تيغه اي يا لامينر
جريان به صورت لايه لايه و هر لايه در فاصله ثابتي از ديواره رگ باقي مي ماند
سرعت در مركز رگ بسيار بيشتر از كناره ها
جريان خون در گردش عمومي مطابق با قوانين فيزيكي هيدروديناميك
حجم جريان خون در هر مجرايي :
- نسبت مستقيم با شيب فشار بين دو انتهاي لوله و نه فشار مطلق درون لوله
- رابطه معكوس با مقاومت در برابر جريان
مقاومت محيطي
نيروي ممانعت كننده در برابر جريان خون بر اثر اصطكاك بين خون و ديواره داخلي عروق
3 عامل تعيين كننده :
1 - غلظت يا سياليت خون (ويسكوزيته)
2 - طول لوله هدايت كننده
3 - قطر عروق خوني
در بدن ، نسبتا ثابت
مهمترين عامل مؤثر در جريان خون
قانون پوازوي (poiseuille) :
= جريان
شيب فشار × (شعاع لوله)
طول لوله × سياليت
اسلاید 7 :
قطر عروق و تنظيم جريان خون
عوامل موضعي
عوامل عصبي
عوامل هورموني
عوامل يوني
هنگام استراحت
باز بودن تنها يكي از هر 30 تا 40 مويرگ موجود در بافت عضلاني
هنگام تمرين
بازشدن مويرگهاي مسدود افزايش چشمگير جريان خون عضله و سطح مؤثر تبادلات
تنظيم هومورال گردش خون
اسلاید 8 :
عوامل موضعي
از جمله :
- كاهش اكسيژن رساني به بافت
- افزايش موضعي درجه حرارت
- افزايش دي اكسيد كربن
- افزايش اسيديته
- افزايش آدنوزين
افزايش يونهاي منيزيم و پتاسيم
مرتبط با ميزان سوخت وساز بافت اثر مستقيم بر نوارهاي عضلات صاف سرخرگچه هاي كوچك و
اسفنكترهاي پيش مويرگي اتساع عروقي
اسلاید 9 :
عوامل عصبي
خود تنظيمي عروقي تحت تاثير عوامل موضعي توسط بخشهاي سمپاتيكي و تا حدي پاراسمپاتيكي
اعصاب سمپاتيك به لايه هاي عضلاني سرخرگهاي كوچك ، سرخرگچه ها و اسفنكترهاي پيش مويرگي
دستگاه سمپاتيك شامل دو نوع تار :
1. تارهاي آدرنرژيك (انقباض عروقي) آزاد كردن نوراپي نفرين به عنوان يك منقبض كننده عروقي
2. تارهاي كولينرژيك (اتساع عروقي) آزاد كردن استيل كولين
اعصاب منقبض كننده دائما فعال برخي عروق خوني دائما در حال انقباض
تون وازوموتور درجه نسبي اين فعاليت انقباضي
مركز وازوموتور در ماده مشبك بصل انخاع و يك سوم تحتاني پل مغزي
اتساع عروق خوني تحت تاثير نرونهاي آدرنرژيك بيشتر مربوط به كاهش تون وازوموتور تا افزايش
عمل تارهاي متسع كننده سمپاتيك يا پاراسمپاتيك
مشخصه مهم كنترل عصبي فشار شرياني سريع بودن پاسخ
يك مثال مهم افزايش فشار در جريان فعاليت عضلاني (حدود 30 تا 40 برابر)
ناشي از فعال شدن همزمان مركز وازوموتور با فعال شدن نواحي حركتي سيستم عصبي
اسلاید 10 :
مكانيسمهاي رفلكسي براي حفظ فشار شرياني
سيستم بارورسپتوري شناخته ترين مكانيسم (كنترل لحظه به لحظه)
- بارورسپتورها در ديواره چندين شريان بزرگ
در 2 منطقه فوق العاده فراوان :
1. ديواره قوس آئورت
عمل در فشارهاي بالاتر از 30 ميليمتر جيوه
2. ديواره شريان كاروتيد داخلي كمي بالاتر از از محل دوشاخه شدن (سينوس كاروتيد)
عمل در فشارهاي بالاتر از 60-50 ميليمتر جيوه
- بالا رفتن فشار فشار بر گيرنده ها و ايجاد كشش ارسال سيگنال به سيستم عصبي
ارسال سيگنالهي فيدبك از سيستم عصبي به سيستم گردش خون ايجاد برادي كاردي و رگ گشايي
كاهش فشارخون
گيرنده هاي شيمييايي - كاروتيدي
