بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مدیریت استراتژیک فناوری اطلاعات
اسلاید 2 :
مدیریت استراتژیک فناوری اطلاعات چیست؟
اطلاعات، یک منبع سازمانی است و همچون هر منبع سازمانی دیگر، باید به طرز مناسب در سطح سازمان توزیع و به اشتراک گذاشته شود. توزیع و به کارگیری مناسب اطلاعات، مستلزم یک برنامه استراتژیک است. اطلاعات تولیدشده، انباشته شده و یا توزیع شده در درون یا بیرون سازمان باید در جهت دستیابی به اهداف سازمان طراحی شده باشد. استفاده بهینه از اطلاعات به عنوان یک منبع سازمانی، با معیار توانایی برآورده کردن نیازها و کمک به دستیابی به اهداف و مأموریتهای سازمانی در سطوح مختلف، سنجیده می شود. بدیهی است که برنامه ریزی اطلاعات (یعنی تهیه برنامه ای که ارتباط اطلاعات را با اهداف سازمان روشن می سازد)، فعالیتی نیست که یک واحد سازمانی، به صورت مستقل و تنها با توجه به نیازهای ویژه خود، بتوانند انجام دهند.
چهار دلیل عمده برای گرایش سازمانها به برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات وجود دارد که عبارتند از:
گسترش و بهبود فناوری
کمبود نیروی انسانی متخصص
محدودیت منابع سازمان
پیدایش سیستم یکپارچه
اسلاید 3 :
اهداف برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات:
برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات با اهداف زیر تهیه میشود:
- کسب شناخت از محیط سازمان و استراتژیهای آن
- تعیین استراتژیها و سیاست های کلان فناوری اطلاعات برای پشتیبانی از مأموریت و اهداف سازمان
- تدوین معماری اطلاعاتی شامل فهرست، مشخصات و ارتباط سیستمهای اطلاعاتی
- تعیین نیازهای اجرایی عمده برای توسعه و اجرای سیستم های اطلاعات در سازمان
- تعیین مشخصات زیرساخت های سخت افزاری و ارتباطی فناوری اطلاعات
- تعیین مشخصات نیروی انسانی مورد نیاز سازمان برای پیاده سازی و اجرای سیستمهای اطلاعات
اسلاید 4 :
فرایند برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات
برنامه استراتژیک سازمانها از نظر فرایند طراحی و اجرا تقریباً مشابه لیکن از نظر محتوا، کاملاً منحصر به فرد می باشد. در برنامه استراتژیک، سازمان پس از بررسی دقیق چشم انداز صنعتی که در ان فعالیت می نماید و بر اساس تحلیل های منطقی بیرونی و درونی، نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصتها و تهدیدهای خارجی را شناسائی می نماید. مدیران عالی سازمان که تصمیم گیرندگان نهایی هستند با استفاده از نتایج حاصله اهداف غایی سازمان را تنظیم می نمایند. تدوین برنامه استراتژیک فناوری اطلاعات برای یک سازمان شامل مراحل زیر است:
شناسایی سازمان از نقطه نظر مأموریت ها، اهداف و ساختار تشکیلاتی،
تعیین راهبردها و سیاستهای کلان فناوری اطلاعات در پیوند با رسالت، اهداف و چشم انداز سازمان،
تدوین معماری اطلاعاتی شامل فهرست ، مشخصات و ارتباط سیستم های اطلاعاتی،
تعیین اولویت و برنامه اجرایی توسعه سیستمهای اطلاعاتی، با توجه به اولویتهای سازمان
تعیین نیازهای اجرایی عمده برای توسعه و اجرای سیستم ها،
تعیین مشخصات زیر ساختهای فنی و ارتباطی و انسانی فناوری اطلاعات،
تعیین مشخصات نیروی انسانی مرتبط با فناوری اطلاعات،
اسلاید 5 :
معماری فناوری اطلاعات در سازمان
در سال 1996 قانوني با عنوان کلينگر کوهن توسط کنگره آمريکا تصويب وبه سازمان ها ابلاغ گرديد بر اين اساس همه وزارتخانه ها و سازمان هاي فدرال موظف گرديدند تا معماري فناوري اطلاعات خود را تهيه نمايند.
معماري فناوري اطلاعات يک چارچوب يکپارچه براي ارتقاء يا نگهداري فناوري موجود و کسب فناوري اطلاعاتي جديد براي نيل به اهداف راهبردي سازمان و مديريت منابع آن مي باشد.
