بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
جلسه چهارم مکانیسم سلولی مولکولی سرطان
اسلاید 2 :
همانطور که در جلسه قبلی در خصوص عوامل ایجاد سرطان صحبت شد سبک زندگی افراد در ابتلا به سرطان موثر است. سن افراد با توجه به در معرض قرار گرفتن فاکتورهای ریسک، شغل افراد با توجه به در معرض قرار گرفتن عوامل ایجاد کننده سرطان، قومیت و نژاد افراد که برخی از نژادها به لحاظ ژنتیکی کم تر تحت تاثیر عوامل ریسک قرار می گیرند.
اسلاید 3 :
برخی از سرطان ها در ارتباط با میزان هورمون ها و داروهای هورمونی هستند. از جمله سرطان پستان در زنان که دو نوع داریم. وابسته به هورمون و غیر وابسته به هورمون.
مصرف داروهای ضد بارداری که میزان هورمون را تغییر می دهد و حتی بارداری می تواند از عوامل موثر در سرطان پستان باشد.
بلوغ دیر رس، یائسگی زود رس، زایمان در سن پایین و داشتن فرزندان بیشتر ریسک سرطان وابسته به هورمون را کاهش می دهد.
سرطان پستان وابسته به هورمون به صورت ER+ مشخص می شوند. ER مخفف Esterogen receptor است که در این نوع از سرطان پستان مشاهده می شود. یعنی گیرنده های استروژن بر روی سلول سرطانی وجود دارد و برای بقاء نیاز به هورمون دارند.
اسلاید 5 :
فاکتورهای اجتماعی و فیزیولوژی در ایجاد سرطان موثر هستند. استرس و نداشتن خواب کافی و تغذیه سالم سبب ضعف سیستم ایمنی شده و ریسک ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.
اسلاید 6 :
مواد شیمیایی موجود در مواد غذایی از جمله مواد غذایی آماده همانند انواع کنسرو ها و سایر مواد آماده به دلیل داشتن مواد نگهدارنده همانند نیترات سدیم که در بدن تبدیل به نیتروز آمین می شود از عوامل ریسک محسوب می شوند.
سموم آفت کش و علف کش هایی که به صورت رایج توسط کشاورزان به وفور استفاده می شود نیز از عوامل ایجاد کننده سرطان هستند.
اسلاید 7 :
غیر از عوامل نامبرده شده تا به اینجا، یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده سرطان ژنتیک و موتاسیون هایی که در سطح ين اتفاق می افتد می باشد. که نباید نادیده گرفته شود. البته ارتباط انواع مختلف سرطان و ژنتیک افراد جز موضوعات پیچیده ای است که هنوز نیاز به مطالعات گسترده دارد. و در برخی از انواع سرطان ژن های دخیل درآن کاملا مشخص شده است.
در خصوص موتاسیون و همچنین عوامل ایجاد کننده سرطان دو تعریف وجود دارد که در اسلاید بعدی مشاهده می کنید.
اسلاید 9 :
مطابق با تعریف در اسلاید قبلی عواملی که ایجاد کننده موتاسیون هستند، موتاژن بوده
بنابراین به این عوامل موتاژنیک گفته می شود.
هر عامل یا فاکتوری که سبب ایجاد سرطان می شود، کارسینوژن است که کارسینوژنیک( سرطان زا) گفته می شود.
برخی از موتاسیون ها کارسینوژنیک هستند
به این معنی است که هر موتاسیونی در ژن ایجاد سرطان نمی کند.
اسلاید 11 :
همانطور که می دانید عوامل مختلفی هستند که سبب ایجاد موتاسیون در ژن ها می شوند و این موتاسیون علاوه بر سطح ژن می تواند در سطح کروموزوم هم باشد. یعنی تنها ژن ها در ایجاد سرطان دخالت ندارند بلکه تغییرات در سطح کروموزوم نیز می تواند سبب ایجاد سرطان شود.
اسلاید 13 :
همانطور که در اسلاید قبلی گفته شد تغییرات در سطح ژن می تواند مربوط به تکثیر ژن یعنی افزایش یا کاهش بیان ژن باشد.
می تواند در آرایش و ترتیب ژنی تغییرات ایجاد شود.
موتاسیون های نقطه ای یعنی تغییر در یک باز در ترتیب ژنی می تواند سبب ایجاد تغییر عملکرد ژن و در نهایت ایجاد سرطان شود. ناگفته نماند که با ایجاد تنها یک موتاسیون سرطان ایجاد نمی شود.
تغییرات کروموزومی از جمله جابه جایی و کوتاه شدن کرموزوم(از دست رفتن قسمتی از آن) می تواند سبب ایجاد سرطان شود.
اسلاید 15 :
در اسلاید قبلی همانطور که مشاهده کردید در سلول نرمال زمانی که موتاسیون بدی الفاق می افتد سلول سعی می کند آن را تعمیر نماید و اکر قادر به تعمیر نبود به سمت مرگ برنامه ریزی شده یا آپوپتوز می رود تا مشکلی پیش نیاید. اما زمانی که سلول نرمال توسط موتاسیون تبدیل به سلول سرطانی می شود با ایجاد چندین موتاسیون پی در پی تغییر اساسی در سلول رخ داده و از کنترل خارج شده و تکثیر بی نهایت پیدا می کند.
اسلاید 16 :
همانطور که مشاهده می کنید در مورد تغییرات کروموزومی نیز همانند ژن ها باید تعدادی تغییرات صورت گیرد تا منجر به ایجاد یک سلول ترنسفورم ( سرطانی) شود.
اسلاید 18 :
برخی از ویروس ها باعث ایجاد تغییرات ژنتیکی در سلول شده و آن را به سلول سرطانی تبدیل می کنند. در شرایط نرمال یک ویروس جهت تکثیر خود وارد سلول شده و ژنوم خود را توسط ماشین تکثیر ژن و تولید پروتئین مربوط به سلول، تکثیر می نماید. اما زمانی که ویروس پروتئین های خود را به صورت غیر متوازن تولید می کند و ژنوم خود را وارد DNA سلول می نماید و تکثیر از کنترل خارج می شود سلول ترنسفورم شده و تبدیل به سلول سرطانی می شود.
اسلاید 20 :
سه دسته از ژن ها هستند که تحت تاثیر موتاسیون می توانند ایجاد سرطان نمایند.
1- آنکوژن ها: ژن هایی که در حالت نرمال در سلول غیر فعال هستند
2- ژن های مهار کننده تومور: در حالت نرمال این ژن ها در سلول فعال هستند
3- ژن های تعمیر کننده DNA
