بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
فصل سیزدهم طبقات اجتماعی
تعریف
طبقه اجتماعی، به گروه وسیعی از افراد گفته می شود که در نظام قشربندی، رتبه مشابهی دارند. هر طبقه اجتماعی با سطح معینی از ثروت، قدرت و منزلت مشخص می شود.
در جوامع مختلف، طبقات اجتماعی اشکال گوناگون دارند؛ مثلاً در کشورهای جهان سوم، جامعه به طبقات بالا، متوسط و پایین و در کشورهای صنعتی، به طبقه پایین، طبقه کارگر، طبقه متوسط و طبقه بالاتقسیم می شوند.
اسلاید 3 :
شاخص های تعیین طبقه اجتماعی
سه شاخص اصلی برای تعیین طبقه اجتماعی در جوامع صنعتی پیشرفته عبارتند از؛ درآمد، شغل و میزان تحصیلات.
علاوه بر این شاخص های عمده، متغیرهای مهم دیگری مانند نژاد، مذهب، ملیت ،جنس، محل سکونت، پیشینۀ خانوادگی و به طور کلی ویژگی های فرهنگی، جزء شاخص های طبقه اجتماعی به شمار می روند.
اسلاید 4 :
قشر بندی اجتماعی
نظام قشربندی، افراد را با توجه به امتیازاتشان رتبه بندی می کند و آنان را در آن طبقه اجتماعی که با این امتیازات متناسب است، جای می دهد امتیازات اجتماعی را فرهنگ و جامعه تعیین می کند.
پایگاه اجتماعی
پایگاه اجتماعی به موقعیت اجتماعی یا مرتبه اجتماعی فرد در یک گروه در مقایسه با گروه دیگر، گفته می شود.
اسلاید 5 :
روش های مطالعه قشربندی
برای مطالعه ساختار طبقاتی جامعه، از سه روش عمده استفاده می شود.
1- روش اشتهاری:
جامعه شناس در این روش، از افراد می پرسد که افراد دیگر را در کدام طبقه اجتماعی می توان قرار داد. در اجتماعات کوچک که بیشتر اعضا یکدیگر را می شناسند، روش اشتهاری وسیلۀ مؤثری به شمار می رود.
اسلاید 6 :
2- روش ذهنی:
در روش ذهنی، فرد طبقه اجتماعی خود را تعیین می کند. در این روش، از افراد می خواهند که خود را در آن طبقه اجتماعی که به گمان آنان متعلق به آن اند، قرار دهند.
3- روش عینی:
پژوهشگر، با به کارگیری این روش نسبتاً اختیاری، ملاکهای عضویت در طبقه اجتماعی و تعداد طبقاتی که جامعه به ان ها تقسیم شده است را تعیین می کند. افراد بر حسب ملاک های تعیین شده سنجیده می شوند و سپس در طبقات اجتماعی متناسب با ملاک های مذکور جای می گیرند.
اسلاید 7 :
نمادهای منزلتی
نمادهای منزلتی مانند اتومبیل های گران قیمت، جواهرات و املاک را ثروتمندان، مدت ها برای کسب تشخیص و تضمین جدایی آن ها از دیگر طبقات اجتماعی، به کار می برده اند.
اما تغییر در ارزش های اجتماعی، باعث کاهش اعتبار و اهمیت نمادهای منزلتی شده اند.
مثلاً؛ زمانی که بنزین کمیاب یا گران می شود، بسیاری از مردم از خریدن اتومبیل منصرف می شوند، یا هنگامی که لباس خز از حیوانی بدست می آید که نسل آن در شرف نابودی است، پوشیدن آن از رواج می افتد.
اسلاید 8 :
طبقات اجتماعی در آمریکا
اتفاق نظر بر این است که مردم ایالات متحد، به طبقات بالا، متوسط بالا، متوسط پایین، کارگر و پایین تقسیم شده اند.
