بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست
اسلاید 2 :
هدف کلی:
آشنا نمودن دانشجویان با اثرات توسعه بر هوا، اکولوژی ، مناظر زیبا ومناطق ساحلی ، بر شرایط اقتصادی –اجتماعی فرهنگی
اسلاید 3 :
اهداف رفتاری
دانشجویان در پایان این دوره باید:
1-ارزیابی ، توسعه و انواع آن را شرح دهد
2- توسعه و اثرات آن را در حوزه های اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی را شرح دهد
3- توسعه و اثرات آن را در هوا را شرح دهد
4- توسعه و اثرات آن را در اکولوژی ومناظر زیبا را شرح دهد
5- توسعه و اثرات آن را در مناطق ساحلی و دریاها شرح دهد
6-موارد توسعه با عوارض ناگوار را در محیط زیست توضیح دهد
7- پيامدهاي زيست محيطي سدها را شرح دهد.
8-آثار مخرب فعالیت های انسانی را بر منابع طبیعی فهرست نماید
اسلاید 4 :
انسان مؤثر ترین و مهمترین عامل تغیرات زیست محیطی است که بمنظور دوام زندگی خود در محیط زیست اعم از بهره برداری از منابع وامکانات وصنعت و غیره ضمن ایجاد تغیرات مفید ومناسب موجبات تخریب را فراهم می آورد
کشور ما از یک سو با توجه به تنوع منابع طبیعی وداشتن قابلیت ها و توان با لقوه دارای پتانسیل های ویژه ای درجهت گسترش تولید بهره برداری و توسعه صنعتی در کنار سایر فعالیت های تولیدی وخدماتی می باشد .
واز سوی دیگر بلحاظ شرایط منطقه ای خشک ونیمه خشک محیط زیستی آسیب پذیر دارد
اسلاید 5 :
باتوجه به مشکلات موجود اتخاذ فعالیت های مناسب برای دستیابی واستفاده از ابزارهای مدیریت محیط زیست در برنامه های توسعه صنعتی به منظور به حد اقل رساندن خسارات وارده به منابع ومحیط زیست وهمچنین برقراری یک نظام گسترده وپویا برای مواجه صحیح با آلودگی وتخریب به عنوان یکی از ارکان توسعه پایدار ضروری به نظر میرسد
دراین راستا بکار گیری روش علمی ارزیابی زیست محیطی اثرات میتواند اطمینان کافی از رعایت سیاست ها واهداف تعیین شده دربرنامه ها طرح ها وفعالیت های پروژه ها را در جهت تأمین ضوابط معیار ها وقوانین زیست محیطی فراهم آورد.
اسلاید 6 :
ارزیابی یکی از شیوه های مقبول برای دسترسی به اهداف توسعه پایدار می باشد و می تواند به عنوان یک ابزار برنامه ریزی ومدیریتی در اختیار بخش تصمیم گیری کشور قرار گیرد تا براین اساس ضمن شناسایی اثرات با لقوه زیست محیطی ناشی از پروژه های توسعه ای امکان انتخاب گزینه های مناسب و منطقی فراهم آید.
هدف اساسی ارزیابی وباز نگری زیست محیطی دخالت دادن ملاحظات زیست محیطی در فرایند برنامه ریزی است .
در واقع پیش از انتخاب یک گزینه خاص لازم است تجزیه وتحلیل جامعی در زمینه پیامد های زیست محیطی هر یک از گزینه ها موجه صورت گیرد تا گزینه ای که کمترین عواقب زیست محیطی را ایجادمی کند و از نظر جنبه های فنی - اقتصادی نیز مطلوب باشد انتخاب شود
اسلاید 7 :
ارزیابی بعنوان یک ابزار مدیریتی با ارائه راه های استفاده صحیح ومنطقی از منابع انسانی وطبیعی سبب کاهش هزینه ها شده وبدین لحاظ تأثیر بسزایی در برنامه ریزی های کوتاه وبلند مدت کشور داشته ودر نتیجه می تواند فشار بر اعتبارات مالی دولت را کاهش دهد .
