پاورپوینت سم شناسی و آشنایی با فلزات سنگین

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

سم شناسی و آشنایی با فلزات سنگین

اسلاید 3 :

سم شناسی یا توکسیکولوژی Toxicology علمی است که درباره شناخت سموم ، خواص ، اثرات آنها بر روی موجودات زنده و نیز طریقه نمونه برداری و تعیین مقدار آنها در محیط زیست و نزد انسان و سایر موجودات بحث می کند.

اسلاید 4 :

با توجه به افزایش روزافزون مواد شیمیایی و سمی و کاربرد متنوع آنها در محیط زیست و بویژه در صنایع مختلف و خطرات و عوارضی که از طریق آنها حاصل می شود لزوم آشنایی ، شناخت خواص و اثرات زیان بار آن روشن می شود.

رشته های متعدد سم شناسی شامل :
سم شناسی پزشکی Medical and Clinical Toxicology
سم شناسی غذایی و دارویی Food and Drug Toxicology
سم شناسی محیط Environmental Toxicology
سم شناسی پرتوها Radio Toxicology
سم شناسی صنعتی Industrial Toxicology

اسلاید 5 :

سم شناسی صنعتی :
شاخه ای از سم شناسی که اختصاصا در محیطهای کار و صنایع به بررسی و مطالعه مواد شیمیایی ، تجسس و شناسایی ، چگونگی تاثیر آنها ، جستجو در محیط کار و نزد افراد ، نمونه برداری ، آزمایشات لازم و تعیین مقدار آنها و سپس مقایسه با استانداردها می پردازد و جزیی از علوم بهداشت صنعتی یا حرفه ای محسوب می شود.

هدف :

1- شناخت سموم ، خواص و چگونگی تاثیر آنها بر بدن انسان (نحوه تماس ، ورود ، انتشار ، جذب و دفع آنها)
2- شناخت انواع مسمومیت ها و بیماری های ناشی گردوغبار مواد شیمیایی و سمی
3- تجسس ، نمونه گیری ، تعیین مقدار سموم در محیط کار و نزد انسان و نیز مقایسه نتایج با استانداردها و ارائه توصیه های بهداشتی

اسلاید 6 :

تعریف سم یا زهر : Toxine
ماده ای که از یک راه خاص و یا راههای مختلف و در مقادیر معین باعث اختلال و یا توقف فعل و انفعالات حیاتی موجود زنده به طور موقت یا دائم می گردد.


معمولا به موادی اطلاق می شود که مصرف و یا تماس با مقدار جزئی از آن باعث مسمومیت و حتی منجر به مرگ می شود.

اسلاید 7 :

دارو : Drug
به ماده یا موادی گویند که در موارد خاص به مقدار معین و از راههای مختف جهت پیشگیری و یا درمان بیماری و یا حفظ بهداشت و سلامت موجود زنده به کار رفته می شود.

دوز : Dose = Dosage
مقدار مصرف یا استعمال مواد شیمیایی بویژه سموم و داروها

اسلاید 8 :

منشا سموم :

1- سموم گیاهی
2- سموم حیوانی
3- سموم شیمیایی

اسلاید 9 :

اثرات سم بر روی بدن :

اثرات موضعی
اثراتی هستند که معمولا در محل ورود سم به بدن یا در محل تماس سم با بدن بوجود می آیند.
به عنوان مثال اثر مواد سوزاننده مثل قلیاها بر روی پوست یا قرمزی چشمها، تحریک مجاری تنفسی و تحریک دستگاه گوارش

اثرات سیستمیک
اثراتی هستند که پس از جذب و توزیع سموم در بدن بوجود می آیند.
به عنوان مثال پلی وینیل کلرید در عروق کبدی ایجاد سرطان می کند و استنشاق بخارات بنزن می تواند موجب ایجاد لوسمی شود .

اسلاید 10 :

مسمومیت Intoxication
بهم خوردن تعادل فیزیولوژیکی ، فیزیکی و روانی موجود زنده که در اثر ورود یا
تماس ماده خارجی سمی اتفاق می افتد.


بروز مسمومیت با ظاهر شدن علائم و عوارض خاصی همراه است که شدت آن
بستگی به مقدار ماده سمی ، راه ورود و طول مدت تماس دارد.

اسلاید 11 :

انواع مسمومیت بر اساس شدت بروز علائم :

1- حاد (Acute) : ماده سمی یکباره و به مقدار نسبتا زیاد از راه معینی وارد بدن می شود. علائم اغلب شدید و سریع می باشد.

2- مزمن (Chronic) : ماده سمی به مقدار جزیی و یا به طور مکرر و دراز مدت به بدن شخصی وارد و علائم آن به کندی و پس از گذشت مدت زمان طولانی ظاهر می گردد.

