پاورپوینت دستورالعمل فنی کار با اتوکلاو،اون(فور)و انکوباتور

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

دستورالعمل فنی کار با اتوکلاو،اون(فور)و انکوباتور

اسلاید 2 :

اتوكلاو
اگر چه اتوكلاو بهترين وسيله براي استريليزاسيون است، بايد تصديق كنيم كه طولاني شدن مرحلة گرمايي، سبب كاهش كيفيت مواد مغذي در محيط هاي كشت كمپلكس محتوي قند، مواد معدني و فلزي مي شود و در نتيجه به محيط هاي كشت زيان وارد مي كند. بنابراين در چرخة استريليزاسيون بايد از زمان كوتاهتر و دماي بالاتر استفاده كنيم تا علاوه بر آنكه آسيب كمتري به محيط كشت وارد مي شود، براي ارگانيسم نيز كشنده تر باشد.

اسلاید 3 :

چرخة استريليزاسيون
مرحلة 1 : زمان بالا رفتن دما در محفظة اتوكلاو (˚C121-˚C 20)
مرحلة 2 : زمان نفوذ گرما به داخل ظرف محيط كشت (˚C121-˚C 100<)
مرحلة 3 : زمان نگهداري در دماي مقرر (˚C121)

(80C121-˚Cمرحلة 4 : زمان پايين آمدن دماي محفظه (˚

اسلاید 4 :

انواع استريليزاسيون
استريليزاسيون محيط هاي كشت و محلول ها

استريليزاسيون مواد مصرفي آلوده

استريليزاسيون مواد خشك بسته بندي شده

اسلاید 5 :

استريليزاسيون محيط هاي كشت و محلولها
بهتر است از لوله و ارلن درپيچ دار استفاده شود. بيشتر از 3/2 آنها را پر نكنيد. درپيچ آنها را شل كنيد.
از قرار دادن اشياء بر روي يكديگر بپرهيزيد. بايد فاصلة اشياء از يكديگر و از ديواره هاي اتوكلاو حداقل 5 سانتي متر باشد تا بخار جريان يابد.
درب اتوكلاو را ببنديد. زمان و دما را طبق دستور شركت سازنده (معمولاً 15 دقيقه در ˚C121) تنظيم كنيد.
در بعضي از محيط هاي كشت كه به دماي بالا حساس هستند (محتوي مقدار قند بالا يا عوامل مهار كننده مثل دزوكسي كولات سديم يا نمكهاي صفراوي هستند) تحت تأثير دماي بالا، pH محصول نهايي كاهش مي يابد.
دماي استريليزاسيون به دماي چمبر اتوكلاو برميگردد نه به دماي محيط كشت. زمان لازم براي رسيدن به اين دما بايد در حد ممكن كوتاه باشد.
چرخة استريليزاسيون بايد متناسب با زمان نفوذ گرما در نظر گرفته شود. براي مثال محتويات يك ظرف يك ليتري محيط كشت بايد
طی 15 دقيقه از زمان رسيدن محفظه به دماي ˚C121، به اين دما برسد.

اسلاید 6 :

استريليزاسيون مواد مصرفي آلوده
مواد مصرفي آلوده را جدا نموده و در كيسه هاي قابل اتوكلاو شدن قرار دهيدو بر روي آنها برچسب Biohazardنصب كنيد.
براي اطمينان از نفوذ بخار به همة قسمتهاي كيسه، يا گرة آنرا شل كنيد يا قبل از محكم كردن گره، يك پيمانه (3/0 ليتر) آب به آن اضافه كنيد. بيش از 4/3 كيسه را پر نكنيد.
براي جلوگيري از مسدود شدن آبگذر اتاقك اتوكلاو توسط آگار مذاب، كيسه ها را داخل سطل قرار دهيد.
زمان لازم براي استريليزاسيون زباله، 60-30 دقيقه در ˚C121يا 30-15 دقيقه در ˚C 134مي باشد.
وقتي آگار ذوب شده، سفت شد آنرا مثل زبالة طبيعي دور بريزيد. اما محيط كشت محتوي سلنيت را بايد بصورت زبالة مخصوص منهدم كنيد.

اسلاید 7 :

استريليزاسيون مواد خشك بسته بندي شده
بسته ها را طوري در اتوكلاو قرار دهيد كه حداكثر چرخش بخار در بين آنها ايجاد شود و با ديواره هاي اتوكلاو نيز تماسي نداشته باشند.
زمان لازم براي استريليزاسيون مواد خشك بسته بندي شده ، 25 دقيقه با خروج سريع بخار يا 30 دقيقه بدون خروج بخار در دماي ˚C 121مي باشد.

