بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
انتخاب و بکارگیری شاخصهای ارزیابی علم، فناوري و نوآوری
اسلاید 2 :
فهرست مطالب
مقدمه
چارچوب مفهومی ارزیابی علم، فناوری و نوآوری (STI)
مدلهای ارزیابی علم، فناوری و نوآوری
ارزیابی عملکرد علم، فناوری و نوآوری
نحوۀ انتخاب و بکارگیری شاخصهای ارزیابی STI
مطالعه موردی: ارزیابی عملکردSTI در دانشگاهها و پژوهشگاههای ایران
اسلاید 3 :
مقدمه: تحول رویکردهای ارزيابي STI در طي زمان
ارزیابی STI کلاسیک:
صرفا دارای اهداف علمی- پژوهشی
به شیوۀ بررسی همتراز
تمركز ارزيابي بر تقاضا براي جایگاههای شغلي، مقاله و پاياننامهها و درخواستهاي حمايت از پروژهها
نتيجة ارزيابي: تصميمگيري در مورد استخدام، رتبهبندي، انتشار و تأمين مالي در زیستبوم علمی
اسلاید 4 :
مقدمه (ادامه)
ارزیابی STI نوین:
ظهور درک جدیدی از تعامل علم و جامعه از دهۀ 1980 به بعد (تغییر از سبك 1 توليد دانش به سبك 2 آن)
انجام پژوهش به صورت کاربردی (مسئلهمحور) و در بافتار الزامات جامعه
دارای اهداف دوگانه (هم علمی و هم عملی)
انجام ارزیابی توسط نهادهای مختلف و نه فقط متمرکز در نهاد دانشگاهي
کاربرد در ارزيابيگروههاي پژوهش و فناوری، نهادها، حوزههاي پژوهشي و فناورانه، برنامههاي پژوهشي و فناورانه، دانشگاهها و نظامهای مشاورة STI
اسلاید 5 :
آگورا بسياري از نهادهاي شناخته شده علم و فناوری همچون مجلات، كنفرانسهاي علمي، دانشگاهها، انجمنهاي تحقيقاتي، صنعت، وزارتخانهها، پارلمانها، رسانهها، عقائد عمومي، جريانهاي اجتماعي و . را شامل ميشود.
اين مفهوم بر اهميت روابط، فرآيندها و تعاملات ميان بازيگران مختلف در عرصه پژوهش و فناوری تأكيد دارد؛ پديدهاي كه نويسندگان آن را بافتارگرايي نیز ناميدهاند.
مقدمه (ادامه)
تحول رویکردهای ارزيابي STI در طي زمان
اسلاید 6 :
مقدمه (ادامه)
پرسش اصلی:
«چگونه میتوان ارزیابیSTI را براي دستيابي به خواستهها و موقعيتهاي متناقض، توسعه داد و کیفیت و کمیت همزمان را در ارزیابیها تأمین نمود؟»
پاسخ به پرسش اول: «رویکردهای یکپارچه با در نظر گرفتن ذینفعان کلیدی حوزۀ مورد ارزیابی»
پاسخ به پرسش دوم: «پیادهسازی همزمان روشهای ارزیابی کمی و کیفی»
تلفیق هر دو پاسخ در طراحی یک نظام ارزیابی STI واحد، به عنوان یک دیدگاه جدید
اسلاید 7 :
چارچوب مفهومی ارزیابی علم، فناوری و نوآوری
اولین بُعد چارچوب مفهومی ارزیابی STI:
تعیین حوزۀ فعالیتهای مورد ارزیابی
دومین بُعد چارچوب مفهومی ارزیابی STI:
تعیین سطح ارزیابی
سومین بُعد چارچوب مفهومی ارزیابی STI:
تعیین کارکرد ارزیابی
اسلاید 8 :
تمامی فعالیت های نظاممندی که با هدف خلق، توسعه، انتشار و کاربرد دانش علمی و فنّاورانه، انجام می شود.
