بخشی از پاورپوینت

اسلاید 3 :

تولید

اسلاید 5 :

تولید
در زندگيهاي ساده در جوامعي که به طور ساده و نزديکتر به شکل طبيعي زندگي ميکردند توليد، يعني تصرف در مواد خامي که در طبيعت فراهم بود.
انسانهای نخستین به صحرا یا جنگل رفته و شکار میکردند یا میوهای میچیدند. یا کنار رودخانه، ماهی صيد ميکردند. يا محصولي را که به صورت خودرو از زمين میرویید را چیده یا از زمین بر میدا شند.
به عبارت دیگر، تولید در این جامعه، فرایند تصرف بسیار ساده و مستقيم انسان در طبيعت بود.
وقتي زندگي پيچيدهتر ميشود، فرایند و کيفيت توليد هم تفاوت ميکند.

اسلاید 6 :

تولید
بهعنوان مثال يکي از موارد مصرفي ضروري براي جامعه ما نان است توليد نان چيز سادهاي بهنظر ميرسد گندمي است آرد ميکنند و خمير ميکنند و بعد ميپزند و در اختيار مردم قرار ميدهند. وقتي دقت ميکنيم ميبينيم که اين توليد خيلي پيچيده است، يعني نسبت به توليد ابتدايي و مواد مصرفي در يک زندگي ساده خيلي فرق دارد.

وقتي نانوا ميخواهد نان توليد کند؛ ابتدا باید مجوز بگیرد، سپس اقدام به ساختن ساختمان نانوایی کند و پس از آن اقدام به تجهیز نانوایی، استخدام نیروی کار و خرید آرد کند. برای انجام این امور او بایستی با شهرداری، بهداشت و درمان، و سایر نهادهای مربوطه، صنعت ساخت تنور، بازار خدمات بنایی، بازار نیروی کار، بازار گندم و آرد و بازارهای متنوع دیگر رابطه برقرار کند.

چنانکه مشاهده میشود يک کار خيلي ساده توليد نان؛ دهها رابطه اجتماعي مستقیم را با خودش به همراه دارد. افزون بر این که هر یک از این نهادها، صنایع و بازارها به نوبهی خود درگیر روابطی مشابه هستند و هر یک از اين روابط، قوانين خاصي براي خودش دارد. بنابراین، هرقدر صنعت و روابط اجتماع پيچيدهتر بشود تولید کالا و خدمت پيچيدهتر خواهد شد.

اسلاید 7 :

فعالیت تولیدی
از توليد مى‏توان به تركيب عوامل توليد براى ازدياد منافع اقتصادى تعبير كرد. با فعاليت توليدى، جامعه به كالاها و خدمات مورد نياز خود براى اشباع تمايل‏ها و نيازها بهصورت مستقيم يا غيرمستقيم دست مى‏يابد. به استثناى موارد خاص، كالاها و خدمات براى نهايى شدن، نياز به فعّاليّت توليدى دارند.
تأكيد مى‏شود كه توليد اعمّ از توليد كالا و خدمت است. به عبارت ديگر، حركت كشتى در دريا و حمل كالا يا مسافر توليد خدمت است.

به ابزارهايى كه در فعاليت‏هاى توليدى مشاركت دارند، عوامل توليد مى‏گويند كه در گذشته، تنها به زمين و نيروى كار اطلاق مى‏شد، ولى با پيدايش تحولات، سرمايه و سپس مديريت هم ضميمه شد. كار و مديريت هر دو تلاش بشرى هستند كه در توليد به كار مى‏روند. تلاش بدنى يا فكرى كه در فرايند توليد قرار مى‏گيرد.
هدف از توليد، رشد ثروت جامعه براى رفاه بيش‏تر و در نظام اقتصادى اسلام، هدف نهايى، جهت‏دهى جامعه به قرب الهى است.