اسلاید 6 :
معماری اطلاعات چیست؟
یکی از مسائلی که سازمانهای بزرگ با آن مواجه هستند، تنوع و حجم بسیار زیاد اطلاعاتی است که در بخشهای مختلف سازمان، در گردش است. در سراسر دنیا در اینگونه سازمانها، سالانه بودجه قابل توجهی صرف تولید، نگهداری و دستیابی به اطلاعات می شود. در صورتی که گردش اطلاعات در یک سازمان فاقد نظم و قانون مشخص و مدون باشد، مسئله گردش اطلاعات، تبدیل به یک مشکل جدی خواهد شد، و این اتفاقی است که برای بسیاری از سازمانهای بزرگ در سراسر دنیا روی داده است.
راه حل تبدیل یک سیستم نامنظم اطلاعاتی به یک سیستم کاملا منظم اطلاعاتی، معماری اطلاعات نامیده می شود. این راه حل، معماری نامیده می شود زیرا دارای نگرشی واحد به نظام اطلاعاتی یک مجموعه است به این معنی که اگرچه در ظاهر، اطلاعات در سیستم های متعدد و به شیوه های مختلف در حال گردش هستند، در دید کلان، تمام این مجموعه کثیر، یک سیستم واحد را که در هماهنگی کامل با یکدیگرند، تشکیل می دهند. این وحدت، موجب ایجاد نظم لازم در نظام گردش اطلاعات خواهد شد.
طرح معماری مناسب برای یک سازمان نیازمند شناخت صحیح از اهداف ، وظایف و رفتارهای سازمانی است زیرا معماری اطلاعات، سازماندهی اطلاعات، و سازماندهی رفتار بر روی اطلاعات است.
اسلاید 7 :
ضرورت وجود معماری فناوری اطلاعات در سازمان
1- سازمانهای بزرگ و به ویژه سازمانهای دولتی به دلیل گستردگی خود ناگزیرند از منابع خارجی برای پیشبرد اهداف خود استفاده نمایند که به آن Outsourcing گویند. در چنین شرایطی با وجود پیمانکارهای خارجی شرایط متشنجی در سازمان ایجاد می گردد. به همین جهت لازم است الگو مشخصی تعریف گردد.
2-تنوع فناوری های جدید که در سازمان به کار گرفته می شود.این تنوع فناوری جدید طرح ایده معماری فناوری اطلاعات در سازمان را به وجود می آورد که چارچوبی برای توسعه فناوری اطلاعات در سازمان می باشد.
3- تحول سریع محیط های سخت افزاری و نرم افزاری به گونه ای که در سنوات گذشته، محیط ها و فناوری های اطلاعاتی با سرعت چشم گیری در حال تغییر و تحول بوده اند
4- محدودیت های مالی که در سازمانهای دولتی وجود دارد. در نتیجه برای هر هزینه ای، دلایل و توجیهات اقتصادی محکمی مورد نیاز است.
اسلاید 8 :
الگوی معماری فناوری اطلاعات NITS
موسسه NIST الگوي مشخصي را مطابق شکل زير براي معماري فناوري اطلاعات ارائه کرده است اين الگو پايه را به نام الگوي معماري سازماني نيز مي نامند که داراي 5 لايه است. سازمان ها براي توسعه فناوري اطلاعات خود لازم است هر يک از اين 5 لايه را مورد توجه قرار دهند.
الگوي معماري سازماني (از سوي NIST)
Business
Information
Application
Data
Technology
اسلاید 9 :
1- لايه معماري کاري:
منظور از لايه معماري کاري در يک سازمان، ماموريت ،اهداف،چشم انداز و راهبردهاي دراز مدت آن است که در واقع علت وجودي سازمان و نحوه تحقق اهداف آن را بيان مي کند.ماموريت و اهداف يک سازمان، فرايندهاي کاري آن را تعيين کرده و اساسي ترين لايه معماري يک سازمان مي باشد، زيرا ماموريت ها و اهداف سازمان به ندرت تغيير ميکند معماري کاري سازمان مستقيما توسط مديران ارشد سازمان تعيين مي گردد.
اسلاید 10 :
2- لايه معماري اطلاعاتي:
سازمان براي دستيابي به اهداف خود به اطلاعات و منابع اطلاعاتي نياز دارد. در اين لايه ، عناصر و منابع اطلاعاتي سازمان از ديد کاربر ، توزيع و دسترس پذيري مطرح مي شود بدين معنا که چه اطلاعاتي در سازمان توليد مي شود؟ اين اطلاعات چگونه توزيع مي گردد؟ چه کساني و به چه اطلاعاتي دسترسي دارند؟ چگونه اين اطلاعات براي تصميم گيري، برنامه ريزي و انجام فعاليت هاي روزمره مورد استفاده قرار مي گيرد؟ به عبارت بهتر نقشه جريان اطلاعاتي مناسب سازمان براي نيل به اهداف و راهبرهاي تدوين شده در لايه قبل در اين لايــــه تعييـن مي شود.
