پاورپوینت مدل سازی پویایی سیستم

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

فصل سوم: مدل سازی پویایی سیستم

اسلاید 2 :

فرایند مدل سازی

مفهوم دنياي مجازي به عنوان روشي جهت تسريع در فرايند یادگيري است. مدلسازي جزئي از يك فرايند يادگيري است كه بصورت پيوسته در حال فرموله نمودن فرضيات، تست و اصلاح مدلهاي ذهني وساخت- يافته مي باشد. در اين فصل هدف از مدل سازي و فرايند مدل سازي در پویایی سيستم مورد بررسي قرار مي گيرد.

اسلاید 3 :

هدف از مدل سازي: مديران به عنوان طراحان سازمان

آقاي فارستر اغلب سئوال ميكند به نظر شما كار يك خلبان آموزشي مهمتراست و يا طراح شبيه ساز پرواز؟ به نظر ايشان كار طراح مشكلتر است از اين جهت كه او بايد بتواند تمام شرايط غير معمول را در طراحي خود در نظربگيرد. مديران در سيستمهاي اقتصادي و اجتماعي هر دو نقش خلبان و طراح را دارند. چرا كه بايد همانند يك خلبان آزمايشي در شرايط مختلف تصميم بگيرند و همانند يك طراح، ساختار سازمان، استراتژيها، قوانين و قواعد تصميم گيري در سازمان را طراحي نمايند. متأسفانه در اغلب سازمانها مديران ارشد بيشتر نقش خلبان آموزشي را بازي مي- كنند و كمتر توجهي به طراحي سازمان خود دارند. بنابراين مدلسازي ابزاري است براي كمك به مديران در راستاي انجام فعاليتهاي جاري و طراحي مناسبتر سازمان.

اسلاید 4 :

مدل ساز و مشتري مدل

قبل از شروع مدل سازي، مدل ساز بايد با سازمان مربوطه آشنا شده و مشتري مدل خود را تعيين نمايد. مشتري مدل شما شخصي كه شما را به سازمان مربوطه مي برد و يا شخصي كه مسئوليت پرداخت هزينه كار را برعهده دارد و در كار مدل سازي از شما پشتيباني مي كند نيست بلكه كسي است كه در كار مدل سازي براي حل مسئله شما را ياري مي كند. براي اينكه مدل شما مؤثر و مفيد باشد بايد بر نيازمندي هاي مشتري مدل خود تمركز نمائيد. البته در اين مسيرمدل ساز نبايد نسبت به جزئيات نيازمنديهاي مشتري مدل توجه كند بلكه فقط در طراحي مدل خود مشتري خود را هميشه مد نظر داشته باشد. شما بايد به فرايند مدلسازي اجازه دهيد تا بتواند مدل ذهني شما را تغيير دهد. اگر در برخي موارد مدل نشان ميدهد كه نظرات مشتري مدل شما اشتباه است، صادقانه آن را مطرح نمائيد. اگر مدل ذهني مشتری، مدل شما را در امر مدلسازي به سمت خاصي متمايل ميكند سعي نمائيد آن را كنار زنيد و اگر در بدترين حالت مشتري مدل شما سعي در اعمال نظرات خود در روند مدل سازي دارد سعي كنيد مشتري ديگري براي خود انتخاب كنيد.

اسلاید 5 :

قدم هاي مدل سازي

در مدل سازي قدم اول شناخت دقيق صورت مسئله و مشتري مدل مي باشد. قدم هاي بعدي مدل سازي معمولاً يك حالت روتين و ساخت يافته ندارد چرا كه مدل سازي خلق كردن است و اين مسئله نيز حالت ذاتي و فطري دارد. ولي مي توان فرايند ساخت مدل را به چند مرحله تقسيم نمود:

اسلاید 6 :

تشريح دقيق صورت مسئله (تعيين مرز مدل)
انتخاب موضوع: مسئله و مشكل چيست؟چرا یک مسأله است؟
متغيرها و مفاهيم كليدي مرتبط چيست؟
افق زماني؟ مسئله مورد نظر از نظر زماني چه بازه اي از گذشته و آينده را شامل مي شود؟
ترسيم رفتار متغيرها در گذشته واحتمال رفتار آن در آينده Reference Mode

اسلاید 7 :

