بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
موسسه مصباح انديشه
برگزار مي کند :
دوره آموزشي
جهاد انديشه
علوم قرآنی
تجويد
اسلاید 2 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 3 :
عزیزان من ! جوانان عزیز!
تلاوت قرآن یک فضیلت بزرگ است، امـا این تــلاوت یک وسیلـه ای است برای معرفت ، این قرآن یک اقیـانوس عظیم است، هرچه بیشترجلو بروید تشنه تر می شوید؛ علاقه مند تر می شویـد، دل شمـا روشن تر می شود، در قرآن باید تدبرکرد. ترجمه ی قرآن را بفهمید.
قرآن را کـه هر روز تلاوت کردید ترجمـه ی آن را هم نگاه کنید؛ بگذارید این مفاهیم در ذهن جوان شما حک بشود ؛ درآن صورت فرصت تدبر پیدا خواهید کرد.
اسلاید 4 :
فَاِذا قَرَأتِ القُرانَ فَاستَعِذ بِاللهِ مِنَ الشَيطانِ الرَّجيمِ نحل: 98
چون تلاوت قرآن کني اول از شر وسوسه شيطان مردود به خدا پناه بر
اسلاید 5 :
جلسه اول:
تاریخ قرائت قرآن کریم
اسلاید 6 :
مقدمه
چگونگي نزول قرآن
چگونگي جمع آوري و تأليف قرآن
نقطه گذاري و علامت گذاري قرآن
تعليم و قرائت قرآن
عوامل بروز اختلاف قرائت
تأليف و تدوين قرائات
راويان قرآن
آغاز تلاوت
ترتیل در روایت
مراتب ترتیل
تجوید
فهرست مطالب
قرائت عاصم
اسامی قراء سبعه
اسلاید 7 :
مقدمه
درس اول: تاریخ قرائت قرآن کریم
قرآن کريم ، آخرين کتاب آسماني است که از طريق وحي و از سوي خداوند تبارک و تعالی به منظور رهايي بشريت از گمراهي و دلالت او به وادی تابناک هدايت به پيامبر گرامي اسلام (صلی الله علیه و آله) ، نازل گرديد .
اسلاید 8 :
پيامبر گرامی اسلام (صلي الله عليه و آله) در بيست و هفتم رجب مبعوث شدند .
آغاز نزول قرآن به عنوان يک کتاب مفصل در شب قدر ماه مبارک رمضان و سه سال پس از بعثت بوده .
قرآن در طول بيست سال به تدريج بر پيامبر نازل شد .
اولين قسمت از قرآن در شب مبعث نازل شد که شامل پنج آيه اول سوره علق مي باشد .
در مورد آخرين آيه ي نازل شده برآن حضرت، قولها متفاوت است . بعضي بنا به مشهور ،آيه 281 سوره بقره را آخرين آيه مي دانند و برخي آيه 3 سوره مائده را آخرين آيه مي دانند .
اولين سوره کاملی که نازل شد سوره حمد است و به همين جهت فاتحه الکتاب نام گرفته و آخرين سوره کامل سوره نصر مي باشد .
چگونگي نزول قرآن
اسلاید 9 :
چگونگي جمع آوري و تأليف قرآن
پس از امير المومنين(علیه السلام) زيد بن ثابت به امر ابوبکر و چند تن ديگر از جمله ابن مسعود و ابي ابن کعب و ابوموسي اشعري نيز به جمع آوري قرآن پرداختند . جدال و نزاع بين آنها در مورد جمع آوري قرآن تا زمان عثمان ادامه داشت .
در دوره پيامبر (صلی الله علیه و آله) آيات سوره ها تکميل و مرتب و نام آنها نيز تعيين شده بود ولي جمع آنها با يکديگر در يک مجلد بعداً انجام گرفت .
نخستين تدوين کننده قرآن بعد از رحلت پيامبر (صلی الله علیه و آله) حضرت علي (علیه السلام) بودند که با در نظر گرفتن ترتيب نزول قرآن اقدام به تدوين آن نمودند که مورد پذيرش قرار نگرفت .
اسلاید 10 :
در آخر، قرآن کريم در زمان خلافت عثمان با ترتيب فعلي تدوين و در اختيار مسلمانان قرار گرفت که مورد تائيد کليه فرق اسلامي است .
چگونگي جمع آوري و تأليف قرآن
قرآني که در زمان عثمان جمع آوري شد مورد تأیيد حضرت علي (علیه السلام) نيز قرار گرفت .
سپس از این قرآن گردآوری شده 7 نسخه به همراه قاری به هفت شهر مهم که دین اسلام را پذیرفته بودند فرستاده شد .
اسلاید 11 :
چگونگي جمع آوري و تأليف قرآن
در زمان خلافت حضرت علي (علیه السلام) حضرت به همان قرآن عمل کردند و فرمودند: « از امروز هيچ کس نبايد به قرآن دست درازي کند »
لذا اجماع شيعه بر اين است که : آنچه امروز در دست ما است، همان قرآن کامل و تمام است که هرگز دچار تحريف و تغيير نشده است.