اسلاید 11 :
3- لايه معماري کاربردها يا سيستم هاي اطلاعاتي :
در اين لايه تعداد و انواع برنامه هاي کاربردي مناسب که توليد و دستيابي به اطلاعات را براي نيل به معماري اطلاعاتي لايه قبل ممکن مي سازند ، تعيين خواهد شد.
اسلاید 12 :
4- لايه معماري داده ها:
در اين لايه ، داده ها ،محتوا و شکل پايگاه هاي داده اي سازمان ،الگوهاي ذخيره سازي و تبادلي آن ها مورد بحث قرار مي گيرد . بر خلاف لايه اطلاعات، گستره پوشش اين لايه بسياروسيع مي باشد و علاوه بر مديريت و مراجع تصميم گيري ، همه کارکنان عملياتي سازمان را در بر مي گيرد از سوي ديگر تغيير و تحول در اين لايه به مراتب بيشتر از لايه اطلاعات است.
اسلاید 13 :
5- لايه معماري فناوری:
در پايين ترين لايه ،محيط سخت افزاري ،نرم افزاري و ارتباطي لازم براي اجراي سيستم هاي اطلاعاتي و گردش اطلاعات و عمليات تعيين مي شود.عناصر اين لايه،در معرض سريع ترين تغييرات و دگرگوني ها قرار دارند.محيط هاي برنامه نويسي ،سيستم هاي عامل،نرم افزارهاي مديريت پايگاه داده ها و از همه مهمتر نرم افزارهاي ارتباطي دائماً در حال ارتقاء و تغيير نسل هستند.اين لايه بايد به گونه اي طراحي و اجرا شود که همه لايه هالي قبل بتوانند به اهداف خود دست يابند.
اسلاید 14 :
مراحل تدوین معماری اطلاعات
تعریف چشم انداز، اهداف و اصول فناوری اطلاعات
این مرحله با تعریف پروژه تعیین گروه مجری و تخصیص بودجه شروع میشود. هدف از این مرحله به دست دادن تعریفی اولیه ازچشم انداز، اهداف و ساختار سازمانی و همچنین شناسایی عوامل کلیدی موفقیت است. در جریان این مرحله، یک نمودارمحیطی کلان برای سازمان ترسیم می شود که در آن عوامل بیرونی مانند نیازهای بازار، تامین کنندگان و مشتریان مشخص می شوند.
شناخت وضعیت موجود
پس از تعریف و تصویب چشم انداز و اصول سازمان، در دومین مرحله، وضع موجود سازمان از نظر فناوری اطلاعات شناسایی و برداشت می شود. در این تحلیل هدف، پاسخگویی به این پرسشهاست که سازمان از نقطه نظر فناوری اطلاعات درحال حاضر کجا قرار دارد و از چه امکانات و ساختاری برخوردار است.
تعریف معماری مطلوب
در این مرحله که اصلی ترین مرحله در فرآیند تدوین معماری اطلاعات است روش کار از این قرار است که ابتدا هر یک از جنبه های معماری سازمان با توجه اصول فناوری اطلاعات سازمان تعیین شده و سپس همه ساختارهای فرعی در یک معماری جامع با هم ادغام میشوند.د معماری اطلاعاتی است، وضعیت مطلوب تعریف و طراحی می شود.
اسلاید 15 :
مراحل تدوین معماری اطلاعات
فرصت سنجی و تحلیل کمبودها
هدف از این مرحله شناسایی و تعیین فرصتهایی است که با استفاده از آنها میتوان به معماری مطلوب نزدیکتر شد. منظور از فرصت، هر امکان فنی، انسانی یا مالی بالقوه موجودی است که به سادگی می توان برای تحقق اهداف کوتاه مدت یا دراز مدت سازمان، از آن استفاده کرد.
پیاده سازی معماری مطلوب
اولین فاز سناریوی انتخابی در این مرحله اجرا میشود. این فاز معمولا شامل پروژه های کوتاه مدت و زود بازده است که نتایج آنها برای انجام بقیه پروژه ها اساسی است. پروژه های این فاز باید به گونه ای انتخاب شوند که نتایج ملموس و واقعی آنها، سازمان را به پیگیری سایر پروژه های معماری مطلوب، ترغیب نماید.معمولا در این مرحله استانداردهای سازمانی به عنوان اولین محصول معماری اطلاعاتی منتشر می شود.
بازنگری و بهکرد مستمر معماری سازمانی
بازنگری و بهکرد در واقع یک مرحله زمانی در فرآیند معماری اطلاعاتی نیست، بلکه فعالیت مستمری است که باید برای پایش و تصحیح مداوم فعالیت ها و فرآورده های طرح همواره اجرا شود. معماری مطلوب سازمانی، حتی در طول دوره اجرای معماری اطلاعاتی نیز نیازمند تغییر و بازنگری است.