اولین بُعد چارچوب شاخصهای گونهشناسی فعالیتهای علم و فنّاوری
اسلاید 9 :
ارزیابی یک یا چند گروه فعالیتهای علم و فنّاوری در یکی از سطوح بینالمللی، ملی، دستگاهی، منطقهای یا سازمانی
دومین بُعد چارچوب تعیین سطح ارزیابی
اسلاید 10 :
سه کارکرد اصلی ارزیابیSTI:
کارکرد کنترلی که به بررسی دقیق نحوۀ استفاده از منابع برای انجام فعالیتهای علم و فنّاوری میپردازد؛
کارکرد توزیعی که با هدف تخصیص منابع میان بازیگران بالقوه و ذینفعان مختلف فعالیتهای علم و فنّاوری انجام میشود؛
کارکرد بهبودی که به دنبال یادگیری از تجارب گذشته در جهت پیدا کردن بهترین شیوه توسعۀ فعالیتهای علم و فنّاوری و تکرار آن است.
سومین بُعد چارچوب تعیین کارکرد ارزیابی
اسلاید 11 :
مثال: ارزیابی عملکرد پژوهشی یک دانشگاه
اولین بُعد: تعیین حوزۀ فعالیتهای مورد ارزیابی
فعالیتهای پژوهش و توسعه آن (گروه دوم)
دومین بُعد: تعیین سطح ارزیابی
در سطح خرد سازمانی (ارزیابی استانداردهای عملکرد دانشگاه در حوزۀ فعالیتهای پژوهش و توسعه)
در انگلیس ارزیابی عملکرد پژوهشی دانشگاهها مبتنی بر کارکرد بهبودی
در اسپانیا ارزیابی عملکرد پژوهشی دانشگاهها عموماً از نوع کنترل عملکرد
در سوئد بر اساس تخصیص بودجه به این موسسات
اسلاید 12 :
مدل های ارزیابی علم، فناوری و نوآوری
ارزیابی
فرایند تعیین، تهیه و گردآوری دادهها و اطلاعات به منظور قضاوت و تصمیمگیری در جهت بهبود مداوم
سنجش نظاممند شايستگي و ارزش سازمان، خروجي و پيامد مداخلات سياستهاي عمومي (كه اين سنجش در شرايط آيندة فعاليتهاي اجرايي نقش خواهد داشت)
ارزیابی STI
سنجش نظاممند فعاليتهای علم و فناوری در تمامي اشكال آن
سنجش نظاممند شايستگيها و ارزشهاي سازمان، خروجي و پيامد سياستهاي حوزۀ STI
اسلاید 13 :
انواع مدل های ارزیابی
اسلاید 14 :
منطق انتخاب مدل های ارزیابی
1. توجه به هدف ارزیابی
انتخاب مدل ارزیابی بر مبنای هدف ارزیابی
اسلاید 15 :
منطق انتخاب مدل های ارزیابی (ادامه)
2. توجه به ويژگيهاي ارزيابي شونده
انتخاب مدل ارزیابی بر مبنای استدلال احتمال
انتخاب مدل ارزیابی بر مبنای استدلال مشروعیت
اسلاید 16 :
منطق انتخاب مدل های ارزیابی (ادامه)
3. توجه به ويژگيهاي مسئله
مجموعه سوم معیارها: برگرفته از درک مسئلهای که توسط ارزیابی شونده باید تحلیل شود
این نوع طرح ارزیابی: دارای قابلیت توسعه بیشتر تئوری برنامه
«دانش تئوری برنامه» در ارزیابی: کاربرد نظاممند دانش واقعگرایانه دربارۀ پدیده های تحت بررسی
نام دیگر: ارزیابی واقعگرایانه
صلاحیت پیادهسازی این روش در زمینه های سیاستی مانند پیشگیری از جرم و ارتقاء سلامت
عدم امکان کاربری در ارزیابیهای بسیار پیچیده و مداخلات یکپارچه، مانند اصلاحات بخش دولتی و اصلاحات قانونی
به دلیل:
به طور همزمان چند بازیگر به طور مشترک و به صورت شبکهای به طور همزمان درگیر یک مسئله خاص هستند
شناسایی روابط علی میان بافتار، مکانیسم و نتایج، زمانی که تعداد متغیرها افزایش مییابد، ممکن نیست
استفاده از رویکرد واقعگرایانه غیرواقعی میشود، اگر مشخص کردن تمامی متغیرهای مهم غیرممکن باشد
اسلاید 17 :
خروجیهای مدل ارزیابی
در اخذ خروجی از یک مدل ارزیابی: استفاده از شاخصهای کمی، کیفی یا ترکیبی (کمی و کیفی)
تفاوت نوع شاخصهای انتخابی با توجه به مدل ارزیابی
معمولاً استفاده از شاخصهای سنجش فعالیتها در مدلهای فرایندی
سنجش هر چهار نوع شاخص دروندادی، بروندادی، پیامدی و اثرگذاری در مدلهای عملکردمحور
عمدتاً شاخصهای کیفی با بهرهگیری از نظر خبرگان حوزه در مدلهای بررسی همتراز یا مدلهای اثرات
اسلاید 18 :
رویکرد مدلسازی منتخب
هدف: تلفیق توجه همزمان به کیفیت و کمیت
نیازمند توجه به هر دو بعد کنترل (کمی) و بهبود (کیفی) (اما رویکرد غالب: یادگیری و بهبود)
تلفیقی از مدلهای نتیجهمحور (همچون مدل سیستمی) و فرایندمحور (مانند مدل ذینفعان کلیدی)
نظر به بافتار شبکهای و چندبعدی نظامهایSTI در سطوح مختلف آن: لزوم بهرهگیری از استدلال تغییر (طراحی مدل ذینفعان کلیدی)
جمعبندی: طراحی تلفیقی از مدلهای ارزیابی عملکردمحور با ذینفعان کلیدی
ایجاد یکپارچگی هم در زنجیره ارزش STIو هم در دخیل کردن منابع همۀ ذینفعان کلیدی
توجه به بافتار ارزیابی با بکارگیری مدل ارزیابی سیستمی در طراحی شاخصها
اسلاید 19 :
ارزیابی عملکرد علم، فناوری و نوآوری
ارزیابی عملکرد
فرایند سنجش و اندازهگیري، ارزشگذاري و قضاوت دربارۀ عملکرد طی دورهاي معّین
در بُعد سازمانی هم شامل میزان دستیابی به اهداف و برنامهها و هم کارا بودن فعالیتها و عملیات
اندازهگیري عملکرد از طریق مقایسۀ وضع موجود با وضع مطلوب یا ایدهآل براساس شاخصهاي از پیش تعیین شده
نظام ارزیابی عملکرد
فرایند سنجش، اندازهگیري و مقایسۀ میزان و نحوۀ دستیابی به وضعیت مطلوب با توجه به شاخصهاي معّین، در دامنۀ تحت پوشش معّین، در دورۀ زمانی معّین، با هدف بازنگري، اصلاح و بهبود مستمر آن
اسلاید 20 :
ارزیابی عملکرد علم، فناوری و نوآوری (ادامه)
توجه به ارزيابي عملكرد از ديدگاه نظاممند: در هر سطحي ناگزير از در نظر گرفتن فرايند عملكردي
عملکرد موثر نظام ارزیابی STI: به جای تمرکز بر «رفتار» (فعاليتهاي انجام شده توسط پژوهشگران و فنّاوران)، تمرکز بر «بروندادها» و «پیامدها»ی این فعالیتها
در سطح سازمانی: ضرورت ارزیابی خروجيها از هر دو بُعد كيفي و كمي
اولین بار معرفی مدل ارزیابی عملکرد نظاممند توسط اتحادیۀ اروپا تحت عنوان «منطق مداخله»
بر اساس این منطق، نقطۀ شروع هر مداخلۀ عمومی:
«تحليل موقعيت موجود و تشخيص مسائل يا نيازهاي آن»
(توجه به تعاملات درونی یک سیستم + در نظر گرفتن تعامل آن با محیط پیرامون