اسلاید 8 :

نحوة نگهداري
روزانه: صفحة كف اتوكلاو را از سوراخ آبگذر اتاقك جدا كرده، تميز كنيد. لوازم فرعي مثل طبقات و سيني ها را با آب و صابون بشوييد.
هفتگي: آبگذر و درزها را تميز كنيد. سوپاپ اطمينان را بررسي كنيد.
ماهانه: آب دستگاه را تعويض نماييد.
هر 3 ماه: داخل و خارج دستگاه و قسمت بيروني آبگذر را تميز كنيد.
هر 6 ماه: دستگاه توسط نمايندة سرويس تعمير، بازرسي شود.

اسلاید 9 :

كنترل كيفيت
تست شيميايي:
نوار كاغذي TST: سه عامل زمان، بخار و دما را كنترل مي كند و از زرد به بنفش تغيير رنگ مي دهد. در هر سری كاري از اين نوار استفاده كنيد.
برچسب :Sterility-Record علاوه بر سنجش استريليتي، امكان ثبت تاريخ استريليزاسيون، نام فرد استريل كننده و نام محيط كشت بر روي اين برچسب وجود دارد. در هر سری كاري از اين برچسب استفاده كنيد.
تست بيولوژيك:
استفاده از ويال حاوي اسپور باسيلوس استئاروترموفيلوس ATCC 7953 بطور هفتگي توصيه مي شود.

اسلاید 10 :

ايمني
از دستكش مقاوم به حرارت و محافظ چشم استفاده كنيد.
بعد از آنكه فشار اتاقك اتوكلاو به صفر و دماي آن به حدود ˚C 60 رسيد كنار درب اتوكلاو بايستيد و آنرا باز كنيد. منتظر بمانيد تا ظروف كمي خنك شوند، سپس آنها را حمل كنيد.
هرگز در هنگام روشن بودن دستگاه اقدام به بارگذاري يا خارج نمودن وسايل و مواد ننماييد.
هرگز در هنگام روشن بودن دستگاه و اتصال آن به پريز اقدام به تميز نمودن آن نكنيد.
هرگز پيچ هاي محكم كنندة درب را در هنگام كار دستگاه شل و سفت نكنيد.

اسلاید 11 :

فور(اون)
اون براي استريل كردن موادي كه نمي توانند بطور كامل تحت نفوذ بخار قرار گيرند، اما مي توانند دماي بالاي مورد نياز مثل ˚C180 - 160 را تحمل كنند، به كار مي رود. اون بويژه براي ظروف شيشه اي مثل لوله آزمايش، پتري ديش، پي پت و نيز براي آلات فلزي مثل پنس، اسكالپل و قيچي به كار مي رود.
اون بايد داراي فن (جهت چرخش هواي متراكم در سراسر اتاقك)، نشانگر درجه حرارت، ترموستات و تايمر، طبقات مشبك، قفل داخلي درب و عايق بندي مناسب جداره ها باشد.

اسلاید 12 :

استريليزاسيون در اون
1- براي بسته بندي وسايل فوقالذکر جهت استريل نمودن آنها در اون ميتوان از فويل آلومينيومي يا كاغذ كرافت و سربطريهاي پنبه اي استفاده نمود.

2- بايد دقت شود كه كاغذ و پنبه نسوزند چون پنبة نيم سوز مواد ضد باكتري فرّاري را متصاعد مي كند.

3- حدود 2 سانتي متر از انتهاي فوقاني پي پتها را با پنبة غير جاذب ببنديد و آنها را در ظروف فلزي قرار داده، درب آنها را ببنديد.

4- درپوش لوله هاي آزمايش را با كاغذ آلومينيومي بپوشانيد و آنها را بطور عمودي در جا لوله اي قرار دهيد. درپوش، لبة لوله را از آلودگي از طريق هوا در طي ذخيره سازي حفظ مي كند.

5- در صورتي مي توان بطري هاي درپيچ دار را در اون استريل نمود كه درپوش و آستري آنها از موادي مثل فلز، پليپروپيلن يا لاستيك سيليكون ساخته شده باشد تا در دماي استريليزاسيون از شكل طبيعي خارج نشود.

