بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
آمایش سرزمین
اسلاید 2 :
واژه شناسی
واژه آمایش از واژههای فارسی باستان است که دوباره در فارسی امروز به کار گرفته شده است.
آمایش اسم مصدر فعل آمودن یا آماییدن است.
معنای واژه: آماده کردن، آراستن، آمیختن، فراروند یا فرآیند
معادل انگلیسی: Processing یا Planning
معادل فرانسوی: Aménager
اسلاید 3 :
تعاریف
سرزمين:
سرزمین، گستره اي از كره زمين است كه توسط گروه انساني معيني اشغال شده باشد .
پس وقتي مي گوئيم سرزمين ايران، تقريبا" همان كشور ايران به ذهن متبادر مي شود
منطقه:
محدوده ای از سرزمین است که از نظر شرایط طبیعی و مقتضیات فضایی و اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کم و بیش همگنی داشته و متمایز از محدوده های دیگر باشد
اسلاید 4 :
آمایش سرزمین:
مجموعه اقداماتي است كه دولت در بخشهای مختلف به منظور توسعه متعادل مناطق خود به كار مي برد .
ارزیابی نظاممند عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و. به منظور یافتن راهی برای تشویق و کمک به جامعه بهرهبرداران در انتخاب گزینههایی مناسب برای افزایش و پایداری توان سرزمینی در جهت برآورد نیازهای
جامعه
توزیع متوازن و هماهنگ جغرافیایی کلیه فعالیتهای اقتصادی-اجتماعی در پهنه سرزمین نسبت به قابلیتها و منابع طبیعی و انسانی
تنظيم رابطه بين انسان، فضا و فعاليتهاي انسان در فضا
اسلاید 5 :
ویژگیهای آمایش سرزمین
برنامه آمایش سرزمین:
از مهمترین خصوصیات برنامه آمایش سرزمین جامع نگری، کیفیت و سازماندهی فضایی آن است.
پایدارترین آرایشی که به سه مولفه مهم جمعیت، سرمایه، منابع طبیعی و محیطی یک منطقه یا سرزمین ختم میشود
تنظیم رابطه بین انسان، فضا وفعالیتهای انسان در فضا به منظور بهرهبرداری منطقی ازجمع امکانات در جهت بهبود وضعیت مادی ومعنوی اجتماع بر اساس ارزشهای اعتقادی، سوابق فرهنگی یا ابزار علم وتجربه در طول زمان.
آمايش سرزمين وظيفه تنظيم و هماهنگسازي راهبردها و جهتگيريهاي كلي بخشها و مناطق كشور را به عهده داشته و تدوين سياستهاي اجرايي و برنامههاي عملياتي توسعه بر مبناي اين راهبردها به عهده بخشهاي مختلف اقتصادي و اجتماعي است.
اسلاید 6 :
مي توان گفت آمايش سرزمين يك استراتژي رسيدن به توسعه اي هرچه عادلانهتر و انسانيتر است
آمایش سرزمین برنامههای منطقه ای را به برنامه های ملی پیوند می دهد
تقسیم وظایف تخصصی و تعیین نقش و مسولیت های مناطق برای جلب مشارکت کلی مناطق
متخصص کردن مناطق در بعضی از فعالیت ها
اسلاید 7 :
تاریخچه
نخستین بارقه های توجه به آمایش سرزمین در فرانسه که در چارچوب برنامه های متمرکز توسعه ای قدم برمی داشت ظهور یافت.
فکر برنامه ریزی آمایش سرزمین در فرانسه در سال ۱۹۴۷ با انتشار کتابی به نام «پاریس و بیابان فرانسه» توسط شخصی به نام ژان فرانسوا گراویه پدیدار شد.
اولیه ایده آمایش سرزمین توسط کلودیوس پتی وزیر شهرسازی فرانسه در سال ۱۹۵۰ برای نخستین بار در دولت فرانسه مطرح شد
ژنرال دوگل معمار فرانسه نوین در سال ۱۹۶۱ آمایش سرزمین را «تجدید ساختار چهره فرانسه» نامید.
