پاورپوینت نگاهى به: سیر تفکر فلسفى از آغاز تا عصر اسلامى

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2 :

بخش اول

مباحث مقدماتى

اسلاید 3 :

شامل:
آغاز تفكر فلسفى
پيدايش سوفيسم و شك گرايى
دوران شكوفايى فلسفه
سرانجام فلسفه يونان
طلوع خورشيد اسلام
رشد فلسفه در عصر اسلامى
درس اول نگاهى به: سير تفكر فلسفى از آغاز تا عصر اسلامى

اسلاید 4 :

منابعی برای مطالعه در تاریخ فلسفه اسلامی
1- تاریخ فلسفه اسلامی، زیر نظر دکتر سید حسین نصر، انتشارات حکمت، 5جلد.(برجسته ترین اثر در تاریخ فلسفه اسلامی)
2- تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، حنا الفاخوری، خلیل الجرّ، ترجمه: عبدالمحمد آیتی, شرکت انتشارات علمی و فرهنگی, تهران.
3- تاریخ فلسفه اسلامی, هانری کربن، ترجمه: اسدالله مبشری، انتشارات امیر کبیر, تهران.
4- سیر فلسفه در جهان اسلام, ماجد فخری, ترجمه زیر نظر نصرالله پور جوادی، مرکز نشر دانشگاهی تهران.
5- تاریخ فلسفه در اسلام، میرمحمد شریف، ترجمه: زیر نظر نصرالله پور جوادی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.4جلد
6- فلاسفه شیعه، عبدالله نعمۀ، دارالکتاب الاسلامی، قم.

اسلاید 5 :

منابعی برای مطالعه در تاریخ فلسفه اسلامی
7- تاریخ فلاسفه ایرانی از آغاز اسلام تا امروز، دکتر علی اصغر حلبی، انتشارات زوار، تهران،1381.
8- تاریخ فلسفه در اسلام، دکتر ت. ج. دی بور، ترجمه عباس شوقی، موسسه مطبوعاتی عطائی، تهران،1343
9- تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی، تألیف دکتر ذبیح الله صفا
10- منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، به کوشش سید جلال الدین آشتیانی،
11- خدمات متقابل اسلام و ایران، استاد شهید مرتضی مطهری،
12- تاریخ فلسفه اسلامی، (معلمی، میرسپاه، شیروانی، و.) مرکز جهانی علوم اسلامی
13- سیر فلسفه در ایران، محمد اقبال لاهوری، ترجمه آریان پور.
14- در آمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی، زیر نظر فنائی اشکوری، موسسه امام خمینی ره با همکاری سمت

اسلاید 6 :

منابعی برای مطالعه در فلسفه اسلامی
1. فلسفه مقدماتی، عبودیت، برگرفته از آثار شهید مطهری، موسسه امام خمینی ره
2.درآمدی بر فلسفه اسلامی، عبودیت، موسسه امام خمینی ره
3. نظام حکمت صدرایی، عبودیت، سمت
4. بدایه الحکمة، علامه طباطبائی، با ترجمه وشرح دکتر شیروانی
5. نهایة الحکمة، علامه طباطبائیف با ترجمه و شرح دکتر شیروانی

اسلاید 7 :

منابعی برای مطالعه در تاریخ فلسفه غرب
سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی
سیر فلسفه در اروپا، علی اصغر حلبی
تاریخ فلسفه غرب، مصطفی ملکیان
تاریخ فلسفه غرب، برتراند راسل

اسلاید 8 :

قديمترين افكار فلسفى را بايد از ميان افكار مذهبى شرقى جستجو كرد.
مورخين فلسفه معتقدند كه
كهنترين مجموعه‏هايى كه صرفا جنبه فلسفى داشته يا جنبه فلسفى آنها غالب بوده مربوط به حكماى يونان است كه در حدود شش قرن قبل از ميلاد مى‏زيسته‏اند.
و در عين حال پنهان نمى‏دارند كه انديشه‏هاى ايشان كما بيش متاثر از عقايد مذهبى و فرهنگهاى شرقى بوده است.
آغاز تفكر فلسفى(شناخت هستی و آغاز و انجام انسان)

اسلاید 9 :

متأسفانه به مواردی از تاریخ نگاری برخورد می کنیم که به انگیزه های نژادپرستانه کوشیده اند
یونان باستان را مهد تمدن جهان معرفی کنند.
در حالی که اسناد و مدارک قطعی جز این را ثابت می کنند.

