بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تشخیص و درمان بیماری کووید -19 در سطوح ارائه خدمات سرپایی و بستری بر اساس نسخه 8 شهریور 99
اسلاید 2 :
مورد مشکوک
الف- بیماری که دارای علائم بالینی و ملاک های اپیدمیولوژیک است:
یافته های بالینی:
شروع ناگهانی تب و سرفه
یا
شروع ناگهانی حداقل سه یا بیشتر از علائمی چون تب، سرفه، ضعف عمومی/خستگی مفرط، سردرد، درد عضلانی، گلو درد، آبریزش بینی، تنگی نفس، بی اشتهایی/تهوع/استفراغ، اسهال، کاهش سطح هوشیاری
شواهد اپیدمیولوژیک:
اقامت، اشتغال یا مسافرت به مناطقی که احتمال چرخش ویروس وجود دارد نظیر مراکز اقامتی، محل های پرازدحام، همایش ها و مراسم ها، مراکز بهداشتی-درمانی و . در طی 14 روز گذشته
ب- فرد با بیماری حاد تنفسی SARI با شروع علائم در طی 10 روز گذشته که نیاز به بستری داشته باشد
اسلاید 3 :
مورد محتمل
الف- بیمار مشکوکی که در تماس با یک بیمار محتمل یا قطعی و یا خوشه ای از بیمارانی باشد که حداقل یک موردقطعی در بین آنها گزارش شده باشد
ب- بیمار مشکوکی که یافته های تصویر برداری به نفع کووید- 19 داشته باشد
نظیر انفیلتراسیون مولتی لوبولر یک یا دو طرفه خصوصاً انفیلتراسیون نواحی محیطی در CT scan ریه یا رادیوگرافی قفسه صدری و ground glass در CT scan ریه Clinically confirmed
ج- بیماری که بطور حاد دچار از دست دادن حس بویایی یا چشایی شده باشد
د- مرگ در بیمار مشکوک به کووید (ملاک های فوق) که با دلیل دیگری توجیه نشود
مورد قطعی
فرد با تایید آزمایشگاهی ویروس ناشی از کووید- 19 ، صرف نظر از وجود علائم و نشانه های بالینی
اسلاید 4 :
تعریف تماس نزدیک
فردی که در شرایط زیر، در طی 2 روز قبل تا 14 روز بعد از شروع علائم بیمار محتمل یا قطعی، در تماس با او قرار گرفته باشد، شامل:
1 . تماس چهره به چهره در فاصله کمتر از 1 متر و برای حداقل 15 دقیقه
2 . تماس مستقیم فیزیکی با فرد محتمل یا قطعی
3 . مراقبت از بیمار محتمل یا قطعی بدون استفاده از تجهیزات مناسب حفاظت فردی
یا
4 . در شرایط دیگر بر اساس احتمال انتقال منطقه ای ، ارزیابی انجام می شود
اسلاید 5 :
مقدمه
بیماری کووید 19 طیفی از علائم از بی علامتی/قبل از بروز علائم تا بیماری بسیار شدید تظاهر می کند. خاطر نشان می شود که علائم ثابت نیست و در هر زمان ممکن است بیمار، وارد مرحله بعدی شود.
دوران کمون بیماری کووید- 19 14 - 3 روز می باشد و بطور متوسط در طی 5 - 4 روز پس از تماس، علائم آشکار می شود.
در حدود 80 % موارد بیماران مبتلا به کووید- 19 بصورت بی علامت، علائم خفیف تا متوسط دارند
حدود 15 % موارد مبتلایان با علائم شدید و نیاز به بستری مراجعه می کنند.