6- پودر، روغن، چربي و گريس مثل Petroleum Jelly را در ظرف شيشه اي يا فلزي ودر اندازه هاي كوچك كه از وزن 10 گرم يا عمق يك سانتي متر تجاوز نكند، استريل نماييد.

7- قبل از قرار دادن ظروف شيشه اي در اون، از خشك بودن آنها مطمئن شويد. مواد را به گونه اي در اون قرار دهيد كه هواي داغ در اطراف و مابين آنها در جريان باشد.

8- زمان نگهداري استريليزاسيون از زماني آغاز مي شود كه اتاقك به دماي استريل انتخابي برسد و نيز مدتي هم بيشتر درنظر گرفته مي شود تا همة قسمتهاي اتاقك و مواد داخل آن به دماي مورد نظر برسند(˚C180-160 به مدت 2 ساعت).

9- به دليل عايق بودن دستگاه، چند ساعت طول مي كشد تا اشياء داخل آن خنك شود، مگر آنكه مجهز به فن باشد. درب اون را باز نكنيد تا اتاقك، ظروف و مواد داخل آن تا دماي حدود ˚C60 خنك شوند. اگر هواي سرد ناگهان وارد دستگاه شود ممكن است ظروف شيشه اي ترك بخورند.

اسلاید 13 :

فور(اون)
نحوة نگهداري :
 
بطور ماهانه داخل آن تميز وهر 6 ماه توسط نمايندة سرويس تعمير، بازرسي شود.

كنترل كيفيت :
تست شيميايي: ويال شيشه اي Browne و مشاهدة تغيير رنگ مناسب از قرمز به سبز. از اين ويال در هرسری كاري استفاده كنيد.

تست بيولوژيك: استفاده از نوار كاغذي حاوي اسپور باسيلوس سوبتيليس واريتة نايجرATCC 9372 بطور هفتگي توصيه مي شود.

ايمني:
استفاده از دستكش مقاوم به حرارت و محافظ چشم.

اسلاید 14 :

انکوباتور
انکوباتور محفظه عايق بندي شده ايست که براي نگهداري دما و رطوبت کنترل شده محيط براي رشد ميکروارگانيسم ها نياز است . بعضي انکوباتورها براي نگهداري ميزان دلخواه از CO2 براي ميکروارگانيسم هايي که دي اکسيد کربن دوست (Capnophilic) هستند ، تجهيز شده اند .
الف _ انکوباتورهاي بدون CO2 :
تنظيم کننده دما را روي دماي مورد نظر قرار دهيد.
وقتي درجه حرارت به دماي مورد نظر رسيد ، دما را در هر روزکاری که از انکوباتور استفاده میشود، روي برگه QC ثبت کنيد.
نمونه ها را به طور ايمن روي سيني ها يا قفسه ها قرار دهيد .
مي توانيد با قراردادن يک تشتک پر از آب متناسب با اندازه اتاقک در کف انکوباتور ، محيط مرطوب ايجاد نماييد .
ب _ انکوباتورهاي CO2 دار :
سطح دما و CO2 در برگه QC در هر روز استفاده ثبت مي شوند .
نکته :
در صورت اتمام کپسول گاز CO2 ، تا زمان شارژ مجدد آن مي توانيم جهت انکوباسيون نمونه هاي نيازمند CO2 از کندل جار بصورت جايگزين استفاده نماييم .

اسلاید 15 :

نحوه نگهداري :
همه انکوباتورها بايد به طورماهانه با محلول صابون ملايم تميز شوند .
به منظور رعايت موارد ايمني ، کپسولهاي CO2 بايد به صورت ايستاده با زنجير سنگين به ديوار محکم شود.
زمانيکه از سيلندرها استفاده نمي شود ، سوپاپها و درپوشها بايد ، به طور محکم بسته شوند . سيلندرهاي خالي را روي حمل کننده سيلندر گازبه طور محکم با زنجير نگهداري کنيد . هرگز سيلندرهاي گاز را در دماي بالاتر از (OC52) OF125 نگهداري نکنيد . سيلندرها را در وضعيت افقي قرار ندهيد .

اسلاید 16 :

نحوه نگهداري :
الف _ انکوباتورهاي بدون CO2 :
زمانيکه دماي انکوباتور خارج از محدوده قابل قبول براي واحد مورد نظر باشد ، بايد اقدامات اصلاحي بايد مطابق موارد ذيل انجام شود :
منبع برق ، پريز برق را بررسي کنيد .
دماي تنظيمي (Set Point) را بررسي کنيد .
اگر دستگاه هنوز درست کار نمي کند ، به نماينده سرويس دهنده اطلاع دهيد .
ب _ انکوباتورهاي CO2 دار :
يک کشت از نيسريا گونوره در انکوباتور قرار دهيد . هر روز آن را پاساژ داده و رشدش را بررسي نماييد . اين ارگانيسم به CO2 نياز کامل دارد .

