بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مقدمه
آب ارزنده ترین هدیه ای است که خدا وند نثار بشر کرده است، و از نیازهای اساسی برای حیات تمام موجودات کره زمین است. در دین اسلام تاکید ویژه ای بر آب شده بطوریکه در 43 قرآن کریم63 بار از آب یاد شده است.
یکی از شاخصه های رشد توسعه در کشورها دسترسی به آب سالم و بهداشتی است. آب سالم آبی است که عوامل فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آن در حد استاندارد بوده و مصرف آن عارضه سوئی در درازمدت یا کوتاه مدت در انسان ایجاد نکند.
اسلاید 2 :
روزانه ده هزار کودک در دنیا بدلیل ابتلا به اسهال می میرند که یکی از دلایل آن آب آشامیدنی آلوده است. همچنین 80درصد کل بیماریها و بیش از یک سوم مرگ و میرها در کشورهای در حال توسعه به دلیل مصرف آب آلوده می باشد.
اسلاید 3 :
دسترسي به آب سالم ودفع بهداشتي فاضلاب جزو نيازهاي اوليه انسان مي باشد .در اين راستا وزارت بهداشت،درمان وآموزش پزشكي (مطا بق آئين نامه بهداشت محيط مصوب هيأت وزيران)به منظور حفظسلامت وبهداشت مردم مكلف است كيفيت آب آشاميدني عمومي از نقطه آبگيري تا مصرف رااز نظربهداشتي تحت نظارت مستمر قرار دهد. آلوده كردن آب آشاميدني ممنوع است وبا متخلفان مطابق مقررات رفتار خواهد شد. وزارت بهداشت موظف است نواقصي راكه موجب آلودگي منابع آب ميگردد به دستگاه ذيربط اعلام كندتا رأساﹰنسبت به رفع آن اقدام نمايد
اسلاید 4 :
هدف کلی:
سلامت جامعه ازطريق كاهش موارد حفظ وارتقاءسطح بيماريهاي منتقله بوسيله آب
اسلاید 5 :
اهداف اختصاصي
نظارت بر سیستم تامین وتوزیع آب آشامیدنی- حفظ وارتقا شاخصهای کیفی آب آشامیدنی-
اسلاید 6 :
منابع آب
آبهای سطحی
آبهای زیرزمینی
آبهای سطحی: این آبها شامل آب باران وآب رودخانه ها می باشند که از ذوب برف و آبهای زیرزمینی مثل چشمه ها تامین میشود.
آبهای زیر زمینی: نفوذ آبهای سطحی از فضاها و شکافهای خاک و صخره ها و تجمع در سطح زمین آبهای زیرزمینی را تشکیل می دهد. امکان آلودگی در آبهای زیرزمینی نزدیک به سطح زمین وجود دارد، از این رو برای اطمینان از پاکی آب مصرفی از آبهای زیرزمینی عمیق استفاده می گردد.
اسلاید 7 :
خصوصیات آبهای سطحی
- مواد آلی موجود در آبها در نقاط مختلف فرق می کند
- معمولا آلوده به میکروارگانیسم ها هستند
- مقدار آمونیاک، فنل،نیترات این آبها زیاد است
- ممکن است حاوی دترجنت،نفت،روغن،فلزات سنگین باشد
- معمولا آبهای سطحی ناشی از کشاورزی حاوی نیترات وفسفات هستند
این آبها حدود 7الی 8 می باشدPH
اسلاید 8 :
خصوصیات آبهای زیرزمینی
- آب چاههای خیلی عمیق معمولا عاری از میکروارگانیسم ها هستند
- آب چاههای کم عمق آلوده به میکروارگانیسم ها هستند
مواد معلق ومواد آلی آنها بسیار کم است
- این آبها ممکن است دارای ذرات شن باشند
- این آبها حاوی آهن محلول وگاهی منگنز محلول هستند که در اثر اکسیداسیون ذرات زرد قهوه ای در آنها ظاهر می شود
- معمولا حاوی املاح زیادی هستند
- در آبهای شور غلظت یون کلرور سدیم بسیار زیاد است
اسلاید 9 :
تجت پوشش شناسايي منطقه فرآيند ازنظربهداشت آب ودفع فاضلا ب
1- بازدید از منابع آب تحت پوشش
2- بررسی وضعیت بهسازی منابع آب
3- بازدید از مخازن ذخیره آب
4- بررسی نحوه کلرزنی
5- بررسی منابع آلاینده آب (فاضلاب، زباله ، فضولات حیوانی،زمینهای زراعی وکشاورزی ومصرف کودهای شیمیایی
6- بازدید وبررسی وضعیت شبکه آبرسانی
7-کلرسنجی از آب آشامیدنی مطابق استاندارد
اسلاید 10 :
روش بهسازی چاه
- پوشاندن جدار چاه با آجر وملات سیمانی ویا حلقه های بتونی تا عمق 3متر از سطح زمین
آجر چینی تا ارتفاع 30-70 سانتی متر بالاتراز سطح زمین -
- قرار دادن درپوش روی دهانه چاه - پس از پایان ساختمان چاه ، قبل از بهره برداری با محلول غلیظ از پرکلرین (10تا 5 گرم در متر مکعب) آلودگی چاه را باید از بین برد
اسلاید 11 :
ملاحظات اساسی در حفاظت از منابع آب:
- ازریختن فضولات حیوانی در محوطه منابع و مخازن ذخیره آب خودداری کنید.
