بخشی از پاورپوینت
اسلاید 3 :
( Grafting )پيوند
عبارت است از هنر اتصال دو قطعه بافت زنده گياهي (مانند ساقه و ريشه، يا دو ساقه مختلف) به يكديگر، به صورتي كه با هم يكي شده و پس از آن به عنوان يك گياه به زندگي ادامه دهند.
( Budding ) كوپيوند
مشابه پيوند مي باشد به جز اينكه پيوندك از نظر اندازه كوچك شده و فقط دربرگيرنده يك جوانه مي شود .
( Scion ) پيوندك
عبارت است از قطعه اي كوتاه كه از شاخه جدا شده و داراي چندين جو انه خفته است.
هنگامي كه پيوندك با پايه يكي مي شود، بخش بالايي پيوندك را تشكيل داده و دردرخت پيوندي، از آن شاخه ها رشد مي كنند.
پيوندك مي بايستي از رقم مورد نظر گرفته شود و عاري از بيماري باشد.
اسلاید 4 :
(Stock, Rootstock, Understock ) پايه
عبارت است از بخش پاييني پيوند كه در درخت پيوندي، سيستم ريشه گياه را تشكيل مي دهد. پايه ممكن است دانهال، قلمه ريشه دار شده و يا خوابانده باشد .
(Interstock, Intermediate stock, Interstem ) ميان پايه
عبارت است از قطعه اي ساقه كه بين دو بخش پايه و پيوندك قرار داده مي شود.
ميان پايه براي منظورهاي مختلفي مانند پيشگيري از ناسازگاري بين پايه و پيوندك، استفاده از تنه مقاوم به سرما و يا استفاده از ويژگيهاي كنترل كننده رشد به كار برده شود.
اسلاید 5 :
(Cambium ) لايه زاينده
عبارت است از بافتي نازك از گياه كه بين پوست ( آوند آبكش) و چوب ( آوند چوبي) قرار گرفته است. سلولهاي لايه زاينده مريستمي هستند و براي خوب جوش خوردن محل پيوند، لازم است كه لايه زاينده پيوندك در تماس نزديك با لايه زاينده پايه باشد
(Callus ) پينه
عبارت است از توده اي از ياخته هاي پارانشيمي كه در اطراف بافت ها ي زخم شده گياهي به وجود مي آيند .
پينه در محل اتصال پيوندك و پايه ديده مي شود . توليد و قفل شدن اين سلولهاي پارانشيمي (پينه)، يكي از مراحل مهم در فرايند جوش خوردن يك پيوند موفق است.
اسلاید 6 :
مزاياي پيوند زدن
استفاده از مزاياي برخي پايه ها مي توان گياهي را كه داراي ريشه ضعيفي است، روي پايه اي كه داراي ريشه قوي است قرار داد. براي اين منظور از پايه هايي كه در برابر شرايط نا مناسب خاك، مانند زهكش بد يا سنگيني خاك و يا آفات و بيماريها مقاومند، استفاده ميشود.
* دائمي كردن همگروه هايي كه نمي توانند به آساني توسط ديگر روشهاي رويشي ( قلمه، خواباندن، تقسيم، .) تكثير شوند.
- براي تكثير همگروهي گياهاني مانند بادام، سيب، گردو، زردآلو و . بكار مي رود.
اسلاید 7 :
تغيير ارقام در گياهان استقرار يافته ( سرشاخه كاري )مي توان در باغهاي قديمي ارقام جديدي را با استفاده از پايه هاي قديمي، جايگزين ارقام قديمي كرد . اين كار را سرشاخه كاري می گویند . مثلا ( Top working) می توان باغي را كه داراي سيب ترش است به باغ سيب گلاب تبديل كرد .
- به دست آوردن شكل ويژه اي از رشد مثل پيوند بيد مجنون (كه توانايي توليد ريشه قوي ندارد ) روي بيد معمولي و يا پيوند نارون چتري روي نارون معمولي.
همچنين مي توان چند رنگ (چند رقم) يك گل و يا چند ميوه را روي يك گياه پيوند زد. مثل پيوند رنگهاي مختلف گل رز روي يك گياه و يا انواع مختلف مركبات (پرتقال، نارنگي، ليمو و .) روي يك پايه.