ازسوی دیگرارزیابی بدلیل تسریع درامربرنامه ریزی موجبات حفاظت هرچه بیشتر از منابع را فراهم آورده و از بروز اثرات جبران ناپذیر بر محیط زیست جلوگیری میکند .
اسلاید 8 :
قبل از انجام هر پروژه عمرانی ضروری است که اثرات اجرای آن پروژه بر محیط زیست مورد ارزیابی قرار گیرد.
این موضوع نه با هدف جلوگیری از اجرای پروژه بلکه با هدف کاهش اثرات سوء آن بر محیط زیست تا حد اقل ممکن صورت می پذیرد.
توسعه صنعتی نیز بدون برنامه ریزی در خصوص مسایل اجتماعی فرهنگی وزیست محیطی در رفع بحران های موجود توفیقی نخواهد داشت واگر با حفاظت منابع طبیعی همراه نباشد مایه حیاتی خود را نیز از دست خواهد داد.
اسلاید 9 :
تاریخچه EIA (Environmental impact assessment)در جهان
EIA اولین بار در کشور آمریکا مطرح شد. زمانیکه کتاب بهار خاموش نوشته را شل کارسون در سال 1962 منتشر شد ، آگاهی های عمومی نسبت به موضوع محیط زیست در آمریکا به نسبت بالا رفت و باسرعت تا نیمه دهه 60 رشد کرد.
با چنین پیش زمینه های اجتماعی ،در سال 1970 قانون ملی خط مشی محیط زیستی تدوین شد و برای اولین بار لزوم بکار بردن EIA برای پروژه های بزرگ اجباری شد.
قانون ملی خط مشی محیط زیستی مفهوم سیستم EIA را فراتر از مرزهای آمریکا بسط داد و مقری برای معرفی خط مشی EIA در خیلی از کشورهای اروپایی و آسیایی شد.
پس ازآمریکا که پیشگام EIA بود، کشورهایی نظیر استرالیا 1974، تایلند1975، فرانسه 1976، فیلیپین 1978 و پاکستان 1983شروع به تهیه سیستم EIA کردند
اسلاید 10 :
کنفرانس "محیط زیست و توسعه" در ژوئن 1992 از طرف سازمان ملل متحد در شهر ریودوژانیر(برزیل) برگزار شد. در اصل 17 بیانیه نهایی این کنفرانس لزوم ارزیابی اثرات محیط زیستی پروژه هایی که احتمالا اثرات منفی مهم بر محیط می گذارند تصریح شده است.
سازمان ملل از طریق برنامه محیط زیست(UNEP) و نیز بانک جهانی(WB) از طریق اداره بهداشت و محیط زیست دستورالعملی صادر کرده اند که بنابر آن قبل از تصویب بودجه لازم برای اجرای طرح ها بزرگ توسعه، باید اثرات حاصله از اجرای آن طرح ها بر محیط زیست ارزیابی گرددند.
در میان کشورهای درحال توسعه، کشورهای آسیایی اقدامات محیط زیستی را خیلی زود شروع کردند و تا دهه 1980 همراه با سایر کشورها سیستم EIA داشتند
اسلاید 11 :
مرکز مطالعات محیط زیستی وابسته به بخش شرقی مدیترانه سازمان بهداشت جهانی در سال 1985 تشکیل شده است.
این مرکز در پایتخت کشور اردن مستقر است. ایران و سایر کشورهای بخش مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی(افغانستان، عراق، عربستان، کویت، اردن، قطر و ..) در این مرکز عضویت دارند.
در اجلاس های این مرکز علاوه بر فعالیت های مربوط به بهداشت محیط بر مسائل ارزیابی نیز تاکید می شود و دستورالعمل هائی در این زمینه صادر می گردد.
