بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
مسمومیت ها و داروها
اسلاید 3 :
فهرست مطالب
پيشگيري از مسموميت هاي دارويي
علائم مسموميت با برخي از داروهاي پرمصرف
پيشگيري از مسموميت در اطفال
پيشگيري از مسموميت ناشي از سوئ مصرف مواد در نوجوانان
پيشگيري از مسموميت در سالمندان
پيشگيري از مسموميت با مواد غذايي وگياهان سمي
پيشگيري از بروزمسموميت با سموم دفع افات و مواد شيميايي و شويندگي خانگي
پيشگيري از مسموميت ناشي از گزيدگي ها
پيشگيري از مسموميت ناشي از گازها و منوكسيد كربن
اسلاید 4 :
اقدامات اولیه در بروز مسمومیت
هر گاه و در هرکجا مسمومیتی رخ داد، خونسردی خود را حفظ کرده و با مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم با شماره تلفن 01490تماس حاصل کنید.
در هنگام تماس بهتر است اطلاعات زیر را مهیا داشته باشید
نام و شماره تماستان
سن، جنسیت و وزن تقریبی فرد مسموم
علت بروز مسمومیت
سابقه ی پزشکی فرد مسموم
ترکیب و یا ترکیبات ایجاد کننده مسمومیت
مقدار مصرف شده از هر ترکیب
زمانی که تماس با آن ترکیب رخ داده و راه بروز تماس
هر گونه علائمی که بیمار داراست
هر گونه اقدام درمانی که پیش از تماس انجام گرفته است
همکاران ما در مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم، پس از دریافت اطلاعات فوق و بررسی وضعیت بیمار، توصیه های لازم را به شما ارائه خواهند داد و چنانچه مسمومیت رخ داده در منزل قابل کنترل و درمان نباشد، شما به پزشک و یا بیمارستان ارجاع خواهید شد.
اسلاید 6 :
پیشگیری از مسمومیتهای دارویی
مقادير بالاي برخي از داروهاي به ظاهر كم خطر، مي توانند براي فرد كشنده باشد.
داروهاي خود را در مقابل چشم كودكان نخوريد، چرا كه كودكان از رفتار بزرگسالان تقليد مي كنند و ممكن است دور از چشم والدين داروها را به دهان ببرند.
بهتر است داروهاي بيمار افسرده و يا بيماراني که تعادل رفتاري ندارند و يا افرادي که سابقه اقدام به خودکشي دارند را دور از دسترش ايشان قرار دهيد و مراقبت دقيقي در خصوص ميزان داروي مصرفي ايشان به عمل آوريد.
بر مصرف داروي افراد مسن خانواده نظارت داشته باشيد چراکه ايشان به دلايل زير ممکن است داروي خود را به اشتباه يا بطور تکراري مصرف نمايند: تشابه ظاهري شکل داروها، ابتلا به فراموشي، عدم اطلاع از نام داروها، بي سوادي يا کم سوادي و يا خوانا نبودن مقادير مصرفي دارو مندرج روي جعبه دارويي. بهترين کار براي پيشگيري از خوردن دوز تکراري دارو، يادداشت کردن دفعات مصرف دارو و يا قرار دادن قرصها در داخل جعبه هاي مخصوص تقسيم بندي شده (برحسب صبح، عصر و شب) مي باشد.
اسلاید 7 :
پیشگیری از مسمومیتهای دارویی
مصرف مقادير بالاي بسياري از داروها در اقدام به خودکشي، ممکن است در ابتدا علامت و نشانه خاصي نداشته باشد ولي وضعيت فرد مسموم به طور ناگهاني وخيم گردد.
بروز مسموميت توسط برخي از داروها توانند منجر به صدمات دائمي کبد و کليه فرد مسموم شود.
داروها را مطابق با توصيه پزشک يا داروساز و نه بيشتر از آن مصرف نمائيد چراکه با مصرف چند برابر مقادير درماني داروها به طور خودسرانه، نه تنها روند درمان شما سريعتر نمي شود بلکه تنها دچار عوارض سوء و يا مسموميت با داروها خواهيد شد.
در برخورد با فرد مسموم غير هوشياري که در کنارش بسته هاي داروي خورده شده وجود دارد، ضمن حفظ خونسردي خود و عدم القاء استفراغ در اين فرد، بسته هاي دارويي را همراه بيمار به بيمارستان ببريد.
در مسموميت هاي تعمدي با دارو، بهتر است در صورت هوشياري فرد مسموم، نام دارو يا داروهاي مصرفي و تعداد هر يک از آنها را از وي بپرسيد و به کادر درماني اطلاع دهيد.
