پاورپوینت بررسی تاثیر شاخصهای سرمایه اجتماعی بر وضعیت اقتصادی محله"مطالعه موردی: محله طلاب”

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

بررسی تاثیر شاخصهای سرمایه اجتماعی بر وضعیت اقتصادی محله"مطالعه موردی: محله طلاب”

محور: نقش سرمایه اجتماعی دراقتصاد شهری

اسلاید 3 :

مقدمه
تا چند دههي اخیر، دانشمندان اقتصادي رشد و توسعهي اقتصادي یک کشور را مرهون منابع طبیعی می دانستند. پس از آن، طی نیم قرن اخیر و با ظهورنئوکلاسیک ها، تشکیل سرمایه ي انسانی نیز مورد نظر قرار گرفت، اما کمتر به تعاملات اجتماعی و نقش ارزش ها و فرهنگ و به طور کلی، نهادهاي رسمی وغیررسمی در اقتصاد توجه شد.
با به وجود آمدن مکتب "نهادگرایان جدید" به نقش نهادها و به خصوص سرمایه ي اجتماعی در رشد و توسعه ي اقتصادي توجه بیشتر شد. به طوري که بانک جهانی از این نوع سرمایه، به عنوان "ثروت نامرئی" یاد می کند.
از این رو سرمایه اجتماعی از آنجا که سبب کاهش هزینه های مبادلاتی شده به مانند سایر عوامل تولید سنتی نقش بسزایی در بهبود رشد و توسعه اقتصاد محله دارد.

اسلاید 4 :

امروزه در مباحث نظری، میزان و نحوهی تعاملات اجتماعی کنشگران، سرمایه اجتماعی به شمار میآید. سرمایه اجتماعی در سطح محله به روابط اجتماعی که باعث تسهیل مبادلات و به تبع آن کسب سود و پرداخت کمتر سود در این سطح میگردد، توجه دارد.
یکی از شاخصهای تخصصی اقتصاد، اقتصاد شهری است که در آن ارزیابی مسائل و مشکلات مناطق شهری با استفاده از ابزارهای اقتصادی بررسی میشود و شاخه خرد اقتصاد شهری، اقتصاد محله میباشد. اقتصاد محله ای شامل تمام جوانب اقتصاد شهری ولی در سطح خرد میشود که شامل کالا و خدمات و تولید و توزیع آنها است. در اقتصاد محلهای باید دانست که کالاها و خدمات نه تنها در داخل یک محله، بلکه بین محلات دیگر چگونه تولید و توزیع میشوند. چگونگی رشد و توسعه محلات و ناهمگونیهای جمعیتی و قومی و اثرات مثبت و منفی آن در عدم تعادل اقتصاد محلی و بسیاری از مسائل محلهای مانند ایجاد و حفظ و گسترش سرمایههای اجتماعی مورد بررسی قرار میگیرد.
بنابراین با توجه به رشد اقتصادی قابل مشاهده در محله طلاب در طی 5 سال گذشته محقق در پی آن است تا تأثیر سرمایه اجتماعی بر وضعیت اقتصادی محله مورد برررسی قرار دهد.
بيان مسئله

اسلاید 5 :

اهداف تحقیق:
بررسي ميزان تاثير سرمايه اجتماعي بر اقتصاد محله
توصيف و شناسايي شاخص هاي سرمايه اجتماعي كه بر متغير اقتصاد محله تاثير گذار هستند.

سؤال تحقیق
ميزان تاثير شاخصهای سرمایه اجتماعی بر اقتصاد محله چقدر است؟

اسلاید 6 :

پیشینه داخلی
زهرا علمی، سرمایه اجتماعی و چگونگی تأثیر آن بر اقتصاد.1383
علیرضا باوان پوری، نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار محلهای (نمونه کوی سجادیه مشهد)، 1388
موسوی، احمد. برنامهریزی توسعه محلهی با تأکید بر سرمایه اجتماعی مورد مطالعه کوی طلاب، 1385
مهدی خندهرو، سنجش میزان سرمایه اجتماعی در سطح محله، 1387

پيشينه خارجي
انیکس و بالِن (1997) اندازهگیری سرمایه اجتماعی در سطح مناطق ايالت ولز
کنوتس (2000) تاثير سرمایه اجتماعی بر سرمایهگذاری محله اي
تيرميزي(2005) تاثير سرمايه اجتماعي بر توسعه اجتماعات محله اي
پيشينه تحقيق

اسلاید 7 :