(رک: یونانیان و بربرها(روی دیگر تاریخ)، امیر مهدی بدیع، ترجمه احمد آرام.)
تأثیر نژادپرستی در معرفی منشأ تمدن

اسلاید 10 :

ویل دورانت نویسنده معروف تاریخ تمدن آنجا که ازتمدن سومر گفتگو می کند می نویسد:
«یونانیان سازنده کاخ تمدن به شمار نمی روند زیرا آنچه از دیگران گرفته اند به مراتب بیش از آن است که از خود بر جای گذاشته اند.
یونان در واقع همچون وارثی است که ذخایر سه هزار ساله علم و هنر را که با غنایم جنگ و بازرگانی از خاور زمین به آن سرزمین رسیده به ناحق تصاحب کرده است.»
بعضی از اندیشمندان غربی، نادیده گرفتن اندیشه جوامع مشرق قدیم را از کوته بینی وکور دلی دانسته اند.
(رک: تاریخ اندیشه اجتماعی، بارنز، و بِکِر، ترجمه یوسفیان و مجیدی، ص55)
نقش تمدن مشرق در تفکر فلسفی و تمدن کنونی جهان

اسلاید 11 :

در حدود 4000سال قبل از میلاد، تمدنی در مصر و بین النهرین وجود داشته است.
نخستین اقوامی که در عرصه تمدن جهان مقام بلندی را احراز نموده اند از بنی سام و بنی حام بوده اند و ملل آرین(آریایی تبارها) بعد از ایشان نمودار گردیده اند.
مشرق زمین شامل سرزمینهای زیر می شد:مصر، عربستان، بین النهرین، لبنان، فلسطین، سوریه، ترکیه،آذربایجان، ترکمنستان، ایران، افعانستان، پاکستان و هندوستان
تمدن مشرق زمین

اسلاید 12 :

برخی معتقدند که قطعا معارفی که انبیاء آورده اند منشأ الهام برای تفکرات فلسفی و دیگر علوم بشر است.
غیر از انبیاء، حکیمان الهی ای نیز بوده اند که نقش موثری در طراوت اندیشه فلسفی داشته اند. به عنوان نمونه می توان از لقمان حکیم یاد کرد.
بنابر روایات در روزگار داوود مردی از حبشه به نام لقمان در میان بنی اسرائیل می زیست که فرزانه ترین فرد زمان خود بود.
از این حکیم الهی تعالیمی مفید نقل شده است که بعضی از آنها در قرآن حکیم نیز آمده است.
تأثیر تعلیمات انبیاء و حکیمان الهی در تفکرات فلسفی

اسلاید 13 :

برخی معتقدند: فلسفه از انبیاء آغاز شده است
شیخ اشراق:حکمت را میراث هرمس، انباذقلس(495-435ق.م)، آغاثاذیمن، فیثاغورس و افلاطون(434-428ق.م) میداند و به پیامبری برخی از اینان معتقد است.(مجموعه مصنفات، ج2، ص10)
برخی گفته اند هرمس همان ادریس نبی است.
صدرالمتألهین نیز معتقد است حکمت از حضرت آدم آغاز شد و توسط انبیایی چون شیث، (هرمس یا ادریس) و نوح تداوم یافت.
اعتقاد به نبی بودن برخی از فیلسوفان یونان

اسلاید 14 :

به هر حال فضاى آزاد بحث و انتقاد در يونان آن روز(6 قرن قبل از میلاد) زمينه رشد و بالش افكار فلسفى را فراهم كرد و آن منطقه را به صورت پرورشگاهى براى فلسفه در آورد.
در ابتدا همه انديشه‏ها به نام علم و حكمت و معرفت و مانند آنها ناميده مى‏شده است
افکار فلسفی در یونان باستان

اسلاید 15 :

