بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
کمکهای اولیه
زخم ،خونریزی و پانسمان-شکستگی،دررفتگی و پیچ خوردگی
اسلاید 2 :
زخم ها و خونریزی
زخمها از راه های مختلف به وجود می آیند.زخم و خونریزی می تواند خطرناک بوده و زندگی فرد را تهدید کند.
در هنگام بررسی زخم دقت داشته باشید که کدامیک از انواع زخمها در منزل تحت درمان قرار دارد وچه زخمهایی نیاز به ارجاع بیمارستان دارد.
*پس از بروز زخم لازم است که فرد از نظر بیماری کزاز مورد بررسی قرار گرفته وبه علاوه در صورت نیاز، به وی واکسن کزاز تزریق گردد.
اسلاید 3 :
انواع زخم
زخمها را به انواع زیر طبقه بندی می کنند:
1-خراشیدگی یا زخم سطحی
به حالتی گفته می شود که لایه سطحی پوست از بین می رود.این حالت به دنبال سائیدگی یا بثورات پوستی به وجود می آید.جدا شدن پوست در خراشیدگی ممکن است فقط از یک طرف بوده و بعضی از قسمتهای پوست هنوز متصل است.این نواحی به راحتی ممکن است در تماس با محیط خارج در معرض آلودگی و عفونت باشند.
2-بریدگی
به دنبال استفاده از یک ابزار تیز مثل چاقو و یا شیشه شکسته شده بوجود می آید.به دنبال بریدگی آسیب عروقی ایجاد می شود که منجر به خونریزی میشود. از عوارض این نوع زخم می توان به پارگی اعصاب و تاندون ها اشاره کرد.
اسلاید 4 :
3-پارگی
به پارگی پوست گفته میشود که ممکن است سطحی بوده و یا ساختارهای عمقی را درگیر کرده باشد.بر خلاف زخمهای بریدگیکه سبب خونریزی شدید می شود در بافتهای نرم مجاور در منطفه پارگی خونریزی کمتر بوده ودر معرض ابتلا به عفونت است.علت بروز سیم خاردار،فلزات تیز و شکسته شده باشد.
4-زخمهای نفوذی
به دنبال عبور اجسام تیز یا غیر تیز چون چاقو،کارد یا نیش حیوانها ،گیاهان و موجودهای دریایی از پوست و نفوذ به لایه های عمقی پوست و یا اندام های داخلی به وجود می آید.
5- چاقو خوردگی
به طور اختصاصی به زخم نفوذی ناشی از چاقو یا کارد ایجاد میشود .زخم باز بوده و ممکن است تهدید کننده حیات باشد و منجر به خونریزی
اسلاید 5 :
6- تیر خوردگی
به دنبال نفوذ گلوله تفنگ یا اسلحه به وجود می آید.شدت ضربه به سرعت ورود گلوله به بدن بستگی دارد.زخم دارای ورود و خروج است.
7-کوفتگی
به آن کبود شدگی یا کانتوژن نیز گفته میشود،به دنبال ضربه غیر نفوذی ایجاد شده و منجر به خونریزی عروقی در بافتها و به دنبال آن تورم و تغییر رنگ پوست می شود.علایمی که همراه با کوفتگی دیده می شود شامل درد،کاهش قدرت و حرکت اندامها میشود .
درمان آن شامل کمپرس سرد،قرار دادن اندام بالاتر از قلب و استراحت اندام می باشد.
اسلاید 6 :
ارزیابی زخم
جهت ارزیابی زخم به نکات زیر توجه کنید:
1)مکانیسم ضربه به خصوص در ضربات داخلی
2)زمان ضربه
3)محل آسیب،برای مثال خطر بروز ابتلا به کزاز وجود دارد؟
4)وضعیت واکسیناسیون مددجو در مورد واکسن کزاز
5)محل زخم
6)خونرسانی به اندامهایی که بعد از محل زخم قرار کرفته به چه صورتی است
7)وسعت آسیب
8)آیا سوختگی و تاول وجود دارد.وسعت و عمق و نوع ناحیه مشخص شود.
9)مقدار خونریزی و نوع آن
10)وجود جسم خارجی
اسلاید 7 :
نحوه تمیز کردن زخم
در صورتی که لازم است ،زخم را با آب شستشو دهید.آب شیر شهری حاوی باکتری پاتوژن نبوده و در اورژانس جهت تمیز کردن زخمها در مراحل حاد مورد استفاده قرار می گیرد.در صورت در دسترس نبودن آب تمیز ،آب را جوشانده ،سپس سرد کرده و از آن استفاده می کنیم.
