پاورپوینت اسراف در اقتصاد اخلاق (بررسی رفتار مصرف کننده و تولیدکننده)

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

اسراف در اقتصاد اخلاق (بررسي رفتار مصرف کننده و تولیدکننده)

اسلاید 3 :

اقتصاد اخلاق
اقتصاد اخلاق نامي نو از مباحث ارزشي قديمي در اقتصاد است كه با توجه به رعايت اصول اخلاقي به تحليل پديدههاي اقتصاد و رفتار اقتصادي ميپردازد.
روش بررسي: منافع فرد و جامعه با ملاحظات مادّيات و معنويات هردو مدّ نظر قرار گيرد.
از نگاه رايج به مسائل اقتصادي جامعتر است و ضمن قبول قوانين علمي اقتصاد سعي بر يافتن رفاه مادّي و معنوي انسان در دامنهاي وسيعتر از مادّيات صرف دارد.

اسلاید 4 :

اسراف
اسراف: «از حد اعتدال خارج شدن» است و این خروج بیشتر به اخراج در فزونی است تا نقصان.
راغب: «سرف» تجاوز از حد در کليه افعال انسان
قرآن خطی شماره 4 آستان قدس رضوی: اَسْرَف به معنی «تباهکاری کند» و ِاسراف به معنی «تباهیها و تباه کرده» معنی شده است. این معنی از لحاظ اقتصادي در اين بحث اهمیت بسزایی دارد.

اسلاید 5 :

قرآن
يٰا بَني آدَمَ خُذُوا زينَتَكُم عِنْدَ كُلِّ مَسجِدٍ وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لاٰتُسْرِفُوا اِنَّهُ لاٰ يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ

اي فرزندان آدم زينتهاي خود را در هر مسجدي برگيريد و بخورید و بیاشامید و اسراف مکنید که خداوند اسرافکاران را دوست نمی­دارد

اسلاید 6 :

تفسير
معني برحسب تنزيل:
استعمال قوا و اعضا در هر كاري زيادتر از مقدار تحصيل حقيقت آن فعل و زيادتر از تحصيل كمالات آن اعمّ از اينكه فعل واجب باشد يا مستحب يا مباح، اسراف محسوب مي‏شود

معني برحسب تأويل و باطن:
اسراف در خوردن و آشاميدن و پوشيدن به اين است كه نفس بر عقل غلبه كرده و از امر و نهي در مورد آنها غفلت ميكند، يعني اسراف تحصيل كردن مشتهيّات و خواستههاي نفس است غالب بر عقل و امر الهي

اسلاید 7 :

اخبار
عن عبدالله بن عمر: «مَرَّ رَسُولُالله صليالله عليه واله بِسَعد وَ هُوَ يَتوضّأُ، فقال: لاتَسرف يا سَعدُ!
قال: اَفي الوُضُوء سَرَف؟ قال: نِعم وَان كُنتَ عَلي نَهرِ جار»

از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم وارد شده:
آيا در وضو اسراف هست؟
فرمود: بلي، در وضو اسراف هست اگر چه بر سر نهر جاري باشي.

اسلاید 8 :

رفتار مصرف کننده و اسراف
فروض نظریه رفتار مصرف کننده در اقتصاد خرد:
اگر مصرف کننده مطلوبیت بیشتری از مصرف A بدست آورد تا B میگوئیم A مرجح است به B.
برای تمام گزینههای ممکن B و A مصرف کننده:
بین A و B یا A را بر B یا B را بر A ترجیح میدهد
یا بین A و B بیتفاوت است.
فقط یکی از این ترجیحات صحیح است
اگر A را بر B و B را بر C ترجیح دهد او A را بر C ترجیح خواهد داد. Transitive
فرض مرتبی بودن مطلوبیت Ordinal
تابع مطلوبیت از قبیل اكيداً شبه مقعرStrictly quasi concave
فروض حاشیهای دیگر از لحاظ کیفیت، زمان و مقدار کالا (غیرعدد صحیح بودن)
اشباع ناپذیری Non-Satiation
_________________________________________________________
این فروض رفتار عقلانی مصرف کننده را تشکیل میدهد و در اقتصاد اخلاق نیز مورد قبول است:
کل ما حکم به العقل حکم به الشرع.

