بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
اسلاید 2 :
پول و ارز و بانکداری
اسلاید 4 :
تعریف پول
اقتصاد دانان ، پول یا معادل آن عرضه پول را بدین صورت تعریف نموده اند: هرچیزی که در ازای کالاها یا خدمات یا برای باز پرداخت بدهیها مورد قبول واقع شود .
جان مینارد کینز اقتصاد دان شهیر انگلیسی پول دارای سه وظیفه است ، بنظر کینز سه وظیفه پول عبارتست از : ۱) وسیله مبادله ۲) وسیله اندازه گیری ارزشهای اقتصادی ۳) وسیله پس انداز ارزشهای اقتصادی.
به عقیده پل ساموئلسون پول دارای دو وظیفه اساسی است که هم وسیله مبادله و هم معیار واحد ارزش و محاسبه ارزشهای اقتصادی است ایشان علاوه بر دو وظیفه فوق وظیفه ثانوی دیگر یعنی ذخیره ارزشهای اقتصادی و وسیله پرداختهای آتی را هم مد نظر قرار می دهد.
اسلاید 5 :
با در نظر گرفتن وظایف پول میتوان آن را بدین صورت تعریف نمود:
پول هر پدیده و یا عاملی که عموما بعنوان وسیله ای برای مبادله و معیاری برای محاسبه ارزش اقتصادی بوده و در جهت ذخیره ارزش اقتصادی و ابزاری برای پرداختهای آتی مورد استفاده قرار گیرد .
اسلاید 6 :
اهمیت پول
پول بعنوان یکی از مهمترین اختراعات بشری منصوب می گردد. این پدیده موجب از میان برداشته شدن مشکلات بوجود آمده از طریق مبادلات پایاپای شده و در جهت تسریع و تسهیل مبادله بسیار تأثیر گذار بوده است. همچنین پول موجب تسریع و تسهیل گردش فعالیتهای اقتصادی و بخصوص گردهم آمدن هرچه آسانتر عوامل تولیدو بالطبع باعث توزیع سریعتر و آسانتر کالاها و خدمات تولید شده، بین مصرف کنندگان می گردد.
امروزه با توجه به ارتباط بین پول و فعالیتهای اقتصادی ، سطح عمومی قیمت ها، تولید ناخالص ملی و سایر پارامتر های کلان اقتصادی نقش انکار ناپذیر آن در تغییر شاخصهای کلان اقتصادی مانند تورم، رکود، اشتغال ، درآمد سرانه و غیره بسیار حائز اهمیت است.
اسلاید 7 :
وظایف پول:
بطور کلی برای پول چهار وظیفه اصلی در نظر گرفته می شود:
۱)واسطه مبادله
۲) وسیله سنجش ارزش ( واحد شمارش )
۳) وسیله حفظ ارزش
۴) وسیله پرداختهای آتی
اسلاید 8 :
پول به عنوان واسطه مبادله:
موقعی که مبادلات پایاپای بوده کالا می دادند و در مقابل کالا می گرفتند. یعنی به طور همزمان دو معادله صورت میگرفت ولی وجود پول آن را به دو معامله مستقل تبدیل کرد. یعنی تولید کننده یک بار کالا را میفروشد و پول دریافت می کند (فروش ) و آنگاه پول را میدهد و کالای مورد نیازش را می خرد (خرید) بنابراین معادلات از شکل اولیه یعنی کالا_ کالا بصورت کالا پول کالا تبدیل گردیده است .
فرضا معلمی که خدمات آموزشی خویش را می فروشد و پول دریافت می کند ، می تواند با پول دریافتی کالا های مورد نیازش را تهیه نماید.
پول نقش واسطه مبادله را دارد، به این معنی است که خریداران و فروشندگان آن را به عنوان وسیله پرداخت می پذیرند،
به عبارت دیگر همه ما در مقابل کاری که انجام میدهیم پول دریافت میکنیم
و با آن پول کالا ها و خدمات مورد نیاز خود را خریداری می کنیم
اسلاید 9 :
این خصوصیت پول به عنوان واسطه مبادله بودن نامیده شده و یکی از مهم ترین وظایف پول را تشکیل میدهد . زیرا با این خصوصیت پول ، تقسیم کار و تخصص امکان پذیر میشود اصولا تقسیم کار و تخصص برای هر اقتصاد کار آمدی ضروری میباشد زیرا با این عمل افراد این امکان را می یابند که در بخشهایی که دارای منفعت نسبی است متخصص شده و با فروش محصولاتشان ، پول دریافت نموده و این پول را با محصول کار دیگران که مورد نیازشان است معاوضه کنند.
