بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تربیت بدنی در مدارس
اسلاید 2 :
فصل اول اهداف تربيتبدني و ورزش در مدارس
هدف كلي
شناخت اهداف و نقش آن در تعيين محتوا و خطمشيهاي اجرايي درس تربيتبدني در مدارس.
هدفهاي رفتاري
1. مفهوم تربيتبدني و تعاريف مربوط به آن
2. اختلاف بين دو واژة«ورزش» و «تربيتبدني»
اسلاید 3 :
3. نقش اهداف در برنامهريزي فعاليتهاي تربيتبدني و ورزش مدارس
4. اهداف عمومي تربيتبدني در دورة ابتدايي، راهنمايي و دبيرستان
5. تعریف واهداف آموزش و پرورش
6. اهداف كلي و اختصاصي تربيتبدني و ورزش.
7. ضرورت تدوين برنامههاي تربيتبدني و ورزش در مدارس
8. اهداف تربيتبدني در مدارس را از نظر «كين» و «دكتر تاش»
اسلاید 4 :
مفهوم تربيتبدني
به منظور تعيين اهداف تربيتبدني ابتدا لازم است كه مفهوم تربيتبدني در مدارس به درستي شناخته شود. بسياري از افراد جامعه و حتي تعدادي از معلمان و مربيان تربيتبدني دو واژة ورزش و تربيتبدني را به جاي يكديگر به كار ميبرند. اين موضوع چنان فراگير شده است كه در بسياري از برنامههاي آموزشي واژة ورزشي به جاي واژة تربيتبدني به كار برده ميشود. اگرچه هر دو بر پاية فعاليتهاي جسماني بنا شده اما تربيتبدني از نظر ماهيت و اهداف با ورزش تفاوت داشته و اين تفاوتها در اجراي برنامهها شكل واقعي و عيني به خود ميگيرد. اين تفاوتها در تعاريف هر يك از واژههاي تربيتبدني و ورزش به خوبي مشاهده ميشود.
اسلاید 5 :
ژرژهپر : «تربيتبدني علمي است منظم، اصولي، تدريجي و مداوم كه از سن كودكي تا كهولت به منظور تقويت كامل بدن كسب سلامتي و بالابردن قدرت و استقامت دستگاههاي مختلف بدن و پرورش استعدادهاي افراد براي انجام هر نوع فعاليت ميباشد».
دكتر لوبوش : «تربيتبدني مجموع روشهايي است كه جهت تبديل بدن به يك وسيلة مورد اعتماد و تطابق و همگامي با محيطهاي بيولوژيكي و اجتماعي از طريق پرورش عوامل بيولوژيكي (قدرت و استقامت دستگاههاي گردش خون و تنفس) و عوامل روانيـ حركتي كه خود باعث به وجود آمدن كنترل و مهارتهاي بدني كه يكي از عوامل مهم رفتار و شخصيت آدمي است ميباشد».
با تعاريف فوق ميتوان چنين نتيجه گرفت كه ورزش بخشي از تربيتبدني است كه انجامدادن آن منوط به كسب انواع مهارتهاي حركتي و ورزشي است.
اسلاید 6 :
ماهيت تربيتبدني
محتوا يا كلية فعاليتهايي كه با نام تربيتبدني آموزش داده ميشود بر پاية فعاليتهاي جسماني استوار بوده و از ورزش جدا نميباشد و حتي ميتوان عنوان نمود كه در بسياري مواقع از طريق انواع رشتههاي ورزشي ميتوان به اهداف تربيتبدني دست يافت اما بايد اين موضوع مهم را يادآوري نمود كه در شيوههاي اجرايي و هدف كار و فعاليت تربيتبدني و ورزش تفاوت وجود دارد.
تربيتبدني جزئي لاينفك از برنامههاي آموزش و پرورش بوده كه آموزش همگاني براي تمام دانشآموزان مطرح است و در آموزش تربيتبدني در مدارس صحبت از ورزشكاران نخبه، كار مداوم و خستهكننده براي رسانيدن آنان به درجة قهرماني در يك رشتة ورزشي خاص مطرح نيست.
اسلاید 7 :
اهداف تربيتبدني
برنامههاي تربيتبدني داراي اهداف مشخص ميباشد. معلمان و برنامهريزان تربيتبدني ميبايست با اهداف اين درس آشنا بوده و بتوانند آنها را با استناد به دلايل، مدارك و منابع علمي براي دانشآموزان و والدين آنها توجيه كنند. چنانچه اهداف برنامههاي تربيتبدني در هر سطح از تحصيل (ابتدايي، راهنمايي، متوسطه) به طور واضح و روشن بيان گردند، در اين صورت همة افرادي كه در تهيه و تدوين و يا اجراي برنامهها، مشاركت ميكنند، قادر خواهند بود، پاسخ به اين سؤال مهم و اساسي كه «چرا و براي چه منظور فعاليت ميكنند» با درك و آگاهي كامل دريافت نمايند.
