بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
تفسیر موضوعی قرآن
اسلاید 3 :
خدا در قرآن
فصل 1
در کتب مقدس عهد عتیق ، با خدایی مادی ، بخیل ، دروغگو، پشیمان، فراموشکار ، خسته ، خشمگین ، و غیرحلیم و ضعیف در برابر کید و قدرت انسان و شیطان مواجهیم .
خدای عهد جدید موجودی مهربان است .
اما خدایی که در قرآن ترسیم شده چگونه است و چه نقشی در هستی دارد و از سویی چه تأثیری نیز بر انسان می نهد ؟
اسلاید 4 :
قرآن مجید و روایات اسلامی خداوند را دارای «نام های نیک» دانسته اند .
اینکه « اسماء حسنی » مخصوص خداوند است ، از این روست که اسماء او حاکی از کمالات اوست و از دیگر سو واجب الوجود ، عین کمال و کمال مطلق است . از همین رو ، کمال حقیقی از آن اوست و غیر او هر چه هست ، ممکن الوجود و سراسر فقر و نیازست .
اسماء و صفات خدا در یک نگاه
اسلاید 5 :
1.« الله» ذاتی که جامع همه کمالات است .
2.« واحد » ؛ شبیه و مانندی برای او نیست .
3.« صمد» بی نیازاست .
4.«اول»؛ ازلی
5.« آخر»؛(ابدی)
6.«باقی»؛کسی که برای او فنا نیست .
7.« ظاهر»
8.« باطن» ؛ کسی که کنه ذاتش از دسترس افکار و اندیشه ها بیرون است .
9.« حی» کسی که فعال و مدبر است .
10.«غنی»
برخی از اسماء خدا
اسلاید 6 :
در میان صفات الهی ، چهار صفت « خالقیت ، ربوبیت ، علم گسترده و قدرت بی پایان » تأثیرات گوناگون معرفتی و تربیتی دارند ؛ ضمن اینکه در سوره های آغازینی که بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد ، بر این صفت نیز تأکید شده که این خود گواه اهیمت شناخت این صفات است .
تفسیر برخی از صفات
اسلاید 7 :
نیروی عقل و اندیشه انسان بر این امر اذعان دارد که حقیقت نامحدود ، پایدار ، مطلق و غیرمشروط و بی نیازی که تکیه گاه تمام هستی هاست و در همه ظرف ها و زمان ها حضور دارد موجود است .
در واقع باید برای هستی خالقی تصور کرد که همه صفات والا ویژه او باشد . این خالق پیش از او دارا بودن این صفات کمال باید هستی او عاریه ای و موقت نباشد . خود هستی باشد که واقعیتی فناپذیر است .و در آن نسبیتی راه ندارد ( نه در گذشته و حال و نه در آینده)
الف)خالقیت
اسلاید 8 :
واژه «خلق» و مشتقاتش 261 بار در قرآن به کار رفته که در پاره ای موارد به توصیف آفرینش و بیان ابعاد آن پرداخته شده و در برخی موارد نیز «خالق» بودن خدا پایه معارف و اوامر الهی قرار گرفته است .
واژه «خلق» یعنی ایجاد کردن چیزی بعد از معدوم بودن آن.
الف)خالقیت
اسلاید 9 :
خداوند از حضرت محمد (ص) می خواهد تا صفات پروردگارش را بر مردم بخواند و معرفت را از شناخت او به عنوان «آفریدگار» هستی و انسان شروع نموده، از سویی بر خالقیتش نیز تکیه کند .
آفریدگاری ، نقطه آغازین معرفت
اسلاید 10 :
آفریننده هستی ، اجزای هر موجود را در جایی قرار داده که بهتر از آن تصور نشود . مثلاً در مورد انسان چشم ، گوش و هر عضو را در جائی نهاده که اگر در جائی دیگر می نشست ، کارایی اش هرگز به این اندازه نبود . این عمل تسویه نام دارد .
عمل دیگر « تقدیر » است . تقدیر هر چیزی عبارت است از تدبیر مخصوص آن . این ویژگی ها همان تقدیرها و اندازه گیری های هستی آفرین است که به مقتضای حکمت صورت گرفته است .
عمل سوم« هدایت » است ؛ یعنی نشان دادن راه گذر از وضع موجود تا رسیدن به وضعیت مطلوب .
پردازش ، اندازه گیری و هدایت
اسلاید 11 :
هر پدیده ای استعدادی دارد که باید شکوفا شود . نیازهایی که باید مرتفع گردد و خواست هایی که باید تامین شود .
زیرا آفریدگار هستی است که درباره ظرفیت ها ، قابلیت ها ، نیازها و نسبت پدیده ها با یکدیگر بیشترین دانش را دارد .
منظور از «خلقه» ظاهراً خلقت مخصوص هر چیز ( جمادات ، حیوانات و انسان ) است . بنابراین خداوند به هر پدیده شکل و ترکیبی مخصوص به خود را داده و سپس در همان خلقت و مسیر او را هدایت کرده است .
پردازش ، اندازه گیری و هدایت
اسلاید 12 :
نکته ها
1.از نظر قرآن امکان شناخت آغاز هستی وجود دارد ؛ آن هم با سیر در آفاق و مطالعه در زمین .
