بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
تاثير"برنامه آموزش رواني"بر ميزان "بار خانواده”
در خانواده هاي بيماران اسكيزوفرنيك
اسلاید 3 :
اسكيزوفرنيا يكي از بيماريهاي رواني شايع باميزان شيوع 0/5-1%مي باشد(4و5).
خانواده بهترين منبع براي مراقبت از بيمارهای رواني مزمن از جمله اسکیزوفرنیا معرفي شده است(3).
خانواده وساير مراقبين ميتوانندمنبع اصلي حمايت براي افرادي كه دچار بيماري رواني شديدند باشند(11). مطالعات زيادي نشان داده كه اعضاي خانواده در نگهداری از عضو اسکیزوفرنیک خود اغلب احساس ناراحتي كرده، ديسترس ، اضطراب، افسردگي و فشار اقتصادي را تحمل مي كنند(1).
فشار روانی خانوادهها یک متغیر مهم و بالقوه است،که در تعاملات فرد با خانوادهاش شرکت دارد.مثلاً خانوادههایی که فشار روانی زیادی را تحمل میکنند، کمتر قادر به فراهم نمودن مراقبت ضروری برای بیمار اسکیزوفرنیک خود هستند(3).
حضور بيمار مزمن رواني مخصوصاً بيمار اسكيزوفرنيك در خانواده"منبع بار" است(3).
اسلاید 4 :
در تمايز با آنچه از فرد انتظار مي رود،اعضاي خانوادة بيماراني كه در يك بخش سرپايي درمان مي شوند(و بنابراين در خانه زندگي مي كنند)بار خانوادگي بيشتري را نسبت به كساني كه بيمارشان در بيمارستان بستري است،تجربه نمي كنند.اين احتمالاًبه اين معناست كه بار هيجاني و عملي اعضاي خانوادة بيماراني كه از اسكيزوفرنيا رنج مي برند بالاست و اين امر به اين مساله كه آيا بيمار در خانه زندگي ميكند و يا در بيمارستان اقامت دارد،بي ارتباط است(9).
مداخلات خانوادگي براي كمك به بيماران و مقابله موثر مراقبين اجرا ميشود(ليبرمن و همكاران1994).مداخلات حمايت خانوادگي در جهت كاهش استرس در محيط بين فردي و به حداقل رساندن بار مراقبتي اعضاي خانواده هدايت مي شود(14).
آموزش رواني خانواده براي خانواده هاي داراي فرد مبتلا به اختلالات خلقي، اسكيزوفرنيا و ديگر اختلالات سايكوتيك، عملكردكلي و علامتي و عدم پذيرش (طرد) و بار را بهبود مي بخشد(20).
اسلاید 5 :
شواهد علمي كافي اي براي حمايت از كارآيي مداخله آموزش رواني خانواده در درمان بيماران مبتلا به اسكيزوفرنيا و نيز براي گنجانيدن آن در دستورالعمل هاي عملياتي و دستورات درماني وجود دارد(21).
آموزش خانواده يكي از نقشها و استانداردهاي حرفهاي پرستاران بهداشت روان است(22).
يكي از نقش هايي كه تدريجاً براي پرستاران بهداشت روان شكل گرفته، ارائه كردن آموزش رواني به خانواده هاي مددجوياني كه بيماري رواني را تجربه مي كنند،مي باشد.برنامه هاي آموزش رواني خانواده به طور موفقيت آميزي توسط پرستاران بهداشت روان ارائه شده و نقشي اساسي در بازتواني و پيشگيري از بيماري ها بازي مي كند(19).