- از پراکندگی و انباشت زباله در اطراف منابع و مخازن ذخیره آب خودداری نمایید.
- رعایت فاصله بین چاه فاضلاب و چاه آب شرب با توجه به جنس با شیب زمین و سطح آب زیرزمینی حدود 7-15 متر و گاهی تا 30 متر ضروری است. کف چاه فاضلاب بایستی حداقل3 - 5/1 متر بالاتر از سطح زمین باشد.
- مخازن ذخیره آب جهت جلوگیری از هر گونه آلودگی و دسترسی کودکان و حیوانات باید دارای درب قفل دار باشد.
اسلاید 12 :
- در فاصله حداقل 30 تا 100 متر در اطراف چاه از ساختمان سازی خودداری کنید.
- مخازن ذخیره آب بطور متناوب مورد بازدید قرار گرفته و با توجه به کیفیت آب سالانه حداقل یکبار تمیز و ضدعفونی گردد
- جهت اطلاع از وضعیت کیفی آب ماهیانه یکبار آب را از نظر میکروبی مورد آزمایش قرار دهید.
- هر گونه نشت آب از شبکه توزیع را جدی گرفته و در جهت اصلاح آن اقدام کنید.
بیماریهای منتقله از آب:
این بیماری ها بوسیله باکتریها،ویروسها و کرمهاو.. در انسان ایجاد میشود. منابع و مخازن آب از جمله رودخانه ها کانالهای آب دریاچه ها و سدها بویژه در مناطق درمسیر محلی مناسب برای انتشار این گونه بیماریها هستند
اسلاید 13 :
1- وبا: عامل مولد یک نوع باسیل می باشد اینگونه منحصرا انگل انسان بوده و پس از تکثیر در روده انسان نوعی سم تولید میکند که با اثر گذاشتن بر پوشش داخلی روده موجب دفع شدید آب میگردد که از نظر بالینی با اسهال آبکی فراوان مشخص شده و در نتیجه دفع شدید آب و عدم جبران آن مرگ پیش میاید.
کودهای انسانی که برای باروری زمینهای کشاورزی بکار می روند اگر آلودگی داشته باشند در صورت راه یافتن به جریانهای آب در انتقال بیماری موثر است. بیماری معمولا از طریق آشامیدن آب آلوده به مدفوع انسان منتقل می شود.
اسلاید 14 :
2- حصبه یا تیفوئید:عامل مولد این بیماری سالمونلاتیفی یا باسیل تیفوئید می باشد. انسان تنها میزبان طبیعی آن بوده و ناقل بیماری از طریق آب و غذای آلوده به مدفوع و ادرار شخص بیمار مانند شیر و کنسرو و گوشت که بخوبی پخته نشده باشد و همچنین تماس مستقیم یا غیر مستقیم با افراد بیمارو ناقلین صورت گیرد.
در مرحله اول بیمار دچار تب بالارونده و سردرد و ناراحتی شدید شده و سپس بیماری با ظهور دانه های سرخرنگ و شروع اسهال شدید می شود که در صورت سوراخ شدن جدار روده و خونریزی و عدم درمان موجب مرگ می شود.
اسلاید 15 :
3- پاراتیفوئید یا شبه حصبه: شبه حصبه معمولا از طریق آب و غذای آلوده بخصوص شیر، تخم مرغ و لبنیات و همچنین افراد ناقل سرایت می کند.
4- اسهال باسیلی: از طریق آب آلوده به مدفوع انسان منتقل می شود ولی عامل اصلی انتقال آن مگس می باشد. علائم حاد شامل دردشکم-تب- خستگی و اسهال خون آلود می باشد که اغلب کشنده است.