از نظر پانتام سرمایه اجتماعی شامل شبکهها، هنجارها، پیوندها و اعتماد اجتماعی است که همکاری و هماهنگی برای منافع متقابل را تسهیل میکند و به نهادهای اجتماعی اجازه تولید بیشتر میدهد. به نظر مي رسد كه سرمايه اجتماعي مبادله اقتصادي را تسهيل مي كند و سازوكارهاي درگير در اين راستا متفاوت هستند. بنابر عقيده پوتنام(2000) شبكه هاي اجتماعي خلق شده از طريق مشاركت در انجمن هاي محلي، گروه ها و سازمان هاي محلي كانال هايي براي جريان نوع دوستي و هم نوع گرايي ايجاد مي كنند كه به نوبت هنجارهاي فردي و همكاري هاي متقابل عمومي را به بار مي آورد.
اعتماد و عمل متقابل در بین شبکهها؛ منابع سرمایه و اساساً اجتماعی هستند.
اگر شهروندی به دیگری اعتماد کند، آنها بیشتر میتوانند از روی میل درخواست همکاری و فعالیت اجتماعی داشته باشند او تأکید میکند که جنبههای متفاوت اعتماد، تأثیر متقابل و شبکههای اجتماعی به یکدیگر وابستهاندکه وابستگی به یکدیگر، سرمایه اجتماعی را تولید و بازتولید میکند.
چارچوب نظری

اسلاید 8 :

در نظریه بازی که بخشی از مطالعات اقتصاد خرد میباشد سرمایه اجتماعی را در چارچوب آن تحلیل میکند. دایتون جانسون (1994) شکلگیری سرمایه اجتماعی را به عنوان بازی تعاونی (co- Ordinatoin- Game) تشریح میکند، پذیرش زیاد سرمایه اجتماعی (تا جای که سرمایه اجتماعی به روابط متقابل اجتماعی تبدیل شود) غلبهکردن به مشکل همکاری و تعاون را در پی دارد.
چارچوب نظری

اسلاید 9 :

آیا بین شبکه اجتماعی و اقتصاد محله رابطه معناداری وجود دارد.
آیا بین اعتماد و اقتصاد محله رابطه معناداری وجود دارد.
آیا بین مشارکت و اقتصاد محله رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیات تحقیق

اسلاید 10 :

واحد تحلیل: فرد است
واحد مشاهده: در این تحقیق زن و شوهرخانواده واحد مشاهده می باشد
جمعيت آماري: شهروندان منطقه 4 ناحیه 1محله طلاب شهرداری مشهد می باشد.
حجم نمونه: 300نفراز فرمول کوکران بدست آمد است. شيوه نمونهگيري: تصادفی

اسلاید 12 :

اقتصاد محله
مبتنی بر اقتصاد اشتراکی است که در برگیرنده مبادلات غیر نقدی کالاها و خدمات است. این اقتصاد در خانواده های گسترده و محلات مرسوم است.که افراد بر اساس یک قانون نانوشته با یکدیگر همکاری و مسئولیت کارها را به همسایگان واگذار می نمایند. اقتصاد اشتراکی طیفی از همکاری ها و هم یاریهای متقابل از قبیل نگهداری بچه، بریدن چمن ها، برداشتن آشغال ها و نیز کارهای روزمره خانوادگی است. اقتصاد اشتراکی، انعکاس گر گسترش پیوندهای اجتماعی است. به هنگامی که معنای مشخصی از هویت اشتراکی (و این هویت اشتراکی می تواند بر مبنای پیوند های خانوادگی، قومیت، جنسیت، منزلت و درآمد باشد) وجود داشته باشد. این گرایش در قوی ترین شکل ممکن خود است. اقتصاد اشتراکی به حقوق و تعهدات غیر رسمی امکان می دهد تا در شبکه مزیت ها و پیوند های متقابل گسترش یابد
تعریف مفهومی

اسلاید 13 :

در این پژوهش 7/52% نمونه مورد بررسی زن و 46% درصد مرد بودند. سن پاسخگویان بین 23تا 60 سال میباشد. به لحاظ سطح تحصیلات 3/3 پاسخگویان بیسواد و 23% ابتدایی، 24%راهنمایی، 37%دیپلم، 5%لیسانس، 1.3%فوق لیسانس هستند. 90% پاسخگویان شیعه و 10%سنی می باشند. در مورد مدت اقامت 51% پاسخگویان بیشتر از 10سال و19% بین 8تا10 سال و10% بین 6تا 8سال 10% بین 3تا 5 سال و 16% بین 1تا2 سال در این محله اقامت داشته اند. از نظر شغل 42% پاسخگویان خانه­دار، 37%آزاد،10%کارمند، 1.5بیکار و6.3 بازنشسته بوده اند.
ویژگیهای اجتماعی- جمعيتي پاسخگويان