آنها آمایش را «هنر یا فن جای دادن با نظم و ترتیب و همراه با آینده نگری انسانها و فعالیتها، زیرساختها و وسایل ارتباطی درخدمت انسانها در فضای کشور با درنظر گرفتن الزامهای طبیعی، انسانی واقتصادی» تعریف کردند
اسلاید 8 :
اهداف آمایش سرزمین در اروپا
1- تقویت توسعة متوازن اجتماعی و اقتصادی مناطق
2- افزایش کیفیت سطح زندگی شهروندان
3-بهره برداری آگاهانه و مسئولانه از منابع طبیعی و حفاظت آن
4- استفاده ی عاقلانه از فضا های ملی و قاره ای
اسلاید 9 :
سطوح آمایش سرزمین در اروپا
1- محلی (آمایش توان های محلی )
2- منطقه ای (آمایش توان های منطقه )مانند: منطقه ی ساحلی
3- ملی (آمایش توان های ملی )
4- قارهای (هماهنگی موضوعات آمایش کشورهای مختلف ).
در حال حاضر ، آمایش سرزمین ، در اروپا بر محورهای زیر استوار است :
1- مشارکت مردم 2- هماهنگی بخش های مختلف جامعه و نیز فرهنگ 3- منافع مشترک کلیه ی کشورهای قاره اروپا
اسلاید 10 :
آمایش سرزمین در ایران
اولين بار كه فكر برنامهريزي آمايشي در ايران مطرح شد، به اواسط دهه 40 باز ميگردد.
در بهمن ماه سال 1345 گزارشی تحت عنوان «مسئله افزايش جمعيت شهر تهران و نكاتي پيرامون عمران كشوري» توسط مؤسسه مطالعات و تحقيقات اجتماعي دانشگاه تهران انتشار يافت.
بعد از اين گزارش سازمان برنامه و بودجه در اواخر دهه 40 با اعزام كارشناساني به فرانسه و دعوت از مديران مسئول اين مطالعات در فرانسه به ايران باب مذاكراتي را در اين زمينه باز نمود.
در سال 1351 تركيبي از گروه كارشناسي ايران و فرانسه به فعاليتهاي مشاوره در زمينه كشاورزي اشتغال داشت و گزارش كوتاهي تحت عنوان «طرح يادداشت مربوط به بهرهوري سرزمين يا تنسیق سرزمين» تهيه و به سازمان برنامه ارائه كرد.
در سال ۱۳۵۳ دفتر آمایش سرزمین توسط سازمان برنامه و بودجه تأسیس شد
در سال ۱۳۵۴ قرارداد تهیه طرح آمایش سرزمین با مهندسین مشاور ستیران بسته شد که نتایج اولیه مطالعات در سال ۱۳۵۵ منتشر شد
اسلاید 11 :
قانون اجرای اصل چهل و هشتم (48) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
1- رفع هر گونه تبعیض در استفاده ی مناطق (کشوری و شهرستان ) مختلف کشور از منابع طبیعی و سرمایه های ملی
2- فراهم کردن زمینه رشد همه ی مناطق (استان و شهرستان ها ) متناسب با استعداد ها و حفظ رقابت سازنده.
3- توزیع مناسب فعالیت های اقتصادی در مناطق (استان ها و شهرستان های) مختلف کشور.
4- استفادة بهتر از فعالیت ها و مزیت های نسبی ، در راستای نقش منطقه ای و بین المللی کشور.
اسلاید 12 :
پس از انقلاب اسلامي و در اوايل دهه 60 بار ديگر ضرورت انجام برنامهريزي آمايشي احساس شد
در سال 1362 انجام اين وظيفه مجددا براساس اهداف و آرمانهاي نظام جمهوري اسلامي ايران توسط سازمان برنامه و بودجه آغاز شد
فعالیتها:
تشکیل دفتر برنامهريزي منطقهاي ذيل معاونت امور مناطق سازمان برنامه و بودجه
نتايج مطالعات انجام شده در سال 1363 و گزارش نهايي مرحله اول طرح پايه تحت عنوان «خلاصه و جمعبندي مطالعات» كه براساس نظرات واصله از دستگاههاي اجرايي، اصلاح شده بود، در سال 1364 انتشار يافت و منجر به مصوباتي از سوي دولت و شوراي اقتصاد شد.
دوره فعلي مطالعات آمايش سرزمين از اوايل سال 1377 آغاز شد
حاصل مرحله اول اين مطالعات تحت عنوان «نظريه پايه توسعه ملي و ديدگاه بلندمدت آمايش سرزمين» در ارديبهشت ماه سال 1379 در جلسه هيئت دولت ارائه شد.