اسلاید 16 :
ب- بیماریهای ویروسی
1- فلج اطفال: ویروس در ایجاد فلج موثر است. از طریق منابع آب آلوده و فاضلابهای خانگی و تماس مستقیم با افراد بیمار و همچنین غذای آلوده به مدفوع بیمار منتقل می گردد.
2- هپاتیت: این ویروس در روده بسر می برد و از طریق مدفوع دفع می گردد. انتقال بیماری از طریق تماس مستقیم با افراد بیمار و آب و غذای آلوده صورت میگیرد. همه گیری های ناشی از مصرف آب آشامیدنی آلوده بیشتر در مناطقی اتفاق می افتد که سیستم تصفیه آب ناقص بوده یا در سیستم توزیع آب اشکالاتی ایجاد شده باشد و سرانجام آب مصرفی توسط چاه های توالت و یا بارندگی شدید آلوده باشد، علائم شامل تهوع، استفراغ، بی اشتهایی، یرقان، حساسیت کبدی و حتی مرگ می شود..
اسلاید 17 :
بررسی علل آلودگی آب:
در صورتیکه نتایج آزمایشات باکتریولوژیکی آب(منابع مختلف تامین آب و شبکه توزیع)آلودگی آشامیدنی شهر یا روستا را تائید نماید بایستی نسبت به نمونه برداری مجدد ازنقاطیکه آلودگی داشته( و همچنین نقاط بالادست و پایین دست در شبکه) اقدام نموده و جهت انجام آزمایشات باکتریولوژی(آزمایش احتمالی کلیفرم تاییدی و تکمیلی) به آزمایشگاه ارسال گردد با آزمایش مجدد و اعلام نتایج در صورتیکه آلودگی در نمونه برداری ثانوی باز همه موارد تائید گردد بایستی بررسی بهداشتی منابع و مخازن و شبکه توزیع آب آشامیدنی و به سوالات زیر پس از بررسی پاسخ داده و آنرا تجزیه و تحلیل نمایند تا علت بروز آلودگی مشخص گردد.
اسلاید 18 :
الف- چته دستی بهسازی شده با استفاده از دلو و طناب
:آیا وسایل برداشت آب(دلو و طناب و..)دور از دسترس حیوانات، حشرات و غیره قرار دارد؟
:آیا امکان برگشت مجدد آب برداشت شده به داخل چاه وجود دارد؟
آیا سکوی چاه غیر قابل نفوذ است و مانع از ورود هر گونه آسیب سطحی به داخل چاه می شود؟(اگر امکان ورود سیلابهای محلی وجود داشته باشد این قسمت دارای اهمیت خاص است)
: آیا محل برداشت آب(چاه) دور از هر گونه منابع آلوده کننده می باشد؟
ب-آب سطحی
: آیا محل برداشت آب بطور صحیح و در عمق مناسب با رعایت فاصله نسبت به کف انتخاب شده؟
: آیا لوله برداشت آب ثابت و محکم نصب شده است؟
: آیا سیستم برداشت آب بطور صحیح دایر می باشد؟
اسلاید 19 :
ج-آب باران:
آیا سطح جمع آوری آب باران عاری از گرد و غبار و علفهای هرز است؟
آیا سیستم زه کشی برای جداکردن باران ابتدائی(که آلوده می باشد) و هدایت آن بسمت فاضلاب رو در نظر در نظر گرفته شده؟
د-چشمه:
آیاحوضچه جمع آوری آب چشمه دارای دریچه بازرسی است و مجهز به قفل می باشد؟
آیا نهر جداسازی آبهای سطحی وجود دارد؟
آیا لوله تخلیه در آنجا هست؟
آیا حفاظت در برابر ورود حیوانات و دسترسی مستقیم انسان به آب به عمل آمده است؟
اسلاید 20 :
س-چاه حفاری شده با دستگاه
آیا سکوی چاه غیرقابل نفوذ است و باندازه کافی اطراف لوله جدار چاه پر و عایق کاری شده است تا از نفوذ آبهای سطحی به آن جلوگیری گردد؟
آیا لوله جدار چاه 30 سانت بالای سطح چاه قرار دارد و غیرقابل شکستن است؟
آیا لوله جدار چاه حداقل 3 متر زیر سطح زمین ادامه دارد و در مقابل شکستن محافظت شده است؟
آیا اطراف چاه بسمت خارجی زهکشی شده است؟
آیا چاه دور از هر گونه منابع آلوده کننده می باشد؟
: آیا کدورت آب ورودی به صافی شنی کمتر از 15 واحد N.T.Uاست؟
:آیا کدورت آب عبور داده از صافی کمتر از 5 واحد است؟