اسلاید 12 :
در ابتدای نزول وحی، خط کوفی از علائم و نقطه گذاری خالی بود.
نقطه گذاري و علامت گذاري قرآن
پس از گذشت زمان و به اشتباه افتادن کسانی که تلاوت پیامبر (صلی الله علیه و آله ) را نشنیده بودند به نقطه گذاری و علامتگذاری آیات نورانی وحی نیاز شد .
مردم به واسطه حافظه ، قرآن را می خواندند .
اسلاید 13 :
اعراب و نقطـه گذاري قرآن نخستين بار توسط ابي الاسود دوئلي و به دستور حضرت علی(علیه السلام) صورت گـرفت و پس از او به همت دو تن از شـاگـردانش به نامهاي يحيي بن یعمرو نصر ابن عاصم در قـرن سـوم هجري انجام شد .
نقطه گذاري و علامت گذاري قرآن
علائمي که هم اکنون بـراي بيـان حروف، متداول است و ماخذ از حروف مي باشد از ابتکارات « خليل ابن احمد » است .
اسلاید 14 :
شکی نیست که قـرآن یکی است و آن همـان است
که بر پیامبر اسلام نازل گردید در حالی که در قرائت آن اختلاف است و این اختلاف تنها از جهت تفاوت قرائت قاریان (نحوه تلفظ الفاظ) است.
امام جعفر صادق (علیه السلام ) :
إنَّ القرآن واحدٌ نزَل مِن عند واحدٍ و لکنَّ إلاختلافَ یجیءَ مِن قِبَلِ الرّواه [ بحار الانوار ،ج82،ص92]
قرآن یکی است و از سوی خداوند یکتا نازل گردیده و اختلاف ( قرائت ) از ناحیه راویان است .
تعليم و قرائت قرآن
اسلاید 15 :
تعليم و قرائت قرآن توسط شخص پيامبر(صلی الله علیه و آله) آغاز گرديد. به اين صورت که صحابه از رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) قـرائت قـرآن را ده آیه ده آيه يـاد مي گـرفتند و تا راه و رسم قرائت، وقف، ابتـدا و عمل به مضامين و احکـام ده آيه اول را
از پيامبر ياد نمي گرفتند به ده آيه بعد رجوع نمي کردند.
بدين سان گروهي از قراء همچون حضرت علي(علیه السلام) و ابي بن کعب و عبدالله بن مسعود و. همزمـان با حيـات رسول خدا(صلی الله علیه و آله) در حفظ و قرائت،گوي سبقت را از ديگران ربودند.
اسلاید 16 :
2- عاری بودن خط کوفی از نقطه گذاری و اعراب
عوامل بروز اختلاف قرائت
1- کثرت و تنوع لهجه های عربی
پیامبر (صلی الله علیه و آله ) قرائت قرآن را به هر گروهی مطابق لغت و لهجه ی آنها تجویز نمودند .
این امر موجب گسترش اختلاف قرائت خصوصا در حروفی مانند : ب ، ث ، ت ، که رسم الخط یکسانی داشتند گردید .
3- اعمال نظر و اجتهاد قاریان
پس از اعزام قـاریان به شهرهای مختلف اگـر قـاری یک شهر در مورد مصحفی که خالی از هرگونه علامت بود دچار تردید می شد بنا به حدس و گمان خود آن آیه را تلاوت می نمود .
اسلاید 17 :
تألیف و تدوین قرائات اولين بار توسط « ابان ابن تغلب » شاگرد امام سجاد (علیه السلام) آغاز گرديد .
تأليف و تدوين قرائات
کثرت انواع قرائات به حدي رسيد که برخي علما به فکر محدود سـاختن آن افتـادند و اوليـن بـار « ابو عبيد قاسم ابن سلام » در کتاب خود شمار قرائات را به بيست و پنج قرائت محدود ساخت .
در مرحله بعد ابن مجاهد در کتابش هفت قرائت را مطرح ساخت :« قراء سبعه » .
تقسیم بندی مجاهدکه هفت تن از پیشوا وامام قرائت را در عصر خویش برگزیده بود مورد قبول همه ی فرق قرارگرفت و تا اکنون نیز باقی ماند .
اسلاید 18 :
فصيح ترين قرائات، قرائت عاصم و متقن ترين روايات، روايات حفص است از عاصم .
اسامي قراء سبعه
امروز اکثريت مطلق جهان اسـلام قـرآن را بـه روايت حفص از عاصم مي نويسند و مي خوانند.
اسلاید 19 :
قرائت عاصم
1- شخصیت علمی و دینی عاصم
2- تشیع عاصم
3- اسناد قرائت عاصم
4- قرائت عاصم درجه فصاحت و شیوایی بالایی دارد .
5- راوی که از عاصم روایت کرده (حفص) از دقت نظر و قدرت حافظه کم نظیر برخوردار بوده است .
برتری قرائت عاصم