تعيين تئوري و فرضيه ديناميك درباره علل بروز مسئله
فرضيه اوليه براي رفتار مدل: در حال حاضر براي رفتار سيستم چه تئوري و فرضيه اي وجود دارد؟
تمركز بر عوامل درونزا: تعيين روابط علي داخلي در ايجاد رفتار سيستم
ترسيم روابط علي و معلولي : با استفاده از فرضيه ها و تئوريهاي اوليه، متغيرها و مفاهيم كليدي، رفتار سيستم در گذشته

اسلاید 8 :

ابزارهای ترسيم روابط علي و معلولي
: نمودارهاي مرز مدل i
: نمودارهاي زيرسيستم ii
: نمودارهاي علي و معلولي iii
:نمودارهاي حالت-جريان iv
: نمودارهاي ساختار سياست v
: ساير ابزارها vi

اسلاید 9 :

ساختن يك مدل شبيه سازي براي تست فرضيه فوق
تعيين ساختار و قواعد تصميم
تخمين مقادير اوليه، پارامترهاي مدل و ارتباطات رفتاري
تست ميزان سازگاري مدل با اهداف و مرز آن

اسلاید 10 :

تست مدل براي اطمينان از صحت عملكرد آن
مقايسه رفتار مدل با رفتار مرجع (رفتار گذشته سيستم)
بررسي رفتار مدل در شرايط حدي: آيا مدل با وارد نمودن شرايط حدي منطقي رفتار ميكند؟
تحليل حساسيت: بررسي رفتار مدل در صورت تغيير مقادير اوليه، پارامترها و مرز مدل
چندين تست ديگر .(فصل 21 را بخوانید).

اسلاید 11 :

طراحي سياستهاي مختلف و ارزيابي آنها به وسيله مدل
طراحي سناريو: چه شرايط محيطي ممكن است رخ دهد؟
طراحي سياست: چه قوانين و استرا تژيهايي مي توان در دنياي واقعي پياده نمود؟
تحلیل: بررسي نتايج اعمال سياستهاي مختلف
تحليل حساسيت: بررسي نتايج مدل در صورت وقوع سناريوهاي مختلف
بررسي تعامل بين سياست ها: آيا سياست هاي مختلف با يكديگر در تعامل و اثر متقابل مي باشند؟

اسلاید 12 :

مدلسازي به عنوان يك فرايند تكراري

اسلاید 14 :

مرور فرايند مدل سازي
تعريف مسئله: اهميت هدف
مهمترين قدم در مدلسازي تعيين صحيح صورت مسئله است. آنچه كه براي مشتري مدل مهم بوده و مورد علاقه او است. در تعيين صورت مسئله نيز مهمترين مسئله تعيين هدف از مدلسازي است. به عبارت ديگر مدل قرار است به چه سئوال يا سئولاتي پاسخ دهد. در مجموع بايد يك مسئله را مدل نمود و نه يك سيستم را در تعريف صورت مسئله دو ابزار مهم استفاده از رفتار مرجع و تعيين افق زماني است.

اسلاید 15 :

رفتار مرجع
رفتار مرجع بررسي رفتار مسئله و يا متغير مورد نظر در طول زمان مي باشد. بدين ترتيب با بررسي رفتار گذشته ميتوان برآوردي از رفتار متغير در آينده داشت. رفتار مرجع را ميتوان با استفاده از مجموعه اي از نمودارها و يا شرح عملكرد متغير ترسيم نمود. با ترسيم رفتار مرجع شما و مشتري مدل از نگرش واقعه گرا و كوتاه مدت به مسائل دور شده و رفتار سيستم را در گذر زمان مورد توجه قرار خواهيد داد. براي مطالعه رفتار مرجع بايد افق زماني و متغيرها و مفاهيم مهم مورد نياز تعيين شوند.
تعریف مسئله پویا (الگوهاي مرجع) : رفتار تاریخی متغیرها و مفاهیم کلیدي چگونه است؟ در آینده رفتار این متغیرها و مفاهیم چگونه باید باشد؟

اسلاید 16 :