اسلاید 12 :
تاریخچه EIA در ایران
در ایران ارزیابی آثار محیط زیستی در عین اینکه مفهومی جدید است ولی به لحاظ سابقه تاریخی می توان نشانه های آن را با عناوین دیگر و به شکل ساده تر در قوانین محیط زیست قبلی جستجو کرد.
سازمان حفاظت محیط زیست بر اساس ماده 6 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست و وظایفی که به لحاظ انجام مطالعات و بررسی های محیط زیستی پیش بینی شده بود در سال 1354 در ساختار تشکیلاتی خود یک بخش ویژه بنام دفتر بررسی اثرات توسعه ایجاد نمود که وظیفه این دفتر بر اساس شرح وظایف مصوب، بررسی اثرات فعالیت های مختلف در محیط زیست بود. در سال 1358 با کوچک شدن ساختار تشکیلاتی سازمان دفتر بررسی اثرات توسعه نیز منحل شد.
مجددا در سالهای اخیر واحد مذکور با عنوان دفتر ارزیابی محیط زیست در حوزه معاونت محیط زیست انسانی سازمان ایجاد گردید و اجرای مقررات نظارتی مربوط به ارزیابی اثرات محیط زیست طرح ها و پروژه های توسعه را بر عهده گرفت.
اسلاید 13 :
در کشور ما وبر اساس اهمیت موضوع وبا پیگیری سازمان حفاظت محیط زیست ارزیابی از سال ۱۳۷۳در کشور ما نیز جایگاه قانونی یافته است .
براساس مصوبه شورایعالی حفاظت محیط زیست مجریان پروژه های ذیل موظفند به همراه گزارش امکان سنجی ومکان یابی نسبت به تهیه گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی اقدام کنند
اسلاید 14 :
ارزیابی زیست محیطی اثرات توسعه :
مطالعات ارزیابی زیست محیطی اثرات توسعه در حقیقت آثار مثبت و منفی فعالیت را که می تواند به شکل مستقیم و غیرمستقیم در کوتاه مدت یا بلند مدت محیط زیست طبیعی و انسانی را به ابعاد محلی با مقیاس جهانی به شکلی برگشت پذیر یا جبران ناپذیر تحت تاثیر قرار دهد
پیش بینی ، شناسایی و تعیین نموده و در چارچوب برنامه مدیریت زیست محیطی شیوه های پیش گیری و کاهش آثار ناگوار با روشهای مناسب ترسیم و جبران خسارت را پیشنهاد نموده و سپس با انتخاب بهینه گزینه های موجود در راه پایش و ممیزی برنامه های پیشنهای را نشان داده و سرانجام کلیه مراحل کار را به صورت گزارشی روان در اختیار مسئولین قرار می دهد.
اسلاید 15 :
مراکز دفن زباله
مراکز بازیافت صنعتی زباله
طرح های خطوط نفت وگاز
طرح های سکو های نفتی
طرح های ذخیره گاه های نفتی
طرح های بزرگ راه کشور
طرح ها وپروژه های گردشگری
کارخانجات پتروشیمی
پالایشگاه ها
نیرو گاه ها
صنایع فولاد
سد ها ودیگر سازه های آبی
شهرک های صنعتی
فرود گاه ها
واحد های کشت و صنعت
کشتارگاه های بزرگ صنعتی
اسلاید 16 :
براساس مصوبه هیات وزیران طرح های مشمول تهیه گزارش مذکور را به شرح ذیل اعلام داشته است :
1- پالایشگاه درهر مقیاس
2- کارخانجات پتروشیمی در هر مقیاس
3- نیروگاه ها با ظرفیت تولیدی بیش از یکصد مگاوات
4- سدها و دیگر سازهای آبی در سه بخش :
الف) سدهای با ارتفاع بیش از 15 متر و دارای ساختارهای جنبی بیش از چهل هکتار و یا مساحت دریاچه هاي بیش از چهارصد هکتار
تبصره 1- سدهای باطله (نگهداشت موادآلوده)در هر اندازه مشمول ارزیابی زیست محیطی میباشند.
