پاورپوینت مشارکت برای ارتقای عادلانه سلامت

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

مشارکت برای ارتقای عادلانه سلامت

اسلاید 3 :

مشاركت گلوله اي جادويي؟
در دهه هاي 1960و1970، مشاركت عنصر اساسي پروژه هاي طراحي شده براي توسعه پايدار و عدالت به ويژه براي كاهش فقر بود.
دركنفرانسآلماآتاي سازمان جهاني بهداشت مشاركت به عنوان بخشي اساسي از سياست هاي بهداشتي شناخته شد.
با پذيرش مراقبت بهداشتي اوليه به عنوان سياست دولت ها، همه اعضاي سازمان جهاني بهداشت اهميت درگيري آگاهانه ذينفعان در طراحي و اجراي خدمات و برنامه هاي بهداشتي را به رسميت شناختند.

اسلاید 5 :

تعاريف مشاركت مردمي
همكاري داوطلبانۀ اقشار مختلف مردم در اجرای برنامه ها بدون ايفاي نقش در طراحي آنها؛
درگيري اقشار مختلف مردم در طراحي، اجرا و ارزشيابي برنامه ها و بهره برداري از منافع آن؛
مشارکت فرآيندي فعال است كه در آن اقشار مختلف مردم به عنوان ذينفعاني فهيم و مصمم، نتيجه یک برنامه بهداشتی را متأثر ساخته و به رشد فردي، گروهی و جمعی مي رسند.

اسلاید 6 :

دلايل بانك جهاني براي توسعه مشاركت مردمي
1- مردم برخوردار از مقدار زيادي تجربه و بينش در باره اينكه چه كاري بايد انجام شود و چه كاري نبايد انجام شود و دلایل آن هستند؛
2- مشارکت مردم در طراحي پروژه، مي تواند تعهد آنها نسبت به اجراي پروژه را افزايش دهد؛
3- مشارکت مردم مي تواند به آنها براي توسعه مهارت هاي فني و مديريتي شان كمك كند و شايد فرصت هاي شغل يابي آنها را نیز افزايش دهد؛
4- مشارکت مردم در افزايش منابع در دسترس براي برنامه مؤثر است؛ و
5- مشارکت مردم راهي براي تحقق يادگيري اجتماعي(هم براي طراحان و هم براي ذينفعان) برنامه است.

اسلاید 7 :

6 رويكرد سلامت همگاني از قرن 13 تا كنون
حفاظت از سلامت(از 1300 تا 1830 ميلادي)- كنترل دم مسموم(از 1840 تا 1870 ميلادي)- كنترل سرايت(از 1880 تا 1930 ميلادي)- طب پيشگيري(از 1940 تا 1960 ميلادي)
مراقبت بهداشتي اوليه(از 1970 تا 1980 ميلادی)
ارتقاي سلامت(از 1980 تا كنون): ارتقاي سلامت فرايند قادرسازي مردم براي افزايش کنترل شان بر سلامت و بهبود سلامت است.منشور اوتاوا-1986

اسلاید 8 :

گفتمان ارتقاي سلامت بیشتر از مراقبت هاي بهداشتي اوليه: ( - Robinson , Gilford , Tones 1990 )
همكاري بين بخشي یا ضرورت كار با ساير بخش هاي دولتي و مؤسسات خصوصي كه كارشان بر سلامت اثر دارد را به رسميت مي شناسد؛
نياز به توسعه همكاري در جوامع براي افزايش كنترل جامعه بر مسايلي كه بر سلامت و «تخصص زدايي» و كنترل مراقبت بهداشتي اثر مي گذارد، به رسميت مي شناسد؛ و
ضرورت تقويت مشارك مردم(فيزيكي، اجتماعي و اقتصادي) در كنترل سلامت شان و نياز به كار براي تغيير محيط به جاي تأكيد صرف بر تغيير در سطح فردي را به رسميت مي شناسد.

اسلاید 9 :

5 اولويت اقدام براي ارتقاي سلامت
ايجاد سياست هاي عمومي سالم؛
ايجاد محيط هايي كه حامي زندگي سالم هستند؛
تقويت اقدام جامعه: جوامع، خودشان بايد تعيين كنند كه نيازهاي آنها چيست و چگونه مي توانند به بهترين شكل آن را رفع كنند. بنابراين، قدرت كنترل بيشتر براي خود مردم باقي مي ماند، به جاي اين كه در دست «كارشناسان» باشد؛
كمك به مردم براي توسعه مهارت هاي شان به صورتي كه بتوانند كنترل بيشتري بر سلامت خود و محيطي كه در آن زندگي مي كنند، داشته باشند. مردم بايد مهارت هاي لازم براي انتخاب هاي سالم را داشته باشند. آنها ضمنا نياز دارند تا هنگام بروز يك بيماري و يا حادثه، به طور موثر با آن روبرو شوند؛ و
بازنگري در سيستم مراقبت بهداشتي به نحوي كه تعادل بيشتري بين ارتقاي سلامت و خدمات درماني ايجاد شود و بخش سلامت بسيار نزديكتر با تمام بخش هايي باشد كه كارشان بر سلامت، تاثير دارد.

