بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بهداشت و تندرستی در دین اسلام
اسلاید 3 :
هدف اصلي از مطالعه تاريخ بهداشت
آشنا شدن با شخصيتها و اوضاع بهداشتي گذشته
مهيا ساختن خود براي پيشبرد اهداف بهداشتي در سطح جهاني و كشوري و ثبت صحيح وقايع بهداشتي
اسلاید 4 :
بهداشت عمومي(Public Health )
تكيه اصلي تمام برنامهها، خدمات و موسساتي كه در بهداشت دخالت دارند، بر پيشگيري از بيماريها و نيازهاي بهداشتي جامعه به صورت يك كلّ، قرار دارد.
هدف بهداشت عمومي: كاهش ابتلاء، مرگ زودرس و ناراحتيها و نقص عضوهاي حاصله از بيماريها در بين افراد جامعه.
مترادف هاي بهداشت عمومي: پزشكي پيشگيري، پزشكي اجتماعي و پزشكي جامعه
اسلاید 5 :
بهداشت عمومي در ايران قبل از اسلام
اسلاید 6 :
در طب نياكان قوانين مربوط به طهارت تشريفاتي همراه با مقررات منع گسترش بيماريها و پاكي و پاكيزگي در آيين زرتشت (ع) اصل پارسايي نياكان، بوده است.
آلودن آتش و خاك و آب و گياه ممنوع بوده است.
لمس كردن جسد مردگان گناه بزرگي به شمار ميرفته كه بر اثر آن ميبايد طهارت يا غسل مينموده است.
اجساد، پس از فوت شخص توسط روحاني و كمك وي با دستكشي كه در دست ميكردهاند شستشو ميشده است.
نهايت دقّت و توجه به شستشوي بدن و لباس جزو مسائل مهم ديني و عرفي نياكان يكتاپرست به حساب ميآمده است.
اسلاید 7 :
در ميان ايرانيان قديم، حفظ صحت بدن شرط اول حفظ روح بوده است.
غسل ميت و اجتناب از هرچه كه از مرده و فضولاتي كه از زنده جدا شده باشد واجب بوده به طوري كه اگر كسي به طور اتفاقي بدن مرده اي را لمس ميكرده تا خود را غسل نميداده نبايد داخل اجتماع ميشده است.
اسلاید 8 :
درباره نِشستن مگس از شخصي به شخص ديگر و يا وزش باد كه احتمال انتقال بيماري داده ميشده، بايد روزي چند مرتبه دست و صورت خود را ميشستند.
پاككننده بزرگ را آفتاب ميدانستند و خاك و آب و باد را نيز پاك ميشمردند.
ضمناً اجتناب از غَسال و مردهكِش از واجبات بوده است.
اسلاید 9 :
آلوده كردن آب به كثافات را از گناهان كبيره ميدانستند و اگر كسي در حين گذر از نهر آب اشياء كثيفي را در آن رويت ميكرد، بر او واجب بود كه آن را از نهر دور نمايد.
دود دادن و سوزاندن چيزهاي خوشبو در آتش را براي پاك كردن به كار ميبردند و در حقيقت آتش را به مانند آفتاب جزو مطهرات ميدانستند.
اسلاید 10 :
مجموعاً به نظر ميرسد كه بهداشت در ايران باستان علاوه بر آنكه بسيار مهم و معتبر بوده بر درمان نيز ترجيح داشته است.
طب نياكان، در واقع طب پيشگيري و بهداشت بوده است.
اسلاید 11 :
ايرانيان معتقد بودند كه :
1 آب آشاميدني بايد صاف، زلال و بيرنگ و بو و مزه بوده عاري از آلودگي باشد.
2 ريختن فضولات و مواد ناپاك، نظير مدفوع و ادرار و آب دهان و خون و اخلاط و لاشه و نظاير اينها در آب ممنوع و مستوجب مجازات بوده است.
3 آنان معتقد بودند براي آشاميدن، هركس بايد ظرف جداگانهاي داشته باشد.
4 آنان كه عمداً آب را آلوده نموده ومثلا مرده و لاشه در آن ميانداختند تا مجازات اعدام محكوم بودند.
5 حمام نمودن، غسل كردن و شستشوي لباس در آب جاري ممنوع بود. به همين نحو اگر كسي ميخواست شنا كند، مي بايست اول خود را در خارج بشويد و پاك كند سپس وارد استخر گردد.
اسلاید 12 :
ايرانيان باستان بر اين عقيده بودند كه بايد زمين، پاك نگاه داشته شود و در آن كشت و زرع و ساختمان به عمل آيد و سبز و خرّم گردد و در آن درخت كاشته شود و گلّه و رمه، پرورش داده شود و ضمناً توصيه ميشده است كه از محلهاي آلوده دوري جويند.