- تعمير قسمت هاي آسيب ديده درختان
اسلاید 8 :
انواع پيوند
(Whip or Tongue grafting) پيوند زبانه اي يا انگليسي
(Splice grafting ) پيوند نيمانيم
(Saddle grafting ) پيوند زيني
(Sawkerf grafting) پيوند برشي يا ترصيعي
(Bark grafting) پيوند پوست
(Cleft grafting ) پيوند اسكنه
(Side grafting) پيوند جانبي
(Side-tongue) جانبي زبانه اي
(Side-veneer- Spliced-side) جانبي زير پوست (جانبي نيمانيم
(Stub ) جانبي كنده اي
(Bridge grafting) پيوند پلي
(Inarching) پيوند اتصالي
(Approach grafting) پيوند مجاورتي
اسلاید 9 :
(Bracing ) پيوند مهاري
(T or Shield budding) كوپيوند سپري يا شكمي
(Inverted T-budding ) كوپيوند سپري واژگون
(Chip budding) كوپيوند قاشي
(Patch budding ) كوپيوند وصله اي
كوپيوند لوله اي(Ring or annular budding ) كوپيوند حلقوي
اسلاید 10 :
(Whip or Tongue grafting) پيوند زبانه اي يا انگليسي
زماني به كار مي رود كه پايه و پيوندك داراي قطر مساوي ( 0/5 تا 1/5 سانت) باشند .
در درختان ميوه مثل پايه هاي يكساله سيب و گلابي و درختان زينتي مثل بعضي گونه هاي ختمي درختي استفاده مي شود.
اين روش در صورت اجراي درست بسيار موفق است، زيرا لايه هاي زاينده به ميزان چشمگيري با يكديگر تماس دارند . جوش خوردن اين پيوند سريع بوده و محكم جوش ميخورد.
روش كار: پايه را در 10 سانتيمتري بالاي خاك بريده، يك برش شيبدار به قطر حدود 3 سانتيمتر در بالاي آن ايجاد مي كنيم. در ميان اين برش، برش ديگري به شكل زبانه ايجاد مي كنيم. برشهاي مشابهي در پيوندك ايجاد مي كنيم طوري كه در پايه جفت شود . پس ازجفت شدن انها، محل پيوند را با چسب پيوند مي پوشانيم.
اسلاید 11 :
پيوند نيمانيم همانند پيوند زبانه اي است با اين تفاوت كه برش دوم يا زبانه در پایه و پيوندك زده نمي شود. - در گياهاني مانند موچسب بكار مي رود.
اسلاید 12 :
پيوند زيني در اين روش، پايه را به شكل گاوه در آورده و پيوندك را نيز طوري تهيه مي كنند كه در آن جفت شود .
- براي برخي گياهان مثل ياس خوشه اي بكار مي رود .
اسلاید 13 :
(Cleft grafting) پيوند اسكنه
براي پايه هايي كه 3 تا 10 سانت قطر دارند بكار مي رود . پيوندك در زمان خواب ازشاخه هاي يكساله گرفته مي شود .
روش كار:
سر پايه را قطع كرده، در طول سطح برش يك شكاف عمودي به طول 5 سانتيمتر ايجاد مي كنند. دو پيوندك را كه ته انها به شكل گاوه اي بريده شده در دو سوي شكاف قرار داده، محل پيوند و نوك پيوندك را با چسب پيوند مي پوشانيم .
بايد دقت كرد كه لايه هاي زاينده پايه و پيوندك روي هم قرار گيرند .
اسلاید 14 :
(Bridge grafting) پيوند پلي
نوعي پيوند ترميمي است كه وقتي تنه يا شاخه درختان توسط جانوران، يخبندان زمستانه يا وسايل مكانيكي آسيب مي بيند، از آن استفاده ميشود .
پيوند پلي براي تعمير پوست درختان بكار مي رود. زمان آن در اوايل بهار است كه رشد فعال گياه آغاز مي شود .
روش كار:
براي پيوندك از شاخه هايي با قطر 1 تا 2 سانت استفاده مي شود.
پيوندك در زمان خفتگي ( زمستان) تهيه شده در مكان سرد نگهداري مي شود.
دو سر پيوندك را بصورت گاوه اي برش مي دهيم. پس از حذف پوست آسيب ديده و مرده، برشهايي در بالا و پايين آن قسمت ايجاد مي كنيم، طوريكه پيوندك در آن جفت شود. پيوندك را با ميخ محكم كرده، محل پيوند را با چسب پيوند مي پوشانيم.