اسلاید 8 :

فعّاليّت توليدى، عنصر اساسى در طلب روزى است.
قرآن تصريح مى‏كند كه عوامل توليد و منابع معيشت انسانى، فراوان و پايان‏ناپذير است. نعمت‏هاى الهى به خزانه بى‏پايان او متصل‏اند و خداوند نه تنها رزق همه افراد بشر، بلكه روزى تمام جنبندگان را تضمين كرده است.
از قرآن استفاده مى‏شود كه منابع طبيعى با نيازهاى انسانى هماهنگ‏اند. زمين و منابع موجود در آن، درياها و ذخاير آن‏ها، براى بشر رام هستند. همه تسليم و در تسخير اويند و خداوند زمينه كار و فعّاليّت را فراهم، و بر اين اساس به انسان سفارش كرده است كه به جست‏جوى روزى برود.
به كار و تلاش براى روزى حلال، طلب از فضل خداوند تعبير شده است. به تصرف در «زمين و آن‏چه در آن است» سفارش شده، كه تصرف در عوامل توليد و تبديل آن‏ها به كالاهاى نهايى از مصاديق بارز آن است.

فعالیت تولیدی

اسلاید 9 :

تشویق به تولید

1- طلب از فضل الهی:
»فضل« به معناى »بيش از حدكفاف« است.
منظور از فضل الهى، هر عطيّه‏اى است كه براى
اعطا كننده لازم نيست.در واقع، احسان، رحمت
و عطايى كه خدا بر بندگان مى‏كند بر او لازم نيست؛
بلكه از روى لطف و كرم، احسان و عطا مى‏كند
وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ يُرْسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّراتٍ وَ لِيُذِيقَكُمْ
مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ
وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

2- طلب آبادانى:
وَ إِلى ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ
ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ
وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فِيها فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي
قَرِيبٌ مُجِيبٌ

3- امر به مطلق تصرف:
هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولاً
فَامْشُوا فِي مَناكِبِها وَ كُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَ إِلَيْهِ النُّشُورُ

4- فراهم‏سازى زمينه توليد:
اللَّهُ الَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ
وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ.
وَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً
مِنْهُ إِنَّ فِي ذلِكَ لَ‏آياتٍ لِقَوْمٍ يَتفكّرونَ

5- امر به تهيه قوه:
وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَيْلِ
تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ وَ آخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ
لا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَيْ‏ءٍ
فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ

اسلاید 11 :

عوامل تولید

اسلاید 12 :

انواع عوامل تولید
بسیاری از عوامل هستند که به رایگان خدماتشان را در اختیار انسان قرار میدهند.
برای تولید و حضور یک قرص نان در سفره ما عوامل متعددی نقش آفرینی میکنند:
« فَلْيَنظُرِ الانسَانُ إِلَى طَعَامِهِ. أَنَّا صَبَبْنَا الْماءَ صَبًّا. ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا. فَأَنْبَتْنا فِيها حَبًّا وَ عِنَباً وَ قَضْباً. وَ زَيْتُوناً وَ نَخْلاً. وَ حَدائِقَ غُلْباً. وَ فاكِهَةً وَ أَبًّا مَتاعاً لَكُمْ وَ لِأَنْعامِكُمْ (عبس، 32)؛

ابر و باد و مه و خورشید و فلک، در قرار گرفتن یک قرص نان سر سفره انسان ایفای نقش میکنند. این عوامل که از فراوانی برخوردار هستند و رایگان میباشند، بهعنوان عوامل اقتصادی شناخته نمیشوند و مورد بحث ما نیستند.
در جوامع ساده ابتدایی عامل تولید تنها نیروی کار و ماده خامی که طبیعت فراهم میکرد بود، ولی با توجه به روابط پيچيدهاي که در جوامع متمدن فعلي پدید آمده، نیروی کار برای انجام کار تولیدی به کمک ماشین نیاز دارد. همچنانکه مواد خام پیش از این، در فرایندهای دیگری تولید شده و طی روابطی در اختیار تولید کننده قرار میگیرد.
عوامل توليد به چند دسته تقسيم ميشوند. امروزه عوامل توليد عبارت است از: طبیعت (زمین)، سرمایه، نیروی کار و مدیریت.