اسلاید 6 :
اهداف پژوهش
هدف کلی
تعيين تاثير" برنامه آموزش رواني" بر ميزان "بار خانواده " در خانواده های بيماران اسكيزوفرنيك در مركز آموزشي درماني روانپزشكي رازي در سال 1386
اهداف جزئی
1) تعيين ميزان"بار خانواده" خانوادههاي بيماران اسكيزوفرنيک بستري در مركز آموزشي درماني روانپزشكي رازي در گروه آزمون و شاهد قبل از اجراي برنامه آموزش رواني خانواده
2) تعيين ميزان "بار خانواده "خانوادههاي بيماران اسكيزوفرنيک بستري در مركز آموزشي درماني روانپزشكي رازي در گروه آزمون و شاهد بعد از اجراي برنامه آموزش رواني خانواده
اسلاید 7 :
3) تعيين ميزان "بار خانواده "خانواده هاي بيماران اسكيزوفرنيک بستري در مركز آموزشي درماني روانپزشكي رازي در گروه آزمون و شاهد یک ماه بعد از اجراي برنامه آموزش رواني خانواده
4) مقايسه ميزان "بار خانواده" خانواده هاي بيماران اسكيزوفرنيک بستري در مركز آموزشي درماني روانپزشكي رازي بین دو گروه آزمون و شاهد قبل از اجراي برنامه آموزش رواني خانواده
5) مقايسه ميزان "بار خانواده " خانواده هاي بيماران اسكيزوفرنيک بستري در مركز آموزشي درماني روانپزشكي رازي بین دو گروه آزمون و شاهد بعد از اجراي برنامه آموزش رواني خانواده
6) مقايسه ميزان "بار خانواده " خانواده هاي بيماران اسكيزوفرنيک بستري در مركز آموزشي درماني روانپزشكي رازي بین دو گروه آزمون و شاهد یک ماه پس از اجراي برنامه آموزش رواني خانواده
7) مقايسه ميزان "بار خانواده " خانواده هاي بيماران اسكيزوفرنيک بستري در مركز آموزشي درماني روانپزشكي رازي درون گروه آزمون و شاهد قبل و بعد و یک ماه پس از اجراي برنامه آموزش رواني خانواده
اسلاید 8 :
فرضیه پژوهش :
برنامه آموزش رواني، از ميزان ”بار خانواده” در خانوادههاي بيماران اسكيزوفرنيك بستری در مركز آموزشي درمانی روانپزشکی رازی میکاهد.
تعریف واژه ها :
آموزش روانی خانواده
تعریف نظري:
يک برنامه آموزشی طولانی مدت برای خانواده ها همراه با مددجو ، يک تفکرتيمی است که توسط افراد حرفه ای و اعضاءشکل می گيرد.به علاوه محتوای آموزشی رسمی در مورد بيماری روانی، آموزش گسترده در موردمهارتهای رفتاری که هدف آن ايجاد یک محيط خانگی هدايتگر برای کاهش عود بيماری و ميزان وقوع رفتارهای مجرمانه است(10).
آموزش اصول روانی و کاربردهای آنها در مشکلات ،شرایط یا موقعیت های ویژه که اغلب به خانواده درمانی روانی آموزشی بر می گردد(18).
اسلاید 9 :
تعریف عملی :
منظور محقق از برنامه آموزش رواني خانواده اجراي 4 جلسه آموزشي براي اعضاي خانواده بيماران اسكيزوفرنيک بستري در مركز روانپزشكي رازي ميباشد.اين آموزش ها طي4 هفته هر جلسه 2 ساعت در مركز روانپزشكي رازي بر اساس برنامه آموزشي موجود در متون پرستاري توسط محقق برگزار مي گردد.
بارخانواده
تعریف نظری:
بار به عنوان نتیجه ای منفی از مراقبت تعریف می شود و با احساسات دیسترس ، نگرانی و گناه (بار ذهنی) و با از هم گسیختگی زندگی روزمره ، اثرات منفی بر روی تعاملات اجتماعی و خانوادگی و زمان تفریح کوتاه تر (بار عینی) مشخص می شود(25).
تعریف عملی :
منظور بار عيني و بار ذهني اعضاي خانواده مي باشدكه توسط ابزار"اندکس بار خانواده) (FBISسنجيده مي شود.
Family Burden Index Scadule
اسلاید 10 :
اسکیزوفرنیا
تعریف نظری :
شامل گروه بزرگي از اختلالات است كه معمولاًداراي بعد سايكوتيك هستند وبا آشفتگي هاي خاص تكلم ،ارتباط، تفكر، ادراك، عاطفه و رفتار كه بيش از 6 ماه طول مي كشد تظاهر مي نمايد.اگر بيش از 2 سال از ابتلا به اسكيزوفرنيا بگذرد به آن نوع مزمن گفته مي شود(5).
تعریف عملی :
فردي كه توسط روانپزشك تشخيص قطعي اسكيزوفرنيا را بدون اختلالات همراه ( مثل عقب ماندگی ذهنی ، سوءمصرف مواد و .) دريافت كرده ،در مرکز آموزشی درمانی روان پزشكي رازي بستري باشد.بین 18 تا 35 سال سن داشته ، کاندید بستری دائم نباشد.
