بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسمه تعالی
طراحی معماری 3ضوابط طراحی مرکز فرهنگی(سالن نمایش)
اسلاید 2 :
کلیاتی در مورد سالن نمایش
چون بنیان تئاتر بر آگاهی دو سویه بازیگران و تماشاگران از وجود یکدیگر است، باید از جهان اطرافش متمایز باشد همانگونه که نمایش و واقعیت باهم تباین دارند. آشکارترین نشانه تئاتر همانا صحنه است که معماری آن در طول تاریخ دستخوش دگرگونی های فراوان گشته، اما همیشه مکانی کاملا مشخص و متمایز از محیط پیرامون بوده است.
فضاهای اجرای نمایش در شهر غالبا جزو نقاط عطف شهری به شمار می روند.
اسلاید 3 :
گنجایش و دسترسی مجموعه
دسترسی:
در حالت ایده آل بهتر است امکان دسترسی به تالار از ضلع های مختلف امکان پذیر باشد ولی تعریف یک دسترسی اصلی و قابل شناسایی اهمیت بالاتری دارد. امکان دسترسی سواره و پیاده افراد مسن و معلولین اهمیت ویژه ای دارد و باید به وسیله راه پله هایی با شیب کم، نصب نرده ها، فاصله حداقل ورودی مجموعه و خروجی پارکینگ ها تا ورودی تالار، این امر در طراحی لحاظ شود.
گنجایش:
گنجایش یک تالار با میزان استقبال شنوندگان طراحی می شود. ظرفیت تالار ها باید در حد تعادل کمترین و بیشترین تعداد مراجعین باشد، زیرا در صورت خالی ماندن صندلی ها به لحاظ برهم خوردن شرایط آکوستیکی و متزلزل گشتن اقتصادی شرایط نامناسبی ایجاد می شود.
اسلاید 4 :
ضوابط ویژه معلولین
معلولین باید بتوانند با صندلی چرخ دار بدون مانع به همه بخش های عمومی و اداری دسترسی داشته باشند. حداکثر شیب رمپ ها 7/5% و حداکثر طول رمپ ها 12 متر است و در انتهای این مسیرها وجود فضاهای مسطح تقاطع با سایر مسیرها الزامی است.
در غیر این صورت در آن مسیر آسانسور پیش بینی می شود.
برای نابینایان در کنار مسیرهای حرکتی به ویژه پله ها باید دستگیره مناسب تعبیه شود و در شرایط اضطراری آسانسور های ویژه معلولین جهت جلوگیری از بندآمدن راه توسط صندلی های چرخ دار، لازم است.
اسلاید 5 :
فضاهای مورد نیاز برای سالن نمایش:
ورودی و گیشه
سالن انتظار
بوفه و رستوران
راهروها
سرویس های بهداشتی
فضای اداری
صحنه
پشت صحنه( ورودی هنرمندان، رختکن ها، اتاق سبز، ورود به صحنه)
انبار
آرشیو لباس
استودیوی ضبظ
اتاق پروژکتور
گیشه
اسلاید 6 :
کلیه درهای ورودی و خروجی به سالن باید رو به بیرون باز شود و برای هر چهار ردیف صندلی 1/5 متر در طراحی شود. در دو طرف سالن در ها و پله های فرار تعبیه شوند که حداکثر فاصله آنها با حاضرین 30 متر است.
شیب راهروها به علت شلوغی از 5% تجاوز نمی کند.
نصب چراغ های روشنایی اضطراری در کلیه بخش های ساختمان از جمله راهروها، پله ها، بالای درهای فرارو درهای خروجی و اطراف سالن در ارتفاع 20 تا 30 سانتی متری جهت رویت صندلی ها و نیز در فضای پشت صحنه است.
اسلاید 7 :
ورودی و گیشه:
ورودی تالار باید به گونه ای تعریف شود که مراجعین حتی در اولین برخورد به آسانی بتوانند آن را بیابند. همچنین مناسب است به علت پرهیز از سردرگمی مراجعین و کنترل آن ها از تعدد ورودی ها خودداری گردد. بهتر است درهای ورودی اصلی با یک پیش فضا به سالن انتظار گشوده شود. این پیش فضا نقش کاهنده تبادل هوا و سروصدا را دارد.
در این فضا می توان برنامه های آینده را تبلیغ کرد و بهتر است در آن اطلاعات و کنترل ورود و خروج قرار گیرند.
سرانه جهت کل فضای ورودی در سالن های بالای 1200 نفر، 0/24متر مربع است و ارتفاع این بخش دست کم 4/2 متر می باشد.
همچنین نزدیک ورودی محل فروختن و رزرو بلیط برای مراجعین در نظر گرفته می شود. ارتفاع این بخش حداقل 3 متر است. سطح آن به ازای هرنفر حداقل 3متر مربع است.
اسلاید 8 :
سالن انتظار:
این فضا باید ظرفیت تماشاچیان را داشته باشد. سرانه کل آن 0/26 مترمربع است و ارتفاع آن حداقل 3/3 متر می باشد.
