بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
نقش و عملکرد سازمان های مردم نهاد در حفظ و ارتقای سلامت جامعه
اسلاید 2 :
سمن:
سازمان غیر دولتی (سمن) برای اولین بار در سال 1949 توسط سازمان ملل مورد استفاده قرار گرفت.
این اصطلاح در مورد هر گروه غیر انتفاعی داوطلبانه از شهروندان جهانی که در سطح محلی، ملی وبین المللی برای اهداف متنوع فرهنگی، اجتماعی، خیریه، تخصصی و صنفی تشکیل شده باشد به کار می رود.
اصطلاحات مختلف دیگری مثل مؤسسات داوطلبانه، غیرانتفاعی، سازمان های توسعه غیردولتی سازمان های جنبش اجتماعی جدید و ..، به جای آن مورد استفاده قرار می گیرد.
اسلاید 3 :
توسعه اجتماعی برای تأمین نیازهای انسان و بالا بردن سطح زندگی همه گروه ها است، این نیازها گسترده و نامحدود است و دولت ها به تنهایی قادر به تأمین این نیازها نیستند. از طرف دیگر، مفهوم توسعه از کارکردهای اقتصادی، به توسعه فراگیر و پایدار تغییر جهت داد و معلوم شد که توسعه پایدار، بدون مشارکت فعال مردم ثبات ندارد ( توسعه انسان مدار).
سازمان سلامت جهان معتقد است بیانیه آلما آتا در سال 1978، نقطه عطف مشارکت مردم و سمن ها در سلامت جوامع بوده است: چرا که دو مورد از راهبردهای پنج گانه این بیانیه بر اقدامات و مشارکت مردم در سلامت خود تأکید داشت:
1.ایجاد سیاست سلامت همگانی 2. خلق محیطهای حمایتی
3. تقویت اقدام و مشارکت جامعه 4. توانمند سازی افراد 5. بازنگری در خدمات بهداشتی
اسلاید 4 :
- در مجموع، داوطلبانه بودن، مستقل بودن از دولت، غیرانتفاعی بودن و در خدمت مردم بودن، چهار ویژگی متمایز کننده برای سمن ها هستند و این ویژگی ها سبب شده که از سمن ها به عنوان صدای مردم یاد شود.
- در ایران، تعداد سمن ها از 2000 در سال 1376، به حدود 10250 در سال 1384 و به بیش از 17000 در سال 1390 رسیده است.
- مواد 140،104،97،95 و163 قانون برنامه چهارم نیز بر حضور و مشارکت سمن ها در برنامه های توسعه تأکید داشته است.
- سمن ها معمولا از ارزش های مشترکی چون فراگیری و عدم تبعیض، مشارکت، دسترسی به سازمان، پاسخگو بودن نسبت به گروه های آسیب پذیر و ایجاد حس مشارکت در مردم برخوردار هستند.
اسلاید 5 :
- سمن ها به دلیل قابلیت های ذاتی خود قادر هستند در صورت مدیریت مؤثر سامانه خود و اجرای خود و اجرای صحیح کارکردهای خود، منشآ اثراتی باشند که از آن جمله می توان به کاهش فاصله بین نخبگان و مردم و سازماندهی قدرت مردم در قبال حاکمیت، ارتقای توانمندی مردم به دلیل توان بسیج داوطلبان بیشتر، افزایش دسترسی مردم به خدمات آموزشی، حفظ محیط زیست و.. اشاره نمود
- محوری ترین نقش سمن ها در دستیابی به اهداف خود، اجرای چرخه شناسی مشکلات گروه هدف، تدوین مداخلات مرتبط، کمک به اجرایی شدن مداخلات و ارزیابی است و برای اجرای این کارکردها، حداقل شش نقش و توانای کمکی برای سمن ها لازم است: مثل تشکیل شبکه، تحقیقات، توانایی دیده بانی، جلب مشارکت مردم و جلب حمایت و توانمندسازی درونی است.
اسلاید 6 :
با این وجود، سمن ها به عنوان مکانی برای ارتقای سلامت جامعه، کمتر شناخته شده اند.چرا که عموما به یک نظام غیر پزشکی و بهداشتی تعلق دارند و بنابر این به عنوان منبع فعالیت ها و مداخله های سلامتی به آنها نگریسته نشده است.
- هدف کلی از این بررسی، طراحی الگوی تعامل سازمان های غیر دولتی با بخش مجری سلامت در دولت با توجه به نقش و عملکرد سازمان های غیر دولتی ایران در ایجاد، حفظ و ارتقای سلامت کشور بوده است.
اسلاید 7 :
مواد و روش کار
- در این تحقیق، از مجموع ده هزار سمن ثبت شده در کشور حدود 898 سمن انتخاب شده و پس از حذف مراکز خیریه، انجمن های علمی تخصصی و انجمن های صنفی علوم پزشکی،773 سمن تعیین شد و با توجه به ضریب خطای 5%،حدود 97نمونه از 30 استان انتخاب شد.
- که از طریق انتخاب تصادفی از کلیه استان ها، اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه و با استفاده از پرسشگر آموزش دیده و مصاحبه با مطلع ترین فرد سمن، جمع آوری شد.
- برای پیش آزمون و پس آزمون نیز 9 سمن از تهران انتخاب شده و به فاصله سه هفته مورد مصاحبه قرار گرفتند. اطلاعات جمع آوری شده با نرم افزار SPSS ارزیابی گردید.