طبقه بالا:
مشخصات این طبقه؛ انباشتن ثروت، نفوذ در بخش دولتی و خصوصی جامعه، جمعیت نسبتاً محدود، درآمد بالا، تحصیلات عالی و ثبات زندگی خانوادگی است.
اسلاید 9 :
جامعه شناسان این طبقه را به دو گروه تقسیم کرده اند:
گروه اول، طبقه بالای بالاست که شامل خانواده های قدیمی ومعروف است یعنی خانواده هایی که ثروت و نفوذ اجتماعی را از نسل های گذشته به ارث برده اند و درهمین طبقه به دنیا آمده اند. درآمریکا خانواده های معروف این طبقه مانند کندی، راکفلر، فورد و رو زولت می باشد.
گروه دوم، طبقه بالا رو به پایین است که از خانواده های تازه به دوران رسیده تشکیل می شوند؛ یعنی خانواده هایی که ثروت و نفوذ اجتماعی خود را به تازگی به دست آورده اند.
اسلاید 10 :
طبقه متوسط بالا
با درآمد زیاد، سطح آموزشی عالی و سطح پایین بیکاری مشخص می شود.
این طبقه برای پس انداز و برنامه ریزی برای آینده، ارزش فراوانی قائل است. اعضای طبقه متوسط بالا در مشاغل حرفه ای و مدیریت ها مشغول به کار هستند. از نظر سیاسی فعال اند و در فعالیت های اجتماعی مشارکت بالایی دارند.
اسلاید 11 :
طبقه متوسط پایین
عمدتاً شامل کارگران یقه سفید، کارکنان امور دفتری، پیشه وران جزء، نمایندگی های فروش، معلمان و مدیران می باشند. اعضای طبقه متوسط پایین عموماً به همان ارزش هایی پایبند ند که طبقه متوسط به آن ها معتقدند.
اعتقاد به سخت کوشی، داشتن تحصیلات عالی، استحکام زندگی خانوادگی و داشتن زندگی شرافتمندانه، عمدتاً جزء خصوصیات طبقه متوسط است.
اسلاید 12 :
طبقه کارگر:
این طبقه عمدتاً از کارگران یقه آبی و نیمه ماهر تشکیل شده است که در همه مشاغل تجاری و صنعتی شرکت دارند اکثر اعضای طبقه کارگر، دستمزد نسبتاً کمی دارند، قادر به پس انداز نیستند، به جای برنامه ریزی برای آینده نیازهای آنی خود را بر طرف می کنند سطح تحصیلات پایین و زندگی بخور و نمیری دارند.
طبقه پایین
اعضای این طبقه در پایین ترین سطح جامعه قرار دارند. اکثر اعضای این طبقه بیکار و بی سوادند و عمدتاً با اعانه های دولت امرار معاش می کنند. و زیر خط فقر زندگی می کنند. سلامتی جمسی ندارند وامید به زندگی در آنان بسیار کمتر از اعضای طبقات دیگر اجتماعی است.
اسلاید 13 :
کمیابی، تقسیم کار و طبقه اجتماعی
ثروت، منزلت و قدرت مزایای کمیابی هستند که به طور یکسان در میان اعضای جامعه تقسیم نمی شوند. در نظام قشربندی اجتماعی، موقعیت اجتماعی اشخاصی که از این مزایا برخوردارند، بالاتر از موقعیت اشخاصی است که فاقد این مزایا هستند و افرادی که مشاغل مهمی دارند، جایگاه بالاتری را در نظام قشر بندی اشغال می کند.
اسلاید 14 :
سبک زندگی و ارتباط آن با طبقه اجتماعی
هر طبقه اجتماعی، مجموعه ای از باورها و دیدگاههای مقبول خود را دارد. که این باورها و دیدگاه ها، شیوه زندگی طبقه را تضمین می کند.