در قرن پنجم قبل از ميلاد انديشمندانى زندگی می کردند كه به زبان يونانى سوفيست‏ يعنى حكيم و دانشور ناميده مى‏شده‏اند:
حرفه سوفیستها (وکالت) اقتضا مى‏كرد كه بتوانند هر ادعايى را اثبات و در مقابل هر ادعاى مخالفى را رد كند
سروكار داشتن مداوم با اين گونه آموزشهاى مغالطه آميز كم كم اين فكر را در ايشان بوجود آورد كه‏اساسا حقيقتى وراى انديشه انسان وجود ندارد. لذا.
سوفیستها هيچ چيزى را قابل شناخت جزمى و يقينى نمى‏دانسته‏اند.
پيدايش سوفيسم و شك گرايى

اسلاید 16 :

واژه سوفيست كه به معناى حكيم و دانشور بود به واسطه اينكه به صورت لقبى براى اشخاص نامبرده در آمده بود معناى اصلى خود را از دست داد و به عنوان رمز و علامتى براى شيوه تفكر و استدلال مغالطه آميز در آمد
همين واژه است كه در زبان عربى به صورت سوفسطى در آمده و واژه سفسطه از آن گرفته شده است
معنای سوفیست، سوفسطی و سفسطه

اسلاید 17 :

معروفترين انديشمندى كه در برابر سوفيستها قيام كرد و به نقد افكار و آراء ايشان رداخت‏ سقراط بود.
وى خود را فيلاسوفوس يعنى دوستدار علم و حكمت ناميد و همين واژه است كه در زبان عربى به شكل فيلسوف در آمده و كلمه فلسفه از آن گرفته شده است.
علت گزينش نام فیلاسوفوس توسط سقراط را دو چيز دانسته‏اند
1) تواضع سقراط كه هميشه به نادانى خود اعتراف مى‏كرد
2)تعريض به سوفيستها كه خود را حكيم مى‏خواندند
يعنى با انتخاب اين لقب مى خواست به آنها بفهماند شما سزاوار نام حكيم نيستيد و حتى من كه با دلايل محكم پندارهاى شما را رد مى‏كنم خود را سزاوار اين لقب نمى‏دانم و خود را فقط دوستدار حكمت مى‏خوانم.
معنای فیلسوف و فلسفه

اسلاید 18 :

بعد از سقراط شاگردش افلاطون كه سالها از درسهاى وى استفاده كرده بود به تحكيم مبانى فلسفه همت گماشت
و سپس شاگرد وى ارسطو فلسفه را به اوج شكوفايى رساند و قواعد تفكر و استدلال را به صورت علم منطق تدوين نمود چنان كه لغزشگاههاى انديشه را به صورت بخش مغالطه به رشته تحرير در آورد.
دوران شكوفايى فلسفه

اسلاید 19 :

از هنگامى كه سقراط خود را فيلسوف ناميد واژه فلسفه همواره در برابر واژه سفسطه به كار مى‏رفت و
همه دانشهاى حقيقى
مانند فيزيك شيمى طب هيات رياضيات و الهيات
را در بر مى‏گرفت و تنها
معلومات قراردادى
مانند لغت صرف و نحو و دستور زبان
از قلمرو فلسفه خارج بود.
فلسفه در آغاز شامل چه علومی می شد؟

اسلاید 20 :

فلسفه اسم عامى براى همه علوم حقيقى بود
فلسفه
فلسفه نظری
فلسفه عملی
الهیات(فلسفه علیا)
(فن اعلی، علم کلی)
(الهیات بالمعنی الاعم)
طبیعیات(فلسفه سفلی )
ریاضیات (فلسفه وسطی)
اخلاق
تدبیرمنزل
سیاست مدن
احکام کلی اجسام(سماع طبیعی)
گیاه شناسی
معدن شناسی
کیهان شناسی
حیوان شناسی
حساب
هندسه
هیأت
موسیقی
مباحث کلی وجود
(مابعد الطبیعه) (امور عامه)(متافیزیک)
(فلسفه اولی در اصطلاح صدرا)
خداشناسی
(الهیات بالمعنی الاخص)
فلسفه اولی در اصطلاح ابن سینا
رک: تعلیه شفاء، ص259
غایت حکمت نظری حق
و غایت حکمت عملی خیر است
باید و نبایدهای مربوط به شخص
مربوط به خانواده
مربوط به جامعه
بایدها و نبایدها
هست ها و نیست ها