در سالن انتظار می توان برنامه های آینده تالار را تبلیغ کرد و اشیای ارزشمندی نیز به نمایش گذاشت.
این فضا برای هر 20 نفر 1 متر مربع است و حضور نگهبانی در آن ضروری است. از سالن انتظار علاوه برتالار باید به سایر فضاهای عمومی( سرویس ها، اداری، رستوران، بوفه، .) دسترسی مستقیم موجود باشد.
همچنین در ابتدای سالن انتظار فضایی با سرانه 0/2 متر مربع برای حداکثر 50% تماشاچیان که احتمالا سیگار می کشند با تهویه مناسب و ارتفاع بیش از 3/3 متر پیش بینی می شود.
اسلاید 9 :
بوفه و رستوران:
بوفه نباید باعث ازدحام و ایجاد مانع در مسیرهای ارتباطی گردد. همچنین امکان استفاده از آن در زمان های غیر اجرا نیز بهتر است میسر باشد، از طرفی با توجه به اینکه برنامه های موسیقی غالبا از ساعات آغازین شب تا نیمه های آن ادامه دارد، و نیز حجم انبوه حاضرین، یک رستوران مستقل از سالن ها لازم به نظر می رسد.
راهروها:
سرانه کل فضای ارتباطی برای تالار 2 متر مربع است و حداقل ارتفاع راهروها 4/2 متر است. راهروها مجموعا سرانه ای حدود 0/8 متر مربع از کل فضا را در بر می گیرد. عرض راهروها حداقل 2/5 متر است و طراحی راهروهای ویژه جهت خروج حاضرین از تالار به فضای بیرون لازم است.
اسلاید 11 :
سرویس های بهداشتی:
سرویس ها باید در مسیر حرکت حاضرین و در دسترس عموم باشند.
در این بخش اتاق هایی جهت توالت خانم ها در نظر گرفته می شود که برای هر 30 الی 35 نفر یک توالت تعبیه می شود.
تعداد سرویس های بهداشتی باید به گونه ای باشد که صف های طویل هنگام استفاده از سرویس ها تشکیل نشود.
همچنین سرویس ها باید برای معلولین به تفکیک ساخته شده و تهویه مناسبی داشته باشند.
اسلاید 12 :
فضای اداری:
در فضای اداری سرانه کارمندان مختلف به این شرح است:
1-منشی 10 متر مربع
2-کارمند مستقل 6 تا 9 مترمربع
3-کارمند مشترک 5 متر مربع
4-رئیس قسمت 15 تا 25 متر مربع
5- مدیرکل 30 تا 40 مترمربع
6-سرانه هر نفر در اتاق کنفرانس 2/5 متر مربع
اسلاید 13 :
صحنه:
این فضا غالبا توسط قاب صحنه از شنودگاه جدا شده و در محل جدایی، پرده ای به نام پرده صحنه آویخته می شود. ابعاد صحنه در تالار های بزرگ باید ظرفیت 100 نفر اعضای ارکستر را داشته باشد.
کف صحنه می بایست سطحی صاف و یکنواخت از نظر مصالح و انعطاف پذیر در مقابل قرار دادن و محکم کردن وسایل باشد و حرکت روی آن نباید تولید صدای اضافی کند.
به طور معمول کف را از چوب محکم و مقاوم در برابر ضربه می سازند و روی آن را روکشی از مواد پلاستیکی مانند وینیل به رنگ تیره می زنند تا هم چوب انعطاف پذیری خود را حفظ کند و هم باعث انعکاس نور نشود.
در روی کف، صفحه محل هایی برای پیچ کردن میز نت، نصب پیانو، نصب مبلمان و محل هایی برای اتصال وسایل برقی یا صوتی به صورت پریز توکار پیش بینی می شود.
اسلاید 14 :
شکل و انواع مختلف صحنه نمایش
صحنه های ایوانی: اینگونه تئاترها امکان نمایش فیلم را نیز دارند.
صحنه های میدانی: که صحنه از هر سو با تماشاچیان احاطه شده. در اینگونه تئاتر ها حداکثر عمق میدان تماشاگران 6 تا 7 ردیف است. در صورتیکه جایگاه در یک سطح باشد حداکثر تماشاگر از 300 الی 400 نفر بیشتر نخواهد بود.
صحنه های کمانی گسترش یافته و باز: در این تئاتر ها صحنه به قلب جایگاه تماشاگران کشیده شده و ورودی معمولا در پشت صحنه و یا در داخل جایگاه تماشاگران قرار دارند.
صحنه های متغیر: نوع دیگری از تئاتر که ترکیبی از موارد بالاست، در دوران معاصر مورد توجه طراحان بوده است. در این نوع تئاتر با برخورداری از یک صحنه انعطاف پذیر برای تبدیل به شکل های مختلف از خصوصیتی مستقل برخوردار است. صحنه در اینگونه تئاتر ها می تواند با جابجایی صندلی ها و قسمت هایی از کف به صورت ایوانی- میدانی و هلالی ظاهر شود.
