بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مبانی و نظریه های سیاستگذاری برای مدیریت گذارهای فناورانه
اسلاید 2 :
فهرست مطالب
1- مفهوم نظام و رژیم فنی اجتماعی و رابطه آنها
2- مفهوم و تشریح خصوصیات گذار فناورانه
3- منطق مداخلات سیاستی برای حکمرانی گذارها
4- معرفی رویکردهای سیاستگذاری برای حکمرانی گذارها
5- مطالعه موردی: بکارگیری رویکرد مدیریت استراتژیک کنامهای فناورانه در صنعت پرداخت بانکی
اسلاید 3 :
1- مفهوم نظام و رژیم فنی اجتماعی و رابطه آنها
مفهوم نظام فنی اجتماعی
نظام فنیاجتماعی، پیکربندی هماهنگی میان عناصر ناهمگون برای به انجام رساندن یک کارکرد است.
کارکردهای اجتماعی مثلا حمل و نقل، تامین مسکن، انرژی و . توسط نظام های فنی اجتماعی مختلف به انجام میرسند.
واحد تحلیل در مطالعات گذار، یک نظام فنیاجتماعی است و قواعد حاکم بر رفتار بازیگران و عناصر نظام را رژیم فنیاجتماعی تعیین میکند.
این نظامها قابل جداسازی از اجتماع و مرزبندی واضح از هم نیستند.
اسلاید 4 :
عناصر و منابع اصلی در یک نظام فنیاجتماعی
1- مفهوم نظام و رژیم فنی اجتماعی و رابطه آنها (ادامه)
اسلاید 5 :
مفهوم رژیم فنی اجتماعی
رژیم "مجموعه نسبتا پایدار و همراستا از قواعدی استکه رفتار بازیگران را در راستای خط سیر نوآوری تدریجی در یک نظام فنی اجتماعی هدایت میکند"
رژیم خصوصیات خود را در هفت بعد به نمایش میگذارد:
فناوری
اعمال کاربران و حوزههای بکارگیری
معانی نمادین فناوری
زیرساختها
ساختار صنعت
سیاست
دانش
1- مفهوم نظام و رژیم فنی اجتماعی و رابطه آنها (ادامه)
اسلاید 6 :
مفهوم رژیم فنی اجتماعی(ادامه)
رژیم فناورانه مفهومی بود که بیشتر به روالهای شناختی داخل بنگاه توجه داشت و شبیه به مفهوم خط سیر فناورانه جهتگیری ذهنی مهندسان را در مورد گزینه های فناورانه نشان می داد
نظریه پردازان گذار، با استفاده از مفهوم فوق رژیم فنی اجتماعی را تعریف کردند که نقش عوامل اجتماعی و نهادينه شدن فناوری در جامعه را نیز مدنظر قرار می دهد.
اسلاید 7 :
رابطه مفاهیم نظام و رژیم فنی اجتماعی
"رژیم فنی اجتماعی" قواعد حاکم بر تعامل و رفتار عناصر" نظام فنی اجتماعی" است.
کارکرد نظام فنیاجتماعی برآمده از فعالیت گروههای انسانی است که در نظام فنیاجتماعی تحت قواعدی در تعاملند. بنابراین رژیم فنی اجتماعی برآیندی از همراستایی رژیمهای حاکم بر این گروههاست.
اسلاید 8 :
فراهماهنگی میان رژیمها
اسلاید 9 :
2- مفهوم و تشریح خصوصیات گذار فناورانه
گذار هنگامی به وقوع می پیوندد که رژیم حاکم بر سیستم فنی اجتماعی تغییر کند و مقاومت سیستمهای فنی اجتماعی در مقابل تغییر ناشی از ثبات رژیمها و خاصیت وابستگی به مسیر آنهاست.
باید توجه داشت که چنین تغییر رژیمی فقط دربرگیرنده ی تغییرات فناورانه نیست بلکه تغییر در عناصری چون اعمال کاربران، مقررات، شبکه های صنعتی زیرساخت ها و معانی سمبلیک را در پی دارد
اسلاید 10 :
2- مفهوم و تشریح خصوصیات گذار فناورانه(ادامه)
گذارهای فناورانه به عنوان تحولات فناورانه ی بزرگی تعریف می شوند که در شیوه ای که کارکردهای اجتماعی مثل حمل و نقل، ارتباطات، تامین مسکن و .به انجام می رسند رخ می دهند
گذار فرایند تغییر پیوسته و تدریجی است که در آن ساختار جامعه یا ترکیبی از نظامهای فرعی جامعه متحول میشود
بعضی صاحبنظران گذار فناورانه و تغییر سیستمهای فنیاجتماعی را معادل ظهور سیستمهای نوآوری جدید در نظر میگیرند
اسلاید 11 :
گذارها فرایندهایی زمانبر و بسیار پیچیده
اولا ساختارهای نهادی (چه نهادهای رسمی مثل قوانین و مقررات و طرحهای تامین مالی عمومی و چه نهادهای غیر رسمی مانند ارزشهای فرهنگی) بسیار سخت تغییر میکنند.
