بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
روش های نمونه برداری وجمع آوری حشرات
اسلاید 2 :
روش های جمع آوری و نگهداری حشرات
هر متخصص حشرهشناسي پزشكي، در حين انجام تحقيقات صحرايي مجبور به صيد كردن نمونهها و كار با آنهاست. اين كار معمولاً شامل جمعآوري و نگهداري نمونهها با روشهاي خاصي است كه عمدتاً، و گاهي اوقات تنها روشهايي هستند كه براي مطالعه گروه خاصي از بندپايان به كار ميروند. اين روشها براي گروههاي مختلف حشرات مهم پزشكي و همچنين در نقاط مختلف، متفاوت هستند. بنابراين، در ذيل به شرح برخي از نكات اساسي در اين مورد ميپردازيم و روشهاي تخصصي در فصل مربوط به هر گروه ارائه گرديده است.
اسلاید 3 :
روش های جمع آوری و نگهداری حشرات
لوازم جمعآوري
اين وسايل از سادهترين ابزار، از قبيل توريهاي حشرهشناسي و لولههاي صيد، تا تله هاي بسيار تخصصي كه براي اهداف خاصي به كار ميرود، متفاوتند.
نمونهگيري : عبارتست از جمعآوري نمونهها با يك روش استاندارد به منظور انجام مطالعه كمّي وکیفی كه در آن ميتوان از ابزار بسيار متفاوتي استفاده نمود.
اسلاید 4 :
زمان مناسب برای نمونه گیری
حشرات معمولاً از آغاز بهار تا پایان پاییز فعال هستند و تعداد زیادی از آن ها در فصل زمستان در خواب زمستانی بسر می برند. می توان گفت كه بهترین زمان برای جمع آوری حشرات، فصل تابستان است؛ البته كسی كه بخواهد بیشترین تنوع حشرات را در مجموعه خود داشته باشد باید در تمام سال در این زمینه فعالیت كند.
برای جمع آوری وسیع آن ها به ابزارهای خاص اما ساده، همراه با مشاهدات وسیع نیاز است. این ابزارها می توانند شامل انواع تورها، تله های نوری و لوله های مكنده باشند.
اسلاید 5 :
روش های جمع آوری و نگهداری حشرات
توريهاي حشره گيری دستي معمولاً شامل يك كيسه ساخته شده از توريهاي داراي سوراخهاي ريز هستند كه به دور يك قاب دايرهاي متصل گرديده است. اين قاب از جنس آلومينيوم بوده و طوري طراحي شده كه ميتوان در موقع عدم استفاده، آن را از هم جدا نمود. به دليل ريز بودن جثه اكثر حشرات و بندپايان مهم پزشكي، توريها معمولاً در حشرهشناسي پزشكي ارزش محدودي دارند.
با وجود اين، در مورد جمعآوري پشهها از طريق حركت جارويي بر روي رويش گياهي و صيد مگسهاي تسهتسه از روي ميزبانهايشان، از آنها استفاده ميشود. هدف صيد، مشخص كننده نوع مناسب توري است. در مورد حشرات مهم پزشكي، كار با كيسههاي توري سفيد راحت تراست، در حالي كه براي جمعآوري پروانهها توري سياه طرفدار بيشتري دارد.
اسلاید 6 :
این روش برای نمونه برداری در طول روز بسیار كاربرد دارد. تور شامل یك حلقه سیمی، یك كیسه و یك دسته است. قطر حلقه باید 30 تا 38 سانتی متر باشد و از سیم آهنی یا فولادی 3 میلی متری ساخته می شود. انتهای سیم در شیارهای دسته قرار می گیرد و در صورت نیاز می توان آن را از دسته جدا كرد. حلقه های دو قسمتی كه می توان آن ها را تا كرد برای جابجا كردن در هنگام مسافرت بسیار مناسب هستند.
كیسه از پارچه های توری با منافذ ریز دوخته می شود و عمق آن باید 2 برابر قطر حلقه و کمی كوتاه تر از طول دسته باشد. بهتر است برای حاشیه كیسه نیز از پارچه كتان استفاده کرد تا دیرتر آسیب ببینید. دسته تور نیز باید به طول 75 سانتی متر و سبك و مقاوم باشد. هنگام استفاده از تور باید مراقب خارهای تیز و سیم های خاردار بود و بهتر است همیشه آن را خشك نگه داشت. حشراتی كه با یك تور خیس شكار می شوند به ندرت برای یك مجموعه مناسب هستند.
پس از شكار حشرات با تور، برای جلوگیری از
فرار آن ها، حلقه را به طرف پایین برگردانده
تا حشرات در ته تور گیر بیفتند.