2.همه اقرار دارند که آفریدگار هستی خداوند است .
3.از آیات قرآن می توان دریافت که مطالعه در خلقت و نظامات حاکم بر جهان ، انسان را به بیهوده نبودن آفرینش رهنمون می سازد .
بدین رو، هستی با هدفی صحیح و در پرتو حکمتی بالغ خلق شده است .
اسلاید 13 :
ب) ربوبیت
قرآن کریم خداوند را تنها پروردگار انسان و تمام موجودات عالم می داند. واژه «رب» و مشتقاتش 981 بار در قرآن آمده است. «رب» در لغت به معنای اصلاح شیء و اقدام به تامین مصالح آن است .
قرآن خداوند را صاحب اختیاری مطلق و اصلاح گر کاملی ترسیم می کند که نه تنها انسان ها ، بلکه تمام موجودات هستی را می پروراند .
اسلاید 14 :
مربی انسان کیست ؟
آیا حضرت ابراهیم (ع) در سوره انعام آیات( 78 - 76 ) به راستی فرمود «هذا ربی»؟
در برخی تفاسیر آمده این جمله استفهامی بوده و به طور خبری گفته نشده است . بنابراین او خود را یکی از آنان شمرد تا عقاید خرافی اشان را اصلاح کند .
حضرت می فرمایند: اگر پروردگار هدایتم نکند ، از جمله گمراهان خواهم بود .این عبارت تأکیدی است بر آنکه وی می دانست پروردگاری دارد در واقع ایشان درصدد شناخت یا شناساندن او به دیگران بودند.
اسلاید 15 :
مربی انسان کیست ؟
از نظر حضرت ابراهیم (ع) پروردگار باید چهار صفت داشته باشد :
1ـ اثربخش باشد
2ـ اثربخشی او دائمی باشد
3ـ موجودات اثرپذیر در محضرش باشند
4ـ تأثیراتش بیشتر و عمیق تر از دیگر مؤثران – در سلسله اسباب و علل – باشد .
اسلاید 16 :
مربی انسان کیست ؟
توحید خالص آن است که به سوی آفریدگار وآغازگر هستی روی کنیم ؛ اوکه همه آسمان ها و زمین را آفریده واز همه آنها بزرگ تر ، اثربخش تر و دائمی تر است . از آنجا که آفرینش امری مستمر و پیوسته است و نیاز به افاضه هستی مستمر به مخلوق دارد ، مخلوقات همیشه در محضر اویند و بلکه ظهور خود را از او دارند . بنابراین « پردازش ، اندازه گیری و هدایت تکوینی و تشریعی » که همراه و ملازم با آفرینش اند ، جلوه هایی از پروردگاری خداوند هستند .
اسلاید 17 :
مناظره های پیامبران الهی با پادشاهان
درآیه 258 سوره بقره حضرت ابراهیم (ع) فرمود : پروردگار من خورشید را از مشرق آشکار می کند و در مغرب پنهان می سازد حال اگر تو (نمرود) پروردگار انسان ها هستی و مانند پروردگار من در عالم تکوین دخالت داری ، خورشید را از مغرب بیرون آور .
در آیات 23 – 28 سوره شعرا مناظره حضرت موسی (ع) با فرعون آمده که در ین مناظره هم حضرت موسی (ع) از پروردگاری خداوند بر تمامی هستی و صاحب اختیاری او یاد می کند .
اسلاید 18 :
مناظره های پیامبران الهی با پادشاهان
خدا پروردگار تمام هستی است ؛ زیرا آفریننده آن است . آفریدگار بهترین راه های گذر از « هست » ها به « بایدها» را می داند و مخلوقاتش را تا رسیدن به مرحله نهایی شکوفائی ، تدبیر و فرمانروائی می کند .
بر پایه ی این آیات ، ویژگی پروردگار انسان عبارت است از : پرورش تکوینی تمام (اعم از آسمان ها ، زمین و موجودات بین آنها) ، پرورش انسان های حال و گذشته ، و پروردگاری مشرق و مغرب و آنچه بین آنهاست .
اسلاید 19 :
ج) دانش گسترده
قرآن کریم خداوند را موجودی آگاه به جزئیات امور و پدیده ها، گذشته و حال و آینده ، دنیا و آخرت ، غیب و شهادت ، ظاهر و باطن ،نیات و گفتار و هم چنین موجودی عالم به اسرار و مخفی تر از اسرار معرفی کرده است .
بیشتر صفات به کار رفته در قرآن – مانند رؤیت ، سمیع بصیر ، حکیم ، خبیر ، لطیف ، شاهد و مشتقات آنها – بیانگر علم الهی و ابعاد مختلف آن است .
اسلاید 20 :
عالم محضر خدا
الم یعلم بأن الله یری
مگر ندانسته که خدا می بیند ؟
خداوند برای تسلی دادن پیامبر اسلام(ص) و تهدید ابوجهل به خاطر آزارهایی که به آن حضرت روا می داشت ، این آیه را نازل فرمود .
در پاسخ گفته اند این علم لازمه اعتقاد به هستی بخش مطلق است . بت پرستان و مشرکان نیز اعتراف داشتند که جهان هستی بخش می خواهد ؛ یعنی کسی که خود هستی را از جایی دیگر برنگرفته باشد .