ثانیا بازیگران و شبکههای اجتماعی، سرمایه سازمانی و قدرت نهادینه را نمایندگی میکنند که باعث میشود نسبت به جایگزینها بیتفاوت برخورد کنند و از نظام موجود حمایت کنند حتی زمانی که جایگزینها خصوصیات بهتر اقتصادی اجتماعی و زیستمحیطی از خود نشان دهند.
ثالثا، مصنوعات فناورانه فناوريهای تولید و زیرساختها نسبت تغییر رژیم سرسختی نشان میدهند
اسلاید 12 :
میزان و شدت قفل شدگی در هر بخش و صنعت به عوامل مختلفی بستگی دارد:
میزان تاثیر اقتصاد مقیاس بر صنعت
وضعیت سرمایهگذاریهای قبلی
زیرساختها و میزان تاثیرشان و نیاز به تغییر و ایجاد زیرساختهای جدید
شایستگیهای موثر
میزان تغییر لازم در سبک زندگی مصرف کنندگان و ترجیحات آنها
گذارها فرایندهایی زمانبر و بسیار پیچیده (ادامه)
اسلاید 13 :
3- منطق مداخلات سیاستی برای حکمرانی گذارها
بسته به میزان انتفاع شخصی بنگاهها از تن دادن به تغییر و پذیرش فناوری جدید گذارها می توانند جایی در طیف نوآیندی یا عامدانه داشته باشند. در گذار نوآیند فرصتهای فناورانه بنگاهها را ترغیب میکند که رژیم جدید فناورانه را بپذیرند
در بسیاری موارد هدف گذار بیشتر یک کالای عمومی است و بدون دخالت سیاستی به وقوع نمی پیوندد
مسائل حوزه توسعه پایدار، مثل تغییرات آب و هوایی، آلودگی هوا، کمبود آب سالم، پایانپذیری و یا پاک نبودن منابع و از این دست، مهمترین موضوع و چالش امروز سیاستگذاری برای گذارها هستند.
اسلاید 14 :
خصوصیات گذارها در حوزه پایداری و چالش سیاستگذاری
چند بعدی بودن و خاصیت همتکاملی
فرایندهای چند بازیگری
رابطه میان پایداری و تغییر
فرایندهای بسیار بلندمدت
بیپایان بودن و عدم اطمینان
ارزشها، مناقشات و اختلاف نظرها
جهتگیری هنجاری
اسلاید 15 :
ملاحظات سیاستگذاری برای حکمرانی گذارهای فناورانه
هدف رویکردهای سیاستی، خارج کردن نظامهای فنیاجتماعی از قفلشدگی و هدایت آنها در جهت مطلوب است.
میزان و شدت قفلشدگی در هر بخش و صنعت به عوامل مختلفی بستگی دارد.
سیاستگذاری برای شکلگیری گذار در اولین گام، مستلزم به دست آوردن درک درستی از فرایندهای تحول و گذار فناورانه است.
اسلاید 16 :
4- رویکردهای سیاستگذاری برای حکمرانی گذارهای فناورانه
رویکردهای اصلی که در توصیف و مدل سازی کاربرد بیشتری دارند:
رویکرد چند سطحی
رویکرد سیستمهای نوآوری فناورانه
رویکردهایی که ماهیت تجویزی بیشتری دارند:
رویکرد مدیریت استراتژیک کنام های فناورانه
رویکرد مدیریت گذار
اسلاید 17 :
رویکرد چند سطحی
سلسله مراتبی در هم تنیده از سه سطح که تعاملات آنها تشریح کننده گذار است:
کنامهای فناورانه(سطح خرد)
سطح رژیم های فنی اجتماعی(سطح میانی)
سطح منظر(سطح کلان)
اسلاید 18 :
سلسله مراتب در هم تنیده سطوح سه گانه
اسلاید 19 :
پویاییها و تعاملات سطوح سهگانه رویکرد چندسطحی در فرایند وقوع گذار
اسلاید 20 :
چالش های بکارگیری رویکرد چندسطحی در سیاستگذاری
تشریح روابط میان سطوح مفهومی كنام، رژیم و منظر مشکل است.
همزمان رژیمها و كنامهای چندگانه در حال تعامل هستند.
پياده سازي عملی مفاهیم مطرح شده آسان نیست.
چون رژیم بیشتر در سطح ملی در نظر گرفته شده نقش مقیاس فضایی و مکان خيلي مورد توجه قرار نگرفته است.( جغرافیای گذار)