اسلاید 10 :

دلايل توجه به مشاركت مردمي
1- استدلال خدمات بهداشتي: بدون مشارکت مردم، بسياري از خدمات تأمين شده، بدون استفاده مانده يا به درستي استفاده نمي شود چون مردمي كه خدمات براي آنها طراحي شده است، در توسعه آنها درگير نبوده اند؛
2- استدلال اقتصادي: هر اجتماعي برخوردار از منابع اقتصادي، فيزيكي و انساني است كه مي توان و بايد آنها را براي ارتقاي سلامت جامعه و شرايط محيطي بسيج نمود؛
3- استدلال ارتقاي سلامت: بيشترين ارتقاي سلامت مردم، نتيجه اي است از آنچه كه آنها مي توانند براي خود انجام دهند و ناشي از مداخلات پزشكي نيست؛ و
4- استدلال حقوق اجتماعي: همۀ مردم، به ويژه فقرا و محرومين، هم حق و هم وظيفه دارند كه در تصميمات مؤثر بر زندگي روزانۀ خود درگير شوند.

اسلاید 11 :

مشاركت در مديريت سلامت خود و جامعه
طبق نظر اتول( 1990)، ايده مراقبت بهداشتي اوليه متضمن پذيرش دو اصل است: برتري تحقق بهبود هاي كوچك در ميان كل مردم نسبت به تأمين بالاترين استانداردهاي مراقبت براي تعداد كمي از مردم ممتاز؛ و توان افراد غيرماهر با آموزش هاي محدود در تأمين خدمات اساسي.
سازمان جهاني بهداشت تلاش براي انتقال دانش و مهارت سالم زيستن به مردم را به عنوان نقطۀ آغاز درگيري مردم در طراحي و مدیریت برنامه هاي سلامت توصيه نموده است.
در دهه 1990، تأكيد بيشتري بر مشاركت مردم در برنامه ريزي، اجرا و ارزشيابي برنامه هاي سلامت به عمل آمد. سال ها تجربه در زمينۀ ارتقای سلامت نيز از ضرورت مشاركت مردم در مدیریت سلامت جوامع دفاع مي كند.

اسلاید 12 :

سه رويكرد بخش سلامت به مشاركت مردمي
رويكرد پزشكي كه در آن سلامت به عنوان نبود بيماري تعريف شده و مشاركت مردم به عنوان اجراي آنچه كه پزشک تجويز كرده، ديده مي شود؛
رويكرد برنامه ريزي بهداشتي كه در آن سلامت نه تنها به عنوان نبود بيماري بلكه به عنوان رفاه جسمي، رواني و اجتماعي مردم تعريف مي شود. در اين حالت، مشاركت مردم به معناي همكاري براي دريافت يك خدمت بهداشتي از طريق پرداخت پول، تجهيزات يا نيروي انساني است؛ و
رويكرد توسعۀ اجتماعي كه در آن سلامت به عنوان شرايط انساني تعريف شده و مشاركت مردم به عنوان درگيري فعال آنها در تصميم گيري و پاسخ گويي برنامه ها قلمداد مي شود.

اسلاید 14 :

چگونه به مشارکت نگاه ‏کنیم؟
مشارکت درگذشته اغلب به عنوان یک «محصول» نگریسته می‏شد و این مساله به آن معنی است که به شکل روشی برای دستیابی به موفقیت در فعالیت‏های برنامه به کار رفته است و تصویری خوب از این منظر، مشارکت جوامع محلی در بسیج‏های همگانی کنترل بیماری است که برای مثال در کشور جمهوری خلق چین و در سال‏های ابتدایی، مردم محلی موش‏‏ها و پشه‏‏ها را می‏کشتند و حلزون‏هایی که موجب شیوع بیماری شیستوزومیا می‏گردیدند را در گودال‏های خشک دفن می‏کردند.
مشارکت از این نوع ممکن است به صورت نوعی بسیج محسوب شود اما این بیشتر یک نوع فعالیت برای کنترل بیماری‏های واگیردار است.