اسلاید 8 :
علائم مسمومیت با برخی از داروهای پرمصرف
مسمومیت با مسكنها- آسپیرین:
درد در قسمت بالایی شكم، تهوع و استفراغ، سوت كشیدن گوش «آه كشیدن» در هنگام تنفس، منگی و حالت خوابآلودگی و گیجی از علائم مسمومیت با آسپرین هستند.
مسمومیت با استامینوفن:
مصرف بیش از حد استامینوفن در ابتدا اثر كمی دارد ولی ممكن است درد شكم، تهوع و استفراغ ایجاد شود و در عرض سه روز آسیب غیرقابل برگشت روی كبد ایجاد كند (سوءتغذیه و الكل خطر آن را افزایش میدهند).
مسمومیت با داروهای كاهشدهنده فعالیت دستگاهعصبی، روانگردانها، باربیتوراتها و بنزودیازپازپینها:
خستگی و خوابآلودگی كه منجر به كاهش هوشیاری میشود. تنفس سطحی، نبض ضعیف، نامنظم یا بطور طبیعی، كند یا تند از عمده علائم مسمومیت با این دسته از داروها میباشند.
اسلاید 9 :
علائم مسمومیت با برخی از داروهای پرمصرف
مسمومیت با محركها و توهمزاها، آمفتامینها (شامل اكستازی) و ال.اس.دی و كوكائین:
در اثر مصرف این محركها رفتار تحریكپذیر و بیش فعالانه، بیقراری و آشفتگی، عرق كردن، لرزش دستها، توهم كه طی آن ممكن است فرد آسیب دیده ادعا كند «صداهایی میشنود» یا «چیزهایی میبیند» بروز مینماید.
مسمومیت با مخدرها، مرفین و هروئین:
علائم این مسمومیتها شامل مردمكهای تنگ، كندی و منگی كه ممكن است منجر به كاهش هوشیاری شود و تنفس آهسته میباشد.
مسمومیت با استنشاق حلالها – چسب، سوخت فندك:
تهوع و استفراغ، سردرد، توهمات، امكان عدم هوشیاری و بندرت ایست قلبی از علائم مسمومیت با حلالها میباشند.
اسلاید 10 :
پیشگیری از مسمومیتها در اطفال
اسلاید 11 :
پیشگیری از مسمومیتها در اطفال
كودكان زير 5 سال، پر خطرترين گروه سني از نظر بروز مسموميت هستند و ممكن است هر چيزي را به دهان ببرند. اين عمل بخشي از آموزش و درك اين گروه سني از محيط اطرافشان است و اين عمل زمينه ساز بروز مسموميت است.
در هنگام بيماري كودكتان مراقب باشيد تا دوز تكراري دارو به وي ندهيد.
كيف دستي، ساك خريد و كيسه هاي نايلوني را دور از دسترس كودكان قرار دهيد. ممكن است داخل آنها وسايلي باشد كه توسط كودك بلعيده شود و يا كودك ضمن بازي آنها را روي سر خود كشيده و سبب خفگي وي شود.
گلها و گياهان آپارتماني را دور از دسترس كودكان قرار دهيد و هنگام بازي كودكان در فضاي باز مراقب آنها باشيد تا توسط گلها و گياهان سمي، مسموم نشوند.
مواد شيميايي، شوينده و سفيد كننده را در منزل در كمدهاي داراي قفل و دور از ديد و دسترس كودكان قرار دهيد و درب كمدهايي كه در آن مواد شيميايي خطرناك را نگه مي داريد با قفل يا طناب محكم نمائيد.
هيچگاه الكل و ضد يخ را در دسترس كودكان قرار ندهيد.
اسلاید 12 :
پیشگیری از مسمومیتها در اطفال
محصولات شيميايي و شوينده، نفت و بنزين را هميشه در ظرف اصلي آن نگهداري كنيد. هيچگاه اين فرآورده ها را در ظرف مواد خوراكي مانند بطري نوشابه نگه داري نكنيد. اين عمل سبب خورده شدن اتفاقي اين مواد توسط كودكان مي شود.
داروهاي خود را در مقابل چشم كودكان نخوريد، چرا كه كودكان از رفتار بزرگسالان تقليد مي كنند و ممكن است دور از چشم والدين داروها را به دهان ببرند.
اگر به كودك خود دارو مي دهيد به او تفهيم كنيد كه اين دارو است و از كلماتي مثل آبنبات، شكلات و يا خوراكي استفاده نكنيد.
