پاورپوینت گزارشی از مقاله ی «روش آیت الله خـویی در کـشف تـحریف هـای سند»

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

بسم الله النور

اسلاید 2 :

گزارشی از مقاله­ی «روش آيت الله خـويي در کـشف تـحريف هـاي سند»

اسلاید 3 :

مقدمه:
تحريف به هرگونه­اي که در سند صورت پذيرد، موجب مي­شود روايتي صحيح بـه غيرصحيح تبديل شود يا بالعکس.
از جمله مراحل تحقيق در مورد اعتبار اسناد روايات، شناسايي تحريف­هاي راه­يافته به آنهاست.
ضابطۀ کلي در کشف اختلال­هاي سندي، مقايسۀ اسناد روايات هم مضمون يا قريب المضموني است که در ابواب مختلف يک کتاب يا کتب متعدد ذکر شده است .
آیت ­الله خوئی در معجم رجال الحديث از ضابطه ی فوق بهره برده است.

اسلاید 4 :

روش­های آيت الله خويي در کشف تحريف هاي سندی
1- بهره گيري از دانش طبقات

آیت الله خوئی برخی تحریف­های عارض بر حلقه­های سند، عناوین سند و عبارات سند را با استفاده از دانش طبقات اصلاح کره است.

اسلاید 5 :

روش­های آيت الله خويي در کشف تحريف هاي سندی
1- بهره گيري از دانش طبقات
تحریف حلقه های سند به یکی از صورتهای حذف، اضافه وجابه جایی است.
تـصحيح حلقه هاي سند

اسلاید 6 :

روش­های آيت الله خويي در کشف تحريف هاي سندی
1- بهره گيري از دانش طبقات
مثال:
1-و عنه عن محمد بن يحيي عن علي بن إبراهيم عن أبيه عن ابن محبوب عن حماد بن عثمان عن زرارة عن أبي عبدالله ع.(تـهذيب و اسـتبصار)
 تحریف شده  محمد بن یحیی هیچ گاه از علی بن ابراهیم نقل نکرده
2-علي بن إبراهيم عـن أبيـه عـن ابـن محبوب عن حماد بن عثمان عمن رواه عن أبي عبدالله ع.(کافی)
تـصحيح حلقه هاي سند

اسلاید 7 :

تصحيح عبارات سند
عبارات سند(تعابير واسطه): عبارات پیوند دهنده ی عناوين سـند
«عن» : تعبير واسطه­ ميان نام شاگرد و استاد
«واو»: واسطه ميان راويان قرين
شیوه ی رایج: کوتاه کردن سند و عدم نقل از قرین
تـصحيح حلقه هاي سند

اسلاید 8 :

مثال : حسین بن سعيد عن قاسم بـن محمد و أبان عن إسماعيل بن فضل عن أبي عبدالله(ع)(تهذیب)
تصحیح: بین قاسم بـن محمد و أبان عن إسماعيل به جای «واو» حرف «عن» قرار دارد.
دلیل:
روايت حسين بـن سعيد از ابان ثابت نشده، درحالي­که روايت قاسم بن محمد از او بسيار است.
لازمۀ عطف نـام قـاسم بـن محمد به نام أبان، اين است که آن دو از افراد يک طبقه باشند؛ چنين چيزي با کثرت روايـت قاسم بن محمد از أبان منافات دارد.
روش­های آيت الله خوي در کشف تحريف هاي سندی
1- بهره گيري از دانش طبقات
تـصحيح حلقه هاي سند
تصحيح عبارات سند

اسلاید 9 :

تصحيح عناوین سند
تحریف عناوین سند گاهی تمییز مشترکات را دچار مشکل می کند.
گاهی نیز عناوینی مهمل پدید می آورد.
تـصحيح حلقه هاي سند
تصحيح عبارات سند

اسلاید 10 :

تصحيح عناوین سند
گونه های مختلف تحریف در عناوين سند:
تصحيف «عن » به «بن» يا بالعکس
قلب در نام راوي و نام پدر او
تحریف نـام راوي بــه نام راوي ديگر
تصحیف نام راوی به نامی مشابه
تـصحيح حلقه هاي سند
تصحيح عبارات سند

اسلاید 11 :

1-روي موسي بـن القاسم عن محمد عن أحمد عن مثني عن زرارة عن.(تهذیب)
2-موسي بن القاسم عن محمد بن أحمد عن مثني عن زرارة عـن..(استبصار)
احمد بن ابی نصر
محمد بن احمد، بـا هيچ يک از عناوينش در کتب اربعه، از مثني روايـت نکرده است
اساسا فردي به نام محمد بن احمـد در شـمار راويان مثني شمارش نشده است، در صورتي که احمد بن ابي نصر از راويان اوست.
صحیح
تـصحيح حلقه هاي سند
تصحيح عبارات سند