اسلاید 15 :

مشارکت یک فرایند و نه یک محصول
در دهه 1980 و 1990، نورمن آپ هوف (Norman Uphoff) و جی. کوهن (J. Kohen) سوالات زیر را برای کمک به درک طبیعت مشارکت نوشتند:
چه نوع مشارکتی اتفاق می‏افتد(در تصمیم‏گیری، در اجرای برنامه، در پایش و در ارزشیابی)؟
چه کسی مشارکت می‏کند(ساکنین محلی، رهبران محلی، افراد دولتی و اشخاص خارجی)؟
چگونه مشارکت انجام میشود(از بالایاپایین، داوطلبانه یا با ایجاد انگیزه؟)
چه ساختاری برای حمایت از مشارکت وجود دارد؟
تا چه حد مشارکت تداوم خواهد یافت؟
آیا مشارکت به مردم کمک میکندتا درتصمیمگیری ها باتکیه بر تجارب و اعتمادشان شرکت کنند؟

اسلاید 16 :

مشارکت برای توانمندسازی مردم در سه حالت رخ می دهدپیتر اوکلی (Peter Oakley)
1) مشارکت در جاهایی که مردم محلی، فقط در فعالیتهای برنامه درگیر هستند. برای مثال، افراد محلی که ممکن است در حفظ سیستم آب آشامیدنی سالم کمک نمایند و این مشارکت مستلزم به کارگیری منابعی از سوی مردم همچون وقت، نیروی کار و احتمالا پول میباشد. این نوع مشارکت، توانمندسازی را ارتقا نمیبخشند.
2) مشارکت در جاهایی که افراد محلی در تعین اولویتهای برنامه کمک کرده و نیز در فعالیتها درگیر هستند. اگرچه افراد حرفهای و متخصص هنوز کنترل کل هدف توانمندسازی را به عهده دارند. برای مثال، افراد محلی ممکن است در اخذ تصمیم برای اینکه سیستم آب آشامیدنی یک اولویت بوده شرکت نمایند. این نوع از مشارکت، مشاوره بوده و افراد حرفهای و متخصص، هر دوی مشکلات و راهحل را تعریف و مشخص میسازند؛ اگرچه آنها ممکن است برخی از این موارد را با توجه به واکنشهای مردم محلی، اصلاح نمایند اما آنها مجبور به این کار نیستند.

اسلاید 17 :

مشارکت برای توانمندسازی مردم در سه حالت رخ می دهدپیتر اوکلی (Peter Oakley)
3) مشارکت در جاهایی که افراد محلی، نقش فعال و مستقیم در توسعه پروژه به عهده دارند. برای مثال، مردم محلی به سادگی نقطه نظر افراد حرفهای را نمیپذیرند که تامین آب سالم، یک اولویت محسوب شود و به جای آنها در جمعآوری و تفسیر اطلاعات برای انجام نیازسنجی مشارکت میکنند. آنها در مشخص کردن مشکلات و اولویتبندی آنها، یافتن راهحلها، انجام فعالیتها و فعالیتهای مربوط به ارزشیابی مشارکت میکنند. این نوع مشارکت به مردم محلی اجازه میدهد تا کنترل بر اوضاع داشته و سهمی در حفظ برنامه داشته باشند. این کار پتانسیل زیادی برای قادرسازی مردم در توانمندشدن و از طریق ارایه فرصتهایی برای مردمی دارد که محروم و ضعیف و فاقد قدرت بوده و در انتخابهای واقعی برای زندگی خودشان درگیر میشوند.

اسلاید 18 :

طيف مشاركت
مادامي كه تعريف منحصر به فردي از مفهوم مشاركت وجود نداشته باشد، دامنۀ تعاريف مشاركت مردمي با به اشتراک گذاردن اطلاعات آغاز می شود، تا مشورت و سپس همکاری امتداد یافته و سرانجام به توانمندي مردم براي كنترل سلامت ختم می شود:
به اشتراك گذاردن اطلاعات مترادف با ارايه اطلاعات از سوي متخصصان به مردم است.
توانمندسازي مردم به معناي ايجاد فرصت ها و تجاربي است كه اجازه مي دهد مردم به طور فعال در تصميم گيري دربارۀ برنامه هاي بهداشتي درگير شوند.
توجه به مشارکت مردم به صورت یک طيف، تأكيد بیشتری است به توجه به فرایند مشارکت مردم و نه نتیجۀ مشارکت آنها.

اسلاید 19 :

طیف مشارکت برای توانمندسازی

اسلاید 20 :

ارزيابي فرايند مشاركت 1
به طورسنتي، مشاركت مردمي با پژوهش هاي كمي/ عددي (چند نفر از مردم در يك جلسه شركت كردند يا چند نفر از آنها در يك فعاليت اجتماعي شريك هستند؟) به عمل می آید اما مردم مي توانند بيايند اما هيچ تعهدي يا دركي از آنچه كه رخ مي دهد، نداشته باشند.
براي ارزيابي كيفيت مشاركت مردمي مي توان از نردبان مشاركت استفاده كرد. در سال 1969 دکتر شری آرنشتاین (Sherry Arnshtein)، شکل نردبان مشارکت را ارایه کرد که:
درپلۀ پاييني اين نردبان، مردم آگاه قرار مي گيرند درحالي كه در بالاترين پلۀ نردبان مشاركت، فرد برخوردار از قدرت کنترل مطرح مي شود.
پله های میانی نردبان، جايي است كه مشارکت مردم توسعه مي يابد و درجۀ مشاركت آنها از داشتن حق ورود به برنامه تا فرد قدرتمند تغيير مي كند.