بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تعریف و نوع شناسی رابطۀ اجتماعی به مثابۀ شالودۀ همبستگی اجتماعی و عوامل شکنندگی و گسیختگی هایش
اسلاید 4 :
آیا جامعه مرکب از افراد مستقل و خودگردان را هنوز می توان یک جامعه دانست؟
اگر بله، چگونه؟
اسلاید 5 :
همبستگی ستونپایۀ انسان جامعهشناختی (homo sociologicus) را تشکیل میدهد.
همبستگی
اسلاید 6 :
رابطۀ اجتماعی پاسخگوی دو نیاز اساسی انسان اجتماعی است:
1. نیاز به حمایت دربرابر ناملایمات زندگی
2. نیاز به بازشناسی (reconnaissance)، یعنی احترام به شخصاش در مقام انسان
اسلاید 7 :
پرسشهایی دربارۀ صورتهای معاصر بحران رابطۀ اجتماعی
1. این بحران چه چیزی را آشکار میکند؟
2. دربارۀ صورتهای معاصر همبستگی چه چیزی به ما میآموزد؟
3. همزیستی مسالمتآمیز افراد به عنوان کارکرد نهایی رابطۀ اجتماعی بر چه پایهای استوار است؟
اسلاید 8 :
استقلال و وابستگی
امیل دورکیم و نظریه تقسیم کار اجتماعی
پرسشهای آغازین تز دورکیم دربارۀ تقسیم کار اجتماعی (1893):
1. چگونه است که فرد، ضمن پیشرفت در استقلال و خودگردانی، وابستگیاش به جامعه افزایش مییابد؟
2. آیا جامعهای مرکب از افراد بیش از بیش افتراق یافته، هنوز واقعا یک جامعه است؟
اسلاید 9 :
استقلال و وابستگی
پاسخ دورکیم:
به نظر میرسد که راه حل این تناقض آشکار در دگرگونی همبستگی اجتماعی است که خود نتیجه توسعۀ روزافزون تقسیم کار است.
اسلاید 10 :
مفهوم همبستگی مکانیکی و ارگانیکی از نگاه دورکیم
اسلاید 11 :
اجتماع و جامعه
فردیناند تونیس و کتاب «اجتماع و جامعه» (1887 م)
تونیس فردی شدن فزایندۀ روابط اجتماعی را با شرح دو مفهوم اجتماع (communaute) و جامعه (société) تبیین میکند.
به ظاهر این بیان تونیس دو نوع همبستگی را تداعی میکند، یکی مکانیکی قرینۀ مفهوم اجتماع (کمونوته)، دیگری همبستگی آلی قرینۀ مفهوم جامعه (سوسیته).
این مقایسه به محض اینکه بخواهیم آن را عمیقتر کنیم، پیچیدهتر میشود. در واقع، تونیس ارادۀ ارگانیگی (volonté organique) را از ارادۀ اندیشیده (volonté réfléchie) متمایز میکند.
اسلاید 12 :
اجتماع و جامعه
به نظر تونیس:
سرمایهداری پیامد از بین رفتن اجتماع و جایگزینیاش با شیوههای سازمان، نظام حقوقی- قراردادی و اصول حکومت نااجتماعی (non communautaire) است.
اجتماع ساختاری ارگانیکی و جامعه ساختاری مکانیکی دارد.
اسلاید 13 :
همگرایی و واگرایی نظریات تونیس و دورکیم
حکمیت آرون در جامعهشناسی معاصر آلمان (1933)، دربارۀ نظریات تونیس و دورکیم
آرون با صدور حکمی حق را به تونیس میدهد و مینویسد «انتقاد دورکیم از کنار معنای واقعی مقولههای دوگانۀ اجتماع و جامعه تونیس میگذرد: دورکیم قبل از هرچیز به دو فرم واقعی جامعه میاندیشد، در حالیکه تونیس دو نوع مثالی (ideal types) را مدنظر دارد که برای همۀ گروههای اجتماعی قابل استفاده است و نه فقط برای کل اجتماعی
اسلاید 14 :
2.1 اجتماع و جامعه
ماکس وبر
وبر کنش اجتماعی را کنش انسانهایی که به طرز معناداری از رفتار دیگری تاثیر پذیرفته است تعریف میکند.
کنش سنتی
کنش عاطفی
کنش معطوف به ارزش
کنش معطوف به هدف
اسلاید 15 :
2.1 اجتماع و جامعه
وبر معتقد است هردوی این روابط، با فرمهای سازمانی متضاد، به عنوان نمونههای متضاد میتوانند در یک ساختار اجتماعی همزیستی داشته باشند، برای مثال در یک گروه خانوادگی روابط هم اجتماعی است و هم شراکتی.
اسلاید 16 :
شکل گیری نظام جامع حمایت اجتماعی
لئون بورژوا (Léon Bourgeois)
انتشار کتاب همبستگی (soidarité) در سال 1896 با الهام از ایدۀ دورکیمی «انسان چیستی فرد بودنش را مدیون جامعه است»
طرح مفهوم بدهی اجتماعی (dette sociale)
اسلاید 17 :
شکل گیری نظام جامع حمایت اجتماعی
پرسش لئون بورژوا:
بدهی را به چه کسی باید ادا کنم؟
ما از نیاکان خود تکلیف ادای دین به آیندگان را دریافت کردهایم، این میراثی از همه گذشته برای همه آینده است
آموزۀ همبستگی باوری
quasi-contrat d’association
اسلاید 18 :
شکل گیری نظام جامع حمایت اجتماعی
آموزۀ همبستگی باوری:
هر انسان زندهای در برابر همۀ انسانهای زنده دیگر «از قرار و به میزان خدماتی که در اثر مساعی همگان به وی عرضه شده است» دینی به عهده دارد.
اسلاید 19 :
از همبستگی باوری به حمایت اجتماعی همگانی شده
از زمان انتشار همبستگی لئون بورژوا (1896) تا تصویب قانون نظام حمایت اجتماعی (22 مه 1946) پنجاه سال باید انتظار کشید
اسلاید 20 :
سه عامل بنیانهای همبستگی اجتماعی در این دوره:
1. دورۀ تاریخی (پایان جنگ جهانی دوم و شرایط مساعد برای نیرویهای چپگرا)
2. کاهش تدریجی حوزۀ امداد؛ اجرای اصل کالایی زدایی (از فرد)
3. اهمیت یافتن مفهوم شهروندی اجتماعی: حق برخورداری از حمایت اجتماعی