افق زماني
افق زماني بايد به اندازه اي باشد كه با نگاه به گذشته در طول افق زماني بتوان علل و نحوه رخداد پديده مورد مطالعه را دريافت. همچنين افق زماني بايد به اندازه اي باشد كه با نگاه به آينده در طول افق زماني بتوان اثرات تأخيرات سيستم و أثرات غيرمستقيم تصميمات بر سيستم را مشاهده نمود. درنظر گرفتن يك افق زماني طولاني نيز يك راه حل مشروط براي فارغ شدن از نگرش واقعه گرا است. چراكه افق زماني بيش از حد بلندمدت نيز مشكلات و تبعات خاص خود را دارد. تعيين مدت افق زماني، نوع سياستهاي مورد ارزيابي در مدل را تحت تأثير قرار ميدهد. يكي از روشهاي مفيد براي تعيين افق زماني اين است كه آن را معادل چندين برابر طولانيترين تأخير موجود در مدل در نظر بگيريد.

اسلاید 17 :

انتخاب افق زمانی به طور قابل ملاحظه اي ادراك ما از مسئله را تحت تأثیر قرار می دهد.
• براي مثال تولید، مصرف و واردات نفت خام در ایالات متحده آمریکا افق زمانی 10 ساله است که مدت زمان طولانی است و بیشتربحث ها مربوط به سیاست انرژي است.
نمودارها نشان می دهد که تولید به آهستگی روند نزولی و مصرف به طور آهسته روند صعودي دارد بنابراین واردات نسبتاً کم رشد می کند.

اسلاید 18 :

اگر همان متغیرها را از آغاز عصر نفت موردبررسی قرار دهیم (افق زمانی
130 سال)، تأثیر آن ها کاملاً متفاوت است.
• تاریخ صنعت نفت در ایالت متحده به دو بخش تقسیم شده است. از سال 1920 تا سال 1973 ، مصرف رشد نمایی داشته و میانگین رشد 4.3 درصد بوده است. • با شروع دهه 1950 واردات به طور جزئی رشد پیدا کرد. قیمت ها به طور برجسته در حال نوسان بودند. اما به محض اینکه فن آوري بهبود یافت قیمت ها به طور به آهستگی روند نزولی پیدا کردند.•
انتخاب افق زمانی به طور قابل توجهی می تواند ارزیابی سیاست ها را تحت تأثیر قرار دهد.

اسلاید 19 :

تعيين يك فرضيه و تئوري ديناميك
پس از تعريف صورت مسئله، مدل ساز بايد براي رفتار مسئله مورد نظر تئوري و فرضيه اي را ارائه كند. تئوري ديناميك علت رفتار مسئله را تشريح مي كند. در فرايند مدل سازي روشهاي مختلفي براي بررسي صحت فرضيه ارائه شده وجود دارد. با استفاده از مدل شبيه سازي شده و داده هاي حاصل از جهان واقعي ميتوان صحت آن را تست نمود. در اين مرحله مدلساز بايد به عنوان يك شنونده متفكر و صبور با گوش دادن به سخنان افراد شاغل در سيستم، بدون فيلتر كردن مسائل مورد نظر خود، مدل ذهني آنها را در رابطه با علت رفتار مسئله درك نمايد. براي نمايش مدل ذهني افراد داخل سيستم از برخي ابزارها و نمودارها ميتوان استفاده نمود.

اسلاید 20 :

تفسير درونزا
پویایی سيستم به دنبال تفسير درونزا از علل وقوع پديده ها است. درونزا بودن در پویایی سيستم بدين معني است كه علل رفتار ديناميك مسئله از تعامل بين اجزاء داخلي سيستم نشأت ميگيرد. با تعيين ساختار سيستم و قواعد مؤثر در عملكرد سيستم ميتوان پي به رفتار سيستم برد. تمركز سيستم دايناميك بر متغيرهاي درونزا دليل آن نيست كه مفهوم متغيرهاي برونزا كنار گذاشته شود. ولي تعداد متغيرهاي برونزا بايد كم باشد. همچنين در تعيين متغيرهاي برونزا بايد دقت شود كه بازخوردي بين متغيرهاي درونزا و برونزا وجود نداشته باشد، كه در اين صورت بايد مرز مدل گسترش يافته و متغير فوق درونزا فرض شود. بايد دقت نمود كه محدود نمودن مرز مدل و اعتماد بيش از حد به متغيرهاي برونزا ميتواند مدل را با مشكل مواجه سازد.