اسلاید 13 :
ايرانيان باستان معتقد بوده اند البسه فرد مبتلا به بيماري عفوني بايد از بين برده شود، اگر احيانا فردي آنرا به فروش ميرسانيد، مرتكب جنايت بزرگي در برابر بهداشت عمومي شده و به مجازات سخت مي رسيد.
غلات و علوفه خشك فاسد ، دور ريخته مي شد و به همين نحو، شير فاسد گاو را نيز مصرف نمي كردند و چنين گاوي را مناسب براي مردم نمي دانستند.
اسلاید 14 :
كساني كه بر خلاف اصول بهداشتي رفتار مينمودند مستوجب كيفر بودند و بتناسب جرم خود، به ميزاني كه استحقاق داشتند، مجازات ميگرديدند.
در ايران باستان، مقدس شمردن آب و نينداختن فضولات و كثافات و لاشه و مردار بر روي زمين از موضوعات بسيار مهم و جزو آداب و سنتهاي مذهبي بوده است.
اسلاید 15 :
در ايران باستان در مواقع بيماريهاي واگير يا باصطلاح آن دوران "بيماريهاي پرمرگ " طبق آداب و سنن به عمل برشِنوم (Barchenume ) متوسل ميگرديدند كه در حقيقت، جداسازي بيماران از مردمان سالم طبق آيين و سنت خاصي بوده است.
در موقع بروز بيماريهاي همهگير به مانند طاعون و وبا و آبله، اشخاص در محل انزوا ميزيستند و كمتر با يكديگر تماس ميگرفتند . هريك در رختخواب جداگانه استراحت مينمودند و در ظرفي جداگانه غذا ميخوردند و آب ميآشاميدند و پس از برطرف شدن بيماري، خود را شستشو داده تطهير ميكردند و با گياهان و صمغ هاي خوشبو كه در آتش ميريختند خود را بخور ميدادند.
اسلاید 16 :
ضدعفوني در زمانهاي قديم شامل اقداماتي از قبيل دود دادن و موميايي كردن و خوشبو داشتن اماکن بوده است و در هريك از كشورها و در ميان هريك از ملل و اقوام به نحوي اجرا ميشده است.
در اينجا متذكر ميگرديم كه دود دادن و بخور دادن و سوزاندن گياهان و درختان خوشبو و يا ريختن مواد ديگر در آن دوران بهترين وسيله بوده كه شايد بهتر از آن ممكن نميشده است .
اسلاید 17 :
فيثاغورث، مورخ و حكيم يوناني در كتاب سياحتنامه خود در ايران از سوگندي كه هر مرد و زن ياد ميكردهاند مينويسد:
"بر افزايش شماره آفريدگان خردمند كه زمين را معمور و مسكون ميدارند (آموزش) سوگند ياد ميكنم.
بر كُشتن هر حيوان زيانكار (ارتقاء سلامت)، سوگند ياد ميكنم.
بر شيار كردن و زراعت يك زمين و كاشتن يك درخت ميوه (آباداني)، سوگند ياد ميكنم.
بر جاري كردن آب خنك در خاك خشك و ساختن يك راه (توسعة اقتصادي)، سوگند ياد ميكنم.
راضيم پس از مرگ از جايگاه نيكبختان رانده شوم اگر در آنها و زندگاني اين فرائض مقدسه را انجام ندهم”.
اسلاید 18 :
ايرانيان باستان حيوانات و حشرات موذي را براي زندگي خود مزاحم به حساب آورده و نابودي آنان را علاوه بر آنكه لازم ميدانستند ثوابي هم براي عامل اين عمل قائل بودند و برعكس آنان كه از حيوانات اهلي و مفيد مواظبت مي نمودند مردماني ثوابكار و پرهيزگار بودند و با توجه به نقش حشرات موذي در انتقال و انتشار بيماريهاي مسري بايد تصديق كرد كه مبارزه با اين موجودات در آن زمان تا چه حد در پيشگيري از انتشار بيماريهايي از قبيل تيفوس و مالاريا و امثال آنها موثر بوده است.
اسلاید 19 :
بهداشت عمومي در ايران بعد از اسلام
اسلاید 20 :
منظور از طب و بهداشت اسلامي صرفاً اشارات بهداشتي مجمل موجود در قرآن يا احاديث نيست! بلكه تغيير رفتار سرنوشتسازي است كه در سايه تعليمات اجتماعي انسانساز موجود در اين منابع، منجر به توليد تفكر جديدي در دنياي آن زمان و باعث اقتباس، تاليف و توليد دانش پزشكي و بهداشت در دايرهالمعارف الحاوي، قانون، ذخيره خوارزمشاهي و امثال آنها گرديد و زمينه را براي تكامل بعدي علوم پزشكي و بهداشت در سايه دستيابي به تكنولوژي جديد، فراهم نمود.