پاسخ منطقي و فلسفي اين «چرايي» در واقع محور و مركزيتي براي جهتدهي و كسب موفقيت در اجراي برنامههاي تربيتبدني در مدارس خواهد بود. در اين بخش از كتاب اهداف تربيتبدني را با در نظرگرفتن ابعاد وجودي انسان و نيازهاي واقعي آنان به دو دستة اهداف عمومي و اختصاصي در هر دورة تحصيلي به شرح زير بيان ميگردد.
اسلاید 8 :
1. اهداف عمومي تربيتبدني در دورة ابتدايي
اهداف تربيتبدني در دورة ابتدايي را ميتوان به شرح زير بيان نمود:
1-1. پرورش قابليتهاي جسماني با بهكارگيري عضلات مختلف بدن از طريق حركات و فعاليتهاي جسماني متناسب با هر يك از اندامها
1-2. پرورش قواي ذهني دانشآموزان از طريق بازيهاي سازمانيافته
1-3. تقويت روحية اجتماعي و مسئوليتپذيري از طريق بازيها و حركاتدستهجمعي
1-4. رشد اخلاق و حس به گزيني از طريق مشاركت در بازيهاي اجتماعي
1-5. كمك به رشد و جلوة شخصيت كودك با ايجاد تفكر خودكار در او از طريقانواع فعاليتهاي جسماني
اسلاید 9 :
1-6. كمك به دانشآموزان در فراگرفتن مهارتهاي صحيح حركتي پايه و بنيادي از قبيلراهرفتن، دويدن، پريدن و.
1-7. ايجاد عادتهاي ايمني و آشنا ساختن آنها با اجراي كارهاي مقدماتي در موقعبرخورد با حوادث و مشكلات
1-8. ايجاد عادتهاي بهداشتي در دانشآموزان و علاقهمند ساختن آنها به رعايت اموربهداشتي در حفظ سلامتي خود و ديگران
1-9. پرورش و تقويت روحية نظم و انضباط در كارها
1-10.علاقهمند ساختن دانشآموزان به تقويت و سلامتي بدن و داراشدن اعضا واندامهاي متناسب
تحقق اهداف فوق از طريق محتواي درسي مناسب در قالب بازيها، حركات موزون، ورزشها، بازيهاي محلي و به طور كلي فعاليتهاي جسماني امكانپذير خواهد بود.
اسلاید 10 :
2. اهداف عمومي تربيتبدني در دورههاي راهنمايي و دبيرستان
همة دانشآموزان در دورة راهنمايي و دبيرستان ميبايست آمادگي پيدا نمايند تا بتوانند در فعاليتهاي سازنده و مطلوب اجتماعي جامعه شركت نمايند. به دنبال هدفهاي عمدهاي كه براي درس تربيتبدني در دورة ابتدايي بيان گرديد، اهداف كلي براي اين درس در دورة راهنمايي و متوسطه ميتوان در نظر گرفت. دانشآموزان به منظور رويارويي با شرايط و اوضاع زندگي روزمره و فائقآمدن بر مشكلات روزافزون و پيچيدة آن، نياز به توسعه و تكامل قابليتها و تواناييهاي خود دارند تا قادر باشند سلامتي، تندرستي و نشاط دورة نوجواني و جواني خود را حفظ كرده، مسائل و مشكلات را با انديشة خلاق خود حل كنند، گزينشهاي اخلاقي نيكو بنمايند و با ابراز تمايلات خوشايند، نگرشهاي منطقي، درك ارزشها و قدرشناسيها، بتوانند عواطف و احساسات خود را به نحو مطلوبي بيان نمايند. دانشآموزان در اين دوره از تحصيل از طريق شركت در گروههاي اجتماعي روابط رودررو با ديگران و همسالان خود برقرار ميسازند.
اسلاید 11 :
سرانجام رشد و بلوغ اجتماعي به وسيلة روابط گروهي همانند انجمنهاي ورزشي مدرسه، مسابقات مختلف ورزشي و غيره افزايش مييابد. هدفهاي عمدة تربيتبدني در اين دوره به قرار زير است:
2-1. توسعه و رشد اندامها و عضلات مختلف بدن و پرورش استعدادهاي جسماني از طريق شركت در فعاليتها و تمرينات ورزشي منظم و مداوم.