اسلاید 10 :
پول به عنوان معیار سنجش ارزش( واحد شمارش) :
در گذشته ، کالاها با یکدیگر سنجیده می شدند : مثلا اگر سه کالای گاو و گوسفند و ذرت وجود داشت، گاو با گوسفند و ذرت ارزش گذاری می شد ( مثلا هر گاو برابر با ۲گوسفند یا ۵۰ کیسه ذرت ) . مشکل دیگر در مبادلات پایاپای عدم تقسیم پذیری واحد ها به اجزاء ( نظیر وقتی که یک گوسفند نصف ارزش گاو است) می باشد.
اما وقتی که پول وجود دارد، ازش همه کالاها به پول بیان شده و ما این ارزش پولی را قیمت می نامیم . در هر حال انتخاب یک معیار سنجش ارزش و قیمت گزاری ، باعث صرفه جویی بسیار در وقت و انرژی برای نگهداری قیمتهای نسبی و یا ارزش کالاهای مختلف شده و مسئله تبدیل واحد ها به یکدیگر را حل میکند.
اسلاید 11 :
پول به عنوان وسیله حفظ ارزش:
وظیفه دیگر پول آن است که از آن می توان به عنوان حفظ ارزش نیز استفاده نمود.
افراد پول را نزد خود نگه دارند، می توانند در هر زمان از آن به منظور خرید کالای مورد نظر استفاده نمایند این وظیفه پول برای جامعه مفید است
به عنوان مثال : مردمی که ماهیانه حقوق میگیرند ، یا درآمد خود را سالیانه دریافت میکنند میتوانند برای پول خود برنامه ریزی کرده و آن را روزانه خرج کنند
همچنین میتوانند ، مقداری از پول را به عنوان پس انداز برای آینده خود یا فرزندانشان نگه دارند
اگه پول نباشه مردم باید کالا هارا دخیره کنند که این امر در بسیاری از کالاها غیر ممکن است ، زیرا فاسد میشوند، همچنین بعضی از کالا هزینه انبار داری دارد وما نمیتوانیم برای مدت خیلی طولانی کالا ها را انبار کنیم
البته پول تنها وسیله ذخیره ارزش و لزوما بهترین آن نیست؛ زیرا چناچه قیمت کالاها و خدمات افزایش یابد قدرت خرید پول کاهش پیدا می کند.
اسلاید 12 :
وظیفه پول به عنوان معیاری برای پرداختهای آتی:
استفاده از پول به عنوان معیار پرداختهای آتی مستلزم وجود دیگر وظایف پول است . در اقتصاد های مدرن امروزی بسیاری از کالاها برای تولید ، به زمان قابل ملاحظه ای نیاز دارند و معمولا پس از سفارش تولید می شوند. به عنوان مثال تولید کالا برای دولت و یا اشخاص معمولا مستلزم قراردادهایی است که در آن پرداختها بابت آن معمولا در آینده صورت می گیرد. بعضی مواقع هم کالاها بلافاصله تحویل خریدار می گردد. اما پرداختها با تأخیر انجام می گیرد. برای مثال شخصی ممکن است فرش، تلوزیون و یا دیگر وسایل زندگی را طبق قرارداد به صورت قسطی خریداری نماید. اهمیت پول به عنوان معیار پرداختهای آتی در قراردادهای بزرگتر، حتی مدت طولانی تری را می پوشاند. برای مثال خریداران کاشانه ممکن است طبق قرار داد مبلغ معینی را ماهیانه و به مدت ۱۰ سال و یا بیشتر پرداخت نمایند. در هرحال قرض دادن یک میلیون ریال برای ۱۰سال معقولتر از قرض دادن یک اسب برای ۱۰سال است. گذشته از این وقتی که شما پولی را قرض می دهید، می دانید که چه چیزی بازپرداخت خواهد شد، اما وقتی که شما یک اسب را قرض می دهید ، چیزی که دریافت می کنید ممکن است خیلی متفاوت از آن باشد.