در اقتصاد اخلاق و در مبحث اسراف: فرض اشباع ناپذیری را وارد نميكنيم.

اسلاید 9 :

تعادل كار – درآمد- مصرف در نظریه رفتار مصرف کننده
مصرف کننده تابع مطلوبیت خود را (f) با توجه به قید بودجه حداکثر مینماید:
Max: f(q1,q2)
S. to: y = p1q1 + p2q2
رفتار مصرف کننده برای تنظیم زمان کار و استراحت:
تابع مطلوبیت (U) به شکل تابعی از فراغت (L) و درآمد (y)، کل زمان موجود برای فرد (T) و زمان کار (W ) و نرخ دستمزد (r):
Max: U=g(T-W, rW)

اسلاید 10 :

اشباع پذيري-فراغت
نگرش اقتصاد نئوكلاسيك به رفاه حداکثر نمودن مصرف است؛
از لحاظ نظری افراد مصرف خود را با ملاحظات فراغت و کار را حداکثر ميكنند.
ولی در عمل مطلوبیت ناشی از مصرف بر مطلوبیت ناشی از فراغت میچربد. توجه انسان به ماديات ملموس كه كالاها هستند بيش از مطلوبهاي معنوي اوست كه ملموس نيستند. زيرا حسهاي خمسه در كالبد انساني ماده را بهتر از معنا ادراك ميكند.
اين پديده در عمل انسان را تبدیل به ماشیني مینمايد که تمام همّ و غمّ وی مصروف تولید مادی میگردد. در صورتی که انسان باید به تولید محصولات معنوی لازم براي خود هم بپردازد که معمولاً آن در زمان فراغت حاصل میشود.
یعنی زمانی برای تفکر و انديشه و محاسبه و مراقبه و تزكيه و تربيت و اصلاح امور روحی و معنوي و اخلاقي خود نیز لازم دارد تا در این ارتباط به هدف خلقت خود نیز پی برد و قدمی در اعتلای روحی خود بردارد.
نگرش حداکثر کردن رفاه با حداکثر کردن مصرف به معنای مصرف بي حد است. در صورتی که انسان نمیتواند مصرف کننده کالا بدون حد و مرز باشد.
زیرا برخلاف نظریات نئوکلاسیکها مصرف كننده اشباع پذير است یعنی بیش از اندازهای حدوداً مشخص از کالاها و خدمات نمیتواند استفاده کند. به عبارت دیگر گنجایش مصرف ندارد.
این مسئله اگر در تمام کالاها صادق نباشد لااقل در مورد دسته­ای از کالاها و خدمات صادق است.

اسلاید 11 :

مصرف و مسرف
اسراف منابع نوعي اتلاف منابع نيز هست
اسم مكان يا زمان براي اسراف، «مَسْرَف» يا «مَسْرِف» ميشود كه به معني محل يا زمان اسراف معني ميدهد و اگر مكان يا زمان را مجازي بگيريم «مسرف» به معني «مورد اسراف» خواهد بود.
مفهوم اسراف به معنی تباه کردن منابع موردنظر ماست.
بخشی از منابع کالایی دچار افساد با تباهی یا دورریزی یا زبالگی، شود. ناشي از :
«حرص خريد»
«مصرف تقليدي»
«مصرف خودنمائي»
«مصرف تشويقي»
«مصرف عادتي»
يا بطوركليتر «مصرف گرايي»
اينها در معني «مسرف» با «سين» میگنجد نه «مصرف» با «صاد» زیرا منابع احصاء شده مورد «أکل» واقع نمیشود.
مصرف از لحاظ نظریات اقتصاد خرد به معنی خرید کالا یا تقاضای واقع شده تعریف میگردد
در صورتی که أُکل به معنی صرف کردن کالا یا به واژگان­ عامه «خوردن» تلقی میشود این خوردن لزوماً به معنی بلعیدن با حلق نیست بلکه «بکارگیری کالا» معنی میدهد.
براي اينكه مفهوم منطوق جدا از تداعيات اذهان باشد استعمال كلمات نامأنوس يا جديد (حتي لاتين) بهتر مقصود را ميرساند.