اسلاید 13 :

طبيعت يا منابع طبيعى، همان موهبت‏هاى الهى‏اند كه در توليد كالاها و خدمات استفاده مى‏شوند. گاهى اقتصاددانان از زمين نام مى‏برند و منظورشان زمين و آنچه در ظاهر و باطن دارد، است. نيروهاى طبيعى و فَناناپذير خاك در طبيعت از آن جمله مى‏باشد، ولى در اقتصاد امروز، فضايى كه بر روى همان قطعه زمين قرار گرفته از اهميّت مشابهى برخوردار است، منابع پايان‏پذير يا غيرقابل تجديد مثل نفت خام، سنگ آهن، خاك، مراتع و جنگل‏ها كه مى‏توانند در توليد كالاها و خدمات بسيارى، نقش عامل را داشته باشند. معمولاً منابع طبيعى را به چهار دسته؛ آب‏هاى طبيعى، زمين، معادن و جنگل‏ها و مراتع تقسيم مى‏كنند.

زمین در تولید کالای کشاورزی عامل اساسی و از مهمترین عوامل تولید است. در صنعت و خدمات نیز حداقل بهعنوان مکاني که بايد کار توليدي در آن انجام بگيرد نقش ایفا میکند. بسیاری از صنایع بهگونهای است که از خود زمين در تولید کالا بهرهبرداري نمیشود. با وجوداین، در صنعتی که بناست از کارخانهاي بهعنوان سرمایه فیزیکی و عامل تولید بهرهمند شود، يک قطعه زمینی بايد باشد که اين کارخانه در آن احداث شود.
عوامل تولید (منابع طبیعی و زمین)

اسلاید 14 :

در قرآن كريم براى زمين، افزون بر تعبیر «ارض»، تعابير مختلفى مانند «فِراش»، «بساط» و «مِهاد» بهكار رفته است. (كه هر سه مرادف و به معناى بستر براى انسان‏اند تا بتواند در آن استقرار يافته و تصرّف كند). از واژه‏هاى «مَهْد» (گهواره)، «ذَلُول» (رام و مسخّر انسان)، «كِفات» (در بر گيرنده) نيز تعبير شده است.
امروزه مواد خام از مباحات عامه نيست که به رایگان در اختیار انسان قرار گیرد. بايد برای تهیه آن پول پرداخته و خريداری شود.

سرمایه؛ ابزار کار عموما از ماشين آلات پیشرفته تشکیل میشود. این ابزار کار و عموماً سرمایههای فیزیکی در طبيعت بهصورت آماده موجود نيست، در فرایند تولید دیگری پیش از این تولید شدهاند و اکنون بایستی از صاحبان آن خریداری و بهعنوان عامل تولید در فرایند تولید کالا و خدمت قرار گیرند.
دولت هم اگر بخواهد يک کار توليدي را خودش انجام دهد، بايد بخشي از دارايي خودش را به خرید موادخام، ابزار تولید و تجهیزات و سایر سرمایههای فیزیکی اختصاص دهد.

عوامل تولید (منابع طبیعی و زمین)

اسلاید 15 :

قرآن كريم، چندين كالا از كالاهاى واسطه‏اى كه توليد شده و در فرآيند توليدِ كالاهاى ديگر قرار گرفته‏اند را ذكر كرده است.
در برخی از آیات از پوست، پشم کرک و موی چهارپایان عامل واسطه برای تولید خانه، لوازم منزل و لباس نام برده شده است:
«وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيُوتِكُمْ سَكَناً وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُيُوتاً تَسْتَخِفُّونَها يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَ يَوْمَ إِقامَتِكُمْ وَ مِنْ أَصْوافِها وَ أَوْبارِها وَ أَشْعارِها أَثاثاً وَ مَتاعاً إِلى حِينٍ. (نحل، 80)؛
گاهی از سرمایه به خَرْج تعبیر کرده و از قول گروهی در گفتگو با ذوالقرنین میفرماید:.

«قالُوا يا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَ مَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجاً عَلى أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُمْ سَدًّا. قالَ ما مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيْرٌ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ رَدْماً. آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ حَتَّى إِذا ساوى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قالَ انْفُخُوا حَتَّى إِذا جَعَلَهُ ناراً قالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْراً.( كهف، 94).