اسلاید 15 :

مدل شماره 1- تحليل رگرسيوني متغير هاي مستقل
رگرسیون چند متغیره بدست آمده از تحلیل رگرسیون فوق نشان مي دهد سه متغير شبكه اجتماعي و اعتماد اجتماعي و مشاركت اجتماعي از سطح معناداری زیر0/05 برخوردار بودند که در نهایت وارد معادله رگرسیونی می شوند.
y=15/0 (شبكه اجتماعي )+15/(اعتماد)+20/0(مشاركت)
مدل شماره 2- تحليل رگرسيوني متغير هاي زمينه اي و مستقل
y12/0+ ( شبكه اجتماعي)17/0+(سن )16/0-(اعتماد) 15/0+ (مشاركت) 24 /0 = (دين)
تحلیل رگرسیون چند متغیره

اسلاید 16 :

سرمایه اجتماعی به طور کلی شامل نهادها، روابط، گرایش ها، ارزش ها، و هنجارهایی است که بر رفتارها و تعاملات بین افراد، حاکم است. به عبارت دیگر، سرمایه اجتماعی آن دسته از شبکه ها و هنجارهایی است که مردم را قادر به عمل جمعی می کند. از آن جا که روابط اجتماعی در سطوح مختلف اجتماع حضور دارد، آثار و کارنمود های سرمایه اجتماعی، طیف گسترده ای را تشکیل می دهد. در سطح خرد، که روابط میان افراد جامعه با هم بررسی می شود، کیفیت بالای سرمایه اجتماعی، از دو طریق اثر گذار است. یکی از طریق روابط که در سطح اعضاء خانواده، دوستان و آشنایان حاکم است و باعث بالا رفتن کیفیت سرمایه انسانی می شود. دیگری از طریق بهبود روابط تعمیم یافته، که به کیفیت روابط میان افراد غیر نزدیک و آشنا بستگی دارد. کیفیت بالای سرمایه اجتماعی در روابط تعمیم یافته، قابلیت پیش بینی رفتارها را بالا می برد و انعقاد قرارداد و اجرای سرمایه گذاری را با کاهش هزینه های مبادلاتی آسان می کند. در پژوهش انجام شده نشان می دهد میزان شبکه اجتماعی 2/08 می باشد که از حد متوسط پایین تر است. 60%پاسخگویان بيشتر با اعضاء خانواده و خویشاوندان رابطه دارند. اما کمتر از 60%پاسخگویان ارتباط کمی در طول هفته با همسایگان و دوستان خود دارند.
نتیجه گیری

اسلاید 17 :

بنابراین مشهود است که روابط افراد در بیشتر بین اعضاء خانواده و خویشاوندان در حد شبکه غیررسمی گسترش یافته است و پاسخگویان در روابط تعمیم یافته به شبکه های رسمی مثل حضور افراد در ورزشگاه ها –پارک ها-مراسمات- بازار-رستوران، که ایجاد تعامل بین افراد آشنا و غیر نزدیک می تواند بهتر صورت پذیرد، خیلی کم حضور می یابند. فقط70% پاسخگویان در مراسماتی مذهبی که در محله برگزار می شود شرکت می کنند و 53%پاسخگویان جهت خرید با همسایگان به بازار رفته اند. در نتیجه شرکت کردن افراد در فعالیت های غیر اقتصادی، مانند شرکت در باشگاه های محلی، انجمن ها، گردهمایی ها و دیگر شبکه های ارتباط جمعی، با توجه به تقسیم بندی پانتام، سرمایه اجتماعی میان گروهی را تشکیل می دهد که میزان اعتماد عمومی را در سطح جامعه افزايش می دهد. زندگی کردن در جوامعی که سطح اعتماد میان افرادش بالاست، هزینه کمتر را برای مراقبت از خود در مبادلات اقتصادی تحمیل می کند؛ قراردادهای مکتوب، کمتر احتیاج می شود و افراد مجبور نیستند تا برای هر اتفاق احتمالی، چاره ای بیندیشند.