عمده ترين موارد مسموميت در كودكان در اثر خوردن داروها، مواد شيميايي و محصولات خانگي مانند، مواد آرايشي بهداشتي، فرآورده هاي شوينده، سفيدكننده و لوله باز كن، لاك پاك كن (استون) و گياهان آپارتماني سمي بوده است.
مسموميت اتفاقي در اثر بلع نفت در كودكان بسيار خطرناك مي باشد. در صورت بلع نفت توسط كودك هر چه سريع تر او را نزديك ترين مركز درماني منتقل نماييد.
بلع باطري ساعت در كودك مي تواند با عوارض جدي همراه باشد. در اين موارد كودك را در اسرع وقت به يك مركز درماني منتقل كنيد.
اسلاید 13 :
پیشگیری از مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد در جوانان
ناخالصي هاي موجود در انواع مواد مخدر و فرآورده هاي تقلبي در برخي موارد از خود ماده مخدر مرگ بارتر مي باشند.
فراورده ها برخلاف ادعاي مطرح شده مبني بر خوشبو كنندگي دهان و يا ترك سيگار، سبب بروز اعتياد مي گردند.
گاهي اوقات مصرف حتي يك عدد قرص اكستازي، منجر به مرگ مي شود.
سكته هاي قلبي و مغزي، تشنج، نارسايي كبد و كليه و تخريب سلولهاي مغزي و عضلاني از عوارض مسموميت با قرص اكستازي مي باشند.
مصرف مواد توهم زا مانند حشيش، اكستازي و LSD مي توانند سبب بروز حوادث مرگبار مانند سقوط از ارتفاع، تصادف، نزاع و خودكشي در فرد مصرف كننده شوند.
اسلاید 14 :
پیشگیری از مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد در جوانان
مصرف انواع داروهاي هورموني با هدف بدنسازي در جوانان مي تواند سبب بروز عوارض وخيمي مانند عقيمي، نارسايي قلبي و كبدي، كوتاهي قد و بزرگ شدن سينه در مردان و پرمويي و خشونت صدا در خانمها گردد.
استفاده خودسرانه از فرآورده هاي قاچاق و بدون مجوز جهت بدنسازي و پرورش اندام در جوانان، خطرابتلا به انواع اختلالات جسمي و رواني را براي مصرف كننده در بردارد.
آيا مي دانيد يكي از عوارض رواني سوء مصرف استروئيدهاي آنابوليك در جوانان، پرخاشگري و بروز رفتارهاي ضد اجتماعي مي باشد؟
مصرف نابجاي استروييدهاي آنابوليك در جوانان جهت بدنسازي و رقابت هاي ورزشي با خطر بروز عوارض قلبي و عروقي مانند ازدياد فشار خون و نارسايي قلبي همراه است.
آيا مي دانيد مصرف همزمان مواد مخدر با برخي از داروهاي خواب آور و آرام بخش مي تواند سبب بروز مسموميت هاي شديد و حتي مرگ در فرد مصرف كننده گردد؟
اسلاید 15 :
پیشگیری از مسمومیتها درسالمندان
اسلاید 16 :
پیشگیری از مسمومیتها درسالمندان
از سالمندی نمیتوان پیشگیری کرد اما حفظ سلامت در سنین سالمندی به عادات و شیوه زندگی افراد در طول زندگی بستگی کامل دارد.
سالمندان در مصرف صحیح دارو دقت بیشتری کنند
سالمندان به لحاظ تغییرات فیزیولوژیک جزء گروه های سنی پرخطر محسوب می شوند به خصوص از نظر مسمومیت دارویی، بنابراین لازم است در مصرف صحیح دارو در این گروه از افراد دقت بیشتری به عمل آید.
سالمندانی که چندین دارو را مصرف می کنند باید بدانند که در مراجعه به پزشک حتی برای سرماخوردگی ساده باید لیست داروهای مصرفی خود را به همراه داشته باشند تا توسط پزشک معالج کنترل و از تداخلات دارویی جلوگیری شود.
اسلاید 17 :
پیشگیری از مسمومیتها درسالمندان
هرگز بدون تجویز پزشک نباید از داروهای خواب آور استفاده شود، مصرف خودسرانه این داروها می تواند آثار نامطلوبی نظیر افت فشارخون، زمین خوردن و به دنبال آن احتمال شکستگی، ضعف تنفسی، بروز حالت گیجی و اختلال در جهت یابی را افزایش دهد.
