بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
هپاتیتهاي ویروسي یكي از مهمترين معضلات بهداشتي است و در بين آنها هپاتيتهاي منتقله از راه خون از جمله بيماريهايي هستند كه سهم قابل توجهي از مرگ و مير ، ناتواني، بار اقتصادي، اجتماعي و رواني را بخود اختصاص داده و موارد مزمن اين بيماريها در حال حاضر مشكلات و تبعات بسياري را بر جامعه تحميل نموده است.
برنامه ريزي به منظور شناسايي ناقلين هپاتيت ، انجام مراقبتهاي بهداشتي لازم جهت ممانعت از ابتلاي ديگران ، انجام آزمايش از نظر آلودگي به هپاتيت در مادران باردار و اقدام به موقع در پيشگيري از آلودگي نوزاد مادر آلوده، موارد تماس با سوزن آلوده و. از مواردي است كه ميتواند در كنار افزايش سطح آگاهي و تغيير نگرش و رفتارهاي ناصحيح به مهار اين بيماري در كشور منجر گردد.
واكسيناسيون سه نوبته کودکان بر عليه هپاتيت B در سراسر كشور از سال 1372 تا كنون و نيز واكسيناسيون سه نوبته 4 گروه سني متولدين 1368-1372 از جمله اقدامات مؤثر و پيشگيرانه هپاتيت B ميباشد. براساس مطالعات انجام شده ايران جزء كشورهاي با شيوع متوسط محسوب مي گردد و به نظر مي رسد 35% ايرانيان با HBV برخورد داشته و 3-2 درصد جمعيت ناقل مزمن مي باشند كه البته در مناطق مختلف پراكندگي يكساني ندارد. با توجه به مجموعه بررسي هاي انجام شده، HBV يكي از شايعترين علل بروز هپاتيت حاد و مزمن در بالغين و همچنين سيروز و هپاتوسلولار كارسينوما در ايران است.
در سالهاي اخير با توجه به واكسيناسيون گروههاي سني مختلف و نيز گروههاي در معرض خطر شيب منحني HBV رو به پايين بوده كه البته با طرحهاي ديده وري فعال و مشاركت سازمانهايي مثل سازمان انتقال خون و سازمان زندانها ميزان بيماريابي بسيار بيشتر و فعال تر گرديده است. همچنين با انجام فعاليتهاي آموزشي در سطح وسيع تر و نيز اقدامات پيشگيرانه شيب منحني HCV كند گرديده است.
اسلاید 3 :
واکسن هپاتیت B
واکسن های هپاتیت B موجود کاملا بدون خطر بوده و در بیش از 90% موارد موثر می باشد. هدف از انجام واکسیناسیون پیشگیری از ایجاد عفونت مزمن هپاتیت B و در نتیجه جلوگیری از عوارض عفونت مزمن یعنی سیروز و HCC می باشد. به نظر می رسد با واکسیناسیون برنامه ریزی شده و هدفمند می توان تا حدود زیادی شیوع هپاتیت B در جامعه را کاهش داد. بطور کلی 85 تا 90 درصد مرگ های ناشی از HBV با واکسن قابل پیشگیری می باشد.
در حال حاضر واکسن پنتا والان هم به سیستم ایمن سازی کشور اضافه گردیده که شامل واکسن های دیفتری ، سیاه سرفه ، کزاز، هپاتیت ب و هموفیلوس آنفلوانزا نوع ب می شود.
هر دو نوع واکسن بایستی در حرارت 2 تا 8 درجه سانتی گراد نگهداری شوند. واکسن نباید دچار یخ زدگی شود. یخ زدگی موجب از بین رفتن اثربخشی واکسن می شود.
واکسن HBV در بالغین به صورت داخل عضلانی در عضله دلتوئید و در نوزادان در عضله قدامی کناری ران تزریق می گردد. تزریق در سایر محل ها سبب واکنش ایمنی کمتری می شود. در مورد پنتاوالان هم در قسمت قدامی خارجی نیمه ران سمت چپ با سرنگ AD و به صورت داخل عضلانی تزریق می گردد.
اسلاید 4 :
گروههای هدف واکسیناسیون :
نوزادان ، مطابق برنامه ایمنسازی کشوری
افرادی که در معرض تماس های شغلی با خون هستند.
افرادی که به علت ناتوانی و مشکلات خاص پزشکی در موسسات خاصی طولانی مدت بستری بوده و نگهداری می شوند.