اسلاید 18 :

در پژوهش حاضر یافته ها نشان می دهد که سطح کلی اعتماد در حد متوسط 3/2می باشد. غالب پاسخگویان به اعضاء خانواده در حدود 90% به صورت زیاد و به خویشاوندان خود 85% در حد متوسط به بالا اعتماد دارند. و در بقیه موارد میزان اعتماد درحد متوسط و پایین تر است. و این در حالی است اعتماد بستر انواع فعالیت های مشارکتی و اقتصادی در افراد خواهد بود و هر چه این سطح در یک محله کاهش یابد رشد فعالیت های اقتصادی کمتر است. به طور مثال وام گیری متاثر از اعتماد است. جوامعی که از میزان بالای اعتماد برخوردارند، برای ایجاد توافق و همکاری، به نهادهای رسمی کمتری محتاج اند(ناک و کیفر،1997). این در حالی است که در پژوهش حاضر59% افراد در حد متوسط به بالا ترجیح می دهند مشکلات مالی خود را از طریق دریافت وام های رسمی حل کنند تا از طریق صندوق های قرض الحسنه محلی یا خویشاوندان و همسایه ها، در موارد دیگر مانند استفاده از چک نیز به اعتماد زیادی نیاز است، چراکه اعتماد امري دو طرفه است. به همین خاطر، درخواست مردم برای استفاده از چک بر میزان اعتماد تاثیر می گذارد. از این رو، انتظار می رود که خانواده ها دراجتماعاتی با سطح پایین سرمایه اجتماعی، اشتیاق کمتری به استفاده از چک نشان دهند.که یافته های بدست آمده نشان می دهد 73% پاسخگویان تمایل به خرید به صورت نقدی دارند و 60% اصلا با استفاده از چک خرید نمی کنند.

اسلاید 19 :

هر نوع سرمایه گذاری، منوط به نوعی واگذاری کار به نمایندگان است. سپرده گذاری یک خانواده در بانک، به معنی پذیرفتن نمایندگی بانک برای حفاظت و مدیریت دارایی خانواده است. از آنجا که نماینده پذیری، تحت تاثیر سطح اعتماد است، بنابراین هر چه سطح سرمایه اجتماعی بالا باشد خانواده­ها بخش زیادی از ثروت مالی خود را در سپرده­ها سرمایه­گذاری می­کنند. یافته­ها نشان می­دهد که 56% افراد در حد کمی در بانک و 74% در حد کمی در موسسات قرض الحسنه سپرده­گذاری می­کنند. که این امر تاییدی برکاهش سرمایه اجتماعی و پایین بودن سطح اعتماد اجتماعی بین ساکنان محله می باشد(میانگین سرمایه اجتماعی در این پژوهش 96/2 است که از حد متوسط پایین تر است).
یافته های تحقیق نشان می دهد که میانگین فعالیت های مشارکتی مردم در سطح محله به طور کلی 2/88می باشد که از حد متوسط نیز پایین تر است. پاسخگویان تمایل کمی برای عضویت در فعالیتهای کانونها و تشکل های سطح محله را دارند و مشارکت در بقیه فعالیت ها از قبیل پیگیری جهت رفع مشکلات محله و انجام کارهای گروهی در محله در حد متوسط به پایین بود است ولی 53% پاسخگویان در مراسمات مذهبی محله درحد زیادی مشارکت دارند.

اسلاید 20 :

که این نکته گواه بر توجه بیشتر مدیران شهری جهت بهره برداری از ظرفیت مناسبت های مذهبی در طول سال در سطح محلات است، که از این طریق فرصت بیشتری جهت حضور و تعامل ساکنان محله را فراهم نموده تا به تبادل اطلاعات و نیازها و مشکلات از سطح فردی تا گروهی بپردازند و در این باب راه حلی را بیابند چرا که یافته های تحقیق نشان می دهد که پاسخگویان تمایل کمی به کمک به خیریه سطح محله-کمک به مساجد-کمک به تهیه جهیزیه- کمک به مدرسه -کمک به نیازمندان سطح محله- نگهداری از فرزندان همسایگان در مواقع لزوم – راه اندازی صندوق قرض الحسنه، در سطح محله دارند.
عامل قابل توجه در این تحقیق این است که: 66% پاسخگویان رضایت از زندگی در محله داشته اند و62% تمایل جهت ادامه زندگی در این محله را دارد که این مسئله رضایت از محل زندگی عامل مهمی در گسترش و ایجاد ارتباط و احساس تعلق در سطح محله بین ساکنان خواهد بود.
در نهایت یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخص های شبکه اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت و همین طور سن افراد و نوع اعتقادات دینی شاخص های مهم و تاثیر گذار بر نگاه مشارکتی ساکنان در فعالیت های اقتصادی اشتراکی می باشد. یافته ها نشان می دهد هر چه شاخص های سرمایه اجتماعی ارتقاء یابد وضعیت اقتصاد اشتراکی بین ساکنان افزایش خواهد یافت.