- حساسيت نسبت فقدان اكسيژن،زيادي دي اكسيدكربن و يون هيدروژن
1. يك جسم كاروتيد در محل دو شاخه شدن هر شريان كاروتيد مشترك
2. يك تا سه جسم آئورتي در مجاورت آئورت
- ايجاد انقباض عروق محيطي
- اهميت در فشارهاي كمتر از 80 براي جلوگيري ازسقوط بازهم بيشتر فشار
اسلاید 11 :
مواد تنگ كننده رگي
نور اپي نفرين واپي نفرين (ضعيف تر از نوراپي نفرين)
1. تحريك مستقيم عصبي
2. اثر غير مستقيم از طريق تحريك غدد فوق كليوي اعصاب سمپاتيك
آنژيوتانسيون ll
- تنگ كردن پر قدرت آرتريولهاي كوچك
- در حالت طبيعي عملكرد بر تعداد زيادي آرتريولهاي بدن به طور همزمان
افزايش مقاومت كل محيطي افزايش فشار شرياني نقش مهمي در تنظيم فشار شرياني
وازوپرسين (هورمون آنتي ديورتيك)
- ماده تنگ كننده رگي قويتر از آنژيوتانسيون اا (قويترين ماده تنگ كننده رگي در بدن)
اندوتلين
تنگ كننده رگي قوي در رگهاي خوني آسيب ديده
يك پپتيد بزرگ با 21 اسيد آمينه
در سلولهاي اندوتليال تمام يا بيشتر رگهاي خوني
آسيب منجر به آزاد شدن موضعي
اسلاید 12 :
مواد تنگ كننده رگي
برادي كينين
توسط آنزيم بر اثر له شدن خون يا التهاب بافت ،از پلاسما يا مايع ميان بافتي جدا مي شوند
پس از تشكيل فقط چند دقيقه باقي مي ماند
هيستامين
آزاد شدن از تمام بافتها در شرايط آسيب بافتي يا التهاب
اسلاید 13 :
كنترل رگي توسط يونها و ساير عوامل شيميايي
يون كلسيم
تنگي رگها ناشي از اثر عمومي كلسيم در تحريك انقباض عضله صاف
يون پتاسيم
گشادي رگها ناشي از توانايي پتاسيم براي مهار انقباض عضله صاف
يون منيزيم
گشادي پر قدرت رگها مهار انقباض عضله صاف
يون هيدروژن
گشادي رگها
اسلاید 14 :
عملكرد سلولهاي اندوتليال در تنظيم عملكرد عضله صاف
ساختن برخي مواد فعال كننده عروقي ؛ مهمترين آنها : NO , PGI2 , ET-1
+ - -
انقباض عضله صاف
NO
NO سنتتاز تبدي ال-آرجينين به NO در اندوتليال
افزايش اين روند از طريق :
اتصال آگونيستهاي ويژه (استيل كولين ، برادي كينين) به گيرنده هاي اندوتليال
سيتوكينهاي ترشح شده در اثر التهاب و عفونت
افزايش نيروهاي وارد بر سطح اندوتليال (مثل زمان افزايش جريان خون)
ET-1
محرك ساخت ET-1 آنژيوتانسيون اا ، وازوپرسين ، سيتوكيناز ، نيروهاي وارده
سد كننده NO و PGI2
PGI2
محصول متابوليسم اسيد آرشيدونيك در سلولهاي اندوتليال
اسلاید 15 :
هماهنگي پاسخها هنگام تمرين
در آغاز تمرين و حتي قبل از شروع آن (پاسخ انتظاري) ؛
منشا تغييرات قلبي-تنفسي از مراكز عصبي بالاي منطقه بصل النخاع (قشر حركتي) افزايش جريان
سمپاتيك و بازدارندگي متقابل فعاليت پاراسمپاتيك
تندي ضربان / افزايش انقباض پذيري ميوكارد / اتساع عروقي عضلات مخطط و ميوكارد قلب (تارهاي
كولينرژيك ) / انقباتض عروقي در ساير نواحي (تارهاي آدرنرژيك ) / افزايش در فشارخون سرخرگي
هنگام تمرين ؛
ادامه جريان عصبي كولينرژيك سمپاتيك / تغييرات در شرايط سوخت و سازي
اتساع بيشتر ساختار عروقي عضلات
ادامه تمرين ؛
ادامه جريان عصبي آدرنرژيك سمپاتيك در رابطه با اپي نفرين و نور اپي نفرين از بخش مياني غده فوق كليه
هماهنگيهاي انقباضي عروقي بيشتر در بافتهاي كمتر فعال توزيع مناسب خون
سفت شدن عروق سياهرگي كاهش ظرفيت آنها و تسهيل بازگشت سياهرگي