«خَرْج» آن مالى است كه براى رفع نيازى بهكار گرفته مى‏شود. (علامه طباطبائى، تفسیر المیزان، ج 13، ص 391) خرج در اين جا در مقابل دخل (مفردات راغب ذیل واژه) و بهمعناى هزينه كردن است. بعضى آن را دارایی پولى در نظر گرفته و به «نقدينه» ( محمد ثقفى تهران، روان جاويد، ج 3، ص 451) ترجمه كرده‏اند.

عوامل تولید (سرمایه)

اسلاید 16 :

از جمله «فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجاً عَلى أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُمْ سَدًّا» استفاده مى‏شود كه آن جمعيّت از نظر امكانات اقتصادى، وضع خوبى داشته؛ اما از نظر صنعت، فكر [تكنولوژى] و نقشه ناتوان بودند؛ لذا حاضر شدند، هزينه اين سدّ مهم را بر عهده گيرند، مشروط بر اين كه ذوالقرنين طرح و ساختمان آن را پذيرا گردد. به عبارت ديگر گفتند: طرح و برنامه از شما و سرمايه از ما. سدّ محكمى برايمان بساز.

سرمايه به كار گرفته شده در سدّسازى، تنها «خرج» نبوده است؛ بلكه قطعه‏هاى بزرگ آهن نيز كالاهاى واسطه‏اى براى سدّسازى، مورد درخواست ذوالقرنين بودند (آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ). شايد علت اين كه قطعات بزرگ آهن نام برده شده؛ ولى ساير عوامل توليد سدّ و مصالح ساخت آن ذكر نشده اين بوده است كه قطعه‏هاى بزرگ آهن، ركن اصلى در استحكام بناى سدّ بوده است.( علامه طباطبائى، تفسیر المیزان، ج 13، ص 392)

اسلاید 17 :

غير از زمین و سرمایه، نيروي انساني بهعنوان مهمترین عامل در تولید کالا نقش دارد.
عامل انساني به عامل کار فيزيکي منحصر نيست. بهویژه در کارهاي توليدي صنعتي به نیروی کار متخصص نیاز است. ابداع و نوآوری، تحقیق و توسعه به کارهاي فکري بیشتر نیاز دارد.

افزون بر اینها تدبیر و مدیریت نیز در فرآیند تولید ضروری است. اگر کار به تصرفات مادي و بدني که انسانها روي مواد خام طبيعي انجام ميدهند منحصر باشد، در کنارش بايد عامل ديگري بهنام نيروي علمي و صنعتي یا نیروی متخصص و عامل سومی بهنام نيروي اداري انساني یا مدیریت را نیز در نظر گرفت.

قرآن کریم گاهی تعبیر «قوّه» کرده که در جمله «اَعينُونى بِقُّوَّة» اعم از نيروى انسانى و سرمايه است. همچنان که برای بهکارگیری نیروی کار از تعبیر «اجیر کردن» بهمعنای استخدام کردن استفاده کرده و میفرماید: يا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ.

اسلاید 18 :

در قرآن كريم به حرفه‏ها، شغل‏ها و فعّاليّت‏هاى زيادى مانند كشاورزى، دام‏پرورى، كشتى‏رانى و جهان‏گردى توجه و با جمله‏هاى فعليّه‏اى چون؛
»تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ«(255)، »وَ ارْعَوْا أَنْعامَكُمْ«(256)، »تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَها«(257)، »يَعْمَلُونَ لَهُ ما يَشاءُ مِنْ مَحارِيبَ وَ تَماثِيلَ وَ جِفانٍ«(258)، »سِيرُوا فِي الْأَرْضِ«(259)، »يَعصِرون«(260) اشاره شده است.
به عبارتى، فعل‏هاى بسيارى در قرآن آمده كه هر كدام، گوياى فعّاليّت خاصى است. اگر كمى زاويه ديد گسترده شود، شايد اكثر فعل‏هاى موجود در قرآن، بيان فعّاليّت يا رفتارى است كه انسان انجام داده و مى‏دهد يا به كارى امر يا از آن نهى شده است.