در مواقعی که جسم خارجی در زخم وجود دارد آن را بیرون بیاورید(غیر از زمانی که جسم در عمق بافت قرار گرفته است.)
زخم را خشک کرده و روی آن یک پانسمان استریل قرار دهید.
اسلاید 8 :
پانسمان
استفاده از پانسمان زخم را خشک نگه می دارد واز هر گونه آسیب و ضربه ممانعت می کند.
در حال حاضر انواع مختلفی پانسمان جهت بستن زخمها استفاده می شود.
نکات زیر در هنگام کاربرد پانسمان باید مورد توجه قرار گیرد:
1)پانسمان به اندازه کافی بزرگ باشد تا به راحتی روی زخم را بپوشاند .
2)در صورت امکان از پاسمان استریل استفاده شود اما در مواقعی که پانسامان استریل در دسترس نیست پانسمان تمیز بدون پرز بکار برده شود .
3)در هنگام انجام پانسمان لبه ها و کناره های زخم را بپوشانید .
4)برای زخمهای سطــحی و بریدگیهای کوچـک از پانسمانهایی که به محـــل می چسبد استفاده کنید .
5)قبل از استفاده از پانسمان مشمعی در مورد هرگونه آلرژی به آن از مصدو سوال کنید .
اسلاید 9 :
پانسمان زخم
به منظور محافظت از زخم ، کنترل خونریزی ، بی حرکت کردن ، حمایت اندامها و کاهش تورم از پانسمان استفاده می شود .
در حال حاضر سه نوع بانداژ استفاده می گردد :
غلتکی یا استوانه ای
لوله ای
سه گوش یا مثلثی
پانسمانهای دم دستی ( تمیز و غیر کرکی و بدون پرز ) شامل حوله ها و دستمالهای بهداشتی ، دستمال سفره و تکه های جدا شده از ملافه می باشد .
اسلاید 10 :
بانداژهای غلتکی یا استوانه ای
بانداژهای استوانه ای برای حمایت از اعضا ، محافظت از پانسمان و با فشار برای کنترل از خونریزی استفاده می گردد .
آنها از پنبه یا نخ تور یا گاز استریل ، کتان و پارچه کش دار ساخته می شوند .
باندازها ی استوانه ای ف در سه نوع در دسترس می باشند :
1)بافته باز: امکان تهویه دارد ، برای حفاظت از پانسمان استفاده می گردد از این نوع نباید برای اعمال فشار یا حمایت از عضو استفاده گردد .
2)نوع کش دار : به شکل اعضا بدن شکل میگیرد و برای حمایت از صدمات بافت نرم و محافظت از پانسان بکار میرود .
3)کرپ : باع قحمایت محکم ازمفاصل آسیب دیده میگردد .
اسلاید 11 :
بانداژ لوله ای
بانداژهای لوله ای از پارچه لوله ای بدون پرز ساخته شده و این نوع برای ثابت نگاه داشتن و محافظت از پانسمان در جای خود استفاده می گردد اما در کنترل خونریزی نمیتوان ازآن استفاده نمود .
اسلاید 12 :
بانداژ سه گوش یا مثلثی
بانداز سه گوش میتوند در سه شکل با چین پهن ، با چین باریک و یابه صورت باز استفاده گردد .
از این نوع بانداژ به شکل آویزدر نواحی سر و دست و پا استفاده می شود .
اسلاید 13 :
کمپرس سرد
کمپرس سرد به منظور کاهش تورم و تسکین درد مورد استفاده قرار میگیرد .
انواع :
1)پدهای سرد : حوله ای را آب خیسانده و سپس آن را فشار دهید تا آب آن خارج شود . پد را در محل آسیب دیده قرار داده ، مجدداً حوله را در آب سرد خیس کرده و مورد استفاده قرار دهید .
2)بسته های یخ : یک کیسه را با آب نسبتاً پر کرده وسپس آن را در یخال قرار دهید تا یخ بزند . بسته حاوی یخ را در داخل لباس یا لوله خشک قرار دادهو آن را در محل آسیب دیده قرار دهید .
* هرگز کیسه آب یخ را مستقیم روی پوست قرار ندهید .
این مسله منجر به سوختگی پوست خواهد شد .
اسلاید 14 :
فرو رفتن جسم خارجی در پوست
فرو رفتن جسم خارجی در پوست دردناک بوده و میتواند منجر به بروز عفونت در فرد شود . در صورتیکه امکان برداشتن جسم خارجی وجود دارد آن را بردارید و در غیر این صورت به مراکز پزشکی مراجعه کنید .