تدوين ضوابط ملي آمايش سرزمين و تصويب آن در هيئت وزيران
اسلاید 13 :
سطوح برنامه آمایش سرزمین در ایران
1- تهیة طرح کلان ملی
2- آمایش در سطح منطقه ای
3- تهیه ی برنامه های توسعه و آینده نگر
اسلاید 14 :
اهداف برنامه
هدف آمایش در همه سرزمین ها “تعادل بخشی” فضا و تأمین حداکثر رفاه و توسعه ممکن در همه مناطق است.
امروزه هدف اصلی آمایش سرزمین اصلاح آثار فضایی فعالیت های انسانی به ویژه عوامل اقتصادی است.
سرزمین ها به دلایل مختلف به سوی عمران هدایت می شوند:
گاهی پایتختی که بسیار بزرگ شده و جمعیت زیادی را پذیرفته و قدرت سیاسی و اقتصادی زیادی را در خود جمع کرده است، و گاهی به منظور ایجاد تعادل بین دو ناحیه ای که به طور نامتوازن گسترش یافته اند، آمایش فضا ضرورت می یابد.
گاهی آمایش سرزمین در راستای به بهره رساندن ناحیه هایی که در دوردست ترین مناطق واقع شده اند، جهت داده می شود
اسلاید 15 :
مزایای آمایش سرزمین
حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی
حفاظت آثار تاریخی و پر ارزش
صرفه جویی در هزینه ها
ارتقای بهره وری و کارایی
تمرکز زدایی و محرومیت زدایی
مشارکت پذیری
تقویت مبانی حکومتی در نقاط مختلف کشور
اسلاید 16 :
معایب آمایش سرزمین
نتیجه دهی در بلند مدت: نباید انتظار داشته باشیم که هزینه های صرف شده در کوتاه مدت بازگشت داشته باشند.
اثربخشی پایین به دلیل نبود نیروی متخصص در برنامه ریزی آمایش: در کشورهای کمتر توسعه یافته که معمولاً به کپی برداری از اقدامات کشورهای پیشرفته تر دست می زنند، ممکن است این سیاستها نتیجه صد در صد مطلوبی نداشته باشند؛ چرا که این برنامه ها خصوصاً به سیستم حکومتی هر کشور و نحوه اداره آن ( بسیط یا فدرال، آزاد یا دیکتاتوری و .) شدیداً وابسته است.
اسلاید 17 :
آمایش سرزمینی در آموزش علوم پزشکی
توزیع عادلانه منابع، رشته های تحصیلی، آزمایشگاهها و..
ماموریت محور کردن دانشگاهها
ایجاد استقلال منطقه ای برای دانشگاهها
اسلاید 18 :
کلان مناطق آمایشی کشور
منطقه يك: دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني گيلان، مازندران، بابل، گلستان، سمنان ، شاهرود
منطقه دو: دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني تبريز، اروميه، اردبيل
منطقه سه: دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني كرمانشاه، همدان، كردستان، ايلام
منطقه چهار: دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني اهواز، لرستان، دزفول
منطقه پنج: دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني شيراز، جهرم، فسا، بندرعباس، بوشهر، ياسوج
منطقه شش: دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني زنجان، اراك، قزوين، قم، البرز
منطقه هفت: دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني اصفهان، يزد، كاشان، شهركرد
منطقه هشت: دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني كرمان، زاهدان، رفسنجان، جيرفت، زابل، بم
منطقه نه: دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني مشهد، بيرجند، بجنورد ، سبزوار ، گناباد، تربت حيدريه
منطقه ده: دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني تهران، شهيد بهشتي، ايران، بقيه ا.، شاهد، ارتش، بهزيستي
اسلاید 19 :
دبیرخانه های مناطق
كلان منطقه شش : در زنجان
كلان منطقه هفت : در اصفهان
كلان منطقه هشت :در كرمان
كلان منطقه نه : در مشهد
كلان منطقه ده :در تهران
تشكيل ۱۰ دبيرخانه كلان منطقه آمايشي
كلان منطقه يك : در مازندران
كلان منطقه دو : در تبريز
كلان منطقه سه : بطور مشترك و متناوب در
کرمانشاه و همدان
كلان منطقه چهار : در اهواز
كلان منطقه پنج : در شيراز