ب) دریاچه های انسان ساخت با مساحت بیش از چهارصد هکتار.
تبصره 2- اندازه دریاچه ها پرورش آبزیان در مقیاس کوچکتر از چهارصد هکتار با هماهنگی وزارت جهاد سازندگی سازمان محیط زیست معین میشود .
ج ) طرح ها و پروژه های آبیاری و زهکشی در وسعت بیش از هزار هکتار
اسلاید 17 :
5- شهرک های صنعتی در وسعت بیش از صد هکتار
6- فرودگاه ها با طول باند بیش از 2000 متر
7- واحدهای کشت و صنعت در وسعت بیش از 5 هزار هکتار
8- کشتارگاه های بزرگ صنعتی
9- مرکز دفن زباله برای شهرهای با جمعیت بیش از دویست هزار نفر و شهرهای جدید
10- مرکز بازیافت صنعتی زباله ( کارخانه کمپوست)
11- صنایع فولاد در دوبخش زیر:
الف) واحدهای تهیه کننده خوراک ذوب ، ذوب با ظرفیت تولیدی بیش از سیصد هزار تن در سال
ب) واحدهای نورد ، شکل دهی با ظرفیت تولیدی بیش از صد هزار تن در سال
اسلاید 18 :
12- طرح های خطوط نفت و گاز
13- طرح های سکوهای نفتی
14- طرحهای ذخیره گاه های نفتی
15- طرح ها بزرگ جنگلداری
16- طرح ها و پروژه های بزرگ راه کشوری
17- طرح ها و پروژه های بزرگ راه آهن کشور
18- طرح های گردشگری
19- طرح ها و پروژه های بزرگ توسعه ملی در سواحل کشور در محدوده ای به عرض یک کیلو متر بعد از اراضی ساحلی با حداکثر سه کیلومتر از ساحل
20- سنگ مس با حداقل ظرفیت استخراجی یک میلیون تن در سال
21- سنگ آهن با حداقل ظرفیت استخراجی ششصد هزارتن در سال
22- سنگ طلا با هر ظرفیتی
23 - سرب و روی باحداقل ظرفیت استخراجی یکصد هزار تن در سال
اسلاید 19 :
24- سایر فلزات با حداقل ظرفیت استخراجی یکصد هزار تن در سال
25- زغال سنگ با حداقل ظرفیت استخراجی 80 هزار تن در سال
26- نمک آبی با سطح بیش از چهارصد هکتار
27- کارخانجات سیمان
28- کارخانجات تولید قند و شکر
29- کارخانجات تولید گچ و آهک صنعتی
30- واحدهای تولید مواد اولیه بهداشتی ، آرایشی و داروسازی
31- کارخانجات بزرگ تولید قطعات خودرو و دارای هرسه واحد ذوب ، ریخته گری و آبکاری
32- واحدهای تصفیه دوم روغن موتور
مقیاس مربوط بندهای 27 تا 32 دردست مطالعه کارشناسی است
33- طراح های احداث و بهره برداری از میادین نفت و گاز جدید با بیش از 10 حلقه چاه و همچنین طرحهای توسعه میادین نفت و گاز موجود در صورتی که بعد از توسعه تعداد چاهها به بیش از 10حلقه برسد .
اسلاید 20 :
ارزیابی زیست محیطی مقدماتی
مطالعه مقدماتی زیر مجموعه ای از قوانین ارزیابی است که به نهاد هدایت کننده اجازه می دهد تا یک ارزیابی مقدماتی زیست محیطی را در ابتداانجام داده و براساس آن مشخص کند که آیا پروژه پیشنهادی دارای اثرات آشکاربر محیط زیست می باشد یا خیر .