اسلاید 11 :
محدوديت های پژوهش
ویژگیهای خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی نمونههای تحت بررسی از متغيرهايی هستندکه ممکن است بر ميزان بار خانواده اثر گذاشته و نتيجه پژوهش را مخدوش نمايند که کنترل آن از عهده پژوهشگر خارج است.وضعیت اقتصادی پایین خانواده ها ، تعلق به جوامع با سطح فرهنگی پایین و نوع نگرش به بیماری روانی از عواملی است که با سطح بار خانواده ها و میزان مشارکت آنها در برنامه های آموزشی تداخل نموده و از اثر گذاری آنها می کاهد. بیکاری بیماران و این دیدگاه که آنها نمیتوانند کار کنند و بیسوادی والدین و دیدگاه جامعه نسبت به این بیماران از دیگر عوامل دخیل در میزان بار خانواده بود. هیچکدام از این متغیر ها قابل کنترل توسط محقق نبود.
اسلاید 12 :
پیش فرض ها :
حضور بيمار مزمن رواني مثل بيمار اسكيزوفرنيك در خانواده"منبع بار" است و خانواده بهترين منبع براي مراقبت از بيمار رواني مزمن معرفي شده است(3).
مداخلات حمايت خانوادگي در جهت كاهش استرس در محيط بين فردي و به حداقل رساندن بار مراقبتي اعضاي خانواده هدايت مي شود (14).
آموزش رواني خانواده براي خانواده هاي داراي فرد مبتلا به اختلالاات خلقي ، اسكيزوفرنيا و ديگر اختلالات سايكوتيك،عملكردكلي و علامتي و عدم پذيرش (طرد) و بار را بهبود مي بخشد(20).
شواهد علمي كافي اي براي حمايت از كارآيي مداخله آموزش رواني خانواده در درمان بيماران مبتلا به اسكيزوفرنيا و نيز براي گنجانيدن آن در دستورالعمل هاي عملياتي و دستورات درماني وجود دارد(21).
آموزش خانواده يكي از نقش ها و استانداردهاي حرفه اي پرستاران بهداشت روان است(22).
اسلاید 14 :
چارچوب پنداشتی :
چارچوب پنداشتی پژوهش بر روی سه محور” اسکیزوفرنیا” ،” بار خانواده” و” آموزش روانی خانواده” در بیماران اسکیزوفرنیک استوار میباشد.
اسلاید 15 :
مرور متون :
چنگ وچان (2005) ، " برنامه ی آموزش روانی برای خانواده های چینی ای که از اعضای مبتلا به اسکیزوفرنیای خود مراقبت می کنند"، 64 مراقب مددجویان مبتلا به اسکیزوفرنیا ، به طور تصادفی به دو گروه آزمون وکنترل، برنامه آموزش روانی، توسط پرستاران بهداشت روان، درك گروه آزمون از بار و فشار ناشی از مراقبت، خود کارایی وحمایت اجتماعی افزایش یافت(84).
ماگلیانو و همکاران (2005) ، "کارآیی مداخلة آموزش روانی برای خانوادة بیماران اسکیزوفرنیک: نتایج مقدماتی مطالعة پایه گذاری شده توسط کمیتة اروپایی ”، مداخله برای 55 خانوادة دارای بیمار مبتلا به اسکیزوفرنیا ، ارزیابی های پیگیری پس از اجرای مداخلة آموزش روانی ، بهبودی های چشمگیری را در علائم و عملکرد اجتماعی بیماران نشان داد؛ همچنین بار خانوادة مراقبان، راهبردهای مقابلهای و منابع اجتماعی خانوادهها نیز بهبود یافتند(42).
اسلاید 16 :
اوستمن و هانسون (2004 ) ،" بررسی مراقبت ، بار و دیسترس روان شناسی در خویشاوندان بیمار بستری در بیمارستان های روانپزشکی " ، مراقبان 375 بیمار اسکیزوفرنیک ، مراقبت هایشان از بیمار رامنفی ارزیابی کرده و بار بیشتری را متحمل می شدند. مداخلات( مانند آموزش روانی خانواده) دیسترس روان شناسی را کاهش داده و به دنبال آن کاهش بار خانواده(49).
چو و لیو (2002) ، "اثر گروههای حمایتی بر روی مراقبان بیماران اسکیزوفرنیک " ، تعداد نمونه ها 70 نفر بود: با نمونه گیری تصادفی با جدول اعداد و سپس تقسیم تصادفی به دو گروه 35 نفرة شاهد وآزمون، ارزشیابی در سه مرحلة جمع آوری اطلاعات، تفاوت در سطح بار مراقبین و وضعیت افسردگی بین گروه های حمایتی و گروه کنترل در پس آزمون و پیگیری یک ماهه معنی دار بوده و مشارکت در گروه های حمایتی کمک مؤثری به مراقبین در کاهش بار خانوادگی شان نسبت به گروه کنترل می کند(47).