اسلاید 16 :
فشار خون و تمرين
كل مقاومت عروقي (PVR) × برون ده قلبي (Q)= فشار خون متوسط (mBP)
هنگام استراحت ؛
برون ده 6 ليتر در رقيقه
فشار خون 95 ميلي متر جيوه
كل مقاومت عروقي 8/15 واحد
هنگام فعاليت در سطح Vo2max ؛
برون ده 25 ليتر در دقيقه
فشار خون 110 ميلي متر جيوه
كل مقاومت عروقي 5/4 واحد
اسلاید 17 :
) / 3 ]فشار خون دياستولي - فشار خون سيستولي ) [+ فشار خون دياستولي = فشار خون متوسط سرخرگي
زمان دياستول تقريبا سه برابر سيستول
100 80 60 40 20
Vo2max%
فشار خون
180
160
140
120
100
80
60
40
SBP
mBP
DBP
در فعاليت ؛
mBP
SBP
DBP نزديك به مقادير استراحت
بيشترين افزايش در فشار سيستولي
افزايش فشار دياستولي تنها 12 درصد
پاسخها در دو گروه ورزيده و غير فعال
يكسان
برون ده بزرگ ورزشكاران استقامتي
افزايش فشار سيستولي تا 200
فشار خون ريوي حتي هنگام فعاليت شديد
تنها اندكي افزايش
علت : شبكه مويرگي بسيار گسترده
مقاومت كمتر
تمرينهاي فزاينده
رابطه خطي فشار خون و برون ده قلبي
اسلاید 18 :
تمرينهاي مقاومتي ايستا و پويا
تمرين با فشار زياد بالا رفتن فشارخون
مكانيزمها :
- مانوروالسالوا
- مقاومت محيطي كل
نيروي عضلاني در حال انقباض بستن رگهاي خوني موجود در عضله بصورت مكانيكي
- pressure response
پاسخ بازتابي منجر به افزايش فشار خون در پاسخ به انقباض نيرومند و در تلاش براي تزريق خون به
بافت كم خون
ابتدا با گيرنده هاي مكانيكي و سپس گيرنده هاي شيميايي موجود در عضله ارسال سيگنال به مركز
كنترل قلبي عروقي افزايش BP
ظاهرا افزايش فشار خون ، افزايشي در فشار خون استراحتي ايجاد نمي كند
يك برنامه منظم تمرين استقامتي كاهش حساسيت پاسخ به فشار خون
بهبود فشار خون استراحتي افراد بالغ در مرز پر فشارخوني
فعاليت ايزومتريك
افزايش مقاوت عروقي در توده عضلاني فعال مشخصه تداوم و نگهداري انقباضهاي ايزومتريك
افزايش فشار سيستولي و دياستولي
بازدم با حنجره بسته(حبس نفس) عدم تغيير حجم ريه به رغم انقباض عضلات بازدمي
افزايش بيشتر فشار خون
اسلاید 19 :
تمرينهاي زير بيشينه با سرعت يكنواخت
فعاليت عضلاني موزون (نرم دويدن ، شنا ، دوچرخه سواري) ؛
اتساع عروق خوني عضلات فعال كاهش مقاومت محيطي
افزايش جريان خون به بخشهاي وسيع
انقباض و انبساط متناوب عضلات فراهم كردن نيروي تلمبه زني مهمي جهت راندن خون
سياهرگي و بازگشت آن به قلب
افزايش جريان خون طي تمرينهاي موزون با شدت متوسط افزايش سريع فشار سيستولي در
چند دقيقه اول تمرين فلات در حد 160-140 ميليمتر جيوه
ادامه تمرين ادامه بازشدن سرخرگچه هاي عضلات و كاهش مقاومت عروقي
كاهش فشار سيستولي
فشار دياستولي نسبتا بدون تغيير
هنگام دوره بازيافت براي 2 تا 3 ساعت كاهش موقت فشار خوني سيستولي
اسلاید 20 :
تمرينهاي با دست ( بالا تنه )
به ازاي يك اكسيژن مصرفي پايدار زير بيشينه معين ؛
- تواتر قلبي، تهويه و فشارهاي خون سيستميك هنگام كارسنجي دستي بيشتر
- برون ده قلبي بدون تغيير
- حجم ضربه اي كمتر
علت افزايش فشار خون :
توده عضلاني كمتر رگ گشايي كمتر (ساز و كر اصلي )
افزايش مقاومت افزايش كار قلب
براي بيماران قلبي توصيه نمي شود