اسلاید 15 :
(Inarching) پيوند اتصالي
براي ترميم و تقويت ريشه هايي كه توسط جانوران، بيماريها و يا وسايل كشاورزي آسيب ديده اند، بكار مي رود.
- در اين نوع پيوند، پايه و پيوندك هر دو روي ريشه هاي خود هستند . به اينصورت كه گياهان جواني را در اطراف درخت آسيب ديده مي كارند و آنها را از ار تفاع مورد نظر(محل پيوند) بريده، برش شيبداري به طول 10 سانت در سمتي كه درخت قرار دارد، ايجادمي كنند و انتهاي آنرا به صورت گاوه اي در مي آورند .
- روي پايه نيز برشهايي به اندازه پيوندك زده مي شود و نوك گاوه اي پیوندك، زير پوست پايه قرار مي گيرد و با ميخ محكم شده با چسب پيوند پوشانده مي شود .
اسلاید 16 :
(Approach grafting) پيوند مجاورتي
در اين پيوند، دو گياه مستقل كه جوش خوردن آنها به روشهاي ديگر به سختي انجام ميگيرد، به هم پيوند زده مي شوند و پس از جوش خوردن، قسمت بالايي پايه بريده مي شود .
زمان پيوند: در هر زمان از سال ممكن است، اما جوش خوردن پيوند، زماني كه گياه رشد فعال دارد، سريعتر است.
روش كار:
2/5 تا 5 سانت از پوست هر دو ساقه را در محل پيوند برداشته، دو ساقه را طوري به هم ميبنديم كه لايه هاي زاينده هر دو روي هم قرار گيرند . محل پيوند را با چسب پيوند ميپوشانيم.
اسلاید 17 :
(Budding) كوپيوند
اگر پيوندك فقط از يك جوانه تشكيل شده باشد، آنرا كوپيوند مي گويند.
زمان كوپيوند: هنگاميكه شيره گياهي در جريان باشد و گياه به آساني پوست بدهد . بر حسب آب و هوا، از اواخر زمستان تا اواخر تابستان .
انواع مهم كوپيوند :
(T or Shield- budding ) كوپيوند سپري يا شكمي
(Inverted T-budding) كوپيوند سپري واژگون
(Chip budding ) كو پيوند قاشي
(Patch budding ) كو پيوند وصله اي
كو پيوند لوله اي
اسلاید 18 :
(T or Shield- budding) كوپيوند سپري يا شكمي
بيشتر از ساير انواع كوپيوند استفاده مي شود.
روش كار:
در پايه برشي عمودي به طول 2/5سانت زده مي شود . سپس در بالا و عمود بر برش اول، برشي به طول يك سوم قطر ساقه زده مي شود (شكلT ) .
براي گرفتن پيوندك نيز، برشي زير يكي از جوانه ها مي زنيم و سپس برش شيبداري بالاي جوانه ايجاد مي کنیم تا جوانه همراه با پوست ( و گاهی لایه نازکی از چوب ) برداشته شود .
جوانه را از بالا وارد شكاف ايجاد شده در پوست پايه كرده به سمت پايين حركت مي دهيم. محل پيوند را با نوار پلاستيكي مي بنديم.
اسلاید 19 :
(Inverted T-budding) كوپيوند سپري واژگون
مراحل كار شبيه پيوند سپري (T)مي باشد، فقط برش عمودي را در پايين برش اول مي زنيم و به صورت T واژگون (┴) در مي آوريم .
دلايل استفاده از اين روش:
براي گياهاني كه از محل برش پيوندك، شيره گياهي زيادي خارج شده و ممكن است روي جوانه را بپوشاند. مثل: پسته
براي مناطق پر باران كه ممكن است آب در محل پيوند نفوذ كرده و بماند و باعث پوسيدگي شود.
اسلاید 20 :
(Chip budding) كوپيوند قاشي زماني استفاده مي شود كه درخت پوست نمي دهد.
روش كار : براي تهيه پيوندك برشي با زاويه 45 درجه زير جوانه مي زنيم، سپس از 2 سانتيمتري بالاي جوانه برشي شيبدار به سمت پايين مي زنيم تا برش اول را قطع كند .
در پايه نيز برش هاي مشابهي ايجاد مي كنيم، طوري كه پيوندك در آن جفت شود.
محل پيوند را با نوارهاي لاستيكي ويژه بسته و اطراف انرا با چسب پيوند مي پوشانيم.