بیماران مبتلا به بیماری های مزمن کبدی و افراد آلوده به هپاتیت c
بیماران همو دیالیز
دریافت کنندگان مکرر خون یا فرآورده های خونی
مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی
صاحبان رفتارهای جنسی پرخطر ، خصوصا کسانی که سابقه بیماری آمیزشی دارند.
زندانیان با سابقه رفتارهای پرخطر و مدت اقامت بیش از 6 ماه
تماس های نزدیک داخل منزل
رفتگران شهرداری ها ، آتش نشان ها ، امدادگران اورژانس ، زندانبانان ، کارشناسان آزمایشگاههای تحقیقات جنایی و صحنه جرم.
افرادی که کاندید پیوند عضو هستند.
اسلاید 5 :
راههای پیشگیری از هپاتیت :
هپاتیتهای B , C و D از راه خون و مایعات بدن ، مادر به نوزاد و تماس جنسی منتقل می شوند. هپاتیت های C و B عموما از راه خون منتقل گردیده اما از طریق سایر مایعات بدن نیز می تواند انتقال یابد .( ادرار ، اشک ، بزاق و ..)
همچنین بریدگی ، خراش و استفاده از وسایل خانگی یکدیگر نظیر تیغ و مسواک می توانند ویروس هپاتیت را به فرد دیگری انتقال دهند .
استفاده از سرنگ مشترک در معتادان بسیار خطرناک است.
هرگونه استفاده از تیغ یا سوزن های غیر استریل چه در خالکوبی (تاتو) ، دندانپزشکی ، طب سوزنی و حجامت و چه در آرایشگاه ، می تواند منجر به انتقال عفونت گردد.
از طریق تماس جنسی حفاظت نشده ( استفاده نکردن از کاندوم ) نیز هپاتیت می تواند منتقل شود. پرهیز از رفتارهای جنسی مخاطره آمیز به عنوان مثال ارتباط جنسی خارج از روابط زناشویی در پیشگیری از ابتلا به این بیماری بسیار موثرند.
اسلاید 6 :
پیشگیری از آلودگی در افرادی که Needle Stick شده اند:
کارکنان بهداشتی درمانی به عنوان یکی از گروه های پرخطر در معرض تماس با عوامل بیماری زای منتقله از راه خون از جمله HCV و HBV هستند. این تماس ها از طریق Needle Stick ، بریدگی با وسایل نوک تیز آلوده با خون بیماران و تماس خون بیمار با پوست ناسالم یا از طریق تماس ترشحات آلوده با چشم ، بینی و مخاط دهان صورت می گیرد. اکثر تماس های شغلی معمولی به عفونت منجر نمی شوند. عواملی که می تواند بر میزان احتمال وقوع این آلودگی نقش داشته باشند دو دسته هستند:
تعداد افراد آلوده در جامعه مورد نظر
نوع و تعداد تماس های شغلی
عفونت زایی به دنبال تماس می تواند تحت تاثیر عوامل زیر باشد:
نوع عامل بیماری زا
نوع تماس
مقدار خونی که فرد در حین تماس با آن سر و کار داشته است.
مقدار ویروس موجود در خون یا ترشحات بیمار در زمان تماس.
اسلاید 7 :
اقدامات لازم جهت پیشگیری از عفونت به دنبال تماس های شغلی :
از سرپوش گذاری سوزن بعد از تزریق اکیدا خودداری شود.
سوزن های مصرف شده داخل Safety Box ریخته شود.
از وسایل پزشکی که بی خطر بوده و از ایجاد جراحت جلوگیری می کند ، استفاده شود.
از وسایل محافظت کننده مثل دستکش ، عینک ، ماسک و گان در صورت لزوم استفاده شود.
اقدامات و فعالیتهای مورد نیاز پس از تماس با منبع آلوده:
شستشوی محل Needle Stick و یا بریدگی با آب و صابون .( آب با فشار به محلی که در معرض Needle Stick قرار گرفته است پاشیده شود.
در صورت آلودگی چشم ها ، این محل با آب تمیز یا استریل و نرمال سالین شستشو شود.
استفاده از مواد ضدعفونی کننده ، فشار بر روی زخم جهت کاهش سرایت عامل عفونی و یا استفاده از مواد سوزاننده مثل سفید کننده ها توصیه نمی شود.
موارد تماس به کمیته کنترل عفونت در بیمارستان یا مرکز بهداشت فورا گزارش و پیگیری شود.
اسلاید 8 :
جدول میزان موارد گزارش شده هپاتیتهای ویروسی از دانشگاههای سراسر کشور به مرکز مدیریت بیماریهای واگیر
طی سالهای 90-93