اسلاید 15 :
فضای پشت و کنار صحنه:
جهت ایجاد دکور یا تغییر آن در نوبت های متفاوت اجرا و نیز ایجاد افکت های خاص نوری در پشت و کنار صحنه فضایی تعبیه می شود که به لحاظ قوانین آکوستیکی و نورپردازی از شرایط صحنه اصلی تبعیت می کند. در این فضا معمولا پرده سایکلوراما و دستگاه های افکت نوری نصب می شود.
پشت صحنه:
1- ورودی هنرمندان:
دسترسی هنرمندان به تالار مستقل از تماشاچیان از طریق درب جداگانه ای منتهی به پشت صحنه تامین می شود. بهتر است برای هنرمندان یک پارکینگ ویژه با ظرفیت حدود 50 اتومبیل نزدیک به درب ورودی طراحی کرد. حضور یک نگهبانی جهت کنترل رفت و آمد ها در ابتدای ورودی ضروری است. همچنین ورودی وسایل و ساز های هنرمندان می تواند در همین جا باشد.
2- رختکن ها:
سرانه آن برای هر نفر 1/5 متر مربع است. این فضا مجهز به قفسه لباس، صندلی، میز و آینه های قدی است. دستشویی ها در داخل و دوش ها و توالت ها در خارج از اتاق قرار می گیرند. تعداد کسانی که از یک رختکن استفاده می کنند، نباید از 20 نفر تجاوز کند.
اسلاید 16 :
3- اتاق سبز:
فضایی است جهت استراحت هنرمندان هنگام تمرین یا در بین اجرای بخش های مختلف برنامه که باید حتی الامکان به رختکن ها و صحنه نزدیک باشد. این فضا مجهز به آبدارخانه، تلویزیون، مبل، کاناپه و . است.
ورود به صحنه:
به لحاظ اهمیت ایزوله بودن صحنه از نور و صوت، می باید فضای واسطی میان صحنه و راهروهای پشت صحنه ایجاد کرد که سطح داخل آن به وسیله مصالح جاذب صدا و به رنگ تیره پوشانده شده باشد.
بهتر است ورود به صحنه دارای پله های زیادی نباشد.
اسلاید 17 :
جایگاه شنوندگان:
هندسه عمومی سالن ها:
تابعی از مسائل زیباشناختی، سازه ای، گنجایش سالن، شرایط آکوستیکی، دیدهای مناسب و . است.
در بین فرم های موجود برای پلان، به لحاظ زیبایی دایره، بیضی و مستطیل بیشترین طرفدار را دارند. و البته این فرم ها به ویژه بیضی که درآن هرچه بیشتر به مرکز نزدیک شویم، تعداد شنوندگان بیشتری را در بر می گیرد، مناسب به نظر می رسند.
شرایط خاص آکوستیکی تالارهای بزرگ ایجاب می کند که از فرم هایی چون بیضی و دایره صرف نظر کنیم. همچنین سطوح موازی، عمودی و افقی طولانی نیز شرایط نامناسب آکوستیکی ایجاد می کنند، لذا مستطیل فرم مناسبی نیست.
اسلاید 19 :
برای داشتن راه کوتاه مستقیم شنوایی بین صحنه و شنونده بهترین فرم برای پلان ذوذنقه یا سایر چندضلعی ها با شکست های بزرگ است.
هندسه کلی سالن باید به گونه ای باشد که اختلاف طول راه رفت و برگشت صوت برای تمام نقاط از 15 متر تجاوز نکند.
فاصله آخرین ردیف ها از صحنه از 35 متر بیشتر نشود.
یکی از ابزارهای اجرای این امر عریض کردن پلان ها می باشد. هندسه قاب صحنه در تالارها نیز می تواند علاوه بر فرم رایج مستطیلی، فرم های متنوعی داشته باشد. فرم نیم دایره یا مشابه آن از مطلوب ترین فرم هاست.
هندسه تالار غالبا متقارن است و نمی توان فرم های چندان متنوعی برای آن در نظر گرفت.
اسلاید 20 :
استاندارد های طراحی سالن:
ورود به سالن از مقابل ارکسترا یا اطراف این بخش و خروج از جوانب سالن صورت می گیرد. محل های عبور از وسط سالن مناسب نیست، زیرا امکان استفاده از بهترین نقاط سالن را مختل می کند. عرض آن ها نباید از 1/2متر کمتر باشد.
عرض کلی برای محل های خروج برای هر 100 نفر حدود 60 سانتی متر، عرض هر در ورودی بین 1/2تا 2/4متر، عرض محل های خروج بین 1/2تا 1/5متر و ارتفاع آن ها 2/10تا 2/5متر می باشد.
شیب سالن به طور عمومی بین %10تا 35% است.
ردیف های صندلی می تواند با رعایت شرایط مناسب صوتی تا 30-35 متر در عرض و 55-60 متر در عمق گسترش یابند.
فاصله اولین ردیف صندلی ها تا صحنه حداقل 4-3متر باید باشد.