سپس انتهای تور در شیشه سم قرار داده شده تا
حشره بی حس شود. حال می توان آن را با دست
یا پنس از روی تور برداشته و به داخل شیشه سم
منتقل كرد.
اسلاید 8 :
چتر سفید
یكی از روش های رایج برای جمع كردن حشرات و سایر بندپایانی كه روی درختان و بوته ها زندگی می كنند، وارد كردن ضربات محكم به شاخه ها است، به طوری كه حشرات و سایر بندپایان بر روی پارچه یا چتر سفیدی كه در زیر درخت قرار داده شده اند بیفتند. جمع كردن این حشرات از روی پارچه یا چتر بسیار ساده است. البته باید توجه داشت كه خیلی از حشرات بعد از سقوط، خود را به موش مردگی زده و وانمود می كنند كه مرده اند! حتماً توجه كنید كه شدت ضربه های وارده به اندازه ای نباشد كه به درخت آسیبی برسد.
اسلاید 9 :
لوله مکنده
روش دیگری كه برای زنده گرفتن حشرات ریز و عنكبوتیان پیشنهاد می شود، استفاده از لوله های مكنده است. برای ساخت آن از یك بطری پلاستیكی شفاف استفاده كرده كه انتهای آن توسط درپوش پلاستیكی بسته می شود. دو لوله شیشه ای مطابق شكل در درپوش قرار می گیرند. یكی از آن ها برای مكش استفاده شده و انتهای آن كه در بطری قرار دارد توسط توری پوشانده می شود تا حشرات وارد آن نشوند. برای سهولت كار می توان یك لوله لاستیكی را به آن متصل كرد. البته انواع دیگری از لوله های مكنده وجود دارد كه كمی پیچیده تر هستند. با استفاده از لوله مكنده، حتی می توان حشرات در حال پرواز را شکار کرد.
اسلاید 12 :
انواع تله ها
انواع زیادی از تله ها برای شكار حشرات مورد استفاده قرار می گیرد. البته شكار حشرات توسط تله ها، به نوع حشره و محیط زیست آن ها بستگی دارد و حتی هر شخصی می تواند خودش نیز تله اختصاصی خود را اختراع كند! این شیوه جمع آوری بسیار راحت بوده و برای انواع زیادی از حشرات كاربرد دارد. یك تله طوری طراحی می شود كه وقتی حشره ای وارد آن شد، دیگر نتواند خارج شود.
بعضی از انواع تله ها دارای جلب كننده های شیمیایی، غذایی و یا فیزیكی هستند و به آن ها تله های فعال (Active traps ) گفته می شود. برای مثال انواع تله های نوری و طعمه ای از این دسته هستند.
اسلاید 14 :
A malaise trap
اسلاید 15 :
تله های نوری
تله هایی كه در آن از نور به عنوان جلب كننده استفاده می شود نیز نوعی از تله های فعال هستند كه بازده كمّی و كیفی بسیار بالایی دارند، چراكه اكثر حشرات نسبت به نور گرایش مثبت دارند. از انواع لامپ ها مانند لامپ های الكتریكی معمولی، لامپ های فرابنفش و لامپ های جیوه ای در این تله ها می توان استفاده كرد. یكی از انواع این تله ها، شامل یك اتاقك ساده توری است كه چراغی در سقف آن قرار داده شده است. حشراتی كه به نور این چراغ جلب می شوند، در كف یا دیواره های اتاقك نشسته و سپس می توان آن ها را به راحتی شكار كرد. در این روش پس از جمع شدن حشرات، می توان از لوله مك نیز استفاده نمود. استفاده از ویژگی نورگرایی حشرات برای شكار آن ها كار بسیار ساده ای است و حتی می توان حشرات بسیاری را از اطراف هر نوع لامپی بدون ساختن تله جمع آوری كرد.
اسلاید 19 :
تله طعمه ایِ چاله ای
در تله طعمه ایِ چاله ای، در ته ظرف، طعمه قرار داده شده و روی آن با توری پوشانده می شود. باید ظرف را طوری در زمین چال كرد كه لبه های آن هم سطح زمین باشد. از یك قوطی حلبی می توان برای ساخت این نوع تله استفاده كرد. بهتر است در ته آن چند سوراخ ایجاد كرد تا از جمع شدن آب در آن جلوگیری شود. این تله ها برای به دام انداختن سوسك های لاشه خوار و سایر حشراتی كه به آسانی پرواز نمی كنند، مناسب است. می توان از غذاهای پوسیده، لاشه جانوران و علوفه خشك به عنوان طعمه استفاده كرد. متنوع كردن طعمه می تواند باعث بازدهی بالاتر شود!