در 5 % موارد شرایط بیمار بحرانی شده و ممکن است نیازمند بستری در ICU و مراقبت های ویژه باشد
اسلاید 6 :
سیر بیماری کووید- 19
سیر بیماری را می توان به مراحل زیر تقسیم کرد :
1 . مرحله صفر: بی علامت/قبل از بروز علائم
2 . مرحله یک: مراحل ابتدایی عفونت (Early infection)
3 . مرحله دو: فاز تنفسی
4 . مرحله سه: فاز التهابی شدید (Hyper inflammation)
اسلاید 7 :
مرحله دو (فاز تنفسی)
از این مرحله به بعد برای مراقبت و درمان توصیه به بستری در بیمارستان می شود .این مرحله خود به دو قسمت متوسط و شدید تقسیم می شود
فاز تنفسی متوسط
در این مرحله علائم مرحله خفیف با شدت بیشتر وجود دارد . علائم گوارشی و عصبی سردرد شدید گزارش شده است ملاک ورود به این مرحله عبارت است از :
1 . تنگی نفس، احساس درد و فشار در قفسه سینه با یا بدون تب مساوی/بیشتر از 38 درجه
SpO2 بین 90 % تا 93 %
فاز تنفسی شدید
1 . پیشرفت سریع علائم تنفسی
2 . تاکی پنه RR>30 و تنگی نفس
3 . SpO2<90% ، PaO2/FiO2 ≤300 mmHg
4. افزایش gradient-A-a و نیز افزایش درگیری بیش از 50 % از ریه در سی تی اسکن
اسلاید 8 :
مرحله سه: فاز تشدید التهاب( -بحرانی ) (Critical )
در این مرحله بیمار نیازمند مراقبت های ویژه است .همانطور که اشاره شد، بروز انواع شدید بیماری در هر زمانی از سیر بیماری ممکن است رخ دهد و بروز آن الزاما مستلزم طی همه مراحل قبلی نیست . ملاک ورود به این مرحله وجود حداقل یکی از موارد زیر است از :
1 . بیمار با علائم نارسایی تنفسی: علیرغم درمانهای اکسیژن درمانی غیرتهاجمی SpO2≤88%
2 . بیمار با نشانه های شوک
3 . بیمار نیازمند یا تحت تهویه مکانیکی
4 . بیمار دچار نارسایی چند ارگانی
اسلاید 10 :
گروههایی که شواهد قوی وجود دارد که خطر بیماری شدید ناشی از کووید- 19 را افزایش می دهند:
بیماری های شدید قلبی- عروقی نظیر نارسایی قلب, بیماری های عروق کرونر , کاردیومیوپاتی
بدخیمی ها
نارسایی مزمن کلیوی
COPD
چاقی BMI≥30
آنمی سیکل سل
پیوند Solid organ
دیابت تیپ 2
در مورد گروههای زیر شواهد متوسط وجود دارد که خطر بیماری شدید ناشی از کووید- 19 را افزایش می دهند:
آسم متوسط تا شدید
CVA
پرفشاری خون
بارداری
سیگار
مصرف کورتیکواستروئیدها و سایر داروهای ایمونوساپرسیو بیش از 20mg/d پردنیزولون بیش از دو
هفته یا دوز تجمیعی بیش از 600 میلی گرم معادل پردنیزولون
اسلاید 11 :
در مورد گروههای زیر شواهد بسیار محدودی وجود دارد که خطر بیماری شدید ناشی از کووید- 19 را افزایش می دهند:
پیوند مغز استخوان
HIV
نقص ایمنی
بیماریهای متابولیک ارثی
بیماری های کبدی
اختلالات نورولوژیک
سایر بیماری های مزمن ریوی
کودکان
تالاسمی
دیابت تیپ 1
اسلاید 12 :
الگوریتم تشخیص و درمان کووید- 19 در افراد مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی
اسلاید 13 :
خدمات تشخیص و درمان سرپایی
اقدامات تشخیصی :
الف -تست های تشخیصی کووید- 19 : عمدتا این افراد حین برنامه های غربالگری از افراد بی علامت
تشخیص داده می شوند . غربالگری افراد بی علامت به وسیله تست RT-PCR فقط در شرایط خاص و به شرط امکان دسترسی به تست انجام می شود به عنوان :
1.افراد در تماس با فرد مبتلای قطعی که :
سن بالای 65 سال داشته
جز گروه های در معرض خطر کووید - 19 عارضه دار بوده
زنان باردار
2. در قرنطینه های ورودی مراکز تجمعی مانند زندان ها ، مراکز نگهداری معتادین متجاهر ،مراکز
نگهداری سالمندان و.
ب-تست تشخیصی کووید - 19 سرولوژی IgM) ، (IgG : توصیه نمی شود و ارزش تشخیصی ندارد .
ج سایر آزمایش ها : نیاز به آزمایش دیگری ندارند
د-اقدامات تصویر برداری : توصیه نمی شود
اسلاید 14 :
افراد با علائم مراحل ابتدایی عفونت (خفیف)
مراحل مانند قبل ، فقط
اقدامات تصویر برداری : انجام اقدامات تصویر برداری (رادیوگرافی ریه/ CT scan ریه) توصیه نمی شود. مگر درخصوص گروه در معرض خطر کووید عارضه دار
خاطر نشان می شود در حال حاضر هیچ مداخله درمانی و یا داروی با اثرات ثابت شده برای این بیماری وجود ندارد.
درمان های علامتی/حمایتی در صورت نیاز
ارائه آموزش های لازم به فرد در مورد بیماری کووید- 19
رعایت اصول بهداشت فردی (شستشوی دست ها، ماسک و . )
جداسازی از سایرین و رعایت فاصله گذاری فیزیکی تا زمان لازم
پایش دقیق افراد تا زمانی که فرد در خطر پیشرفت بیماری قرار دارد
اسلاید 15 :
الف -درمان های علامتی
ضعف و بیحالی
کاهش فعالیت شدید روزانه و استراحت در منزل-تغذیه مناسب و کافی
انجام حرکات نرمش بویزه نرمش به همراه تمرین های تنفسی می تواند کمک کننده باشد
تب و درد بدن
توصیه به مصرف ضد درد: استامینوفن توصیه می شود. در صورت عدم پاسخ می توان از یکNSAID استفاده کرد. دوز استامینوفن به عنوان ضد درد و تب 500 میلی گرم هر 6 ساعت است.بعد از رفع علایم نیاز به ادامه استامینوفن نیست. از بین داروهای ضد درد غیر استروئیدی، ناپروکسن به علت عوارض کمتر قلبی-عروقی و عوارض نسبتا قابل تحمل گوارشی به بقیه داروهای این دسته ارجح است. دوز توصیه شده 500 میلی گرم هر 8 تا 12 ساعت است.