اسلاید 8 :
یافته ها:
کمتر از یک چهارم سمن های نمونه گیری شده در استان تهران و سه چهارم آنها با توزیع متوازن از سایر استان های انتخاب و مصاحبه شدند.
- کلیه پاسخ دهندگان معتقدند که سمن ها، نیاز های گروه هدف خود را می شناسند.
- روش استخراج این نیازها، 68 درصد از طریق جلسه با گروه هدف، 35 درصد از طریق تحقیق در گروه هدف و 24 درصد با نظر اعضای هیئت مؤسس بوده است.
اسلاید 9 :
انواع مداخلات سمن برای گروه هدف:
الف- آموزش و ارتقای فرهنگ
ب- خدمات
ج- مشاوره به بخش دولتی
د- مشارکت در انجام پروژه های دولتی
ه- مداخله در روند های قانون گذاری
و- مداخله از طریق امور قضایی و حقوقی
ن- انجام حرکات نمادین
اسلاید 10 :
5 روش به عنوان نقش حمایتی برای گروه هدف:
1- حمایت طلبی
2- روش شبکه سازی
3- تحقیقات
4- مشارکت جامعه
5- به کار گیری نظام دیده بانی
اسلاید 11 :
موانع دست یابی سمن ها به اهداف:
1- منابع مالی محدود
2- ارتباط ناکافی سازمانهای غیر دولتی با دولت
3- باور ضعیف دولت از نقش سمن ها
اسلاید 12 :
بحث و نتیجه گیری:
با این که سمن های مورد مطالعه در 100 درصد از موارد، نیاز های گروه هدف را می شناختند، اما در اغلب موارد، روش استخراج این نیاز ها بیشتر بر مبنای جلسه با گروهی از آنان و یا نظرات هیئت مؤسس بوده و از اصول علمی نیاز سنجی، کمتر تبعیت کرده است و این امر ضرورت آموزش و توانمند سازی سمن ها در ارتباط با روش های علمی تعیین نیاز را ایجاب می کند
از مجموع مداخلات سمن ها، میزان رضایت و موفقیت در ارتباط با آموزش و ارایه خدمات درمانی، پیشگیری و مشاوره ای بیشتر از جنبه های مربوط به حاکمیت بوده است و این نتیجه ضمن این که قابلیت های سمن ها را در ارایه خدمات آموزشی و مشاوره ای نشان می دهد، به تصمیم گیرندگان بخش عمومی نیز هشدار می دهد که استفاده نکردن حاکمیت از ظرفیت نهفته و پنهان این سامانه ها در بهبود فرآیند های قانون گذاری، استیفای بیش از پیش حقوق گروه های آسب پذیر و تسریع فعالیت های اجرایی دولت، روند توسعه کشور را کند می کند.
اسلاید 13 :
نداشتن برنامه راهبردی در سمن ها، هشداری برای کاهش اعتبار اجتماعی سمن ها است: چرا که داشتن برنامه نشان از تعهد اعضای هیئت های مؤسس و مدیره برای خدمات رسانی به گروه هدف است، ضمن این که خود برنامه برای آگاهی از اقدامات آتی سمن برای تأمین کنندگان منبع مالی، کمک کننده است.
با توجه به نتایج موجود نتیجه گیری در مورد عملکردها و ظرفیت سمن های مورد مطالعه، دشوار است، اما دستیابی 10 درصد از سمن ها به اهداف خود به طور کامل و حدود 45 درصد به طور نسبی، نشان دهنده عملکرد قابل قبول آنها از دیدگاه پاسخ دهندگان است و این در شرایطی است که فقط 28 درصد از منابع مالی صرف شده توسط سمن های مورد مطالعه در چهار سال گذشته، توسط دولت تا مین شده است.
اسلاید 14 :
مطابق نتایج به دست آمده ”منابع مالی محدود، ارتباط ناکافی سازمان های غیر دولتی با دولت و باور ضعیف دولت از نقش سمن ها“، سه مانع اصلی اعلام شده از سمن های مورد مطالعه بوده است، از طرفی، اعتقاد به این که 59 درصد از موانع فعالیت های بهینه سمن ها به عوامل بیرونی و 41 درصد به عوامل درونی وابسته است، نشان دهنده این واقعیت است که سمن ها معتقدند موانع عملکرد بهینه آنها از یک سو، به توانمندی این سازمان ها و از سوی دیگر، به موانع بیرونی از جمله نگاه و ارتباط دولت با این بخش مربوط است و رفع این چالش، نیازمند تغییر نگرش و طرفیت سازی بخش دولتی در این جهت است که سمن ها رقیب نبوده و به عنوان نماد و منبعی از مشارکت مردم محسوب می شوند که می توان کارهای مهمی را به آنان سپرد.
اسلاید 15 :
نتایج این تحقیق، صرفا بر مبنای نظر خواهی از سمن ها انجام شده و رد پای دیدگاه های بخش دولت و مخاطبان سمن ها در این مطالعه وجود ندارد، بنابر این انجام تحقیقی برای سنجش تصویر فعلی عملکرد سمن ها، از دیدگاه بخش دولتی و همچنین گروه های هدف، نتیجه گیری از عملکرد ها و ظرفیت ها را کامل خواهد کرد.
به باور همگان و بر اساس تجربه های گذشته، دولت به تنهایی و حتی در شرایط ایده آل امکانات و نیروی انسانی، قادر به اداره کشور به صورت مطلوب نخواهد بود و لازم است در گام اول بیانیه های رسالت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مفهوم مشارکت اجتماعی از طریق سمن ها درج و در برنامه های توسعه به این نکته توجه شود.