اسلاید 12 :

مسرف + أکل = مصرف
q همان مصرف مدنظر اقتصاددانان نئوکلاسیک است
٭q آن مقدار از q است که به أکل میرسد
q~ آن مقدار از q است که تباه میشود
تباه شدن:
دورریختن کالا
فاسد شدن آن
غیرضروری بودن
ضايع شدن
از مد افتادن
بلااستفاده شدن

اسلاید 13 :

مطلوبیت در حالت اسراف
از لحاظ منطقی و عقلی اگر کالایی به نحوی تباه شود سبب ایجاد مطلوبیتی برای مصرف کننده نخواهد شد.
به عبارت دیگر اگر بخشی از کالای خریداری شده ضایع یا فاسد شود یا غیرضروری باشد یا به دلیل تغییر زمان قابل استفاده نباشد یا از مد بیافتد یا به هر دلیل دیگری مورد استفاده به معنی أکل قرار نگیرد سبب ایجاد مطلوبیتی برای مصرف کننده نخواهد شد.
یعنی فقط بهرهبرداری از کالا یا خدمت است که موجب انتفاع و مطلوبیت میگردد و نه فقط خرید کالا.
لذا فقط أکل در تابع مطلوبیت مصرف کننده قواعد ارجحیتهای آشکار را میپذیرد و نه مسرف

اسلاید 14 :

حداکثر كردن مطلوبیت در حالت اسراف
تابع مطلوبیت مصرف کننده و مسئله حداکثرسازی

شیب منحنیهای بیتفاوتی تغییر نکرده ولی به دلیل اینکه بخشی از درآمد به دلیل ضایع شدن یا تباه شدن کالا از دست میرود خط بودجه به سمت چپ انتقال یافته و به منحنیهای بیتفاوتیاي مماس میشود که مقدار مطلوبیت آنها کمتر است.
برای جبران این کاهش باید به مقدار هزینه مسرف به مصرف کننده داده شود تا وی با همان الگوی اسرافی سابق به حد مطلوبیت بدون اسراف برسد.

اسلاید 15 :

کار و فراغت در حالت اسراف
مصرف کننده بخشی از مطلوبیت خود را به دلیل مسرف یعنی تباه شدن منابع درآمدی خود از دست میدهد. میزان درآمد از دست داده شده در اثر اسراف یعنی y~ باید توسط کار بیشتر بدست آید تا رفاه وی را ثابت نگهدارد.

باید میزان W~ ساعت به کار خود اضافه کند یا به عبارت دیگر از فراغت خود کم کند تا منابع درآمدی لازم برای مسرف را بدست آورد و نتیجتاً از مسرف هم مطلوبیتی نبرد

اسلاید 16 :

نتيجه اسراف
نتيجه: اسراف سبب از بین رفتن فراغت انسانها و مطلوبیتی که از فراغت میبرند ميشود.
اين نتيجه ناقض فرض عقلانيت مصرف كننده نيست. چون اسراف سبب میشود بخشی از منابع کالایی دچار افساد يا تباهی یا دورریزی یا زبالگی، ناشي از فرم تابعي نادرست تابع مطلوبيت به دليل عواملي نظير «حرص خريد»، «مصرف تقليدي»، يا «مصرف خودنمائي» يا «مصرف تشويقي»، يا «مصرف عادتي» يا «مصرف گرايي» يا مشابه ميباشد عملاً بايد در عوض اينها مصرف كننده بيشتر كار كند و اوقات فراغت خود را از دست بدهد تا اين مصرف را احصاء نمايد. و با اين ارتضاء أكلي صورت نميگيرد و فقط مصرف كننده خيالاً مرتضي ميشود.