اسلاید 17 :

دستورالعمل فنی انکوباتور
کلیات
انکوباتور برای نگهداری سوسپانسیون یا محیطهای کشت حاوی میکروب یا نگهداری مواد در برخی آزمایشها که نیاز به حرارت خاص دارند، استفاده می­گردد.
 
چگونگی کاربری
انکوباتور محفظه عایقبندی شده­ای است که برای نگهداری دماو رطوبت تنظیم شده محیط برای رشد میکروارگانیسمها مورد نیاز است. بعضی انکوباتورها برای نگهداری میزان دلخواه از CO2 برای میکرو­ارگانیسمهایی که دی اکسیدکربن دوست (Capnophilic) هستند، تجهیز شدهاند.
الف - انکوباتورهای بدون CO2:
تنظیم کننده دما را روی دمای مورد نظر قرار دهید.
وقتی درجه حرارت به دمای مورد نظر رسید، دما را در هر روز استفاده روی برگه کنترل کیفی (QC) ثبت کنید.
نمونهها را بهطور ایمن روی سینیها یا قفسهها قرار دهید.
میتوانید با قراردادن یک تشتک پر از آب متناسب با اندازه اتاقک در کف انکوباتور، محیط مرطوب ایجاد نمایید.
ب – انکوباتورهای CO2 دار:
سطح دما و CO2 در برگه QC در زمان استفاده از آن، ثبت میشوند.
درصورت اتمام کپسول­گاز CO2، تا زمان شارژ مجدد آن میتوانیم جهت نگهداری نمونه­های نیازمند CO2 از محفظه حاوی شمع (candle jar) بهصورت جایگزین استفاده نماییم.

اسلاید 18 :

نحوه نگهداری
تمامی انکوباتورها باید به­طور ماهانه با محلول ضد عفونی کننده ملایم تمیز وضد عفونی شوند.
زمانی­که دمای انکوباتورهای بدون Co2 خارج از محدوده قابل قبول برای واحد مورد نظر باشد، باید به سوپروایزر فنی اطلاع داده شود. اقدامات اصلاحی مطابق موارد ذیل انجام شود:
منبع برق، پریز برق و کلیدهای روشن/ خاموش را بررسی شود.
دمای تنظیمی(Set Point) را بررسی گردد.
اگر دستگاه هنوز درست کار نمیکند، باید به نماینده سرویس دهنده اطلاع داده شود.
تمام عملیات نگهداری، تمیزکردن و تعویض سیلندر باید در جداول مربوطه ثبت گردد. حرارت انکوباتور با دماسنج کالیبره، اندازه­گیری و بهطور روزانه و در دو نوبت بر روی منحنی حرارت ثبت می­گردد.
در انکوباتورهای CO2 دار یک کشت از نایسریا گونوره را در انکوباتور قرار داده و هر روز آن را پاساژ و رشد آن بررسی و ثبت گردد. این ارگانیسم برای رشد به CO2 نیاز دارد.

اسلاید 19 :

ایمنی
سیستم برقرسانی مطابق توان و ولتاژ مصرفی باشد تا احتمال وقوع هرگونه حادثه مخاطرهآمیز کاهش یابد.
در موقع تنظیم فشار و دما به نکات مندرج در دفترچه راهنما و زمان مربوطه توجه گردد.
در زمان اتمام کار با دستگاه، رعایت نکات ایمنی ازجمله استفاده از دستکش و خروج تدریجی بخار و در صورت لزوم استفاده از محافظ صورت ضروری میباشد.
به منظور رعایت موارد ایمنی، کپسولهای CO2 باید بهصورت ایستاده به دیوار با زنجیر سنگین محکم شوند. زمانیکه از سیلندرها استفاده نمیشود، سوپاپها و درپوشها باید محکم بسته شوند. سیلندرهای خالی را روی حمل کننده سیلندر محکم با زنجیر بسته شوند. هرگز سیلندرهای گاز در دمای بالاتر از (°C52) °F125 نگهداری نشوند. سیلندرها در وضعیت افقی قرارنگیرند.