سرفه
قرار گرفتن بیمار در بهترین ترین حالتی که احساس راحتی کند به بیمار توصیه کنید که هنگام سرفه کردن از خوابیدن بصورت طاق باز خوابیدن به پشت اجتناب کرده و ترجیحا وضعیت نشسته یا نیم نشسته داشته باشد
از داروهای ضد سرفه می توان استفاده کرد : برم هگزین ، دکسترومتورفان, دیفن هیدرامین دوز توصیه شده از شربت دکسترومتورفان و الگزیر دیفن هیدرامین 10 تا 15 میلی لیتر هر6 تا 8 ساعت است. دیفن هیدرامین دارای خواص آنتی هیستامینیک، خواب آور، آرامبخش و ضد تهوع نیز می باشد. در افراد مسن و بیماران COPD تجویز این داروها با احتیاط باشد.
فراورده های گیاهی فورموله شده، تایید شده و دارای مجوز رسمی پخش در مراکز درمانی,عسل و لیمو یک قاشق چایخوری داخل یک لیوان آب گرم برای کاهش سرفه ممکن است کمک کننده باشد. در استفاده از داروهای گیاهی حتما به احتمال حساسیت های زمینه ای فرد به این ترکیبات توجه شود.
اسلاید 16 :
تهوع و استفراغ
بررسی علت تهوع و استفراغ
مصرف غذاهای سبک نظیر نان سوخاری و غذاهایی که می تواند تحمل کند
عدم مصرف غذاهای سرخ شده, چرب یا شیرین
افزایش دفعات مصرف غذا و کاهش حجم غذا در هر نوبت
بعد از غذا فعالیت نکنند
بلافاصله بعد از غذا مسواک نزنند
مصرف داروهایی نظیر دیفن هیدرامین و دیمن هیدرینات
اسهال
جایگزینی آب و الکترولیت:درمان اسهال نظیر سایر علل اسهال جایگزینی آب و الکترولیت ها و جلوگیری از کم آبی است که خصوصا در دو گروه کودکان و سالمندان بسیار حیاتی می باشد. در موارد شدید اسهال و یا عدم پاسخ به اقدامات حمایتی در صورت رد سایر علل بخصوص عوامل عفونی ممکن است تجویز لوپرامید در نظر گرفته شود. قرص لوپرامید 2 میلی گرمی است که ابتدا 2 عدد و سپس به ازای هربار دفع یک عدد مجموعا تا 8 قرص در روز برای کوتاه مدت قابل تجویز است.
با توجه به دفع ویروس از مدفوع, خصوصا در شرایطی که بیمار اسهال دارد, رعایت کامل نکات بهداشتی برای جلوگیری از احتمال انتقال fecal-oral بیماری اهمیت زیادی دارد
اسلاید 17 :
رژیم داروئی پیشنهادی در موارد خفیف :
داروهایی که نباید بطور روتین در درمان سرپایی کووید- 19 تجویز شود:
داروهای ضد انعقاد
انواع آنتی بیوتیک ها ازجمله آزیترومایسین
انواع استروئیدها
ترکیبات Proton Pump inhibitors (PPI) نظیر امپرازول و پنتوپرازول
انواع داروهای ناشناخته گیاهی
انواع فرآورده های با ادعای تقویتی
اسلاید 18 :
علائم هشدار دهنده در بیماران سرپایی که نیازمند ارجاع به مراکز درمانی می باشند:
سیر افزاینده تعداد تنفس در دقیقه, خصوصا وقتی بیش از 24 بار/دقیقه شود
سیر پیشرونده تنگی نفس خصوصا در زمان استراحت
بروز سیانوز محیطی
تغییرات هوشیاری/خواب آلودگی/گیجی
بی اشتهایی بسیار شدید
اسهال شدید که کم آبی ناشی از آن به درمان جایگزینی آب و الکترولیت خوراکی پاسخ ندهد
تداوم یا تشدید تب بیش از 38,5 درجه سانتیگراد بعد از 5 روز
اسلاید 19 :
خدمات تشخیص- درمان بستری
اندیکاسیون بستری
اندیکاسیون اصلی بستری در کووید - 19 وجود
تنگی تنفس
و یا سطح اشباع اکسیژن کمتر از 93 % در هوای اتاق
و یا RR>30
با یا بدون تب است.
علاوه برآن پزشک معالج براساس شرایط بالینی و یافته های پاراکلینیک بیمار می تواند نسبت به بستری بیمار اقدام نماید .
اسلاید 20 :
فاکتورهای پیش بینی کننده پیشرفت بیماری در فرد بستری