اسلاید 17 :

اسراف و رفتار تولید کننده
در فرآیند تولید به دلائل مختلف خط تولید میتواند مولد ضایعات یا افساد مواد اولیه یا واسطهای یا کالای تولیدی شود یا محصول را با بهای تمام شده بالاتر تولید نماید؛ یعنی منابع یا عوامل تولید را بیش از حد لزوم بکار گیرد.
اسراف در تولید:
در بهرهوري کل: با عوامل تولید ثابت مقدار تولید کمتر از مقدار تولیدی باشد که در شرایط حداکثر بازدهی قابل حصول است. Total productivity
در ترکیب نابهینه عوامل تولید: یعنی ترکیب عوامل تولید به صورت بهینه در فرآیند تولید بکارگرفته نشود. Allocative inefficiency
ضایعات در تولید: به معنی درصد فرآوردههای معیوب یا پائینتر از استاندارد. Technological inefficiency
فساد محصول: به معنی عدم وجود فرآیندهای صحيح انبارداری، نگهداری، بستهبندي و یا توزیع محصول.

اسلاید 18 :

اسراف در بهرهوري کل
افزايش بهرهوري کل: از مقادیر ثابت عوامل تولید بتوان محصول بیشتری را احصاء نمود.

٭A آن مضرب از بهرهوري کل است که در عمل تولید میشود
A~ مرتبط با آن مقدار از تولید است که به دلیل عدم رعایت نکات بهرهوري عملاً تولیدی از آن احصاء نمیگردد.

این ارقام مثبت جملات سمت راست سبب میشود توابع تقاضا برای عوامل تولید به سمت راست انتقال يابند: بکارگیری بیشتر عوامل تولید و گرانتر شدن قیمت عوامل تولید، بدون اینکه محصول بیشتری تولید گردد.

اسلاید 19 :

اسراف در ترکیب نابهینه عوامل تولید
امکان تولید در سه ناحیه کلی قرار میگيرد:
ناحیه غیرمنطقی تولید: بازدهی نهایی حداقل یکی از عوامل تولید منفی است. اسراف عامل تولید بسیار زیاد است. منفی بودن بازدهی عامل تولید به معنی بکارگیری بیش از حد عامل تولید مربوطه میباشد که بکارگیری واحدهای نهایی از آن میزان تولید را کاهش ميدهد.
ناحیه منطقی تولید: اسراف کمتر از ناحیه قبل است ولی به دلیل عدم استفاده بهینه از منابع، توليد میتواند در حداکثر نباشد. بازدهی نهایی عوامل تولید مثبت است ولی ترکیب بکارگیری عوامل صحیح نیست.
چنانچه ترکیب عوامل تولید را بهینه نمائیم این نقائص رفع خواهد شد و اسراف از بین خواهد رفت.
نتيجه: میزان تقاضا برای عوامل تولید را افزایش داده بدون اینکه محصولی از بابت آن ایجاد نماید.

اسلاید 20 :

ضایعات تولید و فساد محصول
ضایعات تولید: به دلائل مختلف بوجود میآید که تنوع زیاد دارد
اهمال نيروي انساني نامرغوب بودن مواداولیه نقص فني در ماشین آلات تولید .
در خطوط تولید صنعتی و سنتی بسته به نوع تولید کالا یا خدمت و فعالیت متفاوت است
ضایعات تولید با حجم زیاد آن معمولاً استفادههای خاصی نیز دارند ولی مرغوب نيستند.
نتيجه: همان آثار برای کاهش در بازدهی کل را دارند.

فساد محصول: در تعاقب فعالیت تولیدی بنگاه است ولی چون محصول تا تحویل به خریدار از داراییهای تولیدکننده محسوب میشود از موارد اسراف در تولید قلمداد مینمائیم.
اين ناكارائي ميتواند ناشي از سرويسهاي بعدي:
حمل و نقل و توزيع انبار یا دپو فاسدشدن زنگ زدگی خوردگی
نتيجه: بکارگیری بخشی از منابع عوامل تولید میگردد که سبب بازدهی نخواهند شد.