اسلاید 13 :
خواص مطلوب پول:
هرچیزی برای اینکه پول باشد می بایستی حداقل دارای پنج خصوصیت بشرح زیر باشد :
۱_قابل حمل بودن : پول می بایستی به آسانی به اطراف قابل حمل و نقل باشد
۲_ بادوام بودن: پولی که از نظر فیزیکی بادوام نباشد، در اثر گذشت زمان ارزش خود را از دست میدهد، برای مثال در گذشته در روم نمک یه نوع پول بوده است !!
۳_ قابلیت تقسیم پذیری: به آسانی قابلیت تقسیم به واحد های کوچک تر یا بزرگتر را داشته باشد .
۴_یکسان و متحدالشکل بودن: برای مفید بودن، پول می بایستی استاندار باشد، یعنی واحد هایش دارای کیفیت برابر از نظر جنس و اندازه داشته باشد، که افراد در موقع دریافت پس از معامله بتوانند از تقلبی نبودن آن مطمئن شوند.
۵_ قابلیت تشخیص: پول می بایستی به آسانی شناخته شده و قابل قبول باشد( مقبولیت عام داشته باشد) اگر پول این خاصیت را نداشته باشد در آن صورت افراد در تعیین اینکه آنها با پول سروکار دارند و یا بایک دارائی کم ارزش تر با مشکل مواجه می شوند.
اسلاید 14 :
انواع پول
پول کالایی
پول بیپشتوانه
مسکوکات
پول بانکی
اسلاید 15 :
پول کالایی
در این نوع پول هر کالایی میتواند مورد استفاده قرار گیرد. کالاهای رایج مورد استفاده فلزات نایاب مانند طلا و نقره یا مس بوده ولی گاهی مواد دیگری نظیر مواد غذایی، سنگ، سیگار و غیره نیز مورد استفاده قرار گرفتهاند.
اسلاید 16 :
پول بیپشتوانه
پول بیپشتوانه (پول فیات) پولی است که فاقد هرگونه ارزش ذاتی بوده و ارزش آن تنها وابسته به حکومت است. در این نوع سیستم با از بین رفتن حکومت پول ضرب شده توسط آن حکومت نیز بیارزش میشود. در زمان قدیم پول تمامی کشورها معمولاً به فلزات گرانبها نظیر طلا و نقره متصل بود؛ ولی بعد از لغو یکجانبه پیمان برتون وودز از سوی آمریکا در سال ۱۹۷۱، در تمامی کشورهای دنیا پول مورد استفاده پول بیپشتوانه است. بهطور مثال در پشت اسکناسهای دلار آمریکا نوشته شدهاست که این پول legal tender است که معنی آن این است که قبول نکردن این پول برای مبادلات، غیرقانونی میباشد. پول بیپشتوانه دارای این برتری نسبت به پول کالایی است که در صورت مخدوش شدن آن دولت صادرکننده پول هنوز آن را قبول میکند. بهطور مثال میتوان اسکناس دارای پارگی را با اسکناس نو تعویض نمود ولی مشابه چنین کاری در مورد پول کالایی وجود ندارد.
اسلاید 17 :
مسکوکات
مسکوکات در واقع پول ضرب شده توسط حکومت میباشد که میتواند به صورت سکه یا اسکناس باشد.
اسلاید 18 :
پول بانکی
پول بانکی پولی است که در یک حساب بانکی بوده و قابل برداشت از شعب بانک یا دستگاههای خودپرداز است. در تقریباً تمامی بانکهای دنیا بانک از نظام بانکداری ذخیره کسری استفاده میکند که در آن بانک تنها بخشی از سپردهها را به عنوان ذخیره نگه میدارد. پول بانکی دارای این تفاوت با پول مسکوک است که اولاً به صورت غیر فیزیکی بوده و تنها یک عدد در دفترچه حساب صاحب حساب است و ثانیاً اینکه در صورت از بین رفتن آن مؤسسه بانکی، پول ذخیره شده در آن نیز از بین میرود. سیستم بانکداری ذخیره کسری دارای خطرات تورمی زیادی است زیرا در هر بار پول جدیدی به پول در گردش هر کشور اضافه میشود. در تمامی کشورها بانک مرکزی میزان ذخیره مورد نیاز بانک را مشخص میکند. پول در گردش هر کشور معمولاً مجموع پول مسکوک و پول درون حسابهای بانکی است.