2-2. بهبود و توسعة مهارتهاي عصبيـ عضلاني و افزايش هماهنگي در انجام حركات و فعاليتهاي جسماني و به ويژه مهارتهاي ورزشي از طريق يادگيري مهارتها و فنون رشتههاي مختلف ورزشي و حركات بنيادي.
2-3. توسعه و رشد مهارتهاي شناختي كه در برگيرندة معلومات، درك و تشخيص ارزشهايي است كه با اجراي فعاليتهاي جسماني همراه است.
2-4. توسعه و رشد اجتماعي دانشآموزان كه به منظور سازگاري دانشآموزان با خود و با ديگران و توسعة معيارهاي مطلوب رفتاري است كه از طريق شركت دانشآموزان در فعاليتهاي گروهي و بازيهاي ورزشي حاصل ميشود.
اسلاید 12 :
3. اهداف اختصاصي تربيتبدني
اهداف اختصاصي در حقيقت اهداف نزديك و سهلالوصولي هستند كه در چارچوب اهداف كلي بيان ميشوند. اهداف اختصاصي با تجارب و سوابق يادگيري دانشآموزان و ميزان تواناييهاي جسماني و استعدادهاي حركتي آن مرتبط ميباشند.
اهداف اختصاصي تربيتبدني در دورههاي مختلف تحصيلي به شرح زير بيان ميشوند:
3-1. توسعة تواناييها و مهارتهاي پايه و بنيادي در دانشآموزان كلاسهاي اول تا سوم دبستان.
3-2. توسعة تواناييها و مهارتهاي بنيادي پيشرفته و آمادگيهاي جسماني در كلاسهاي چهارم و پنجم دبستان.
3-3. توسعه و بهبود مهارتهاي ورزشي و آمادگيهاي جسماني در دورههاي مختلف تحصيلي راهنمايي و دبيرستان.
اسلاید 13 :
در توضيح توسعة تواناييها و مهارتهاي بنيادي در دانشآموزان مدارس ابتدايي بايد گفت كه كودكان با مجموعهاي از قابليتهاي جسماني و تواناييهاي حركتي وارد دبستان ميشوند. اكثر آنها فاقد تجارب حركتي در سطحي مطلوب و قابل قبول ميباشند.
درس تربيتبدني، موقعيتهاي مختلف حركتي در جهت توسعة هرچه بيشتر اين قابليتها و تواناييهاي حركتي فراهم ميآورد. محور برنامههاي تربيتبدني در مدارس ابتدايي به ويژه كلاسهاي اول تا سوم دبستان توسعة مهارتهاي بنيادي و تقويت و آموزش حركات پايه از قبيل راهرفتن صحيح، دويدن، جهيدن، گرفتن، پرتابكردن و ساير موارد مشابه بوده كه از طريق فعاليتهاي جسماني مناسب و بازيها حاصل ميشود
اسلاید 14 :
توسعة تواناييها و مهارتهاي تركيبي و پيشرفته و بهبود آمادگيهاي جسماني دانشآموزان كلاسهاي چهارم و پنجم دبستان از اهميت زيادي برخوردار است. اجزاي آمادگيهاي جسماني عبارتاند از: قدرت عضلاني استقامت عضلاني، استقامت عمومي بدن، سرعت، هماهنگي، تعادل، چابكي و حفظ حالت بدن در شكل طبيعي است. چنانچه اين قابليتها به نحو مطلوب و با اجراي برنامههاي مناسب حركتي توسعه يابند، دانشآموزان در دورة راهنمايي وضعيت جسماني مناسبي خواهند داشت.
3. اهداف اختصاصي تربيتبدني در دورههاي راهنمايي و دبيرستان عمدتاً بر توسعه و بهبود مهارتهاي ورزشي استوار است. دوران نوجواني و جواني مناسبترين زمان براي يادگيري و توسعة مهارتهاي ورزشي است. بنابراين در برنامة آموزش تربيتبدني در مدارس راهنمايي و متوسطه با توجه به نيازها و علايق دانشآموزان بايد آموزش اينگونه مهارتها مورد توجه قرار گيرد.
اسلاید 15 :
اهميت تعيين اهداف در برنامههاي تربيتبدني
اهداف تربيتبدني در مدارس همان مفاهيم، نظريهها و قواعد نسبتاً كلي در زمينة درس تربيتبدني است كه راهنما و الگوي همة دستاندركاران اعم از معلمان تربيتبدني، مديران مدارس، برنامهريزان آموزشي، والدين و دانشآموزان است.
اگر اهداف برنامههاي تربيتبدني در مدارس به صورت مشخص، روشن و كاربردي تدوين و به خوبي تعريف شوند، در اين صورت موفقيت و اثربخشي برنامههاي تربيتبدني بيشتر خواهد شد.