اسلاید 17 :
آنتونی مولن و ماری لیندا (2000)، "برنامة آموزشی روانی برای خانوادههای جوانان مبتلا به بیماری روانی: یک ارزیابی توسط پرستاران بهداشت روان”، نمونهها 24 نفر با نمونه گیری غیر احتمالي در دسترس، طرح پیش آزمون- پس آزمون، برنامة آموزش روانی شامل 4جلسه 2ساعته تعاریف، علل، عوامل خطر زا، درمان بیماران روانی و نقش استرس و تدابیر پیشگیری کننده، برنامه آموزش روانی قادر به افزایش آگاهی و درک جنبه های مرتبط با بیماری روانی در میان مددجویان وخانواده ها می باشد. ایجاد درکی از بیماری، حاصل این آموزش است که باعث کاهش بار می شود(19).
اردشیر زاده و همکاران (1383)،" بررسی مقایسه ای فشار روانی و راهبردهای مقابلهای در مراقبین بیماران اسکیزوفرنیک مزمن و مراقبین بیماران دو قطبی مزمن"، 100 مراقب (مراقب50 بیمار اسکیزوفرنیک و 50 بیمار دو قطبی مزمن) با روش نمونه گیری در دسترس ، میزان بار در مراقبین بیماران اسکیزوفرنیک مزمن ، به طور معناداری بیشتر از میزان آن در مراقبین بیماران دو قطبی مزمن است. آموزش مهارتهای مقابلهای متمرکز بر حل مسأله در این مراقبان نیز میتواند(در قالب برنامه ای آموزشی) ، از میزان بار در آنها بکاهد(3).
اسلاید 18 :
ناظری و همکاران (1382) ، " بررسی تأثیر برنامه طرح ترخیص بر پیگیری درمان در بیماران اسکیزوفرنیک مرکز روان پزشکی رازی تهران در سال 82 – 1381 " ، 65 نفر بیمار اسکیزوفرنیک به طور تصادفی ساده، جمع آوری داده ها :قبل از آموزش و یک ماه بعد از آموزش و ترخیص. برنامة طرح ترخیص بر میزان آگاهی نمونههای پژوهش (خانوادهها و بیماران) و عملکرد بیماران اسکیزوفرنیک تأثیر دارد(85).
عبدالهی فرد(1378) ،" بررسی تأثیر آموزش مراقبت از بیمار بر روشهای مقابله با استرس مراقبین بیماران اسکیزوفرنیک مزمن مراجعه کننده به درمانگاههای وابسته به دانشگاههای علوم پزشکی تهران، ایران و علوم بهزیستی و توانبخشی شهر تهران"؛ 35 نفر از اعضای خانوادههای بیماران اسکیزوفرنیک با نمونه گیری تصادفی ، اختلاف معنی داری در مورد شیوههای مقابله ای مراقبین ، قبل و بعد از آموزش وجود دارد، یعنی آموزش بر استفادة بیشتر آنها از شیوههای مقابلهای مشکل مدار و هیجان مدار (شیوههای مقابله ای مناسب) و استفادة کمتر از شیوههای مقابله ای کمتر مفید و غیر مؤثر تأثیر داشته است(86).
اسلاید 20 :
متدولوژی
نوع پژوهش : تجربی
جامعه : کلیه خانواده های دارای بیمار اسکیزوفرنیک
جامعه مورد مطالعه : خانوادههاي بيماران اسكيزوفرنيك بستري در مركز آموزشي درماني روانپزشكي رازي كه قيوميت و نگهداري بيمار برعهده آنها باشد،مي باشند
نمونه پژوهش : نمونه ها 71 نفربودند که به دو گروه آزمون (36نفر) و گروه شاهد(35 نفر) تقسیم شدند
حجم نمونه :6 بخش از بخش های فعال مرکز روانپزشکی رازی با روش نمونه گیری خوشهای انتخاب شدندکه شامل حدود 200 بیمار بستری بودند.از میان آنها 90 خانوادة دارای بيمار اسكيزوفرنيک معيار ورود راکسب کردند.تعداد نمونه ها بر اساس مطالعات قبلی و فرمول محاسباتی 71 نفر انتخاب شد و بعد ازآن با تخصیص تصادفی به روش بلوکهای تصادفی نمونههای پژوهش به دو گروه آزمون(36 نفر) و شاهد(35 نفر) تقسیم شدند