امید زندگی:
به طور کلی ثابت شده است که هر قدر پایگاه اجتماعی فرد بالاتر باشد، امید زندگی او بیشتر است، همچنین میزان مرگ میر اطفال در طبقات پایین بیشتر از میزان آن در طبقات متوسط و بالاست.
اسلاید 15 :
بهداشت روانی:
هر قدر که طبقه اجتماعی فرد بالاتر باشد احتمال اختلال روانی در او کمتر است.
درمان اختلال روانی نیز با طبقه اجتماعی ارتباط دارد. بیماران روانی طبقه پایین، اغلب به بیمارستان های دولتی مراجعه می کنند اما بیماران روانی طبقه بالا را معمولاً روانکاو و روان شناس و بیمارستان های خصوصی و مجهز درمان می کنند.
آموزش و پرورش:
هر قدر طبقه اجتماعی فرد بالاتر باشد، سطح تحصیلات او نیز بالاتراست.
اسلاید 16 :
شغل:
اعضای طبقه پایین اجتماعی معمولاً به کارهای یدی اشتغال دارند و فاقد مهارت یه نیمه ماهرند اعضای طبقه متوسط و بالا، عموماً به مشاغل حرفه ای، مدیریت مشغول اند.
استواری زناشویی:
هر قدر که طبقه اجتماعی فرد پایین تر باشد، احتمال گسیختن پیوند زناشویی، بیشتر خواهد بود.
اسلاید 17 :
فرصت های زندگی
فرصت های زندگی به امکانات گوناگونی اطلاق می شود که شخص در زندگی در اختیار دارد تا از طریق آن ها به اهداف خود دست یابد. در این زمینه می توان امکان دستیابی به تحصیلات دانشگاهی، مجال برای یک زندگی بی دغدغه و طولانی و فرصت برای یک ازدواج موفق را نام برد. این فرصت ها به شدت به طبقه اجتماعی فرد بستگی دارد.
اسلاید 18 :
نظریه های کارکردی و نظریه مخالف آن درباره قشربندی اجتماعی
کارکردگرایان معتقد هستند که پاداش هایی از قبیل درآمد، قدرت و پایگاه اجتماعی ، باید به طور نامساوی در میان اعضای جامعه توزیع شود تا مهم ترین موقعیت ها نصیب شایسته ترین افراد موجود در جامعه گردد.
نظریه پردازان کشمکش، برعکس، اعتقاد دارند که پاداش ها باید یکسان در میان اعضای جامعه توزیع شود. به نظر آنان نا برابری در اثر کارکرد سالم جامعه به وجود نمی آید بلکه ناشی از بهره کشی ثروتمندان از فقرا است.
اسلاید 19 :
کارل مارکس و طبقه اجتماعی
کارل مارکس کشمکش میان طبقات اجتماعی را اصل اجتناب ناپذیر می دانست. وی معتقد بود که موقعیت طبقه اجتماعی فرد به روابط او با ابزار تولید بستگی دارد.
مارکس جامعه را به دو طبقه اساسی صاحبان وسایل تولید (بورژوازی) و کارگران (پرولتاریا) تقسیم کرد.
ماکس و بر و طبقه اجتماعی
تعریف مارکس از طبقه اجتماعی صرفاً مبتنی بر ملاک اقتصادی بود، در حالی که به عقیده و بر، طبقه بر اساس سه عنصر قدرت، ثروت و منزلت مشخص می شود.
اسلاید 20 :
قوم مداری طبقاتی
اعضای همه طبقات اجتماعی، اعضای طبقات اجتماعی دیگر را پایین تراز خود تصور می کنند.
اعضای طبقات بالا به اعضای طبقات اجتماعی پایین به دیدۀ تحقیقر می نگرند و گمان می کنند شیوه رفتار خودشان پسندیده تر است.
از طرف دیگر، اعضای طبقات پایین اجتماعی، اعضای طبقات اجتماعی برتر را خودخواه می دانند و نمی خواهند از الگوهای رفتاری آنان تقلید کنند.