اسلاید 12 :

انواع مسمومیت ها بر اساس شکل ایجاد :
1- مسمومیت اتفاقی : در اثر اشتباه ، بی دقتی و عدم اطلاع ایجاد می شود.اغلب به صورت خوراکی و سپس استنشاقی اتفاق می افتد.
2- مسمومیت عمدی : عمدتا از طریق خوراکی و تزریقی ایجاد می شود. آثار سم اغلب در معده ، روده و سایر جوارح جستجو می شود.
مسمومیت به قصد انتحار و خودکشی
مسمومیت جنایی
3- مسمومیت شغلی : در اثر تماس و یا کار با ماده سمی و زیان آور و در مدت نسبتا طولانی دچار عوارض و عائم مسمومیت می شود. اغلب به صورت مزمن و از طریق استنشاق و پوستی حاصل می شود.

اسلاید 13 :

گردوغبار Dust :
ذرات بسیار ریز مواد جامد که از عملیاتی چون خورد کردن ، شکستن ، ترکانیدن ، مته کردن ، سائیدن و سایر علل مشابه که از ماده اولیه و اصلی جدا شده و به صورت معلق در هوا پراکنده می شود.

منشا گردوغبار :
1- معدنی : گردوغبار ناشی از سنگ ها و صخره های معدنی
2- آلی : گردوغبار ناشی از مواد آلی مثل گندم و غلات

اسلاید 14 :

خواص عمومی گردوغبار :

افزایش سطح خارجی آنها به مقدار زیاد نسبت به ماده اولیه
اشغال حجم وسیع مکان و محلی که جسم در آن پراکنده می شود نسبت به
حجم جسم اولیه .
تجمع و استعداد گردوغبار
افزایش جذب سطحی
ایجاد موج در اثر برخورد مانع به آن.

اسلاید 15 :

خواص اختصاصی
قوه ته نشینی ذرات
حرکات برونین
خاصیت چسبندگی
پدیده تندال یا خاصیت نوری : عبارت است از نشان دادن وجود ذرات در محل های تاریک بوسیله تابش اشعه نورانی .
خواص الکتریکی : شارژ الکتریکی ذرات فلوکولاسیون و تسریع عمل ته نشینی
خاصیت خیس شدن

اسلاید 16 :

بیماری های ناشی از گردوغبار و سموم
عوامل موثر در ایجاد بیماری های ناشی از گردوغبار :

اندازه ذرات
تعداد ذرات
نوع ذرات
حساسیت و مقاومت فردی
طول مدت تماس

اسلاید 17 :

پنوموکونیوزیس :
اولین بار زنکر در سال 1866 میلادی بیماریهای ریوی حاصل از گردوغبار را پنوموکونیوز نامید.
پنوموکونیوز : « ریه حاوی گردوغبار »


بنا به تعریف ILO در سال 1932، پنوموکونیوز عبارتست از تجمع گردوغبار در ریه و واکنش بافتی نسبت به حضور آن.

اسلاید 18 :

تقسیم بندی گردوغبار از نظر بیماری زایی :
گردوغبار بی اثر یا غیر فیبروتیک :
این نوع از گردوغبار که اثر زیان آورنداشته و تاثیر فیبروتیک روی نسوج ندارد شامل : سیمان ، گچ ، سمباده ،کربن و گردوغبار آهن می باشد.
گردوغبار آهن در ریه ایجاد رنگ نموده که این رنگی شده ریه را سیدروزیس یا بیماری ناشی از آهن می نامند. فلز باریم در ریه ایجاد بیماری باریتوزیس و فلز قلع ایجاد بیماری استانوزیس می نماید. (سیاه شدن ریه ها)

 

اسلاید 19 :

گردوغبار سمی معدنی :
این نوع از گردوغبار در بدن ایجاد پنوموکونیوزهای فیبروتیک می کند

فیبره شدن ریه ها و کاهش حجم تنفسی ریه
از جمله این گردوغبارها :
سرب ، منگنز (که عوارض آن شبیه بیماری پارکینسون است) ، کادمیوم ، آرسنیک ، سیلیس ، آزبست ، زغال سنگ (بیماری ریوی ناشی از آن آنتراکوزیس است) ، کروم و .

اسلاید 20 :

آسبست (پنبه نسوز یا آمیانت ) یک اصطلاح کلی که برای چندین نوع مختلف سیلیکات معدنی بکار می رود.

آسبست شامل دو گروه سرپنتین و آمفیبول

تنها عضو گروه سرپنتین، کریزوتایل است. کریزوتایل دارای رنگ سفید بوده و تقریباً 95 درصد تولید آسبست جهان را به خود اختصاص می دهد.

گروه آمفیبول شامل کروسیدولیت (آسبست آبی)، آموزیت (آسبست قهوه ای)، آنتوفیلیت، ترمولیت و اکتینولیت می باشد.