در صورتیکه جسم خارجی بزرگ درپوست فرو رفته به ویژه در مواقعی که وارد شکم یا قفسه سینه شده است به مراکز اورژانس به سرعت اطلاع دهید .
اسلاید 15 :
جسم خارجی کوچک
در مواقعی که تکه چوبی و یا شیشه یا فلزات در پوست فرو رفته باشد میتوان با استفاده از موچین آن را خارج کرد ، برای این کار موچین را در آب جوش برای چند ثانیه قرار داده سپس اجازه دهید تا خنک شود :
1)به آرامی پوست کنار جسم خارجی را فشار داده ، این کار منجر به نزدیک شدن جسم خارجی به سطح خارج پوست میشود .
2)از یک موچین استفاده کرده و به آرامی باریکه چوب یا شیشه را گرفته و با زاویه ای که فرو رفته است آن را بیرون بکشید .
3) زخم را با دقت فشار داده تا کمی خون بیاید و کلیه موادباقیمانده از جسم خارجی و موادزاید خارج شود .
4)ناحیه را تمیز کرده و خشک کنید . در صوورت نیاز یک پانسمان روی آن قرار دهید .
اسلاید 16 :
جسم خارجی بزرگ
در مواقعی که جسم خارجی بزرگ در ناحیه قفسه سینه یا شکم فرو رفته است آن را بیرون نکشید .
کمکهای اولیه به شرح زیر است :
1)در صورتیکه در اطراف جسم فرو رفته خونریزی وجود دارد به این نواحی فشار دهید تا خونریزی قطع شود . دقت کنید که فشاری به جسم فرو رفته وارد نکنید .
2)یک پد را ذر اطراف شی قرار داده دقت کنید فشاری به جسم وارد نشود .
3) درصورت امکان اندام آسیب دیده را بالا نگه دارید .
4)مددجو به مرکز پزشکی اعزام گردد .
اسلاید 17 :
فرو رفتن اجسام نوک تیز
در صورتیکه چاقو یا یک جسم نوک تیز وارد پوست شده است هرگز برای بیرون آوردن آن تلاش نکنید چرا که خطر خونریزی داخلی را افزایش میدهد .
کمکهای اولیه همانند اجسام خارجی بزرگ انجام میشود .
اسلاید 18 :
خونریزی
طبقه بندی سه گانه خونریزی :
1)شریانی
2)وریدی
3)مویرگی
-تمام خونریزی خارجی را می توان به راحتی با وارد کردن فشار مستقیم موضعی بر روی محل خونریزی کنترل کرد.
- بالا بردن عضو خونریزی کننده تا حداقل 15 سانتیمتر ، اغلب منجر به توقف خونریزی وریدی میشود .
- در صورتیکه شی از زخم خارج شده است برای ثابت کردن شی در محل خود و وارد کردن فشار تا حد امکان از پانسمان حجیم استفاده نمایید و شی را خارج نکنید .
اسلاید 19 :
خونریزی
-یک شکستگی باز را بالا نبرید . میتتوان شکستگی را پس از آتل گیری بالا برد . آتل گیری به کنترل خونریزی کمک میکند .
-انجام پانسمان فشاری به طوریکه نبض انتهایی عضو آسیب دیده لمس شود مفید است . هنگامیکه فشار پانسمان بیشتر از فشار شریانی باشد خونریزی متوقف میشود .
-در صورتیکه علیرغم استفاده از فشار مستقیم خونریزی از زخم ادامه یابد اندام را بالا ببرید و فشار اضافی بر روی ناحیه بالاتر یا محل نبض اعمال نمایید .
نقطه فشار نقطه ایست که رگ خونی در مجاورت یک استخوان قرار دارد . وارد کردن فشار به روی قسمت بالاتر یک شریان اصلی به ندرت موجب توقف کامل خونریزی میشود اما روند از دست دادن خون را آهسته میکند .
اسلاید 20 :
راههای کنترل خونریزی
1- فشار مستقیم
2- بالا بردن در صورت مناسب بودن
3- پانسمان فشاری
4-اعمال فشار بر روی نقاط فشار ( برای اندامهای فوقانی و تحتانی )
5- بسته یخ یا سرد ( به ویژه در مورد خونریزی از بینی )
6- استفاده از آتلها
7- بستن زخمهای عمیق بزرگ با پانسمان استریل
8- کاربرد لباس بدنی ضد شوک ( برای آسیب اندام تحتانی یا لگن )
9- باندهای فشاری
10- تورنیکه تنها به عنوان اقدام آخر ( تورنیکه میتواند موجب آسیب دایمی به اعصاب ، عضله ها و عروق خونی و در نتیجه از دست دادن یک عضو شود )