منظور ما از كار، ماهيّت آن است نه كار مقيّد و خاص يا فعّاليّت اقتصادى ويژه. واژه‏اى كه براى اين نوع كار در قرآن استفاده شده واژه »استَأجِرْهُ«(261) است. كلمه‏هايى مانند »ضَرب فى الْاَرض«(262)، »فَامْشُوا فِي مَناكِها«(263)، »وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ«(264) و از واژه »كلوا« به معناى مطلق تصرف هم به گونه ضعيف‏ترى استفاده مى‏شود. واژه‏هاى عمل، سعى و كسب، گرچه به كار و تلاش ترجمه مى‏شوند، ولى مرادف با فعّاليّت اقتصادى نيستند.

اسلاید 19 :

»وَ لَمَّا وَرَدَ ماءَ مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ أُمَّةً مِنَ النَّاسِ يَسْقُونَ وَ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمُ امْرَأَتَيْنِ تَذُودانِ قالَ ما خَطْبُكُما قالَتا لا نَسْقِي حَتَّى يُصْدِرَ الرِّعاءُ وَ أَبُونا شَيْخٌ كَبِيرٌ.
فَسَقى لَهُما ثُمَّ تَوَلَّى إِلَى الظِّلِّ فَقالَ رَبِّ إِنِّي لِما أَنْزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ.
فَجاءَتْهُ إِحْداهُما تَمْشِي عَلَى اسْتِحْياءٍ قالَتْ إِنَّ أَبِي يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ أَجْرَ ما سَقَيْتَ لَنا فَلَمَّا جاءَهُ وَ قَصَّ عَلَيْهِ الْقَصَصَ قالَ لا تَخَفْ نَجَوْتَ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ.
قالَتْ إِحْداهُما يا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ.
قالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنْكِحَكَ إِحْدَى ابْنَتَيَّ هاتَيْنِ عَلى أَنْ تَأْجُرَنِي ثَمانِيَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِنْدِكَ وَ ما أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ سَتَجِدُنِي إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ.
قالَ ذلِكَ بَيْنِي وَ بَيْنَكَ أَيَّمَا الْأَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلا عُدْوانَ عَلَيَّ وَ اللَّهُ عَلى ما نَقُولُ وَكِيلٌ.(265)؛

اسلاید 20 :

نیروی کار

ـ اهميت دادن به كار ديگران:
إِنَّ أَبِي يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ أَجْرَ ما سَقَيْتَ لَنا

ـ سخت‏گيرى نكردن:
وَ ما أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ

ـ برخورد عاطفى:
وقتى شعيب از كمك موسى به دخترانش باخبر شد،
مى‏توانست از دادن دست‏مزد به موسى صرف‏نظر كند
يا قدرى نان و شير يا هر كالاى ديگرى براى او بفرستد
ولى موسى را به خانه خود دعوت و از او دلجويى و پذيرايى
مى‏كند؛ به سخنان و درد دل‏هايش گوش فرا مى‏دهد؛ وقتى
مى‏بيند او جوان است و مشكل غذا، مسكن، ازدواج و
اشتغال دارد، به او غذا و مسكن مى‏دهد؛ قرارداد اشتغال
هشت تا ده ساله با او امضا و مسأله ازدواج او را حل مى‏كند.

ـ تدوين قرارداد:
پس از توصيف موسى، توسط دختر شعيب و پيشنهاد
به كارگيرى موسى براى چوپانى يا مديريت كارها، شعيب
گفت: دخترم را به عقد تو در مى‏آورم به شرط هشت سال
كار. اگر اين هشت سال را به اختيار خود به ده سال رساندى،
كارى است كه خودت زايد بر قرارداد و به اختيار خود
انجام داده‏اى. و حضرت موسى در نهايت قرارداد
را با جمله »ذلك بينى و بينك« امضا كرد.

ـ ویژگی های نیروی کار:
قالَتْ إِحْداهُما يا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ
إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ.

در متن اصلی پاورپوینت به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر پاورپوینت آن را خریداری کنید