اکثر افراد فکر می کنند داروهای گیاهی عارضه جانبی ندارند، در حالی که داروهای گیاهی نیز مانند سایر داروها در صورت مصرف غلط یا بی رویه باعث بروز عارضه جانبی می شوند، همچنین ممکن است با دیگر داروهای مصرفی تداخل داشته باشند، بنابراین لازم است حتماً با توصیه پزشک مصرف شوند.
داروهایی که سالمندان مصرف می کنند به خصوص برخی مانند دیگوکسین و وارفارین باید دقیقاً طبق دستور پزشک و به همان اندازه مصرف شوند، مصرف کمتر یا بیشتر می تواند فرد سالمند را دچار عوارض جدی و خطرناک کند.
اسلاید 18 :
پیشگیری از مسمومیتها درسالمندان
تلاش در جهت محدود کردن داروهای مصرفی سالمندان و رویکرد به درمانهای طبی و فیزیکی میتواند از عوارض جانی و مسمومیتهای دارویی در سالمندان بکاهد.
تغییرات نسبت آب و چربی در بدن سالمندان نیز می تواند حجم توزیع داروهایی را که حلال در آب یا حلال در چربی هستند ، تغییر دهد.
جذب گوارشی داروها در سالمندان به دلیل تغییرات ترشح اسیدیته و گاستریت و تغییرات بافتی جداره دستگاه گوارشی کاهش پیدا می کند همچنین حرکات دودی در معده و روده سالمندان کم می شود که این امر سبب اختلال جذب بعضی از داروها می شود. در سالمندان، جذب داروهای قلبی به علت کم شدن حرکات روده کاهش مییابد. در سالمندی، جریان خون کل سیستم گوارشی کاهش می یابد و بنابراین ورود دارو به جریان خون عمومی کمتر میشود. تأخیر در جذب، باعث ضعیف شدن قدرت دارو شده و مدت اثر آنها طولانی می شود. این اثرها میتوانند بسیار خطرناک باشند، زیرا اغلب داروهای قلبی دارای طیف باریک درمانی میباشند.
اسلاید 19 :
پیشگیری از مسمومیتها درسالمندان
وجود مقادیر کمآلبومین در سرم سالمندان باعث می شود که داروها بدون باند شدن به آلبومین به وفور در گردش خون جریان یابند و باعث افزایش خطر عوارض جانبی و مسمومیت با داروهایی مانند دیگوسین شوند. زیرا در حقیقت غلظت پلاسمایی دارو بسیار بالاست. تغییرهای قلبی- عروقی مربوط به سن و یا بیماری مانند کاهش برونده قلب ( اغلب به دنبال MI، نارسایی قلب، CAD، هیپوولمی) باعث کاسته شدن توزیع دارو در بافتها می شوند در نتیجه، زمان شروع اثر دارو و دورة اثر طولانی می شود.
میدانیم که بیماریهای کلیه و کبد ضرورت کاهش دوز دارو را ایجاد میکنند، اما حتی در نبود بیماری نیزفعاليت کبد سالمند کاهش یافته، باعث کم کردن متابولیسم و دفع دارو می شود. تأخیر در متابولیسم دارو باعث افزایش خطر عوارض جانبی و مسمومیت میشود، زیرا داروها مدت بیشتری در گردش خون باقی میمانند. در سیستم کلیوی سالمندان ترکیبی از کاهش جریان خون، کاهش سرعت فیلتراسیون گلومرولی و کاهش تدریجی فعاليت نفرونها میتواند منجربه دفع آهسته دارو در سالمندان شود.
اسلاید 20 :
پیشگیری از مسمومیتها درسالمندان
افراد مسن اغلب دارای بیماریهایی مانند آرتریت، استئوپروز، COPD، بیماری عروقی محیطی، دیابت یا افسردگیاند. برای اینکه بین عوارض جانبی داروها و مشکلهای پیشين افتراق داده شود، باید پیشتر در یک مصاحبه، نخست این شرایط مورد بررسی قرار گیرند.
باید نسبت به هرگونه سوء تغذیه، کمبود ویتامین، استفاده طولانی مدت از الکل یا دارو یا افزایش حساسیت نسبت به آلایندههای محیطی هشیار بود. در صورتی که بیمار حافظة ضعیف یا اختلال شناختی داشته باشد، با دوستان و خانوادة او باید مشورت کرد.
خوردن داروهای متعدد (پلی فارماسی) در سالمندان شایع است و باید با گرفتن تاریخچة دقیق دارویی از احتمال ایجاد عوارض جانبی ناشی از تداخلها، اطمینان حاصل کرد. بسیاری از سالمندان داروهای آنتیهیستامین، ملین، ضداحتقان، آنتیاسید و آرامبخش مصرف میکنند.