به طور كلي، هدف همة عملكردهاي مثبت و مؤثر از پيش تعيين ميشود و همة كارگزاران تعليم و تربيت بايد با اصولي كه اهداف بر آنها مبتني هستند به خوبي آشنا باشند.
اسلاید 16 :
. سؤالاتي كه دربارة اهداف تربيتبدني در مدارس بايد بدانها پاسخ داده شود عبارتاند از:
آيا اهداف تربيتبدني با استناد به دلايل، مدارك و منابع علمي به صورتي روشن و كاربردي بيان ميشوند؟
آيا هدفهاي تربيتبدني نيازهاي دانشآموزان را برآورده ميكند و با هنجارهاي اجتماعي مطابقت دارد؟ و آيا همة اهداف تعيين شده، در يك دورة زماني مشخص، دستيافتني است ؟
برنامهريزان و مسئولان ورزشي بايد برنامههايي را طراحي كنند كه با طبيعت رشد و نمو دانشآموزان و نيازهاي واقعي آنان هماهنگ باشد، ارزشهاي جامعه را در خود داشته باشد، و همچنين، نيازهاي آينده را پيشبيني نمايد. اهداف اين برنامهها بسيار ارزشمند است و دورنمايي مثبت از برنامهها و فعاليتهاي آتي تربيتبدني در مدارس مينماياند.
اسلاید 17 :
اهداف رفتاري در تربيتبدني
در آموزش و پرورش نوين توجه زيادي به اهداف رفتاري دانشآموزان در مدارس ميشود. زيرا اهداف رفتاري شرح اهداف كلي و مفاد آموزشي است و معيارهاي مناسبي را به منظور اندازهگيري و تعيين ميزان پيشرفت برنامهها را در اختيار ميگذارند. از طرفي اهداف رفتاري، نوع برنامههاي ورزشي و در حقيقت جهتدهي نوع فعاليتها را مشخص ميكنند.
بلوم و همكارانش اهداف رفتاري را به سه دستة اصلي (اهداف شناختي، اهداف عاطفيو اهداف رواني ـ حركتي) تقسيمبندي ميكنند.
اسلاید 18 :
به منظور طبقهبندي اهداف آموزشي در تربيتبدني لازم است كه جزئيات اين اهداف به گونهاي طراحي و بيان شوند تا رفتارها برحسب سه حيطة رفتاري فوق تنظيم گردند. اين طبقهبندي به دو منظور انجام ميگيرد. اول براي پيشبيني و تعيين آنچه كه ميبايست در مفاد برنامهريزي آموزشي قرار گيرد و دوم به منظور ارزيابي نتايج آموزشي و اصلاح احتمالي برنامهها مؤثر ميباشند.
هدفهاي شناختي بر حفظكردن يا بازسازي چيزي كه احتمالاً يادگرفتهشده تأكيد ميكند.
هدفهاي عاطفي «بر يك ماية احساسي يا درجهاي از پذيرش و يا عدم پذيرش» در يك موقعيت و يا فعاليت تأكيد دارد.
هدفهاي روانيحركتي كه در تربيتبدني بسيار مهم ميباشند بر مهارتهاي عضلاني، مهارتهاي حركتي، دستكاري مواد و اشيا، انجام ماهرانه و هماهنگ فعاليتها و كارها و يا برخي از اعمال مربوط به هماهنگيهاي عصبي عضلاني مدّ نظر است.
اسلاید 19 :
مثالهايي از لغات و مفاهيم كليدي كه ميتواند براي توصيف يك رفتار در سه حيطة شناختي، عاطفي و رواني ـ حركتي مورد استفاده قرار گيرد عبارتند از:
اسلاید 20 :
مزيت عمدة بيان اهداف به صورت رفتاري آن است كه از همان ابتدا توجه معلمان تربيتبدني را، به طور تخصصي، به حيطة عملي (رواني ـ حركتي) جلب ميكند. در اين صورت، تدريس درس تربيتبدني و ورزش، به طور مؤثر، قابل ارزشيابي و اندازهگيري است. در تربيتبدني و ورزش، هدفهاي رفتاري به راحتي بيان ميشوند. يك سالن و مكان ورزشي، يك محل رفتار- محوري است و از آن به عنوان يك آزمايشگاه يادگيري از طريق گوش دادن، نگاه كردن، خواندن، بحث كردن، عمل كردن و ارزشيابيكردن استفاده ميشود.
صاحبنظران و متخصصان علوم ورزشي هر يك اهدافي را براي فعاليتهاي تربيتبدني ارائه نمودهاند.