اسلاید 12 :

مثال برای نام مهمل:
مـحمد بن أحمد بن يحيي عن محمد بن الحسين عن ابن فضال عن عثمان بن غالب عن روح بن عبـد الرحيم عـن ابی عبدالله(ع)
غالب بن عثمان
تـصحيح حلقه هاي سند
تصحيح عبارات سند
تصحیح: «غالب بن عثمان» به جای «عثمان بن غالب»
« غالب بن عثمان »، راوي کتاب روح بن عبدالرحيم است.
نام «عثمان بن غالـب» ، نـه در کتـب رجـالي موجود است و نه در(اسناد) روايات.

اسلاید 13 :

1- بهره گيري از دانش طبقات
دو شیوه در استفاده از دانش طبقات در تصحیح عناوین:
1-تصحیح با استفاده از رابطه­ی راویان
2-تصحیح بدون تبيين رابطۀ ميان راويان و صرفا با اشاره بـه مـوافقت يک نسخه بـا ساير(اسـناد) روايات (بقرينه سائر الروايات) يا اسناد پرتکرار(لتکرار هذا السند)
تصحيح عناوین سند
تـصحيح حلقه هاي سند
تصحيح عبارات سند

اسلاید 14 :

1- بهره گيري از دانش طبقات
مثال :
«عمرو بن أبان» (در سندی از کافی)
آیت الله خوئی: «در اين چاپ چنين آمده است ؛ اما در چاپ قـديم و نيـز در کتاب مرآة العقول، «عمر بن ابان» آمده است که به قرينـۀ سـاير روايـات صحيح مي باشد.»
تصحيح عناوین سند
تـصحيح حلقه هاي سند
تصحيح عبارات سند

اسلاید 15 :

1- بهره گيري از دانش طبقات
2-موافقت با اسناد کافي، وافي و وسائل الشيعه
موافقت با کافي
دلایل:

دقت فراوان کليني در تنظيم، تبويب و نگارش کافي

کم بودن تصحيف در اسناد و متن اين کتاب، نسبت بـه سایر کتب متقدم
هنگام اختلاف ميـان جوامع متقدم در گزارش سند، سند کافي بر اسناد ديگـر مـقدم و سـند موافـق آن صحيح است.

اسلاید 16 :

1- بهره گيري از دانش طبقات
2-موافقت با اسناد کافي، وافي و وسائل الشيعه
موافقت با کافي
مـوافقت بـا وافـي و وسائل الشيعه
افزون بر سند حديث در کتاب کافي، اسناد روايات کتب وافي و وسائل الشيعه قرينه­اي بـراي تـصحيح اسـناد کتب اربعه هستند.

در بسياري موارد، حتي سند مخالف کتاب کـافي، بـه قرينۀ موافقت با سندگزاري کتب وافي و وسائل الشيعه و به بيان ديگر بـه قرينۀ فراواني نسـخ ، صحيح دانسته شده است.

اسلاید 17 :

1- بهره گيري از دانش طبقات
2-موافقت با اسناد کافي، وافي و وسائل الشيعه
موافقت با کافي
مـوافقت بـا وافـي و وسائل الشيعه
نکته:
به دلیل اهميت سازگاري سند با دانش طبقات، سند سازگار با دانش طبقات نسبت به سند مطابق با کتب کافي، وافي و وسائل الشيعه ترجیح دارد.

اسلاید 18 :

1- بهره گيري از دانش طبقات
2-موافقت با اسناد کافي، وافي و وسائل الشيعه
موافقت با کافي
مـوافقت بـا وافـي و وسائل الشيعه
مثال:
1-محمد بن علي بـن محبوب عن حسين بن سعيد عن علي بن نعمان عن ابن مسکان عـن أبي العباس قال سألت أبا عبد الله ع(تهذیب)
2- محمد بن علي بن محبوب عن أحمد بن مـحمد عن حسين بن سعيد عن علي بـن نعمان عن ابن مسکان عن أبي العباس قال سألت أبا عبدالله ع(استبصار)
دلیل:
با توجه به دانش طبقات، محمد بن علي بن محبوب گاه با دو واسطه و گاهي با يک واسطه از حـسين بـن سعيد روايت کرده است .
موافق با کافي و وافي و وسائل الشيعه
صحیح(موافق دانش طبقات)

اسلاید 19 :

پایان